جستجو در تالارهای گفتگو

مقدمه تعریف فاضلاب به کلیه آب های استفاده ومصرف شده جهت مقاصد گوناگون اصطلاحاً فاضلاب گفته میشود، به عبارت دیگر به مجموعه آبهای دور ریختنی که پس از جمع آوری و تصفیه ممکن است قابلیت استفاده مجدد را داشته باشد، فاضلاب اطلاق می شود. انواع فاضلاب فاضلاب از نظر منشاءتولیدآن ممکن است خانگی، صنعتی، کشاورزی یا ترکیبی از آنهاباشد. از نظر ویژگیهای فیزیکی شیمیایی و بیولوژیکی و قدرت آلایندگی فاضلابها به چهار دسته تقسیم می گردند: 1)فاضلاب های ضعیف 2) فاضلاب های متوسط 3) فاضلاب های قوی 4) فاضلاب های خیلی قوی اهمیت بهداشتی فاضلاب به عواملی نظیر وجود عوامل شیمیایی و عوامل بیماری‌زای زنده ومواد آلی متعفن که علاوه بر ایجاد بیماری‌های مختلف موجب انتشار بوهای آزاردهنده و نازیبا شدن محیط نیز می‌گردد، بستگی دارد. عوامل باکتریایی نظیر ویبریو کلرا، سالمونلا تیفی، سالمونلا پاراتیفی، شیگلا، باسیل سیاه زخم، لپتوسپیرا، عوامل ویروسی نظیر انواعی از هپاتیت‌ها، عوامل تک یاخته ای نظیر آمیب ژیاردیا و تخم انگل‌های پریاخته ای نظیر کرم شلاقی، آسکاریس و... از طریق فاضلاب و لجن فاضلاب مصرف شده باعث ایجاد بیماری می‌شود. علل لزوم تصفیه فاضلاب فاضلاب می‌بایست قبل از اینکه در مرحله نهایی به آبهای پذیرنده ویا محیط دفع گردد، تصفیه شود تا اینکه: الف) بیماری‌های واگیر ناشی از آلودگی‌های فاضلاب مهار و بهداشت عمومی تامین گردد. ب) حفظ منابع آب، از طریق عدم آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی و در صورت امکان استفاده مجدد از بخش عظیمی از آب مصرف شده برای مصارف خاص نظیر فعالیت‌های کشاورزی و پرورش آبزیان. ج) حفظ محیط زیست: فاضلاب را به روش‌های متعددی تصفیه می‌کنند. در بین این روش‌ها، تصفیه زیست شناختی، رایج تر است. هدف از تصفیه فاضلاب به نوعی همان پاسخ سئوال " چرا فاضلاب را تصفیه کنیم" می‌باشد. اما اگر به صورت ویژه به آن نگاه شود، هدف از تصفیه فاضلاب عبارت است از: اهداف ویژه تصفیه فاضلاب الف) تثبیت مواد آلی. ب) تولید پساب قابل تخلیه در محیط و محافظت از محیط زیست. ج) استفاده مجدد از آب و مواد جامد ناشی از تصفیه فاضلاب. تجزیه و تثبیت مواد آلی موجود در فاضلاب اغلب از طریق فرایندهای زیست شناختی، به دو روش هوازی و بی هوازی صورت می‌گیرد. آب درصنایع نساجی: آب به میزان قابل توجهی در طول فرایند نساجی به مصرف می رسد .مصرف آب به ازای هر کیلو گرم محصول در صنعت نساجی(200-100) لیترمی باشد. میزان مصرف آب در فرایند ها و تولیدات مختلف نساجی متفاوت است. فرایند های خاص رنگرزی و شتشوی پس از چاپ بیشترین میزان مصرف آب را به خود اختصاص می دهد. موارد صنایع نساجی در ایران 1- نساجی الیاف مصنوعی 2- صنعت کشبافی 3- صنعت کنف باف 4- صنعت پلی پروپیلن 5- صنعت جوراب بافی 6- صنعت فرش ماشینی و نمد بافی و غیره 7- نساجی نخی شناخت الیاف مصرفی در صنعت نساجی - الیاف طبیعی : پنبه ، پشم ، کنف ، ابریشم ، کتان - الیاف سلولزی : رایون ، استات - الیاف مصنوعی : پلی استر ، نایلون شناخت فرایندهای صنایع نساجی فرایندهای خشک : مراحل ابتدایی عملیات نساجی نظیر ریسندگی و بافندگی که در طول فرایندهای آنها کمتر به آب نیاز است . فرایند های تر : بخش رنگرزی و تکمیل منسوجات با بیشترین میزان آب ( تولید فاضلاب ) آهار زنی:قبل از عملیات بافندگی نخ تار ( برای پارچه های پنبه ای و مخلوط پنبه – پلی استر ) با آهار پوشش داده می شود . آماده سازی:در این مرحله کالای خام برای رنگرزی و چاپ یا عرضه به صورت سفید آماده می گردد و بالاترین حجم کار را به خود اختصاص می دهد. آلاینده های اصلی از عملیات مقدماتی یا آماده سازی شامل:آب ، قلیا ، BOD ، COD و مقادیر کمی مواد نامطلوب از جمله فلزات و سورفاکتانت ها هستند . جدول 1 - BOD ترکیبات آهارهای مختلف (موجود در فایل power point) Scouring Scouring : فرایند پاکسازی است که طی آن ناخالصی های الیاف نخ یا پارچه را شامل مواردی نظیر روغن، ضایعات پنبه یا خار و خاشاک ، آهارهای محلول در آب، مواد آنتی استاتیک خارج می شود .پساب شستشو در نساجی نه تنها آلودگی خیلی بالایی دارد از نظرکمی نیز بیش از سایر انواع پساب ناشی از شستشوی پنبه است . سفید گری (Bleaching) - فرایندی شیمیایی برای حذف رنگهای ناخواسته پارچه یا الیاف - متداولترین مواد سفید کننده عبارتند از : پراکسید هیدروژن گاز دی اکسید گوگرد هیپوکلریت سدیم کلریت سدیم رنگرزی محصول نساجی با استفاده از تجهیزات ، تکنیکها و طیف وسیعی از رنگدانه ها رنگ می شود . در طول عملیات رنگرزی علاوه بر رنگ از مواد شیمیایی کمک کننده نیز استفاده می شود که جذب و تثبیت رنگ را تسهیل می نماید. فرایند های رنگرزی: - به علت خاصیت جذب رنگ الیاف، ملکولهای رنگ، محلول را ترک کرده و در طول مدت زمان لازم ( از دقیقه تا ساعت ) وارد الیاف می گردند . - مواد شیمیایی کمک کننده و شرایط کنترل شده حمام رنگ به این عمل شتاب می دهد . - پس از تثبیت رنگ کالای مورد نظر برای حذف رنگهای تثبیت نشده شستشو می گردد. دسته بندی رنگ - رنگها را بر اساس ساختمان شیمیایی، نوع کاربرد یا نوع مصرف نهایی طبقه بندی می کنند . - طبقه بندی اصلی رنگها بر اساس طبیعت شیمیایی آنها و نوع الیاف بکار رفته صورت می گیرد . - نوعی دسته بندی دیگر بر اساس خطرناک یا غیر خطرناک بودن آنها است که به آن دسته بندی زیست محیطی می گویند. تقسیم بندی رنگها (موجود در فایل power point) چاپ (Printing) چاپ همانند رنگرزی روشی است برای استفاده از رنگ در پارچه، چاپ می تواند برای الگوها و طراحی های پیچیده بر روی پارچه بکار رود .در این عملیات رنگ که معمولاً به شکل خمیر است و با استفاده از ماشین آلات و به کمک روشهای مختلفی بر روی پارچه می نشیند. برای تثبیت رنگ پارچه با بخار، گرما یا مواد شیمیایی در تماس قرار می گیرد. منابع اصلی تولید پساب چاپ - شستشوی مخازن و رنگدانه های مصرفی - شستشوی شابلون ها - شستشوی رنگ و رنگدانه باقیمانده بر روی منسوجات - چاپ در مقایسه با عملیات مقدماتی نظیر آهارگیری و سفید گری، مصرف آب کمتر و BOD پایین تری به همراه دارد . شستشوی پارچه های چاپ شده، حدود یک چهارم آب مورد نیاز از شستشو های دیگر را به مصرف می رساند . آلاینده های اصلی فرایند چاپ (موجود در فایل power point) ویژگی های پساب نساجی 1.درجه حرارت بالا به علت مصرف بخار آب در واحدهای رنگرزی و چاپ و نیز مصرف آب داغ در عملیات سفید گری و آهار گیری درجه حرارت پساب این واحدها اغلب بین C 50 – 30 است . 2. pH اکثر فرایندهای صنایع نساجی به دلیل مصرف مواد قلیایی دارای pH بالا هستند به جز فرایند آهار زنی و واحدهای منسوجات که پساب اسیدی تولید می کنند. 3. رنگ یکی از ویژگیهای مهم پساب نساجی در صورتی که میزان رنگ زیاد باشد گاهی رنگ پس از تصفیه نیز در پساب مشاهده میشود که با تخلیه به آبهای پذیرنده مانع نفوذ نور خورشید به طبقات زیرین آب می گردد . 4. املاح قابل ته نشین میزان مواد قابل ته نشین در پساب دارای نوسانات زیادی است و به نوع فرایند تکمیلی , نوع الیاف پارچه و همچنین پیوسته یا مداوم بودن سیستم بستگی دارد .برخی مواد نامحلول در آب به صورت معلق هستند و به سادگی فیلتر نمی شوند. 5.سورفاکتانتها این ترکیبات به عنوان شستشو دهنده ، امولسیون کننده ، ترکننده و همچنین تنظیم کننده فرایند رنگرزی به کار می روند . بطورکامل قابل تجزیه بیولوژیکی نیستند و از سیستم تصفیه می گذرند. 6. فلزات کادمیوم به ندرت در این پساب یافت می شود . مس ، کروم ، کبالت می تواند از فرایند رنگرزی به پساب وارد شود . برخی فلزات دیگر نظیر روی و جیوه نیز در بعضی از فرایندها ویا به عنوان ناخالصی های مواد اولیه می توانند در پساب حضور داشته باشند . 7.هیدرو کربنها منشأ اصلی آن روغنهایی است که برای پوشش الیاف بکار می رود تا به آنها لغزندگی ببخشد همچنین هیدرو کربنها به میزان کمتر می توانند از بقایای ترکیبات آهار ناشی شوند . 8. ترکیبات آلی هالوژن دار: پارامتر AOX Adsorbable organic Hallogen Compounds شامل طیفی از مواد در پساب می شوند از جمله هیدرو کربن های کلر دار بسیار فرار ، PVC، پیگمنت سبز غیر سمی، کلرو فنلهای سمی و ... منابع AOX عبارتند از : سفید کننده های کلردار ، ضد بید کننده پشم ، شتاب دهنده رنگ که در الیاف مصنوعی به کار برده میشوند ، رنگهای راکتیو کلردار و صابونهای حلال با حلالهایی از هیدرو کربن های کلردار . مشخصات پساب فرایند های مختلف در صنعت نساجی (موجود در فایل power point) کیفیت پساب در فرایندهای مختلف نساجی (موجود در فایل power point) بارهای آلودگی حاصل از فرایندهای مختلف نساجی (موجود در فایل power point) صنایع نساجی یکی از مصرف کننده هایی بزرگ آب با کیفیت بالا می باشد.در نتیجه فرآیندهای مختلفی در این صنعت باعث آزاد سازی مقدار قابل توجهی آب آلوده به محیط می شوند.به طور نسبی میزان آب مصرفی در این صنایع 100-200 لیتر به ازای هر کیلوگرم پارچه و منسوجات تولیدی می باشد.تولید سالانه 40 میلیون تن فیبر باعث آزادسازی بیش از 4-8 میلیون مترمکعب فاضلاب در سال می شود.تولیدات این صنایع نیازمند مراحل مختلفی از تکنیکها و فرآیندها همچون نخ ریسی, بافندگی,کشبافی و تولیدات پوشاکی می باشد,این هم به نظر می رسد که این فرآیندهای باید از فرآیندهای تصفیه مرطوب که به عنوان فرآیندهای پیش تصفیه هستند تفکیک داده شود.فرآیندهای مرطوب شامل رنگرزی و تکمیل منسوجات می باشد. برای یک مدت طولانی، سمیت آزاد شده از این صنایع به وسیله کاهش فعالیت های بیولوژیکی,تولید مقدار زیادی کف و تغییر رنگ رودخانه آشکار می شود.به همین خاطر نیاز است که مواد ورودی به این صنایع موردبررسی کلی از نظرمواد موجود دران قرار گیرد. جایگزینی و کاهش در این روش مشکلات شناخته شده به وسیله مواد شیمیایی کم خطر یا فرآیندهای که می توان دوباره تجدید کرد حل و فصل می شود.به طور مثال: - استفاده از فرآیندهای رنگرزی با درجه حرارت بالا برای فیبرهای پلی استر(PES) به جای فرآیندهای حامل - جایگزینی حاملهای کلرو- آلی - جایگزینی نگهدارنده های حاوی ترکیبات آلی آرسنیک،جیوه یا قلع - جایگزینی آلکیل فنل اتوکسیلات (APEO) در سورفاکتانتها - جایگزینی کلرین سفید کننده برای فیبرهای طبیعی با فرآیندهای سفید کننده پراکسید - جایگزینی قالبهای با تحزیه پذیری کم به عنوان مثال کربوکسی متیل سلولز(CMC) - جایگزینی موادی با کمپلکس یخت همچون اتیلن-دمین- تترا-استیک لسید(EDTA)،فسفاناتها اجرای این مراحل در داخل صنعت نساجی منجر به آزاد سازی قابل توجهی از فاضلاب میشود. بهینه سازی فرآیندها این مرحله برای بهبود جایگاه و بهینه سازی مراحل تصفیه با کاهش مقدار ماده خطرناک آزاد شده می باشد.این مرحله نسبت به فرآیندهای انتهایی ارزن بوده و باعث کاهش مواد خروجی (فاضلاب) می شود. مثالهای زیادی برای بهینه سازی وجود دارد که شامل موارد زیر می باشد: - تجدید نظر رنگرزی و ماشین آلات منتخب در خروجی رنگرزی(درجه فرسودگی،تثبیت،نسبت مایع زدن) - بهینه سازی رگرزی ها و کاهش نماینده در رنگرزی سولفوری - بهینه سازی حجم باقیمانده از لایه گذاری و ماشین آلات چاپ - بهینه سازی مصرف آب روش های تصفیه کلی برای تصفیه فاضلاب مخلوط ،روش های مختلفی و تست های در عمل مقیاس واقعی شامل: - فرآیند اکسیداسیون :اکسیداسیون در حضورذرات کربن و ته نشینی دو تایی (Ca (OH)2,FeSO4،پلی الکترولیت) - اکسیداسیون بیو لوژیکی /تجزیه شامل رسوب گذاری - استفاده از فرآیند های فیزیکی دو تایی(شناور سازی ،رسوب گذاری) - تجزیه بیولوژیکی هوازی /بی هوازی. دریافت فایل power point به همراه تصاویر و جداول مربوطه:[Hidden Content] گردآوری:میرحسین فاضلیان