جستجو در تالارهای گفتگو

کریستوفر الکساندر[1] الکساندر، کریستوفر (وین، اتریش،1936- ) معمار و نظريه‌پرداز اتريشي­تبار امريكايي دانشپايه‌ي کارشناسی معماری و کارشناسی ارشد ریاضیات را از دانشگاه کمبریج، دریافت کرد؛ سپس به امریکا رفت (1958) و موفق به اخذ درجه‌ی دکتری در معماری از دانشگاه هاروارد شد. پايان‌نامه‌ي دکتری او، درباره‌ي ترکیب فرم که در 1970 نخستین نشان زرین بنياد معماران امریکا[2] را برای پژوهش دریافت نمود، در 1964 با عنوان یادداشت­هایی درباره‌ي ترکیب فرم به ‌چاپ رسید. الکساندر به عنوان دانشجویی با پیشینه‌ی تحصیل در ریاضی و فیزیک، بیش از هر چیز دغدغه‌ی رابطه‌ی میان کل و اجزا[3] را داشته است. می‌توان گفت این دغدغه‌ی او در معماری بر این موضوع متمرکز شد که معمار چگونه با ترکیب عناصر در فرایند طراحی، کلیتی یکپارچه را شکل می‌دهد؟ الكساندر كه شاگرد ايوان سرگئي چرمايف[4] بوده و با او در تدوين كتاب عرصه‌هاي زندگي جمعي و زندگي خصوصي (1964) همكاري داشته است، «شناخت و بيان دقيق مسئله» را نخستين گام در طراحي برشمرده و فرایند طراحی را نیازمند تحلیلی دقیق و منطقی از مسئله می‌دانست. او برای این تحلیل، ساختاری قائل بود که با خُرد کردن مسئله به موضوعات مختلف، به‍گونه‌ای سلسله‍مراتبی و در قالب نمودارهای درختی، موضوعات مرتبط با آن مسئله را از هم جدا کند؛ گويي وجه یا سطح مشترکی میان این زیرفصل­ها وجود ندارد. او در آن زمان بر اين باور بود که چنین ساختاری می‌تواند شیوه‌ي اندیشیدن طراح را سازماندهی کند، اما یک سال بعد الکساندر در مقاله‌ای با عنوان شهر یک درخت نیست (1965)، اعلام نمود که ساختار شهر پیچیده‌تر از آن است که نمودارهای درختی قادر به توضیح و تشریح آن باشند. او بر این پايه ساختاری پیچیده‌تر از نمودارهای درختی را به ‌تصویر کشید که در آن بخش‌هایی از ساختار ـ بر خلاف ساختار درختی ـ همپوشانی دارند و از سلسله مراتبی نظم نیافته برخوردار است. مقاله‌ی مزبور به‌سرعت در حلقه‌ی نقدهایی چون کتاب جین جیکوبز ـ مرگ و زندگی کلانشهرهای امریکا[5] ـ قرار گرفت که برنامه‌ریزی شهری مدرنیستی را مورد هدف گرفته بودند. الکساندر كه او را پدر جنبش زبان الگو[6] می‌دانند، در همان حال که از نظريه پردازان معروف معماری دوران ماست، معمار برجسته ای نيز هست که در کشورهای مختلف پروژه‌هايی اجرا کرده است. افزون بر آن نظريه های او نه تنها بر معماری، بلکه بيش از آن در حوزه‌های علم رايانه و مديريت اطلاعات مؤثر بوده است. او از 1963 در دانشگاه برکلی، کالیفرنیا تدریس کرده و از استادان برجسته‌ي اين دانشگاه است. مهمترين آثار او: يادداشت‌هايي بر ترکیب فرم (1964)، شهر يك درخت نیست (1965)، يك زبان الگو [7] (1977)، معماری و راز جاودانگی؛ راه بی­زمان ساختن[8] (1979)، نظريه‌اي جدید در طراحی شهری[9] (1987)، معنای واقعی معماری[10] (1991)، راه تازه‌ي دیدن[11] (1991)، تجربه‌ي ارگان [12] و سرشت نظم[13] (2002). [1] . نگاه کنید به : پاکزاد، جهانشاه (1387). سیر اندیشه‌ها در شهرسازی (جلد سوم – از فضا تا مکان). انتشارات آرمانشهر 2. American Institute of Architecture [3]. Parts and Whole 4. Chermayeff , Serge Ivan 1. The Death and Life of Great American Cities 2. Pattern Language Movement 3. A Pattern Language 4. The Secret of Timeless Architecture; The Timeless way of Building 5. A New Theory of Urban Design [10]. The Real Meaning Of Architecture 7. A New Way of looking 8. The Oregon Experience [13]. The Nature of Order