جستجو در تالارهای گفتگو

مقدمه: در كتب طب سنتي با نامهاي »سنبل ختايي» و «حشيشه الملائك» آمده است.به فرانسوي Angelique و به انگليسيAngelica گفته مي شود. گياهي است از خانوادهUmbelliferae نام علمي آن L. archangelica Angelicaو مترادف آنArchangelica officinalis Hoffmمي باشد. نام فارسی : سنبل ختایی , حشیشه الملائک نام علمی : Angelica archangelica نام انگلیسی : Angelica مترادف این گیاه Archangelica officinalis Hoffm (خانواده :Apiaceae) ، اندام مورد استفاده : ریشه , برگ , دانه ها خواص درمانی : مقوی معده , سرفه , روماتیسم , محرک و نرم کننده سینه , ضد تشنج , خلط آور , باد شکن مواد موثره : این گیاه سرشار از فورانوکومارین مانند گزانتوکسین , ایمپراتورین , آنجلیس و در ریشه این گیاه آلفا-فلاندرن , آلفا-پینن , هایدروکسی و وجود دارد. سنبل خطایی (نام علمی: Angelica archangelica) گیاهی دو ساله (به ندرت سه‌ساله) از تیره چتریان است که در بسیاری از کشورهای دنیا به خاطر خاصیت دارویی آن کشت می‌شود. این گیاه را در قدیم آنژلیک و حشیشه‌الملائک نیز می‌نامیدند. مواد موثره این گیاه به عنوان بادشکن، ضد نفخ، گوارنده غذا و همچنین اشتهاآور کاربرد دارد و در صنایع داروسازی، صنایع غذایی و آرایشی و بهداشتی از آن استفاده می‌شود. سنبل خطایی دارای فوروکومارین است. ویژگی‌ها سنبل خطایی گیاهی است علفی دو ساله بلند، ارتفاع آن بیش از یک متر است. معطر با برگ‌های بزرگ دارای بریدگی و تقسیم‌بندی شده، هر یک از تقسیمات برگ نوک تیز دندانه‌دار می‌باشد. ساقه آن شیاردار استوانه‌ای به رنگ سبز مایل به قرمز. گل‌های آن سفید به صورت چتر در انتهای شاخه گل‌دهنده ظاهر می‌شود. آنژليك گياهي است علفي دو ساله بلند ،ارتفاع آن متجاوز از يك متر است.معطر با برگهاي بزرگ داراي بريدگي و تقسيم بندي شده ،هر يك از تفسيمات برگ نوك تيز دندانه دار مي باشد. ساقه آن شيار دار استوانه اي به رنگ سبز مايل به قرمز . گلهاي آن سفيد به صورت چتر در انتهاي شاخه گل دهنده ظاهر مي شود.از برگ و ساقه و ريشه آن در طب استفاده مي شود. اين گياه در مناطق شمالي اروپا ،شبه جزيره اسكانديناوي و كوهستانهاي مركزي اروپا تاروسيه ميانه انتشار دارد. در هندوستان در كشمير مي رويد.در شمال اروپا به عنوان گياه سبزي خوراكي مورد استفاده و توجه است و كاشته مي شود و ريشه هاي آن را به صورت خام يا پخته مي خورند .در ساير مناطق اروپا علاوه بر خوراكي بودن از خاصيت خوشبو بودن آن نيز در قنادي استفاده مي شود و از ميوه آن براي تهيه يك نوع نوشابه به نامRatafia d,Angelique استفاده مي شود.به علاوه خواص طبي آن در سطح وسيعي مورد توجه است و كاربرددارد. تكثير آنژليك از طريق كشت بذر آن صورت مي گيردبه اين ترتيب كه بذر آن را در بهار در هواي آزاد و يا در پاييز در پناه شاسي مي كارند و پس از آن نهال هاي جوان را به مزرعه منتقل كرده و مي كارند.معمولا چند ماه پس از كاشت نهالها آماده انتقال مي شوند بنابراين كشت بهاره در پاييز به مزرعه منتقل مي شود و كشت پاييزه در بهار منتقل مي گردد. تركيبات شيميايي از نظر تركيبات شيميايي و مواد عامله ،ريشه و قسمت زير زميني خشك آنژليك در حدود 35/0درصد اسانس روغني فرار دارد و در ميوه آن (3/1-2/1)درصد اسانس يافت مي شود. مواد عمده موجود در اسانس آنژليك عبارتند از بتا فلاندرن و به علاوه در اسانس ريشه آنژليك كه در هوا خشك شده باشد مواد د-الفا-فلاندرن،آلفا-پينن و هايدروكسي پنتادكانوئيك اسيد و آلفا-متيل بوتيريك اسيد يافت مي شود. در ريشه ها و ثمر آنژليك چند فروكامارين نظير آنژليسين،برگاپتن،كزانتوتو كسين و...وجود دارد و به علاوه اومبلي پرنين و چند فنل نيز در آن مشخص شده است.‌(G.I.M.P). بررسي هاي شيمايي جديدتري نشان مي دهد كه كيفيت اسانس آنژليك با شرايط اقليمي محل رويش طبيعي آن ارتباط داردهر چقدر ارتفاع از سطح درياي محل رويش طبيعي آن بيشتر باشد ،عطر بيشتر و با كيفيت بهتري مي دهد. از گياه آنژليك 9 نوع ماده كومارين جداشده است از جمله يك كومارين جديد به نام آركي سين در آن مشخص شده است. مبداٌ اروپا تا آسیای مرکزی , مناطق شمالی اروپا , شبه جزیره اسکاندیناوی وکوهستانهای مرکزی اروپا تا روسیه میانه انتشار دارد. * در مناطق مرطوب شمال و مرکز اروپا و در مناطق مرتفع به صورت خودرو می روید. مناطق کشت : در بعضی کشورهای اروپایی مانند آلمان , بلژیک , هلند , فرانسه , چک , اسلواک ,مجارستان و سوئیس کشت می شود. گیاهشناسی : علفي ، دو ساله بلند ارتفاع : متجاوز ازیك متر ريشه : داراي ريشه اي مخروطي شكل و رنگ آن زرد روشن است ساقه : ساقه شيار دار توخالي استوانه اي به رنگ سبز مايل به قرمز برگ ها : نسبتاً درشت و داراي بريدگي ، هر برگ داراي دو بريدگي ، ناحيه اتصال دمبرگ به ساقه برجسته است گل ها : گل آذين چتر ، گلها داراي گلبرگ هاي سبز روشن مايل به زرد ميوه : فندوقه ، دو قسمتي (شيزوكارپ)، به طول 7-6 ميلي متر به رنگ قهوه اي روشن وزن هزار دانه : 2/5تا 3/5 گرم است سنبل ختایی گیاه خون ساز سنبل ختایی گیاه دارویی پر ارزشی است که بومی چین و شمال شرق هند است. این گیاه جزو داروهای سنتی کشورهای چین، کره و ژاپن به شمار می رود. به گزارش «ehow»این گیاه گلدار دارای طعم شیرین و تند است و برای مزه دار کردن مواد غذایی و نوشیدنی ها مورد استفاده قرار می گیرد. از آن جا که این یک گیاه دارویی است برای درمان بیماری هایی مانند گرفتگی مجرای تنفسی موثر است. در این مطلب به چند خاصیت دیگر سنبل ختایی اشاره می کنیم. * این گیاه با ایجاد تعادل در میزان هورمون های زنانه، شدت عوارض یائسگی را التیام می بخشد. *سنبل ختایی به بدن کمک می کند تا با بیماری های رایج مانند سرماخوردگی ، سینوزیت، برونشیت، تب و عفونت های ریه مقابله کند. *این گیاه با لخته کردن خون، مانع از دست رفتن خون از طریق جراحت و بریدگی می شود. علاوه بر آن به تصفیه خون نیز کمک می کند . *با ترشح آنزیم های گوارشی معده، جذب مواد غذایی در خون را بهبود می بخشد. این امر باعث حرکت درست مواد غذایی در روده ها نیز می شود. *چای دم کرده از برگ و ریشه گیاه برای رفع استرس، خستگی مفرط ، بی خوابی، تب، دندان درد و سردردهای عصبی مفید است. *به طور معمول این گیاه به صورت کپسول و چای دم کرده مورد مصرف قرار می گیرد. عصاره ریشه این گیاه نیز به داروهای گیاهی متعدد افزوده می شود. *این گیاه اشتها را افزایش می دهد. *دارای خاصیت ضدباکتریایی است. *ریشه های خشک و پودر شده آن برای درمان عفونت قارچی انگشتان پا موثر است. *برگ های له شده آن به عنوان پماد برای رفع ناراحتی ریوی و سینه و روماتیسم به کار برده می شود. *غرغره با چای دم کرده آن گلودرد را رفع می کند. *پماد این گیاه برای رفع ورم، خارش و حتی شکستگی استخوان به کار برده می شود. *از آن جا که این گیاه میزان قند خون را افزایش می دهد، مصرف آن به بیماران دیابتی توصیه نمی شود. زنان باردار و شیرده نیز از مصرف این گیاه پرهیز کنند. خواص و كاربرد آنژليك معمولا در سال اول گل مي دهد ولي چون ريشه آن رشد كافي نكرده برداشت ريشه در سال دوم انجام مي گيرد و در آغاز سال دوم ساقه هاي فرعي سال اول را قطع مي كنند و فقط ساقه اصلي باقي مي ماند كه رشد كافش بنمايد و از ساقه هاي قطع شده و برگهايي كه در خلال سال اول قطع شده نيز پس از خشك كردن استفاده مي شود. ميوه گياه وقتي كاملا رسيد كه معمولا در اوخر تابستان است ،آماده برداشت مي شود. از نظرخواص ريشه آنژليك و ميوه آن محرك و نرم كننده سينه و معرق است و ريشه آن بخصوص مقوي ،ضد تشنج،بادشكن،خلط آور،قاعده آور و معرق مي باشد. در فرانسه در مراجع طب سنتي آن ديار مرسوم بوده است كه از دم كرده ريشه آنژليك به نسبت10-2 گرم ريشه خشك در يك ليتر آب جوش و با از تنطور الكلي ريشه آنژليك10-2گرم به عنوان نيرو دهنده و. هاضم استفاده مي كنند و از دم كرده ميوه آن نيز به عنوان مفرح و نيرو دهنده خيلي استقبال مي شود. گونهAngelica sylvestris L. را نيز در بعضي اسناد به نام سنيل ختايي مي نامند. گياهي است پايا به بلندي تا 150سانتي متر و معطر اين گياه در اروپا و از جنوب غربي چين تا نپال در آسيا مي رويد. قسمت نرم ريشه اين گياه به عنوان دارو مصرف مي شود ،جوشانده ان براي رفع بي حسي اعصاب ،رفع گرفتگي در اعضاي بدن ،روماتيسم و ‌‌‌[چيو] ،سردرد،سرگيجه ناشي از سرماخوردگي و تورم در پاها به كار مي رود. فنولوژی صفر فيزيولوژيك : درجه حرارت مطلوب جوانه زنی : 20 طول دوره گلدهي :اولين گلها اواخر خرداد تا اوايل تير و گاهي تا مرداد ظاهر مي شوند. بررسی فنولوژی گیاه دارویی سنبل ختایی در منطقه زربند تهران جوانه زنی اواخر اسفند چهار برگی اوایل فروردین ساقه دهی اواخر فروردین ظهور ساقه گل دهنده اوایل اردیبهشت گلدهی اواسط اردیبهشت رسیدن بذر اواخر خرداد جمع آوری بذر اواخر خرداد (ابوالفضل علی رضا لو – نجمه هادی – رضا امید بیگی) نياز هاي اكولوژيكي * روز بلند (LDP) نياز آبي : اگر بارندگي كافي نباشد گياهان بايد تحت آبياري منظم و به موقع قرار گيرند. كم آبي گياهان را ضعيف مي كند. (حساس به غرقابي شدن) حرارت : به سرما حساس نيست و آن را در مناطق سرد و مرطوب مي توان كشت نمود (حساس به خشكي) خاك : رشد و توسعه ريشه در خاك هاي مرطوب و نرم كه حاوي مقدار فراواني تركيبات هوموسي باشد بخوبي انجام مي گيرد.خاك هاي لومي و يا خاك هايي با بافت متوسط را مي پسندد. PH=7/3-4/5 (حساس به شوري) عملیات زراعی آماده سازي خاك : در فصل پاييز پس از افزودن كود حيواني يا شيميايي مورد نيازشخم مناسبي به عمق 30 تا 35 سانتي متر زده مي شود. هنگام كاشت زمين بايد كاملا صاف و فاقد پستي و بلندي و نرم باشد تا سبب آب ايستابي نشود. عمليات كاشت روش كاشت *مستقيم : به صورت ردیفی در زمین اصلی تیمار چینه سرمایی سبب افزایش توده رویشی بذر می شود. لذا بذرهای کشت شده در اواخرپائیز ، پس از طی سرمای زمستان ، اوایل بهار سال بعد سبز می شوند تاريخ كاشت : اوايل پائيز (آذر) فاصله بين رديف : 50 تا 60 سانتي متر روي رديف :40 سانتي متر عمق كاشت :1 تا 1.5 سانتي متر ميزان بذر:10 كيلو گرم در هكتار *غير مستقيم : بذرهای تیمار شده با چینه سرمایی را در خزانه هوای آزاد کشت می کنند – نشاء ها اواسط پائیز یا بهار سال بعد به زمین اصلی منتقل می شوند (برای هر هکتار زمین به 42 هزار نشاء نیاز است) تاريخ كاشت : كشت در خزانه هواي آزاد فصل تابستان( اوايل تير يا اواسط مرداد) فاصله بين رديف : 24سانتي متر ميزان بذر:8 كيلو گرم در هكتار زمان مناسب انتقال نشاء : اوايل پائيز يا بهار سال بعد در ردیفهایی به فاصله 60 سانتی متر و فاصله دو بوته40 سانتی متر عمليات داشت كود پاشي 60 تا 70 كيلو گرم در هكتار ازت 100 تا 120 كيلو گرم در هكتار P2O5 150 تا 180 كيلو گرم در هكتار K2O در فصل پائيز ضروري است آبياري : چنانچه آب كافي در اختيار قرار گيرد ، اين گياه را در مناطق گرم نيز مي توان كشت نمود. تناوب کاشت : پس از برداشت سنبل ختایی زمین از کیفیت مطلوبی برخوردار است بنابراین میتوان گیاهانی را که در طول رویش به مقادیر زیادی مواد و عناصر غذایی نیازمندند کشت کرد. استفاده از گیاهانی که از دوره رویشی کوتاهی برخوردارند تا پس از برداشت فرصت کافی برای آماده سازی خاک وجود داشته باشد و همچنین باید به علف کش بوونیول نیز مقاوم باشند. * از آنجا که آفات و امراض این گیاه با اکثر گیاهان خانواده چتریان مشابه است لذا تناوب کشت با گیاهان این خانواده توصیه نمی شود. آفات و بیماری ها : قارچ پاسالورا دپرسا در مرحله ساقه دهی و رسیدن بذر ها صدمه می زنند. برای مبارزه با این بیماری می توان از قارچ کش افوزین یا سایر قارچ کش ها مانند محلول یک درصد فوندازول به مقدار 1.5 در هکتار استفاده کرد مراقبت و نگهداری از مناسبترین علف کش : بونیول و مالوران ، قبل از کاشت بذرها در زمین اصلی (کشت مستقیم) از علف کش مرکازین به مقدار 4 تا 5 کیلو گرم در هکتار نیز می توان استفاده کرد. عملیات برداشت : برداشت ریشه گیاهانی که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم تکثیرشده اند در پائیز انجام میگیرد. * آزمایشات انجام شده براساس وزن هزار دانه نشان داد که با افزایش وزن هزار دانه ، درصد جوانه زنی افزایش می یابد. قطر ریشه و ارزش کل وزن خشک در دانه های سنگین تر بالاتر از دانه های سبک تر بدست آمد. گرداوری: معصومه دیوانعلی [Hidden Content]

مقدمه: در كتب طب سنتي با نامهاي »سنبل ختايي» و «حشيشه الملائك» آمده است.به فرانسوي Angelique و به انگليسيAngelica گفته مي شود. گياهي است از خانوادهUmbelliferae نام علمي آن L. archangelica Angelicaو مترادف آنArchangelica officinalis Hoffmمي باشد. نام فارسی : سنبل ختایی , حشیشه الملائک نام علمی : Angelica archangelica نام انگلیسی : Angelica مترادف این گیاه Archangelica officinalis Hoffm (خانواده :Apiaceae) ، اندام مورد استفاده : ریشه , برگ , دانه ها خواص درمانی : مقوی معده , سرفه , روماتیسم , محرک و نرم کننده سینه , ضد تشنج , خلط آور , باد شکن مواد موثره : این گیاه سرشار از فورانوکومارین مانند گزانتوکسین , ایمپراتورین , آنجلیس و در ریشه این گیاه آلفا-فلاندرن , آلفا-پینن , هایدروکسی و وجود دارد. سنبل خطایی (نام علمی: Angelica archangelica) گیاهی دو ساله (به ندرت سه‌ساله) از تیره چتریان است که در بسیاری از کشورهای دنیا به خاطر خاصیت دارویی آن کشت می‌شود. این گیاه را در قدیم آنژلیک و حشیشه‌الملائک نیز می‌نامیدند. مواد موثره این گیاه به عنوان بادشکن، ضد نفخ، گوارنده غذا و همچنین اشتهاآور کاربرد دارد و در صنایع داروسازی، صنایع غذایی و آرایشی و بهداشتی از آن استفاده می‌شود. سنبل خطایی دارای فوروکومارین است. ویژگی‌ها سنبل خطایی گیاهی است علفی دو ساله بلند، ارتفاع آن بیش از یک متر است. معطر با برگ‌های بزرگ دارای بریدگی و تقسیم‌بندی شده، هر یک از تقسیمات برگ نوک تیز دندانه‌دار می‌باشد. ساقه آن شیاردار استوانه‌ای به رنگ سبز مایل به قرمز. گل‌های آن سفید به صورت چتر در انتهای شاخه گل‌دهنده ظاهر می‌شود. آنژليك گياهي است علفي دو ساله بلند ،ارتفاع آن متجاوز از يك متر است.معطر با برگهاي بزرگ داراي بريدگي و تقسيم بندي شده ،هر يك از تفسيمات برگ نوك تيز دندانه دار مي باشد. ساقه آن شيار دار استوانه اي به رنگ سبز مايل به قرمز . گلهاي آن سفيد به صورت چتر در انتهاي شاخه گل دهنده ظاهر مي شود.از برگ و ساقه و ريشه آن در طب استفاده مي شود. اين گياه در مناطق شمالي اروپا ،شبه جزيره اسكانديناوي و كوهستانهاي مركزي اروپا تاروسيه ميانه انتشار دارد. در هندوستان در كشمير مي رويد.در شمال اروپا به عنوان گياه سبزي خوراكي مورد استفاده و توجه است و كاشته مي شود و ريشه هاي آن را به صورت خام يا پخته مي خورند .در ساير مناطق اروپا علاوه بر خوراكي بودن از خاصيت خوشبو بودن آن نيز در قنادي استفاده مي شود و از ميوه آن براي تهيه يك نوع نوشابه به نامRatafia d,Angelique استفاده مي شود.به علاوه خواص طبي آن در سطح وسيعي مورد توجه است و كاربرددارد. تكثير آنژليك از طريق كشت بذر آن صورت مي گيردبه اين ترتيب كه بذر آن را در بهار در هواي آزاد و يا در پاييز در پناه شاسي مي كارند و پس از آن نهال هاي جوان را به مزرعه منتقل كرده و مي كارند.معمولا چند ماه پس از كاشت نهالها آماده انتقال مي شوند بنابراين كشت بهاره در پاييز به مزرعه منتقل مي شود و كشت پاييزه در بهار منتقل مي گردد. تركيبات شيميايي از نظر تركيبات شيميايي و مواد عامله ،ريشه و قسمت زير زميني خشك آنژليك در حدود 35/0درصد اسانس روغني فرار دارد و در ميوه آن (3/1-2/1)درصد اسانس يافت مي شود. مواد عمده موجود در اسانس آنژليك عبارتند از بتا فلاندرن و به علاوه در اسانس ريشه آنژليك كه در هوا خشك شده باشد مواد د-الفا-فلاندرن،آلفا-پينن و هايدروكسي پنتادكانوئيك اسيد و آلفا-متيل بوتيريك اسيد يافت مي شود. در ريشه ها و ثمر آنژليك چند فروكامارين نظير آنژليسين،برگاپتن،كزانتوتو كسين و...وجود دارد و به علاوه اومبلي پرنين و چند فنل نيز در آن مشخص شده است.‌(G.I.M.P). بررسي هاي شيمايي جديدتري نشان مي دهد كه كيفيت اسانس آنژليك با شرايط اقليمي محل رويش طبيعي آن ارتباط داردهر چقدر ارتفاع از سطح درياي محل رويش طبيعي آن بيشتر باشد ،عطر بيشتر و با كيفيت بهتري مي دهد. از گياه آنژليك 9 نوع ماده كومارين جداشده است از جمله يك كومارين جديد به نام آركي سين در آن مشخص شده است. مبداٌ اروپا تا آسیای مرکزی , مناطق شمالی اروپا , شبه جزیره اسکاندیناوی وکوهستانهای مرکزی اروپا تا روسیه میانه انتشار دارد. * در مناطق مرطوب شمال و مرکز اروپا و در مناطق مرتفع به صورت خودرو می روید. مناطق کشت : در بعضی کشورهای اروپایی مانند آلمان , بلژیک , هلند , فرانسه , چک , اسلواک ,مجارستان و سوئیس کشت می شود. گیاهشناسی : علفي ، دو ساله بلند ارتفاع : متجاوز ازیك متر ريشه : داراي ريشه اي مخروطي شكل و رنگ آن زرد روشن است ساقه : ساقه شيار دار توخالي استوانه اي به رنگ سبز مايل به قرمز برگ ها : نسبتاً درشت و داراي بريدگي ، هر برگ داراي دو بريدگي ، ناحيه اتصال دمبرگ به ساقه برجسته است گل ها : گل آذين چتر ، گلها داراي گلبرگ هاي سبز روشن مايل به زرد ميوه : فندوقه ، دو قسمتي (شيزوكارپ)، به طول 7-6 ميلي متر به رنگ قهوه اي روشن وزن هزار دانه : 2/5تا 3/5 گرم است سنبل ختایی گیاه خون ساز سنبل ختایی گیاه دارویی پر ارزشی است که بومی چین و شمال شرق هند است. این گیاه جزو داروهای سنتی کشورهای چین، کره و ژاپن به شمار می رود. به گزارش «ehow»این گیاه گلدار دارای طعم شیرین و تند است و برای مزه دار کردن مواد غذایی و نوشیدنی ها مورد استفاده قرار می گیرد. از آن جا که این یک گیاه دارویی است برای درمان بیماری هایی مانند گرفتگی مجرای تنفسی موثر است. در این مطلب به چند خاصیت دیگر سنبل ختایی اشاره می کنیم. * این گیاه با ایجاد تعادل در میزان هورمون های زنانه، شدت عوارض یائسگی را التیام می بخشد. *سنبل ختایی به بدن کمک می کند تا با بیماری های رایج مانند سرماخوردگی ، سینوزیت، برونشیت، تب و عفونت های ریه مقابله کند. *این گیاه با لخته کردن خون، مانع از دست رفتن خون از طریق جراحت و بریدگی می شود. علاوه بر آن به تصفیه خون نیز کمک می کند . *با ترشح آنزیم های گوارشی معده، جذب مواد غذایی در خون را بهبود می بخشد. این امر باعث حرکت درست مواد غذایی در روده ها نیز می شود. *چای دم کرده از برگ و ریشه گیاه برای رفع استرس، خستگی مفرط ، بی خوابی، تب، دندان درد و سردردهای عصبی مفید است. *به طور معمول این گیاه به صورت کپسول و چای دم کرده مورد مصرف قرار می گیرد. عصاره ریشه این گیاه نیز به داروهای گیاهی متعدد افزوده می شود. *این گیاه اشتها را افزایش می دهد. *دارای خاصیت ضدباکتریایی است. *ریشه های خشک و پودر شده آن برای درمان عفونت قارچی انگشتان پا موثر است. *برگ های له شده آن به عنوان پماد برای رفع ناراحتی ریوی و سینه و روماتیسم به کار برده می شود. *غرغره با چای دم کرده آن گلودرد را رفع می کند. *پماد این گیاه برای رفع ورم، خارش و حتی شکستگی استخوان به کار برده می شود. *از آن جا که این گیاه میزان قند خون را افزایش می دهد، مصرف آن به بیماران دیابتی توصیه نمی شود. زنان باردار و شیرده نیز از مصرف این گیاه پرهیز کنند. خواص و كاربرد آنژليك معمولا در سال اول گل مي دهد ولي چون ريشه آن رشد كافي نكرده برداشت ريشه در سال دوم انجام مي گيرد و در آغاز سال دوم ساقه هاي فرعي سال اول را قطع مي كنند و فقط ساقه اصلي باقي مي ماند كه رشد كافش بنمايد و از ساقه هاي قطع شده و برگهايي كه در خلال سال اول قطع شده نيز پس از خشك كردن استفاده مي شود. ميوه گياه وقتي كاملا رسيد كه معمولا در اوخر تابستان است ،آماده برداشت مي شود. از نظرخواص ريشه آنژليك و ميوه آن محرك و نرم كننده سينه و معرق است و ريشه آن بخصوص مقوي ،ضد تشنج،بادشكن،خلط آور،قاعده آور و معرق مي باشد. در فرانسه در مراجع طب سنتي آن ديار مرسوم بوده است كه از دم كرده ريشه آنژليك به نسبت10-2 گرم ريشه خشك در يك ليتر آب جوش و با از تنطور الكلي ريشه آنژليك10-2گرم به عنوان نيرو دهنده و. هاضم استفاده مي كنند و از دم كرده ميوه آن نيز به عنوان مفرح و نيرو دهنده خيلي استقبال مي شود. گونهAngelica sylvestris L. را نيز در بعضي اسناد به نام سنيل ختايي مي نامند. گياهي است پايا به بلندي تا 150سانتي متر و معطر اين گياه در اروپا و از جنوب غربي چين تا نپال در آسيا مي رويد. قسمت نرم ريشه اين گياه به عنوان دارو مصرف مي شود ،جوشانده ان براي رفع بي حسي اعصاب ،رفع گرفتگي در اعضاي بدن ،روماتيسم و ‌‌‌[چيو] ،سردرد،سرگيجه ناشي از سرماخوردگي و تورم در پاها به كار مي رود. فنولوژی صفر فيزيولوژيك : درجه حرارت مطلوب جوانه زنی : 20 طول دوره گلدهي :اولين گلها اواخر خرداد تا اوايل تير و گاهي تا مرداد ظاهر مي شوند. بررسی فنولوژی گیاه دارویی سنبل ختایی در منطقه زربند تهران جوانه زنی اواخر اسفند چهار برگی اوایل فروردین ساقه دهی اواخر فروردین ظهور ساقه گل دهنده اوایل اردیبهشت گلدهی اواسط اردیبهشت رسیدن بذر اواخر خرداد جمع آوری بذر اواخر خرداد (ابوالفضل علی رضا لو – نجمه هادی – رضا امید بیگی) نياز هاي اكولوژيكي * روز بلند (LDP) نياز آبي : اگر بارندگي كافي نباشد گياهان بايد تحت آبياري منظم و به موقع قرار گيرند. كم آبي گياهان را ضعيف مي كند. (حساس به غرقابي شدن) حرارت : به سرما حساس نيست و آن را در مناطق سرد و مرطوب مي توان كشت نمود (حساس به خشكي) خاك : رشد و توسعه ريشه در خاك هاي مرطوب و نرم كه حاوي مقدار فراواني تركيبات هوموسي باشد بخوبي انجام مي گيرد.خاك هاي لومي و يا خاك هايي با بافت متوسط را مي پسندد. PH=7/3-4/5 (حساس به شوري) عملیات زراعی آماده سازي خاك : در فصل پاييز پس از افزودن كود حيواني يا شيميايي مورد نيازشخم مناسبي به عمق 30 تا 35 سانتي متر زده مي شود. هنگام كاشت زمين بايد كاملا صاف و فاقد پستي و بلندي و نرم باشد تا سبب آب ايستابي نشود. عمليات كاشت روش كاشت *مستقيم : به صورت ردیفی در زمین اصلی تیمار چینه سرمایی سبب افزایش توده رویشی بذر می شود. لذا بذرهای کشت شده در اواخرپائیز ، پس از طی سرمای زمستان ، اوایل بهار سال بعد سبز می شوند تاريخ كاشت : اوايل پائيز (آذر) فاصله بين رديف : 50 تا 60 سانتي متر روي رديف :40 سانتي متر عمق كاشت :1 تا 1.5 سانتي متر ميزان بذر:10 كيلو گرم در هكتار *غير مستقيم : بذرهای تیمار شده با چینه سرمایی را در خزانه هوای آزاد کشت می کنند – نشاء ها اواسط پائیز یا بهار سال بعد به زمین اصلی منتقل می شوند (برای هر هکتار زمین به 42 هزار نشاء نیاز است) تاريخ كاشت : كشت در خزانه هواي آزاد فصل تابستان( اوايل تير يا اواسط مرداد) فاصله بين رديف : 24سانتي متر ميزان بذر:8 كيلو گرم در هكتار زمان مناسب انتقال نشاء : اوايل پائيز يا بهار سال بعد در ردیفهایی به فاصله 60 سانتی متر و فاصله دو بوته40 سانتی متر عمليات داشت كود پاشي 60 تا 70 كيلو گرم در هكتار ازت 100 تا 120 كيلو گرم در هكتار P2O5 150 تا 180 كيلو گرم در هكتار K2O در فصل پائيز ضروري است آبياري : چنانچه آب كافي در اختيار قرار گيرد ، اين گياه را در مناطق گرم نيز مي توان كشت نمود. تناوب کاشت : پس از برداشت سنبل ختایی زمین از کیفیت مطلوبی برخوردار است بنابراین میتوان گیاهانی را که در طول رویش به مقادیر زیادی مواد و عناصر غذایی نیازمندند کشت کرد. استفاده از گیاهانی که از دوره رویشی کوتاهی برخوردارند تا پس از برداشت فرصت کافی برای آماده سازی خاک وجود داشته باشد و همچنین باید به علف کش بوونیول نیز مقاوم باشند. * از آنجا که آفات و امراض این گیاه با اکثر گیاهان خانواده چتریان مشابه است لذا تناوب کشت با گیاهان این خانواده توصیه نمی شود. آفات و بیماری ها : قارچ پاسالورا دپرسا در مرحله ساقه دهی و رسیدن بذر ها صدمه می زنند. برای مبارزه با این بیماری می توان از قارچ کش افوزین یا سایر قارچ کش ها مانند محلول یک درصد فوندازول به مقدار 1.5 در هکتار استفاده کرد مراقبت و نگهداری از مناسبترین علف کش : بونیول و مالوران ، قبل از کاشت بذرها در زمین اصلی (کشت مستقیم) از علف کش مرکازین به مقدار 4 تا 5 کیلو گرم در هکتار نیز می توان استفاده کرد. عملیات برداشت : برداشت ریشه گیاهانی که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم تکثیرشده اند در پائیز انجام میگیرد. * آزمایشات انجام شده براساس وزن هزار دانه نشان داد که با افزایش وزن هزار دانه ، درصد جوانه زنی افزایش می یابد. قطر ریشه و ارزش کل وزن خشک در دانه های سنگین تر بالاتر از دانه های سبک تر بدست آمد. گرداوری: معصومه دیوانعلی [Hidden Content]