جستجو در تالارهای گفتگو

منابع : مجله کیهان فرهنگی، شماره 214 [h=3]نقش دلمن ها، من هیرها، تریلیت ها و استون هنج ها در معماری باستان[/h] تغییر زندگی بشر از صورت نخستین خود، شناخت محیط، ساخت ابزار، به خدمت گرفتن سنگ به عنوان ماده ای مستحکم برای ایجاد سرپناه و پیدایش معماری، تحول مهمی در حیات انسان ایجاد کرد . این امر به نوبه خود باعث پیدایش «دلمن ها» «من هیرها» ، «تریلیت ها» و «استون هنج ها» در معماری روزگار باستان گردید . «دلمن ها» تخته سنگهای مسطحی هستند که عموما روی چند پایه، یا «من هیر» قرار دارند . این بناها از دیر باز توجه باستان شناسان را به خود جلب کرده اند . برخی از آن به عنوان «میز سنگی » یاد کرده اند و بعضی آن را محل آسایش مردگان دانسته اند وعده ای حدس می زنند که این سنگها بقایای قربانگاه یا پرستشگاه باشند . دانشمندان «دلمن ها» را مربوط به عصر «نئولتیک » دانسته اند و معتقدند که دلمن ها تحول و ظهور انسان اولیه را به نمایش می گذارد . مقاله پژوهشی حاضر که ثمره کوششی چهار ساله است، عهده دار بررسی علمی این پدیده ها از جنبه باستان شناختی است . واژه نئولتیک (1) (neolithique) از ترکیب دو کلمه یونانی " neo س به معنی تازه و نو و " lito س یعنی «سنگی » گرفته شده است . در این عصر یخبندان جای خود را به گرما و رطوبت می دهد . هوا برای زندگی انسان آماده تر و مساعدتر می گردد . اروپا شکل فعلی خود را می یابد . جنوب اروپا بخصوص ایتالیا و فرانسه دارای دره های سرسبز می شوند . جنگل ها و کوهها را می پوشاند . با شروع زندگی دسته جمعی، دهکده ها ظهور می کنند . بین دهکده ها، مزارع جهت کشت و زرع ساخته می شود . جاده و ارابه [هر چند بزرگ و خشن] ساخته و هنر قایقرانی در رودخانه با یخ های آب شده شکل می گیرد . معماری طبیعی غارها دیگر انسانی را که به هوای آزاد و آفتاب خو کرده، اقناع نمی کند . خانه های مصنوعی و هنرمعماری ظهور می کند . معماری و ساختمان نیز افزونتر می گردد . هر سه این کاراکتر معماری را ادامه می دهند [یعنی همان سبک آبستره] این مطلب یکی از حقایق بسیار مهم تاریخ هنر بشر ا ست . جرقه ها و نخستین بارقه های آغازین تمدن بشری با استفاده بشر از سنگ آغاز شد و در طی قرون و اعصار، بهره ها برد . پس از زندگی در جنگل و غارنشینی که پناهگاه های اولیه طبیعی انسان بوده و در آن هنگام که به دنبال صید شکار و گردآوری غذا، تغییر مکان داد، امکان زیست بهتر او را فراهم ساخت . ماندگاری او در اینگونه اماکن، نیازمند سکونتگاههایی بود که امنیت زندگی او را میسر می ساخت . بر سر تپه ها و پهن دشت ها، از تخته سنگهای جسیم و بزرگ و با روی هم قرار دادن یا پهلوی هم گذاشتن آنها، پناهگاه ساخت . اندکی بعد سرپوشی [تخته سنگ دلمن (2)] از سنگ بر آن نهاد که امروزه در دنیای باستان از آن بنام دلمن (Dolmen) یاد می شود . دلمن ها تخته سنگهای مسطحی هستند که عموما روی سه یا چهار من هیر (menhir) قرار دارند و به صورت «میز سنگی » درآمده اند . برخی از آن به عنوان میز سنگی و محل آسایش مردگان یاد کرده اند . برپاره ای از دلمن ها، نقوشی مانند خورشید، مثلث و غیره حک شده است . بعضی حدس می زنند این سنگها، بقایای قربانگاه یا پرستشگاه است، شاید هم ترتیب قرارگرفتن این سنگهای پهن و بزرگ در ساختمان هایی که باقیمانده، مربوط به امور نجومی و فلکی باشد .