گوشه ای از مقاله:
هنگام پرداختن به مسئلۀ كثر تگرايی دينی در ايران، بسياری از افراد آشنا با ادبيات فارسی، ب یدرنگ ترجي عبند معروف هاتف اصفهانی (متوفی 1198 ق)، شاعری ك مآوازه كه در آغاز دورۀ قاجار درگذش ت را به ياد م یآورند. مانند اغلب شاعران متأخر، هاتف اصفهانی تا حد زيادی ناشناخته باقی مانده است، با اين حال، ترجي عبند او نسبتاً مشهور است [او در اين ترجي عبند كه متشكل از] پنج بند و در مجموع حدود 90 بيت است، توحيد را با تصويرپرداز یهای رايج و معتبر صوفيه، ستاي می كند.
در پندار اكثر افراد، توحيد، امری نيست كه بتوان در مورد آن سرود، اما زبان فارسی، يك سنت شعری ديرينه در انجام اين كار دارد. آنچه كه چنين شعری را از « علم كلام » جدا م یسازد زبان به كار رفتۀ فو قالعاده روشن، مهيّج و زيباست؛ زبانی كه همواره بر عشق به عنوان كليدی برای فهم، معطوف است.
هريك از پنج بند شعر هاتف با يك برگردان كه نيمی فارسی و نيمی عربی است، خاتمه م یيابد:
كه يكی هست و هيچ نيست جز او
وحده لا اله الا هو
مشخصات مقاله:مقاله در 4 صفحه به قلم دكتر ويليام چيتيك(مقالۀ پنجم از كتاب در جستجوی قلب گمشده،انتشارات سانی:
In Search of the Lost Heart: Exploration in Islamic Thought. SUNY PRESS.منبع:کتاب ماه ادبیات/پیاپی 187/اسفندماه 1391
ديدگاه كثرتگرايانۀ شعر عارفانۀ فارسي.PDF