جستجو در تالارهای گفتگو

روستای کندوان کندوان یکی از روستاهای آذربایجان شرقی است که در ۵۰ کیلومترى جنوب غربى تبریز از روستاهای دهستان سهند مى باشد که در ۱۸ کیلومترى جنوب اسکو، در دامنه سرسبز سلطان داغى وکنار رودخانه‌ کندوان واقع‌ شده‌ است‌. بنای‌ خانه‌های‌ این‌ روستا از نوع‌ معماری‌ صخره‌ای‌ است‌ و به‌ قرن‌ هفتم‌ هجری‌ و در بعضی‌ موارد حتی‌ به‌ دوره‌های‌ قبل‌ از اسلام‌ نیز برمی‌گردد. این‌ روستا نمونه‌ای‌ از ابتدایی‌ترین‌ نوع‌ زندگی‌ بشر و هم زیستی‌ او با طبیعت‌ به ‌شمار می‌رود و در مرحله اول‌ فرم‌ خارجی‌ این‌ مجموعه‌ انسان‌ را به‌ یاد قلعه‌های‌ پرسحر و جادوی‌ قدیمی‌ می‌اندازد. در نظر اوّلی‌ که‌ به‌ روستا انداخته‌ می‌شود یک‌ سری‌ مخروطهای‌ نوک‌ تیز دیده‌ می‌شود که‌ در سطوح‌ غیر منظم‌ آنها سوراخهایی‌ وجود دارد. این‌ مخروطها، در کنار هم‌ بطور متراکم‌ یا جدا جدا ناگهان‌ از دامن‌ کوهی‌ بلند سر برآورده‌ و در سراشیبی‌ تند کوه‌ به‌ صورت‌ پله‌ پله‌ بالا رفته‌اند. مخروطها در مراحل‌ اولیه‌ زمین‌شناسی‌ که‌ هنوز پوسته زمین‌ سخت‌ نشده‌ بود و در اثر جابه‌جایی‌ کوهها و فشارهای‌ حاصله‌ از این‌جابه‌جایی‌ها، به‌ دلیل‌ نرم‌ بودن‌ خمیره‌ آنها، به‌ صورت‌ متبلور از محیط‌ همجوار خود جدا شده‌ و فرم‌ گرفته‌اند و بعدها در اثر سائیدگی‌ به‌ صورت‌ فعلی‌ در آمده‌اند. ضخامت‌ و جنس‌ طبقات‌ تپه‌ها و مخروطها از نوع‌ اینمبریت‌ inembit و لاهار Lahar است‌ که‌ در اثر مخلوط ‌شدن‌ مواد آتشفشانی‌ سهند با گل‌ و لای‌ حاصل‌ از بارانهای‌ سیل‌آسا بوجود آمده‌ است‌. بلندی‌ این‌ تپه‌های‌ مخروطی‌ و هرمی‌ شکل‌ بیش‌ از ۶۰ متر می‌باشد. تشکیلات‌ جنس‌ طبقات‌ روی‌ آبرفت‌ قدیمی‌ واقع‌ شده‌ و رودخانه‌ کندوان‌ بیش‌ از ۱۰ متر از آن‌ را حفر کرده‌ و پائین‌ برده‌ است‌. در طی‌ قرنهای‌ گذشته‌ حفره‌هایی‌ در داخل‌ این‌ مخروطها بوجود آمده‌ است‌ که‌ یا بر اثر وجود حبابهای‌ هوا در مواد مذاب‌ آتشفشانی‌بوده‌ و یا بشر با استفاده‌ از ابزارهای‌ خود آنها را پدید آورده‌ است‌. فلسفه سکونت در کندوان: در کندوان تمرکز صرفاً به خاطر طبیعت، یعنی کران‌ها ایجاد شده است که خود به خود جنبه‌های دفاعی دارد. مسئله هجوم چادرنشینان شرق به نقاط خوش آب و هوای ایران بر کسی پوشیده نیست. در این مورد احتمالاً حمله مغولان سبب شده که مردم روستاهای اطراف به خصوص روستای حیله‌ور از موقعیت طبیعی کران‌ها استفاده نموده ،خانه و ماوای خود را در دل توده‌های سنگ به وجود آورند تا در پناه آن بتوانند در آرامش زندگی کنند. اکثریت اهالی کندوان محتملاً در ابتدا ساکن روستای حیله‌ور بودند که به مسافت دو کیلومتری غرب آن واقع است. شاید اهالی حیله‌ور در قرن هفتم هجری مقارن با حمله مغول از حیله‌ور عزیمت نموده و در دشت کوچک مقابل کندوان که مشرف به دره است سکنی گزیده‌اند. این دشت کوچک ابتدا ییلاق ساکنین دهات اطراف بود. در یک جمع‌بندی کلی می‌توان هدف از پناه بردن به این خانه‌ها را در دلایل ذیل برشمرد: ۱- نیاز به پوشش سقفی ندارد چرا که خود سنگهای مخروطی که از به هم پیوستگی سنگ‌های ریز ماسه‌ای تشکیل شده آنچنان صیقل یافته و با دوام است که از هر گزند جوی به ویژه آب و هوای منطقه در امان است. ۲- دشواری کندن سنگها (کران)ها برای یکبار و همیشه نیاز سازنده را تأمین می‌کند. اگرچه مشکل است. ۳- موقعیت جمعی منازل به صورتی است که هر مجتمعی اگر بتوان نام مجتمع را به حق بر آن گذاشت به صورتی ترتیب یافته که هر خانواده سنتی براساس سنت جامعه روستائی می‌تواند در یک مجموعه به نسبت کوچک یا بزرگ زندگی کند. ۴- موقعیت منازل به صورتی است که از گزند نوع دشمن خارجی مصون است. حال این دشمن جانوران درنده باشند یا انسانها که در گذشته مرتب در جنگ و جدال قومی و عشیره‌ای بوده‌اند. بدین ترتیب که تنها راه دستبرد از روبروست و پشت سر کوه صاف و بلندی است که دسترسی به آن بسیار مشکل است و از روبرو هم کاملاً بر اطراف مسلط هستند. بنابراین مهمترین مکان برای درامان ماندن هم وجود همین خانه‌ها بوده است. بارش برف و باران نیز تأثیری در بافت کلی منازل ندارد. کندوان یکی از ۳ روستای صخره‌ای جهان است که موجب جذابیت بی نظیر آن شده است. معماری روستای کندوان و جاری بودن زندگی مردم در قالب بافت قدیمی آن یک استثنا در دنیا به حساب می آید. چرا که دیگر در ترکیه و آمریکا کسی در کاپادوکیه و داکوتا زندگی نمی کند و در واقع تنها روستای زنده صخره‌ای محسوب می‌شود. این روستا به سبب ویژگی معماری صخره ای و بافت مخصوص آن در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. ویژگی های اقلیمی: ارتفاعات کندوان مشرف به انتهای دره‌ای است سرسبز که شمال آن را روستای آمامغان و عنصر رود، مغربش را کهنمو، مشرقش را کوه نور (نورداغی) و مراتع سهند و جنوبش را آشستان و گمبن فرا گرفته است. ارتفاعات کلیه نقاط فوق که بر روی دامنه‌های شصت کیلومتری آتشفشانی سهند قرار دارد از دو هزار متر کمتر نیست. از نظر شرایط اقلیمی ایران، دامنه‌های سهند، جزو مناطقی قرار می‌گیرند که زمستانی بسیار سرد و تابستانی معتدل دارند. این کیفیت بسته به میزان ارتفاع تفاوت پیدا می‌کند. به این صورت که هر چه به سوی ارتفاعات و بلندی های سهند پیش می‌رویم، هوا سردتر و هرچه به جلگه‌های ارومیه نزدیک می‌شویم، زمستانها ملایم تر می‌گردند.در نتیجه آب و هوای کندوان کاملاً کوهستانی است و سرما در این منطقه از اوایل پائیز شروع و تا نیمه اردیبهشت ادامه می‌یابد آبهای خوش این منطقه سبب حاصلخیزی خاک اطراف روستای کندوان می‌گردد. مرغوب‌ترین کشتزارهای اهالی کندوان مقابل روستا بر روی دشتی مرتفع و زیبا قرار دارد دره شمالی ـ جنوبی سرسبز کندوان یکی از خوش آب و هواترین و زیباترین نقاط کوهستانی ایران به شمار می‌رود که دارای نهر چشمه آب معدنی بسیار می‌باشد. از جمله رودهایی که از شمال غربی سهند سرچشمه گرفته و به دریاچة ارومیه می‌ریزد، رودخانة اسکو یا اسکوچای است. اسکوچای خود از پیوند دو رود کندوان چای و عنصرود به وجود می‌آید. کندوان چای مانند رشته‌ای حیات‌بخش از میان روستای کندوان گذشته و زمینهای کشاورزی را از مناطق مسکونی صخره‌ای جدا می‌سازد. چشمه آب معدنی کندوان نیز یکی از جاذبه‌های این روستای ۶ هزار ساله محسوب می‌شود. آب این چشمه با کمترین درصد سنگینی برای درمان بیماری‌های کلیوی بسیار مفید است. دامداری و کشاورزی و باغداری عمده فعالیت مردمان این روستاست. اکنون مهمترین صنعت این روستا قالیبافی است خانه های این روستا به مانند کندوی عسل در دل کوه کنده شده اند و جالب اینجاست که عسل یکی از مهمترین محصولات این روستا می باشد.

تا به حال مطالب زيادي در رابطه با اثرات ناگوار حاصل از رسوبگذاري در مخازن سدها شنیده ایم .در اين قسمت به بررسي عواملي كه رعايت آنها موجب كاهش رسوبگذاري در مخازن سدها ارائه گرديده كه در بعضي از اين روشها,نحوه برخورد با مسئله رسوب مطرح بوده است ودر پارهاي موارد نيز مسئله پيش گيري يا جلوگيري از فرسايش و رسوبگذاري در اولويت قرار داشته است. به طور كلي با تركيبي از دو روش فوق وبا در نظر گرفتن حجم مرده مي توان عمر سازه هاي آبي را افزايش داد .معمول ترين راه مقابله با مشكل رسوبگذاري,كنار گذاشتن قسمتي از ظرفيت مخزن براي ذخيره رسوب است . البته اين روش باعث كاهش رسوب نمي شود بلكه با هزينه هاي بسيار زياد زمان جدي شدن مشكل رسوب را به تأخير مي اندازد . در بعضي مواقع افزايش ارتفاع سد براي بالا نگاه داشتن حجم مخزن موردنظر اقتصادي تر به نظر مي رسد , ولي در بسياري از سدها افزايش ارتفاع , قابل قبول يا ممكن نيست . بنابراين بايد اين حقيقت را پذيرفت كه از رسوبگذاري در مخازن نمي توان جلوگيري كرد ولي مي توان از شدت آن كاست . تا حدودي مي توان با روش آبخيزداري از مقدار رسوب ورودي به مخزن كاست و رسوب مواد جامد را با روشهاي مهندسي كاهش داد . در اين بخش به پاره اي از اين نكات مي پردازيم .