جستجو در تالارهای گفتگو

بافت عبا و جاجیم در نائین قدمت چند ساله دارد و در گذشته های نه چندان دور، نامی معتبر و شناخته شده بوده است، تا جایی که عباهای نائین به عتبات عالیات و حوزه های علمیه جهان اسلام صادر می شد. کارگاه های عبا بافی نائین به شیوه منحصر به فرد معماری خود، در دل زمین تراشیده شده اند. امروز، مشکلاتی نظیر واردات نمونه های چینی، کاهش درآمد، مرگ استادکاران قدیمی و بی علاقگی بازماندگان به ادامه این شغل، اکثر کارگاه ها را به تعطیلی کشانده است. [TABLE] [TR] [TD=colspan: 2][/TD] [/TR] [TR] [TD=colspan: 2] [/TD] [/TR] [/TABLE]

نائین شهری کویری‌ست و در زمینی صاف و هموار قرار گرفته‌است. ارتفاع نائین از سطح دریا ۱۵۸۰ متر، عرض جغرافیایی آن ۳۲ درجه شمالی و طول آن ۵۲ درجه شرقی است. کوهسارهای آن هیچکدام از ۱۸ کیلومتر نزدیک تر نیستند. کوه‌های سمت شمال رشته‌ای است به نام کوه سرخه که دنباله آن به رشته‌ای به نام بید کوه منتهی می‌شود. در سمت جنوب غربی رشته‌ای به نام کوه سره با ارتفاع ۲۳۳۰ متر از سطح دریا مرتفع ترین کوههای اطراف نائین است. رشته کوه سارو نیز در سمت جنوب غربی نائین قرار دارد که به رشته‌های ((پرویز)) و ((بنوید)) در جنوب نائین می‌پیوندد. تاریخچه شهر تاریخ بنای اولیه شهر نائین به دوران قبل از اسلام باز می‌گردد. صحت این مدعا را علاوه بر نوشته‌های مورخین و جغرافیا نویسان قدیم، گویش محلی خاص مردم نائین تقویت می‌کند. این گویش هنوز نیز متداول و مرسوم است. مولف کتاب مسالک و ممالک فارس را ایالت قدیمی ایران و محل تشکیلات دولت هخامنشی ذکر می‌کند که دوره ساسانیان و پس از اسلام به پنج ولایت یا استان تقسیم می‌شده‌است. که هر قسمت «کوره» نامیده می‌شد. در دوره‌های ساسانی و پس از استقرار اسلام، شهر نائین جزء یکی از این کوره‌ها به شمار می‌آمد. بیشتر پژوهشگرانی که درباره نائین بررسی و تحقیق کرده‌اند به آبادی و آبادانی آن در ادوار قبل از اسلام اشاره کرده‌اند. اما در مقدمه کتاب تذکره سخنوران نائین شهر نائین شهرکی کاروان انداز معرفی شده که قافله‌ها برای استراحت و فراهم ساختن زاد سفر در آن بار می‌انداخته‌اند. ساربانان نیز شتران خود را در نائین هنارگیری می‌کرده‌اند. به هرحال، با مراجعه به منابع مختلف می‌بینیم نائین در قبل از اسلام مرکز اداری و خدماتی بخشی از ناحیه یزد بود. بااستقرار اسلام، در بیشتر شهر‌های ایران و ورود این آیین به نائین، شهر نائین موقعیت خود را همچون گذشته حفظ کرد. یکی از نویسندگانی که در قرن چهارم هجری کتاب خود را تألیف کرده‌است نائین را شهری آباد و پرجمعیت ذکر می‌کند.[نیازمند منبع] در قرن پنجم هجری، شهر نائین مانند دیگر شهرهای نزدیک به اصفهان مورد توجه قرار گرفت. در نیمه اول این قرن ناصر خسرو، در سفر مشهورش از نائین عبور کرد و به این شهر اشاره نمود. در سفرنامه تاصر خسرو درباره اوضاع اجتماعی نائین مطلب تازه‌ای ارائه نشده‌است، همانگونه که یاقوت حموی نیز تنها به نقل قولی از اصطخری اکتفا کرده‌است. در دوران مغول، با روی کار آمدن ایلخانان و حکومت غازان و سلطان محمد اولجایتو که پس از درآمدن به دین اسلام به لقب «خدا بنده» ملقب شد در نائین نیز تحولاتی به وقوع پیوست. در دوران حکومت این دو ایلخان که با وزارت خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی مقارن است اصلاحات اساسی در اکثر شهرهای ایران به وجود آمد. در این دوران آثار مهم و با ارزشی مانند مسجد بابا عبدالله، عمارت امامزاده سلطان سیدعلی و مناره مسجد جامع در نائین ساخته شد. در نیمه اول قرن هشتم هجری، ملک اشرف پس از شکست از شیخ ابواسحاق اینجو در شیراز و فرار به یزد، بیشتر آبادی‌ها و شهرهای یزد را خراب کرد و به نائین رسید. در جنگی که در سال ۷۴۴ هجری در نائین بین او و امیر مبارزالدین از امرای آل مظفر به وقوع پیوست ملک اشرف شکست خورد. این جنگ باعث خرابی نائین شد و خلقی عظیم کشته شدند. در اواخر قرن هشتم هجری، در روزگاری که امیرتیمور خود را برای حمله به شهرهای مرکزی ایران آماده می‌کرد باردیگر نائین گرفتار درگیری شاه منصور و شاه یحیی مظفری شد. در سال۷۹۳ بین این دو برادر جنگی درگرفت که بیشتر روستاها و قصبات بین اصفهان و یزد و کرمان تخریب شدند. نائین نیز آسیب فراوان دید. در قرن نهم نیز جنگ و کشتارهائی بین خاندان‌های آق قویونلو و قراقریونلو بوقوع پیوست.نائین بر سر راه شهرهای مهم، مورد نزاع واقع شده بود بنا براین در این درگیری نیز از آسیب و تخریب‌ها در امان نماند. اما در همین سالها، دولت شاه سمرقندی در تذکره‌ای که به نام خود اوست و در سال۸۹۲ هجری تالیف کرده نائین را «قصبه‌ای خوش آب و هوا» معرفی می‌کند که «بعضی محصولات آن بی نظیر است». در اوائل قرن دهم، بار دیگر جنگی عظیم بین سران اق قویونلو به وقوع پیوست. محل این نبرد نیز حوالی نائین بود. به نوشته کتاب احسن التواریخ این جنگ باعث شد تا محمد میرزا آق قویونلو بر فارس استیلا یابد. در دوران حکومت ترکمانان اق قویونلو ونیزیان از نائین عبور کردند اما گزارش سفر آنها نکته مهمی از اوضاع نائین را به دست نمی‌دهد. در دوران حکمرانی ایلخانان نائین از اصلاحات و تحولی که در بسیاری از شهرهای ایران آغاز شده بود بی بهر ه نما ند. رونق اقتصادی دوره مغول نائین را که در کنار شاهراه خلیج فارس و ری و سلطانیه قرار گرفته بود به صورت شهری پر جمعیت و آباد در آورد. در این زمان، و بخصوص در عصر حکومت غازان و سلطان محمد اولجایتو و وزارت خواجه رشیدالدین فضل‌الله در نائین آثار با ارزشی ساخته شد. برخی از این آثار در عداد بناهای کم نظیر به شمار می‌روند و نمایانگر پیشرفت معماری اسلامی ایرانی آن عصر می‌باشند. این رونق و پیشرفت نسبی علاوه بر آن که باعث احداث مساجد و بناهای متعددی گردید اقوام و خانواده‌های مختلفی را نیز از دیگر شهرهای ایران به نائین سرازیر کرد. از جمله این اقوام، عده‌ای از امیرزادگان و امراء مغول بودند که به همراه خانواده‌ها و اقوام و ملازمین خود به نائین آمدند و در این شهر و روستاها و قصبات اطراف آن ساکن شدند. در اوایل قرن دهم ه. ق سران آق قویونلو در حوالی نائین با یکدیگر به ستیز برخاستند که از رهگذر این جدال‌ها، شهر پریشان شد و ویرانی بسیار دید. در دورهٔ صوفیان نائین رونق یافت. در این دوره، باروی شهر مرمت شد و بناهای جدیدی در آن احداث گشت. در سال ۱۰۰۰ه.ق هنگامی که اصفهان به پایتختی ایران برگزیده شد نائین که در زمانی تابع یزد بود، در محدوده اداری اصفهان جای گرفت. از وقایع مهم دوران صفویه در نائین دعوای نعتی و حیدری بود که این اختلاف‌ها در عصر مشروطیت هم ادامه یافت. با سقوط اصفهان به دست افغان‌ها (در سال ۱۳۵ ه.ق) شهر نائین که بر سر را ه سربازان مهاجم قرارداشت، بسیار آسیب دید ولی بر اثر مقاومت مردم نائین، شهر به دست افغان‌ها نیافتاد، در این زمان گروهی از سادات طباطبایی ساکن اصفهان و زواره به نائین کوچ نمود. در دورهٔ قاجار نائین مورد بی‌مهری پادشاهان وقت قرار گرفت. در این دوره نائین سخت آشفته و نا امن گشت زیرا در این زمان نائین یا صحنه جنگ شیخی‌ها و «بالاسری»‌ها و یا میدان نزاع‌های حیدری و نعتی بود که در دوره صوفیان در تمام شهرهای ایران آغاز گشته و دامن زده می‌شد و همچنین محل تاخت و تاز یاغیانی همچون نایب حسین کاشی بود. در سال ۱۳۲۷ شمسی نائین رسماً شهرستان اعلام شد و بخشداری آن به فرمانداری تبدیل گشت. از نائین مردان بزرگ و نامداری برخاسته که هر یک در علوم و فنون مختلف جایگاهی بس بلند یافته‌اند و از این رهگذر نائین بخصوص در تاریخ یکصد ساله اخیر ایران نقش بسیار زیادی داشته‌است. از این رو همواره برای این منطقه منزلتی بیش از یک شهرستان معمولی قائل بوده‌اند.

نايين از شهرستان هاي تابع استان اصفهان است که داراي. آب و هواي کويري است. اين شهر امروزه مانند گذشته در مسير راه يزد به اصفهان واقع شده است و در گذشته محل توقف کاروان هاي تجاري بوده است. این مقاله درباره شهر نائین و روند تاریخی و خصوصیات اقتصادی و اجتماعی و کالبدی شهر بوده و فضاهای مهم آن را معرفی کرده : تهیه کننده : مریم سالاری شهر نائین