جستجو در تالارهای گفتگو

بام خانه ها بندرت به عنوان فضای کار بردی مورد توجه قرار گرفته اند با این حال واقعیت این است که این بام های خاکستری، درصد بالایی از کل مساحت شهری را می تواند در برگیرد و در کلان شهرهای معاصر، جایی که افزایش بهای زمین و کمبود فضای باز و سبز شهری خصوصا در مراکز شهر ها و مناطق پر تراکم، تبدیل به پدیده و چالش جهانی شده است، استفاده ی کاربردی از بام ها، می تواند به عنوان امکان بهره برداری بهینه از زمین های شهری قلمداد شود. شروع استفاده ی کاربردی از فضای بام ها، به اواخر قرن نوزدهم و شروع قرن بیستم باز می گردد. با سرعت گرفتن ساخت و ساز شهری و بالا رفتن ارزش زمین های شهری در شهر های رو به رشدی چون نیویورک ایده ی استفاده کاربردی از فضای بام ها خصوصا در مراکز شهر، شکل گرفت. یکی از این کاربرد ها بام تاترهای روباز تابستانی بود. در سال ۱۸۸۲رادلف آرنسن موزیسین و رهبر ارکستر نیویورکی که رویای ساختن تاتر های احداث شده در باغها همانگونه که در اروپا و به خصوص پاریس آن سالها دیده می شد را برای شهر نیویورک در سر می پروراند، به این نتیجه رسید که چنین امکانی درمرکز شهر نیویورک به دلیل قیمت بالای زمین غیر ممکن است. ایده ی استفاده از فضای بام ساختمان ” تاتر برادوی”، آغازگر احداث باغی در این فضا شد و اولین نمایش تاتر بر روی بام آن اجرا شد. استفاده کاربردی از بام ها به این منظور، خیلی زود در نیویورک جای خود را باز ودر مدت کوتاهی تعداد آن رفته رفته افزایش یافت. با اختراع صنعت سینما و احداث سالن های تهویه دار در اوایل قرن بیستم، استفاده کاربردی از بام به عنوان فضای نمایشی رو باز و تابستانی به پایان خود نزدیک شد. لوکوربوزیه معمار سرشناس فرانسوی از اولین مدافعان مدرن استفاده از بام یا بالکن به عنوان فضای سبز و کاربردی بود. او در سال ۱۹۵۲، در طبقه ی هفدهم مجتمعی در شهر مارسی، باغ-بامی به مساحت ۳۹۶۰ متر مربع برای ساکنین مجتمع طراحی کرد که در آن فضای بازی برای استفاده ی کودکان مدرسه ی ابتدایی مستقر در مجتمع، استخری کوچک، فضای ورزشی و تاتر رو باز برای بزرگسالان در نظر گرفته شده بود. نمونه ی کاربردی دیگر، استفاده از فضای بام ساختمانی دولتی به عنوان فضای سبز عمومی به سال ۱۹۷۶ و شهر لیون باز می گردد، جایی که ۱۲۰۰۰ متر مربع بام، تبدیل به فضای سبز عمومی برای استفاده ی کارکنان و ساکنین محله شده است. نمونه ی دیگر پارک۶۹۷ متر مربعی کراکر تراس بر روی بام ساختمان اداری هفت طبقه ای در سانفرانسیسکو می باشد. پارک مذبور در زمان ساخت مرکز تجاری مجاور آن بر روی بام ساختمان موجود بنا شده و راه یابی به آن برای عموم از داخل مرکز تجاری و همچنین از خیابان در نظر گرفته شده است. زمانی که امکان استفاده و راه یابی عموم به فضای سبز بام ساختمانی دولتی یا عمومی به هر دلیل نباشد،از فضای سبز بام برای کارکنان یا مراجعین همان ساختمان می توان بهره برد.اواسط دهه هفتاد میلادی، ساختمان۳۳ طبقه ی بانکی در بوستون، ۱۶۷۲ متر مربع از بام طبقه سوم ساختمانش را برای استفاده کارکنان و مراجعین تبدیل به باغ ژاپنی کرده که راهیابی به آن از طریق کافه تریای طبقه ۴ صورت می گرفت. در ساختمان هایی با کاربرد آموزشی چون مدارس، دبیرستان ها و دانشگاه ها، از بام ها میتوان به عنوان فضای باز آموزشی، کلاس های روباز و فضای سبز استفاده کرد. در صورت امکان طراحی و راهیابی از خیابان، در ساعات بلا استفاده و روز های تعطیل مدارس، فضای بام به عنوان فضای سبز محله می تواند مورد استفاده قرار گیرد. در مدرسه‎ بروک در تورنتو به کمک شاگردان، اولیا و مسئولین منطقه، بامی سبز بر روی بنای مدرسه احداث شد. نمونه ی دیگر مدرسه ی Josiah Quincyدر بوستون می باشد که تبدیل به کلاس روباز برای مطالعات علمی دانش آموزان گردیده است و بچه ها به کمک افراد سالمند محله، سبزیجات، صیفی جات، و پاره ای میوه های بوته‎ای چون توت فرنگی، گوجه فرنگی، طا لبی و غیره بر روی بام می کارند. از بام های سبز می توان در دانشگاه های تخصصی استفاده ی تحقیقاتی کرد. دپارتمان علوم بیولوژیک دانشگاه وین در اطریش برای تحقیقات خود انواع گل ها و گیاهان علفی را بر روی بام خود می کارد. باغ-درمانی (درمان از طریق باغبانی و گلکاری) یکی از راه کار هایی است که سال هاست برای درمان و کمک به شرایط روحی بیماران و سالمندان از آن استفاده می شود. مراکز بهداشتی؛ درمانی چون بیمارستان ها، کلینیک ها و خانه های سالمندان می توانند استفاده از بام ها را در راستای فعالیت های بنا و به عنوان باغ-درمانی در برنامه ی خود قرار دهند. اولین نمونه های استفاده از بام به منظور باغ درمانی به سال ۱۹۰۳ و درمانگاه مسلولین پاریس باز می گردد، در سال ۱۹۹۵ بیمارستانی در برمرتون واشنگتن در فاز توسعه ی خود، فضایی سبز برای باغ درمانی و مدیتیشن بر روی بام در نظر گرفت و در آن از گیاهان دارویی به عنوان پوشش گیاهی استفاده کرد. دسترسی بیماران و مراجعه کنندگان به بام سبز این ساختمان از طریق سالن انتظار بوده، و دید دلنشینی برای اطاق بیماران به وجود آورده است. از بام بعضی از بناها و در راستای کاربرد بنا می توان به عنوان فضای باز تجمع و گرد همایی ( آموزشی، تربیتی، تفریحی، نمایشگاه، جشن های موضوعی) استفاده کرد. نمونه ی این نوع استفاده ی کاربردی از بام رامی توان در طبقه ی ششم ساختمانی تجاری در لندن سال ۱۹۳۸ مشاهده کرد. دسترسی به فضای بام از طریق خیابان مجاور و با آسانسور بوده واز آن در بهار و تابستان به عنوان فضای گردهمایی، رویداد های خاص و جشن های سالیانه استفاده می شده است. در سال ۱۹۷۸ و با بسته شدن مجموعه ی تجاری و تغییر کاربری آن به رستوران و کلوپ شبانه، فضای کاربردی بام نیز تغییر کرده، تبدیل به فضای رو باز رستوران و کلوپ شد. استفاده کاربردی از بام هتل ها و رستوران ها نیز به عنوان فضای باز امری ناشناخته نیست. از بام چنین ساختمان هایی می توان در فصول مناسب برای فعالیت های فضای باز؛ جشن ها و مراسم ویژه، نمایشگاه ها، افتتاحیه ها، و غیره استفاده نمود. یکی از بهترین و قدیمی ترین نمونه های استفاده ی کاربردی از بام را درهتلی در برادوی در دهه بیست میلادی می توان مشاهده کرد. هتل آستور با ۵۰۰ اطاق، در ۹ طبقه، بر روی بام خود باغی به طول ۳۰۵ متر با سه خط گردشگاه طولی برای مشتریان داشت. نمونه ی معاصرتر آن هتل فیرمونت در سانفرانسیسکو است که در سال ۱۹۶۲ به بنای موجود خود، ۷۹۲ متر بام-باغ برای استفاده تفرجی مشتریان اضافه کرد. هتل بن اوانتور مونترال در طبقه هفدهم بنا، قسمتی از بام خود را به عنوان فضا ی سبزعمومی برای مشتریان هتل و رستوران، و قسمت هایی را به عنوان فضا ی سبز خصوصی برای اطاق ها در نظر گرفت. استفاده ی کاربردی دیگری از فضای بام که ابعاد اجتماعی و اقتصادی بارزی دارد باغبانی و زراعت شهری است. با توجه به نایاب بودن فضا های باز شهری، ایده ی باغبانی شهری ایده ای دور از دسترس و لوکس به نظر می رسد. بام ها راه حل مناسبی برای دستیابی به این فعالیت می تواند باشد. استفاده از سبزیجات و سیفی جات ارگانیک، سالم و تازه ی کاشته شده بر روی بام ها، علاوه بر بعد سلامتی آن و حل گوشه ای از مشکلات مربوط به تغذیه وبهداشت، صرفه جویی در هزینه به خصوص برای اقشار کم در آمد، صرفه جویی در وقت را نیز به همراه دارد. باغبانی و نگهداری باغچه هایی بر روی بام از نظر سلامتی برای بدن و روح مفید بوده، جلوی استرس را می گیرد و می تواند جایگزین رابطه ی گمشده شهروندان شهر های بزرگ با طبیعت محسوب می شود. هتل ۲۰ طبقه ی فیر مونت واترفرنت در ونکوور در طبقه ی سوم خود بام سبزی احداث کرده که تامین کننده سبزیجات مورد نیاز رستوران هتل است. طبق ارقام ارائه شده از هزینه ی نگه داری سالیانه ی بام سبز این هتل ۱۶۰۰۰دلار و سود سالیانه حاصله از کاشت محصولات به ۲۵ تا ۳۰۰۰۰ دلار می رسد. از آن گذشته، اطاق های رو به بام سبز این هتل تا شبی ۸۰ دلار گران تر از دیگر اطاق های هتل می باشد. با توجه به هزینه های بالای احداث و نگه داری بام سبز و با توجه به منافع بی شمار و ابعاد اجتماعی و اقتصادی بارز زراعت شهری، محققان و پژوهشگران سعی در شناسایی تکنیک های کم هزینه تری برای عملی کردن زراعت شهری بر روی بام ها داشته اند. یکی از این تکنیک ها، کشت آبی ساده شده می باشد که به دلیل کاشت در آب به جای خاک، با هزینه ای بسیار پایین قابل پیاده شدن بر روی هر پشت بامی است و گر چه تمام مزایای زیست محیطی تکنولوژی بام های سبز را در بر نمی گیرد با این حال به دلیل منافع بی شمار اقتصادی و اجتماعی آن به خصوص برای اقشار کم درآمد مورد توجه قرار گرفته و سیستم کشت آبی ساده شده بر روی بام ها، در کشور های مکزیک، کلمبیا، مراکش، سنگاپور و مونترال کانادا پیاده شده است. و بالا خره بام سبزمی تواند فقط کاربرد زیبایی شناسی در منظر شهری را داشته باشد. نمونه ی آن باغ های پنجگانه‎ای بر روی بام مرکز راکفلر نیویورک است که قابل دسترس نبوده و صرفا به دلیل ایجاد منظری دلنشین برای طبقات بالا تر و ساختمان های اطراف طراحی و احداث شده است.