جستجو در تالارهای گفتگو

چکیده: با گسترش فتوحات مسلمانان در سوریه،مصر،فلسطین و ایران آنان با تجربیات و ظرفیت های هنری آن مناطق که پیشتر تحت حاکمیت بیزانس و ایران بودند،آشنا شدند.انتخاب شهر دمشق از طرف امویان به عنوان پایتخت خلافت اسلامی،عامل اصلی تکوین هنر اسلامی و پیدایش سبک اموی گردید که جز نخستین مکتب های هنر اسلامی بود و در همان جا بود که برای اولین بار هنر اسلامی با تاثیر پذیری از هنر بیگانه شکل گرفت.این دوره تاثیر عمیقی در تاریخ اسلام داشت و میان فرهنگ مسیحی موجود در سوریه و عراق پیوند برقرار نمود؛زیرا هنگام فتخ اعراب،این نواحی تحت حکومت دولت روم شرقی و متاثر از هنرهای آن بود به طوری که در آثارشان بسیاری از عناصر هنرهای یونانی و رومی باستان حفظ شده بود.از آن جایی که این مناطق در دوره ی حکومت روم باستان حفظ شده بود.از ان جایی که این مناطق در دوره ی حکومت روم با ایران رابطه داشتند،برخی از سبک های هنر ساسانی نیز در آن ها یافت می شد.میزان این تاثیرات و هم چنین،نحوه و چگونگی تاثیرگذاری در حوزه های مختلف هنری متفاوت بوده به طوری که بیشترین تاثیرات در حوزه ی معماری و ساختارهای مربوط به آن شمهود است.با این وجود،نسبت آن در بناهای مذهبی و غیر مذهبی روندی متفاوت داشته است.این مقاله بر ان است به بررسی تاثیر هنر بیزانس و ایران بر تکوین هنر معماری دوره اموی بپردازد. مشخصات مقاله:مقاله در 10 صفحه به قلم حسین تولایی خوانساری(دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ و تمدن اسلامی)،منبع مجله کتاب ماه هنر اسفند ماه 1388 دانلود مقاله

گنبد جبلیه چه می دانید؟ از دیگر بناهای مربوط به دوران قبل از اسلام گنبد جبلیه است كه به نامه گنبد گبری نیز در تواریخ آمده است. در تمامی تواریخ بنای گنبد به دوره قبل از اسلام (ساسانیان) نسبت داده می شود (گویا آتشكده ی بوده است - یا قبر یكی از زرتشتیان) اما در جایی اشاره ی نیز شده است كه بنای گنبد در عهد سلجوقیان ساخته شده است اما با توجه به این كه به دستور محمد بن الیاس تعمیر شده طبعاً چند قرن پیش از سلجوقیان این امر تحقق یافته و مربوط به همان دوران ساسانی است. در كرمان در مورد این بنا این گونه شایع است كه در ملات آن شیر شتر استفاده شده و از این رو در استحكام آن نقشه داشته است. پس از ظهور اسلام و فتح ایران به دست مسلمین در هنر معماری نیز تغییر و تحولاتی صورت گرفت، هر چند سبك ایرانی هنوز در این سال ها رعایت و لحاظ می شد. نخستین مساجد ایرانی، در اصل همان آتشكده ها بودند كه به مسجد تبدیل شدند. از همان اوایل اسلام، معماری دینی غرب و شرق ایران از نفوذ معماری عرب مصون ماند و مساجد مسلمین ایران به سبك ایرانی ساخته شد. به گفته تاریخ كرمان نخستین بنای معماری پس از حمله اعراب به ایران، مسجدی بود در بم. وزیری مولف تاریخ كرمان در این خصوص آورده: عبدالله بن موسوم به مسجد حضرت رسول است ساخت و پاره ی چوب از شجره ی كه مؤمنان در آن با حضرت ختمی مآب بیعت كرده بودند (بیعت حدیبیه) با خود داشت در محراب آن قرار داد. در كتاب تاریخ هنرهای ملی در مورد معماری این مسجد آمده: در باقی مانده های بخشی از دیوار یك مسجد كه در بم به جای مانده و احتمالاً از آغاز قرن اول هجری است همین طاق نماها دیده می شود و ستون های كوچك چسبیده به دیوار كه این طاق نماها را از هم متمایز می كند، همان است كه در طاق كسری به كار رفته و بعدها نمونه آن را خلفای عباسی در ساختن دروازه بغداد به كار برده اند به طور كلی در مورد ویژگی های معماری ایران در قرون اولیه ظهور اسلام می توان به این شاخص ها اشاره كرد: 1 ) بعضی بناهای عهد ساسانی را عیناً به اسلام نسبت داده اند. 2) معماری ایرانی روش خود را با خصوصیات قبل از اسلام ولی با قیافه اسلامی تعقیب كرده است. معماری در قرون چهار و پنج و شش هجری تحول و توسعه فوق العاده ی یافت. در جریان این تحول و توسعه بیش از پیش به عناصر معماری ساسانی توجه شده، به نحوی كه تقریباً در همه بناهای آن دوره جداگانه یا با هم به كار رفت. این تحول و توسعه در آغاز مربوط به ظهور سلسله های محلی ایرانی است كه سعی در احیای سنت های ایران باستان داشتند. احیای سنت ها و حفظ مواریث ایرانی در دوره های طاهریان، صفاریان، سامانیان، آل زیار و آل بویه (دیلمیان) به حدی بود كه سلسله های بعدی چون غزنویان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان و حتی مغولان كارهای آنان را دنبال كردند. توجه و اهتمام سلسله های مزبور و تعقیب راه آنان در زمان سلسله های بعدی از نظر هنری از جمله معماری به ثمر رسید و در قرن های چهارم تا ششم هجری بارور شد. در این دوره ها در كرمان با توجه به منابع تاریخی برمی خوریم به اقداماتی كه در زمان ابوعلی محمد بن الیاس (322 - 356) صورت گرفته است شامل تعمیرات ارگ بم و تعمیر گنبد جبلیه، هم چنین به مجموعه ای اشاره شده است كه بیشتر جنبه نظامی داشته و شامل قلعه كوه و خندق و عمارت بارور و دروازه خبیص و قلعه نو و بعضی از قلعه كهن است. معماری در كرمان در عهد سلجوقیان رشد و تكامل سریعی داشت. در دوره تركان سلجوقی كه در اواسط قرن پنجم هجری به صورت فاتحان نامتمدن به سمت مغرب و داخل ایران رانده شدند زمام امور مملكتی به دست كارمندان و كارگزاران ایرانی بود و تاثیر آنان بر فرهنگ و هنر یران اندك بوده است. در دوره سلجوقیان و هم چنین در دوره ایلخانان ساختمان های دینی از قبیل مساجد و مدارس و زیارتگاه ها و مقبره ها بر ساختمان هی غیردینی رجحان داده شد. در این زمان معماران ایرانی از تلفیق حیاط چهار ایوانی و تالار مربع گنبد دار چهار طاقی، مسجد بزرگ ایرانی را به وجود آوردند. آجركاری در زمان معماری سلجوقی به آخرین درجه ترقی رسید و طرح های زیبای آجری، فرم های خفته و راسته، بادبزنی، بافت حصیری، برآمدگی و فرورفتگی و ایجاد كتیبه از آجر از مشخصات معماری سلجوقیان است. گچ بری جایگزین كتیبه ها و تزیینات آجری شد. از این پس محراب ها و دیوارها با طرح های برجسته گچ بری تزیین می شدند. رنگ و تزیینات گچ بری به رنگ فیروزه ی در معماری تزیینی سلجوقی راه می یابد.

منظره پردازی و طبیعت در معماری ساسانی مرتضی بهروز چکیده: بسیاری اعتقاد دارند معماری و هنر ساسانی مبنای شکل گیری هنر و معماری اسلامی بوده است و عنصر پیوند دهنده این دو دوره مهم در تاریخ هنر ایران و نیز دوره های پیشین توجه به طبیعت است .در این مقاله تعدادی از مشهورترین آثار معمار ی دورۀ ساسانی با تاکید بر جنبه های طبیعت گرایانۀ آن مورد بررسی قرار گرفته است . علاوه بر نقش مایه های گیاهی از قبیل برگ کنگر و گل نیلوفر که در تزئینات به چشم می خورد ، معماری ساسانی در کلیات از الگوهایی همچون ( ایوان مشرف به آب و باغ) و (ایجاد دید به بیکرانگی از طریق احداث بنا بر روی صفه) پیروی می کند ، کوه با قلل رفیع در استقرار شده های ساسانی نقش اساسی ایفا کرده است . دریافت متن کامل مقاله [ دریافت فایل ] ماخذ