جستجو در تالارهای گفتگو

انتقال و جذب تكنولوژي در جهان سوم ، مقوله پيچيده اي است كه هم از نظر علمي و هم از جنبه ابعاد فرهنگي ، سياسي و اقتصادي سالهاست نه فقط كشورهاي در حال توسعه، بلكه بسياري از مجامع پژوهشي غرب و سازمانهاي بين المللي را به خود مشغول داشته است. سطح تكنولوژيهاي كشورهاي پيشرفته و جهان سوم فاصله محسوسي دارد.براي كاستن فاصله تكنولوژي كشورهاي پيشرفته و كمتر توسعه يافته، انتقال تكنولوژي يك لازمه انكار ناپذير است. انتقال تكنولوژي باروشهاي مختلف و وسائل مختلف امكانپذير است كه با توجه به موقعيت انتقال دهنده تكنولوژي وانتقال گيرنده تكنولوژي مشخص مي‌شود . مقدمه با مطالعه سابقه توسعه كشورهاي درحال توسعه ، خصوصا كشورهاي شرق آسياملاحظه مي شود كه آنها در مسير توسعه خود براي تسريع در حل مشكلات بخش صنعت ، بنيان تكنولوژي كشور خود را از طريق انتقال آن از ساير كشورهاي توسعه يافته تقويت كرده و سپس با ايجاد زيربناي اقتصادي مناسب درصدد تقويت مراكز دانشگاهي و پژوهش خودبرآمده اند. اگر كشورهاي درحال توسعه به عنوان يك راه حل ديگر قصد دارند كه خود دانشهاي علمي و فني ضروري جهت توسعه اقتصادي را بدون بهره گيري از دانشهاي موجود كه نتيجه تحقيقات پژوهشگران و انديشمندان جهان است كسب كنند، اين نه تنها عملي بس مشكل است ،بلكه باعث اتلاف غيرمنطقي نيروها مي شود. به علاوه دستيابي به چنين راه حلي در مدت زماني كه كشورهاي كم رشد جهت رسيدن به توسعه اقتصادي درنظر گرفته اند امكان پذيرنيست . اگر چنين تفكري در جهان مقبوليت يابد، پيشرفت فني تمام كشورهاي جهان ازجمله كشورهاي صنعتي مختل خواهدشد. انتقال موفق تكنولوژي نياز به شناخت اهداف صنعت، منابع تكنولوژي، نحوه ابداع و نحوه انتقال، روشهاي انتقال، فاكتورهاي تاثيرگذار، نحوه جذب و نحوه توسعه آن دارد و هريك از آن شناختها متكي به تخصص ويژه خود است. بدون استفاده از كارشناسان انتقال تكنولوژي و اصول مديريت تكنولوژي، معمولاً عمل انتقال يا اصولاً صورت نمي‌گيرد و يا انتقال تكنولوژي مربوطه بصورت ناقص و نيم‌بند انجام مي شود. براي کاستن فاصله تکنولوژي بين کشورهاي پيشرفته و کشورهاي درحال توسعه انتقال تکنولوژي بهترين گزينه است. براي اين کار بايستي به عناصر تشکيل دهنده تکنولوژي توجه كرد . مفهوم انتقال تكنولوژي تكنولوژي به منزله تمامي دانشها، محصولات، فرآيندها، ابزارها، روشها، و سيستم‌هايي است كه در خلق كالاها يا ارائه خدمات مورداستفاده قرار مي‌گيرد. يكي از زمينه‌هاي اعمال مديريت تكنولوژي كه مستلزم جامع نگري و درونگري است، انتقال تكنولوژي است. امروزه، صنعتي شدن بطور عميقي به انتقال تكنولوژي وابسته است. در دنياي امروز رابطه اي مستقيم بين توسعه تكنولوژي و پيشرفت اقتصادي ،اجتماعي ، سياسي و فرهنگي يك كشور برقرار است . بطوري كه مي توان گفت تكنولوژي عاملي اساسي براي ايجاد ثروت، توانايي و دانايي كشورهاست و وسيله اي قدرتمند در توسعه ملي تلقي مي شود. بدين جهت است كه در سطح بين المللي ، جنگ اقتصادي تكنولوژيك جانشين جنگهاي نظامي شده است. بنابراين اتخاذ استراتژي‌هاي توسعه تكنولوژي در بخشهاي مختلف اقتصاد هر كشور جزء ضروريات بازسازي و توسعه اقتصادي آن كشور بوده و بدون آن دستيابي به اهدافي چون خودكفايي اقتصادي ، توسعه ملي و بهبود استانداردهاي زندگي غيرممكن است. انتقال تكنولوژي عبارت است از بكارگيري و استفاده از تكنولوژي در مكاني بجز مكان اوليه ايجاد و خلق آن. به‌عبارتي ديگر فرايندي كه باعث جريان يافتن تكنولوژي از منبع به دريافت كننده آن مي‌شود، ‌انتقال تكنولوژي ناميده مي شود. انتقال تكنولوژي فرايند پيچيده و دشواري است. خريد و انتقال تكنولوژي بدون مطالعه و بررسي لازم، نه تنها مفيد نخواهد بود، بلكه ممكن است علاوه بر هدر رفتن سرمايه و زمان، به تضعيف تكنولوژي ملي هم بيانجامد. نگاه به انتقال بايد به‌عنوان فرايندي باشد كه از طريق آن تكنولوژي وارداتي به گونه‌اي كسب شود كه نه تنها براي توليد محصول به‌كار گرفته شود، بلكه زمينه‌اي براي خلق تكنولوژي جديد باشد. انتقال فناوري به دوگونه صورت مي‌گيرد: انتقال عمودي و انتقال افقي. در انتقال عمودي يا انتقال تحقيق و توسعه‌، اطلاعات فني و يافته هاي تحقيقات كاربردي به مرحله توسعه و طراحي مهندسي انتقال مي‌يابد و سپس با تجاري شدن تكنولوژي به فرايند توليد وارد مي شود. در انتقال افقي ، تكنولوژي از يك سطح توانمندي در يك كشور به همان سطح توانمندي در محل ديگري منتقل مي‌شود. در اين حالت هرچه سطح گيرنده تكنولوژي بالاتر باشد هزينه انتقال تكنولوژي كاهش مي يابد و جذب آن به صورت موثرتري انجام مي شود. در جدول ماهيت و مفهوم انتقال تكنولوژي در هر سطح وهزينه آن در مقايسه با سطوح ديگر مشخص شده است‌. برخي از عوامل تاثيرگذار برنحوه انتقال - انگيزه، هدف، معيار و سود مورد توافق متقاضي و عرضه كننده تكنولوژي. - سطح تكنولوژي و قابليتهاي متقاضي در امر انتقال كامل آن. - استراتژي فروشنده براي فروش تكنولوژي. - منابع اطلاعاتي موجود وقدرت چانه‌زني متقاضي. - سياست كلي جاري و تكنولوژيكي كشور متقاضي. يك شركت با شركت دارنده تكنولوژي ديگري ادغام مي شود و شركت جديدي از تركيب دو شركت قبلي به وجود مي آيد . 6- قراردادکمکهاي فني و خدمات مهندسي 1 -6-کمک­هاي فني کمک­هاي فني عموماً خدمات و اطلاعات فني و مديريتي (صنعتي) است که در توليد و ساخت محصول يا مواد، مورد نياز باشد. معمولاً اين خدمات از طرف واحدهاي توليدي که داراي تجارب لازم و کافي در اين زمينه باشند ارائه مي­شود. در پروژة صنعتي و توليدي کمکهاي فني عمدتاً شامل خدمات زير است: * کمک در انتخاب تکنولوژي و روش ساخت و آزمايش کارخانه. * تهية صورت مشخصات فني ماشين­آلات و تجهيزات. * تهية مشخصات محصول. * همکاري در مقايسه پيشنهادهاي خريد ماشين­آلات. * همکاري در تهيه و خريد قطعات نيم‌ساخت و لوازم و مواد کمکي. * همکاري در تهيه مشخصات مواد اوليه و منابع تأمين آنها. * خدمات در رابطه با انجام آزمايشها و تحقيقات مواد اوليه و محصول. * نظارت بر عمليات نصب و راه­اندازي کارخانه. * خدمات در مورد تصحيح و تغيير روشهاي توليدي. * خدمات مديريتي در حين راه­اندازي و بهره­برداري. 2 -6- خدمات مهندسي خدمات مهندسي به آن دسته از کارهاي فني اطلاق مي­شود که در جهت ايجاد يک پروژه صنعتي و توليدي به­کار آيد. معمولاً اين خدمات توسط موسسات مهندسي باتجربه در امر موردنظر و يا فروشندگان ماشين­آلات ارائه مي‌شود. 7- مدل پارکهاي علمي - آموزشي در اين مدل امکاناتي براي متخصصان، جهت ايجاد شرکت فراهم مي شود. اين کمپاني ها اغلب توسط پرسنلي که آزمايشگاهها را ترک مي کنند ايجاد مي‌شود‌. 8- مدل فرت اين مدل در انگلستان به کار گرفته مي‌شود و ناظر بر افرادي است که از ناحيه چندين شرکت يا کنسرسيوم نمايندگي دارند که در آزمايشگاههاي دولتي به جستجوي تکنولوژي بپردازند.