جستجو در تالارهای گفتگو

همزمان با رشد جسمي نوجوان عواطف و احساسات او دچار تحول اساسي مي شود و افکار و آرزوها و نگرش او پيرامون افراد و محيط اطراف را تحت تاثير قرار مي دهد. در دوره نوجواني تمايلات و خواسته های متضادي در او خودنمايي مي کند و دچار نوعي بي ثباتي عاطفي، رواني و فکري مي شود که از آن به عنوان بحران هويت نوجوان ياد مي کنند. اين بحران، نوجوان را در يک وضعيت مبهم و پيچيده قرار مي دهد که نمي داند چه بايد کند، همين عدم اطمينان نسبت به خود، مشکلات زيادي براي نوجوان به وجود می آورد و او را زودرنج، دو دل و بي ثبات مي کند. بنابراين شما نبايد فكر كنید كه او دچار مشكل خاصي است اين ويژگي مربوط به اقتضای سني اوست. نوجوانان خيلى زود تحت تأثير احساسات قرار گرفته، بى حوصله و تندخو مى شوند. زودرنجى و بى قرارى باعث مى شود که خلق و خوى تحريک پذير داشته باشند، با کوچکترين محرکى برانگيخته گردند. مثلا به سرعت نسبت به فردى علاقه مند شده و یا ممکن است خیلی زود از او متنفر شود. در اين گونه مواقع خشونت و يا تنبيه نتيجه اى ندارد و نوجوان را دچار احساسات شديد می کند. نوجوان گاهي با کوچک ترين برخوردي عصباني مي شود و به هنگام عصبانيت و خشم ممکن است گريه کند، غمگين و یا افسرده به تنهايي پناه ببرد. لذا آن چه جاي نگراني دارد، باقي ماندن اين حالت است. يعني بايد به گونه اي باشد كه حالت زودرنجي پس از مدت زمان كوتاهي در فرد رفع شود و گرنه ممكن است در دراز مدت، مشكلات بسياري را بدنبال داشته باشد، كه از جمله آنها اعتماد به نفس ضعيف، افسردگي، يأس و نااميدي و... مي باشد. عدم تعادل و بي ثباتي عاطفي يکي از بارزترين ويژگي هاي دوره نوجوانی است. علل زود رنجی در نوجوان 1. عدم توجه والدين به نوجوان نوجوان شما در این فکر است که ارزش های خود را به شما ثابت کند. بگوید من که هستم چکاره ام و شما هم احتمالا به خاطر گرفتاری های که دارید، یا سرگرم بچه های کوچکترتان هستید توجهتان به او کمتر شده است. 2. بازي نكردن با نوجوان به حد کافی با نوجوان بازی نکرده اید و او نقش پررنگی از شما در منزل ندیده است. 3. تغييرات فيزيكي و روحي تغییرات فیزیکی و جسمی که منجر به تغییرات روحی و روانی در نوجوان می شود او را زود رنج و عصبی می کند. 4. مقايسه نوجوان با ديگران هنگامی که نوجوان خود را با فرزندان دیگرتان یا با همسالانش مقایسه می کنید او رنجیده می شود و می گوید: «پدر و مادرم، مرا همان طوری که هستم دوستم بدارید». 5. کمرویی شاید زود رنجی نوجوان ناشی از کم رویی و خجالتي بودن باشد چون او نمی تواند از خود دفاع کند و خجالتی است و چون گاهي نمي تواند حق خود را از ديگران بگيرد او را عصبي و رنجيده مي كند. 6. محرومیت گاهی نوجوان خواسته ای دارد که قتی شما خواسته ی او را اجابت نمی کنید او عصبی و رنجیده می شود این خواسته شامل: 1) محرومیت از مهر و محبت شماست که به دیگران می دهید اما از او دریغ می کنید. 2) گاهی محرومیت از نیازهای مادی است مثلا دوچرخه، لپ تاپ و یا وسیله ای می خواهد که شما برای او تهیه نمی کنید یا نمی توانید تهیه کنید. 8. تبعیض گاهی شما ممکن است ناخواسته بین فرزندان خود فرق بگذارید مثلا برای یکی از فرزندانتان کاری را بکنید و برای آن یکی نکنید پس نوجوان می رنجد. 9. خانواده متشنج در خانواده ای که خود پدر و مادر با یکدیگر بحث، جدل و مشاجره زیاد دارند و مدام با هم قهر و آشتی مي كنند در نتيجه فرزندان هم از پدر و مادر الگو می گیرند و عصبی می شود 10. نوجوان فرق بین حق و میل را نمی داند یعنی نوجوان نمی داند که چیزی حق و چه چیزی بر اساس میل اوست. نوجوان هرچه کودکانه تر فکر کند میل خود را حق خودش می داند و هر چه بزرگتر و عاقل تر شود او به حق های طبیعی خودش واقف می شود. مثلا نوجوان حق دارد پول تو جیبی داشته باشد و یا حق دارد که از لحاظ پوشاك از یک رفاه نسبی برخوردار باشد وقتی این ها را نداشته باشد طبیعی است که او زود رنج و عصبی می شود. فرق میل و حق چیست؟ میل همان احساس و تمایل فرد است و حق یعنی آن چیزهایی که فرد حق دارد که آن ها را داشته باشد. زود رنجی نوجوان امری طبیعی است وقتی ما این واقعیت را پذیرفتیم پس برخورد ما هم طبیعی خواهد بود او را مسخره نخواهیم کرد. شيوه هاي برخورد با زود رنجي نوجوان 1. او را مسخره نکنید زود رنجی نوجوان امری طبیعی است وقتی ما این واقعیت را بپذیريم پس برخورد ما هم طبیعی خواهد بود و ديگر او را مسخره نخواهیم کرد، ديگر نخواهيم گفت كه فرزند من ديوانه شده و به سرش زده است. 2. او را حمایت کنید نوجوان بايد احساس کند که پدر و مادرش در مشکلات و بحران ها حامی او هستند وقتی از موضوعی شکایت کرد به او نگویید تقصیر خودت است، همه ی بچه ها این جوری هستند، تو ناسازگار و حساس و زود رنج هستی. مثلا نوجوان می گوید پسر دایی من را کتک زد یا فلان حرف را به من زد بلافاصله نگویید بچه ها همه همین طوری هستند بعدا با هم آشتی می کنید بلکه او را حمایت کنید به فرزند خود بگویید باشه با دایی، زندایی یا خودش صحبت خواهم کرد او حق نداشته این حرف را بزند یا این کار را انجام دهد. 3. با نوجوان همدردی کنید اگر نوجوان درباره ی مشکلاتش با شما حرف می زند با او همدردی کنید. 4. به او قول مساعد به دهید به نوجوان قول دهید که مسائل و مشکلات او را حل خواهید کرد و اگر هم نتوانستید مشکلش را حل کنید علت آن را برایش توضیح دهید به او بگویید: «عزیزم می خواستم این کار را برایت انجام دهم اما به به این دلیل نشد و نتوانستم» آن وقت نوجوان به این فکر می کند که پدر و مادرم مرا دوست دارند برای من ارزش قائل هستند، حامی من هستند، کنار من هستند، با این که جواب منفی است اما او خوشحال است چون این احساس حمایت شما از او، نوجوان را آرام می کند به او دلگرمی می دهد. 5. به نوجوان محبت کنید هنگامی که نوجوان احساس زود رنجی دارد او را بغل کنید. ویلیام جیمز می گوید: «یک حرکت می تواند موجب یک احساس خوب گردد». هنگامی که شما دست روی شانه او می گذارید و او را بغل می کنید او احساس خوبی پیدا می کند. 6. عدم مقایسه نوجوان با دیگران هنگامی که فرزند خود را با فرزندان دیگرتان یا با همسالانش مقایسه می کنید او رنجیده و عصبی می شود و همین مقایسه هاست که در نوجوان ریشه حسادت را به وجود می آورد. 7. برآوردن نیاز های واقعی نوجوان نیازهای واقعی نوجوان را رفع کنید. نیاز های نوجوان دو دسته هستند یکی طلب محبت که شما باید به او محبت کنید، مونس او باشید، او را با دیگران مقایسه نکنید. نیازهای نوجوان که فقط خوراک و پوشاک نیست، شما بايد نیاز های روحی و روانی نوجوان را هم برآورده کنید. دسته ی دوم نیازهای مالی و خوراک و پوشاک است به نوجوان پول تو جیبی دهید البته مقدار آن می تواند محدودیت داشته باشد اما نباید آن را قطع کنید. 8. حدس و گمان نزنید در مورد فرزند خودتان به حدس و گمان متوسل نشوید چرا که ممکن نوجوان شما این به دلیلی که شما حدس زدید اين كار را انجام نداده باشد بلكه دلیل دیگری داشته باشد. حالا از کجا بفمید دلیل کار او چه بوده، باید با او حرف بزنيد وقتی با او حرف می زنید می توانید کسب اطلاعات کنید و ببینید مشکل نوجوان شما چیست و وقتی با شما حرف مي زند همه ی حواستان به فرزندتان باشد و کار دیگری نکنید. روزنامه خواندن، تلویزیون تماشا کردن، سبزی پاک کردن، ظرف شستن و ... را کنار بگذارید و به گونه ای به او نگاه کنید که او احساس کند شما با تمام وجود به حرف های او گوش می دهید. 9. تحمل كردن نوجوان پدر و مادر باید در این سالها آستانه تحملتان را بالا ببريد. اگر این دوران بحران بلوغ و هويت را به خوبي بشناسيد بهتر سپری مي شود و شخصیت نوجوان ساخته می شود فقط نیاز به صبر است. از طرفی باید میان تحمل و تایید کردن تفاوت قائل شويد. تحمل کنيد امانه به این معنا که رفتار فرزند خود را تایید و تشویق کنيد. مثلا وقتی برای مهمانی رفتن عصبانی می شود، پدر و مادر تحمل کنيد اما رفتار فرزند را تایید نکنيد. (و چه خوب که پدر و مادر با هم هماهنگ باشيد) پدر و مادری نوازش گر باشید تا نوجوان شما همیشه کنارتان باشد و شما را جزء نزدیکترین افراد به خود ببیند حرف آخر: اگر نوجوان از طرف بزرگسال درک نشود و بزرگسال احساس همدردی نسبت به نوجوان نکند و نتواند به شکل صحیحی او را راهنمایی کند، این تضادها ممکن است تبدیل به عصیان شود

امروزه عصر، عصر اطلاعات و سرعت است شما با کمترین تلاش، با یک کلیک یا دکمه به تمام اخبار جهان دسترسی پیدا می کنیم و در اختیار شما قرار می گیرد. رسانه هاي جمعي شامل رادیو، تلویزیون، ماهواره، رايانه، اینترنت و ... است. بازیها ی کامپیوتری و پلی استیشین نوجوانان را سرگرم خود کرده و فرزندان ما را، از ما دور کرده است. در روزگار گذشته دوران ما این گونه نبود بچه ها با هم در حیاط یا کوچه جمع می شدند بازی می کردند و لذت می بردند اما الان خانه های حیاط دار به آپارتمان تبدیل شده و نوجوان درون یک اتاق جلوی یک جعبه ی جادویی به نام کامپیوتر ساعت ها می نشیند و خود را سرگرم می کند و این کامپیوتر یا رسانه های دیگر اختیار را از شما گرفته و دیگر شما تسلطی روی فرزند خود ندارید. دیگر دوره ای که خانواده، مدرسه و دوستان نقش داشتند، گذشته و در حال حاضر رسانه ها حرف اول را می زنند. اگر قرار به انتخاب هم باشد، کودکان و نوجوانان معمولا رسانه ها را بر آنچه در خانواده به آنها آموزش مي دهند، ترجیح می دهند. نوجوانان امروز از رسانه ها الگو می گیرند، مثلا پسرها از فوتباليست ها يي که مسابقه های آنها را تماشا می کنند و دخترها از هنرپیشه فیلم ها. والدین نمی توانند نوجوان را به پذیرش ایده ها و باورهای خودشان محدود و وادار کنند و از آنجا که نقش رسانه ها نیرومند است، گفته های پدر و مادر شاید در کوتاه مدت موثر باشد ولی در درازمدت، نه. در چنین شرایطی باید رسانه ها و تاثیر و قدرت آنها را بپذیریم. والدین باید نقش حاکمیت مطلق را کنار بگذارند و نقش رسانه ها را در زمینه تربیت کودکان و نوجوانان خود بپذیرند ولی نقش نظارتی خود را تقویت کنند. به عبارت دیگر، آنها باید به بچه ها مهارت چگونه استفاده کردن از رسانه و تعامل با رسانه ها را یاد بدهند. اینکه سعی کنیم نوجوان را از رسانه ها دور کنیم، در عمل ممکن نیست. پدر و مادر باید به فرزند خود نزدیک شوند. امروزه اینکه توقع داشته باشیم بچه ها هرچه والدين گفتند رفتار کنند، دیگر کارایی ندارد و پدر و مادر باید سراغ فرزندان خود بروند و همراه آنها شوند. دلیل آن اين است كه فرزندان ما، حتی بچه های کوچک امروزی نسبت به بزرگسالان، آگاهی و اطلاعات بيشتري دارند. آنها از چیزهایی اطلاع دارند که در گذشته پدرومادرهایشان اطلاعی درباره آنها نداشته اند، با ابزارهایی سروکار دارند که پدر ومادرشان در سن آنها چنین ابزارها را نمی شناختند. یک کودک 3 ساله کارهایی می کند، بازیهایی می کند که حتی پدر و مادرش نمی توانند انجام دهند. ما در دوران کودکی چه سرگرمی هایی داشتیم قایم باشک، خاله بازی، لی لی، و ... . ولي امروزه کودکان چه سرگرمی هایی دارند؟ بنابراین به خود حق می دهند اطلاعاتشان را در زمینه هایی برتر از پدر ومادر بدانند. یادگیری این مهارت ها هم از طریق رسانه ها بوده است و خود این یک نوع وابستگی بین نوجوان ها و رسانه ایجاد می کند. همه چیز تغیر کرده موسیقی های متفاوت ، فیلم های و لباس های رنگارنگ. همه اهل رسانه داردند روی ذهن نوجوان ما کار می کنند نوجوان ما فیلمی را می بیند که در آن اشراف گرایی و تجملات را نشان می دهد. احساس بدی پیدا می کند، احساس کمبود می کند که چرا من اینگونه نیستم چرا من مثل این ها پولدار نیستم. رسانه امروز و دیروز قابل مقایسه نیستند در دنیای امروز وقتی می گوییم رسانه، منظور ما فقط رادیو، تلویزیون و روزنامه ها و مجله ها نیست. مفهوم رسانه بسیار گسترده است و حتی به اینترنت و... محدود نمی شود. حتی فایل های صوتی و پیامک ها هم نوعی رسانه اند. امروزه حتی داشتن گوشی تلفن همراه، یعنی داشتن یک رسانه قوی که می تواند روزانه از طریق تماس ها، پیامک ها و فایل های ارسالی آنچه نوجوان در آن می خواند و می شنود، روی او تاثیر بگذارد. کار خانواده این نیست که دسترسی نوجوان را به رسانه ها محدود کند. اصلا تصور کنیم پدرومادری چنین توانایی ای داشتند، این کار اصلا منطقی و امکان پذیر نیست. تنها راه ممکن، همراهی و کمک به فرزند نوجوان برای آموختن مهارت های لازم استفاده درست از رسانه هاست. البته رسانه ها هم باید حرف و كارهاي درست به نوجوان ها آموزش دهد و سعی کنند خود را با زندگی روزمره این گروه سنی هماهنگ کنند. نوجوان نیاز عاطفی زیادی دارد و اگر این نیاز از طریق رسانه پاسخ داده نشود، حتما منابع دیگری برای کسب اطلاعات پیدا می کند که برایش مشکل ساز خواهدشد. ما چکار کنیم که نوجوان ما تحت تاثیر این رسانه ها قرار نگیرد؟ شما باید ارزش های کشور و میهن خود را برای آنها تشریح کنید و توضیح دهید و آنچه که دارید برای آنها حرف بزنید و آنها را از واقعیت آگاه کنید و بگوید به آنها که در چه شرایطی هستند. حضرت علی می فرمایند : داناترین مردم کسانی هستند که زمان را درک می کنند و بر اساس زمان فرزندان خود را بزرگ می کنند و سنت های دسته پاگیر را می شکنند و آنها را با فرهنگ روز تربیت می کنند. پس شما پدر و مادر عزیز نباید هیچ گاه رسانه ها مثل اینترنت، بازی های کامپیوتری و ... نگرانتان کند. محققان و دانشمندان به این نتیجه رسیدند که تلویزیون بزرگترین وسیله آموزشی است یعنی علاوه بر پدر، مادر و معلمین، تلویزیون هم به عنوان یک وسیله آموزشی محسوب می شود اما تاثیر تلویزیون فوق العاده است. نقش آموزشی تلویزیون بیش از خانه و مدرسه است والدین نقش بسیار مهم و حساسی را دارند که اگر نسبت به این مسئولیت خود بی اعتنا باشند دیگر حق ندارند به نوجوان خود بگویند که فرزند من این چیز ها را از کجا آموختی؟ 1. اگر تشخیص دادید برنامه تلویزیون مناسب نوجوان شما نیست جوری برنامه ریزی کنید تا او این برنامه را نبیند حنی خودتان هم از دیدن آن برنامه صرف نظر کنید یا حتی الامکان آن را ضبط کنید و آن را در ساعتی دیگر ببینید چون ممکن است فرزند شما از آن فیلم بد آموزی بگیرد. 2. هر فیلمی که از تلویزیون پخش می شود کنار نوجوان خود بنشینید و با او تماشا کنید، برایش توضیح دهید، مخصوصا فیلم های ترسناک و فیلم های که در آن خشونت است شما باید مواظب باشید چون ممکن نوجوان ازاین فیلم ها الگو بگیرد و تحت تاثیر خشونت اين فیلم ها قرار بگیرد و یا ممکن دچار ترس شود، خواب های ناجور و آشفته ببیند. 3. نوجوان ممكن است فیلمي را از بیرون تهیه كند آن را به منزل بياورد. شما پدر ومادر نمی توانید مراقبت نکنید باید حواستان باشد باید بدانید نوجوان شما چکار می کند. اگر می خواهید به کارهای خودتان برسید، به مهمانی های دوستانه ی خود بروید، و یا بچه هایتان سرو صدا می کنند شما حق ندارید به آنها بگویید برو به اتاقت. با بچه هایتان مهربان باشید به آنها محبت کنید در كنارشان باشيد چون نتیجه ی کار خود را خواهيد ديد و دودش به چشم خودتان خواهد رفت. مثلا در مورد چت نگوييد نوجوان من اهل اين كارها نيست اگر امكانات آن را در در منزل داري پس ممكن چت كند اما نترس كامپيوتر، تبلت و موبايل را از دسترس فرزند خود دور نگه ندار بلكه تو هم به كلاس هاي كامپيوتري برو تا ياد بگيري و وقتي در كنارش مي نشيني اطلاعات داشته باشي. اينترنت، كامپيوتر و رسانه هاي جمعي مي توانند فوايد خوبي داشته باشند اگر شما در كنار فرزندانتان باشيد. نقش مهم رسانه در آینده نوجوان والدین در بیان خیلی از مسائل مثل موضوعات عاطفی، جسمی و جنسی به نوجوان محدودیت دارند و نمی توانند به راحتی درباره آنها صحبت کنند و حریم اخلاقی برایش در نظر می گیرند. در این موارد نقش رسانه بسیار واضح است چون بچه ها مطالبی را از آنها می آموزند که باعث می شود روش زندگي آنها تغيير كند. پس رسانه ها می توانند در تربیت نوجوان نقش داشته باشند به شرطی که شیوه درست استفاده از آنها را آموخته باشند و والدین، نوجوان را به عنوان یک فرد بالغ که درک و تشخیص درستی از مسائل دارد، بپذیرند. رسانه ها هم باید احترام کافی برای نوجوان قائل باشد. نمی توان فقط به آنچه در در گذشته آموخته ايم اكتفا كنيم و نوجوان خود را مثل گذشته تربيت كنيم. در دنیای امروز، نه تنها باید مهارت های کلامی و رفتاری را در نوجوان تقویت کنیم بلکه باید مهارت اطلاعاتی و ارتباطی را هم در او تقویت کرد. دنیای امروز، دنیای و ارتباطات است پس در تربیت بچه ها دیگر کافی نیست که بگوییم مثلا چطور غذا بخورند یا با بزرگ ترها چگونه رفتار کنند. اینها ضروری است اما کافی نیست. ولی پدر ومادرها با خیلی از مهارت های اطلاعاتی و ارتباطی آشنا نیستند که بخواهند آن را به فرزندشان ياد دهند و این کار رسانه هاست. رسانه ها به بچه ها یاد می دهند چطور این مهارت ها را در خود پرورش دهند، چطور با دیگران ارتباط برقرار کنند، نیازهای خود را بیان کنند، درست را از غلط تشخیص دهند و چگونه وقتی در موقعیت های سخت قرار می گیرند، بتوانند بر مشکلات غلبه کنند. امروزه حضور و تاثیر قوي رسانه ها انکارناپذیر است و هیچ چیزی هم مانع آن نخواهد شد و پیش بینی می شود این حضور روز به روز پررنگ تر شود. هر چقدر از نظر زمانی جلوتر برویم و ابزارهای تازه ای اختراع شود و شرایط تازه ای به وجود آید، قدرت رسانه ها نیز بیشتر خواهد شد بنابراین تاثیرگذاری شان هم بیشتر خواهد شد

نوجوانی دوره برزخی است چرا که نوجوان نه کودک است و نه بزرگسال، نه درمیان کودکان جای دارد و نه بزرگسالان، او را قبول دارند. نوجوان نیاز به توجه دارد او سال های کودکی اش را در دامن پر مهر و محبت شما بزرگ شده، ناز و نوازش شما را لمس کرده، اما حالا شما فکر می کنید که او بزرگ شده و دیگر نیازی به نوازش شما ندارد و یا شما کارها و گرفتاری هایتان بیشتر شده، به فرزندان کوچکتر از او رسیدگی و توجه می کنید و دیگر فرصت این را ندارید به او و خواسته هایش توجه کنید در صورتی که او نیاز دارد او را بغل کنید، ببوسید، نوازشش کنید اما خجالت می کشد که آن را مستقیم به شما بگوید. نوجوان برای اینکه توجه شما را جلب کند سر و صدا می کند، کارهای بچه گانه می کند، خواهر يا برادر کوچك تر را اذيت مى کند، چیزی را می شکند تا صدای شما را در بیاورد، شاید شما باورتان نشود اما او همه ی این کارها را می کند تا شما به او توجه کنید. گاهی از شما می خواهد درس یادش دهید یا به سوالاتش جواب دهید در حالی که همه را بلد است. یا می گوید بیا پیش من بنشین، گاهی تمارض می کند که دلم یا سرم درد می کند چرا؟ چون نوجوان می خواهد توجه شما را از دیگر فرزندان به سمت خودش بکشاند. او یک پدر و مادر نوازش گر می خواهد، او نیاز به امنیت خاطر دارد. تغییرات جسمی، روحی و روانی همه دست در دست هم داده نوجوان شما در اين حالت قرار گیرد. در اين شرايط با دقت به حرف*هايش گوش بدهيد و با او ارتباط برقرار کنيد اجازه دهيد نوجوان با شما درددل کند و حرف بزند. مثلا نوجوان دیر سر سفره حاضر می شود مادر می گوید: «کجایی ، چرا نمی آیی» ولی علت دیر آمدن او را نمی داند. نوجوان می خواهد ببیند آیا شما منتظر او می نشینید یا او را صدا خواهید زد. گاهی نوجوان مدت ها به اتاقش می رود و در را می بندد می خواهد ببیند شما چه موقع به سراغش می روید و از او می خواهید بیاید و غذایش را بخورد یا حالش را بپرسید. او شما را بارها و بارها در رابطه با خودش آزمایش می کند. او می خواهد بداند چقدر به فکر او هستید و او را دوست دارید. اگر شما یک بچه ی کوچک بغلتان باشد، نوجوان می گوید: «مامان کودک را بده من بغل کنم» در واقع نوجوان نمی خواهد او را بغل کند، او می خواهد کودک را از بغل شما جدا کند چون بغل شما را برای خودش می خواهد، او می خواهد شما دور و بر او بچرخید و به او توجه کنید، او به طور غیر مستقیم می گوید من به تو و آغوش پر مهر شما نیاز دارم انقدر به دیگران توجه نکنید و در عوض شما هیچ گاه او را نباید مسخره کنید و به او نگویید تو دیگه بزرگ شدی، تو نباید از این حرف ها بزنی، نوجوان شما را دوست دارد و شما حامی و پشتیبان او هستید. وقتی از نوجوان حمایت می کنید او می فهمد که دوستش دارید توجه کافی به نوجوان به او رسیدگی کنید نیاز ها و خواسته های نوجوان را تا آنجایی که از عهده ی شما بر می آید برآورده کنید. اگر خواسته ای از او را نمی توانید انجام دهید برای او توضیح دهید و سعی کنید او را قانع کنید هیچ گاه به او نگویید: «نه من نمی توانم این کار را انجام دهم». اگر می بینید نوجوان شما مدام پاپی و به دنبال جلب توجه شماست توجه او را به چیزهای دیگر جلب کنید او را در کلاس نقاشی، موسیقی، کلاس هایی که کار یا فنی را بیاموزد، ثبت نام کنید این گونه احساسش نسبت به خودش بهتر می شود، شما توجه او را جهت داده اید، او را سرگرم کرده اید. همیشه کلمه ی دوستت دارم را به او بگویید يکى از نيازهاى روانى هر انسان، نياز به محبت است. نوجوان با نیاز شدید به دوست داشتن و دوست داشته شدن مواجه است. گاه این نیاز به صورت برقراری پیوندهای دوستی و گاه در خیالپردازی ها و رویاهای او نمود پیدا می کند. پدر و مادر آگاه، از مهر ورزيدن، دريغ نمى کنند و به اهميت محبت به عنوان غذاى روحى توجه دارند.آنها مى دانند که اگر نيازهاى روحی و وانى نوجوان برآورده نشود، تعادل روانى او مختل مى گردد و براى ارضاى اين نياز به شخص يا مکان ديگرى پناه مى*برد. نوجوان بايد احساس کند که پدر و مادرش او را دوست دارند. ابراز محبت با بيان کلماتى ساده اما به گرمي، مانند پسرم يا دخترم دوستت دارم. من وجود تو را دوست دارم، تو پسر يا دختر خوبى هستي صورت مى گيرد. البته ممکن است نوجوان در مقابله اين گونه رفتارها واکنشى تمسخر آميز از خود نشان دهد، ولى اطمينان داشته باشيد که نوجوان به ابراز محبت از طرف والدين نياز دارد و از آن لذت مى برد. فرزندانی که پایگاه عاطفی شان منزل باشد هرگز به سمت مواد مخدر نمی روند. اگر او ویتامین محبت را از پدر و مادر دریافت نکند به دنبال تامین آن در محیط بیرون از منزل می رود، به سراغ همسالانش می رود، او برای پذیرش در گروه همسالانش گاهی لازم است از نظرات و عقاید آنها پیروی کند پس ممکن است که آنها هر چه می گویند نوجوان قبول کند. من می دانم که شما پدر و مادر ها چقدر گرفتار هستید اما برای فرزندتان وقت بگذارید، او را به تفریح، گردش و پارک ببرید، مسافرت بروید. هنگامي كه برای نوجوان خود وقت می گذارید او دیگر به طرف دوستان ناباب نمی رود. مقایسه نکردن نوجوان با همسالانش در نظر داشته باشید که انسان ها، متفاوت آفریده شده اند و توانایی ها و خصوصیات شان نیز متفاوت است. بنابراین مقایسه، امری دور از منطق است.هر کسی، در زمینه خاصی، توانایی و استعداد دارد و نمی*توان انتظار داشت که دو نفر، مثل هم باشند. والدین باید اجازه دهند نوجوان، خودش باشد. والدین باید شرایطی را فراهم کنند که استعدادهای خدادادی کودکان، شکوفا شود و پرورش یابد. متاسفانه برخی والدین مزیت یکی از فرزندان را به رخ دیگری می کشند. برای مثال می گویند از برادر یا خواهرت یاد بگیر ببین شاگرد اول مدرسه شده پس نوجوان برای جلب محبت پدر و مادر تصمیم می گیرد شاگرد اول شود، اما چون در درس ریاضی و علوم ضعیف است نمی تواند موفق شود در نتیجه احساس ناتوانی می کند و فکر می کند پدر و مادرش او را دوست ندارند. بنابراین به خواهر یا برادرش حسادت می کند. حالا خودتان قضاوت کنید، آیا این رفتار شما درست است؟ والدین باید نکات مثبت فرزند اعم از رفتار، گفتار و تحصیل را تکرار کنند و از تاکید بر جنبه های منفی نوجوان به شدت بپرهیزند. چرا که تکرار نکات مثبت باعث رشد اعتماد به نفس او و ایجاد رابطه عمیق عاطفی و همچنین اعتمادسازی بین پدر و مادر و نوجوان خواهد شد. فرزندان ما همه با هم متفاوت هستند و والدین باید به این نکته توجه کنند که توانمندی، استعدادها، یادگیری ها و رفتار کودکان با هم متفاوت است.

هويت چيست؟ هر انساني داراي مشخصاتي است كه به آن مشخصات و فاكتورهايي كه به طور انحصاري در مورد آن فرد به كار برده شده است هويت مي گويند. هويت در نوجوان چگونه به وجود مي آيد؟ انسان در كودكي از طريق والدين و اطرافيان خود چيزهايي ياد مي گيرد البته خودش هم به عنوان يك كودك از محيط پيرامون خود تجربياتي كسب مي كند، مسائل را مي آموزد، درك مي كند و آن را به حافظه يا ضمير ناخودآگاه خود مي سپارد و در آنجا نگه مي دارد و هنگامي كه آن كودك بزرگ شد نسبت به چيزهايي كه ياد گرفته كنش و واكنش نشان مي دهد و هنگامي كه كودك وارد دوره ي دوره ي نوجواني مي شود هويت در نوجوان شروع مي شود. هويت در نوجوان اين است که بداند کيست، چيست، چه راهى را در زندگى در پيش رو دارد و به کجا مى خواهد برود. انسان در دوره ي کودکي، به اين مفاهيم نمى انديشد. کودک در مورد خود و محيط خود حساسيت زيادى نشان نمى دهد. براى او در اين زمينه سؤال هاى زيادى مطرح نمى شود. ولى نوجوان در مورد خود حساس مى شود. پرس و جو مي كند. 1. اولين ويژگي دوره نوجواني سوال كردن نوجوان است من كه هستم؟ چكاره ام؟ اطرافيان من کيستند؟ چرا اطرافيان من اين گونه*اند؟ آيا زيبا هستم؟ موفق هستم ؟ آيا دوست داشتني هستم؟ انسان خوشبختي هستم؟ ازكجا آمده ام و به كجا مي خواهم بروم؟ چرا بايد به جايى که ديگران برايم در نظر گرفته*اند بروم؟ چرا نبايد هدفى ديگر در زندگى داشته باشم؟ و...؟ اين ها سؤال*هايى است که نوجوان در ذهن خود دارد و در جست*وجوى يافتن راه خويش در زندگى است و تا وقتى آن را نيابد، آشفته خواهد بود و اين بحران هويت در نوجوان ناشي از بحران بلوغ است، چون ابتدا بحران بلوغ بعد بحران هويت به وجود مي آيد. بحران بلوغ ناشي از تغييرات فيزيكي، جسمي، روحي و رواني نوجوان است در اين مرحله از زندگي نوجوان نياز دارد كه دائما پرسش كند و از خود آزمايش ارزش بگيرد. 2. دومین ویژگی دوره نوجوانی استقلال طلبی نوجوان است نوجوان به دلیل این که خودش را در آستانه ي یک انسان کامل شدن می بینند، علاقه به کسب استقلال در زندگی دارد. او هميشه دوست دارد كلمه ي نه را بگويد، پدر ومادر عزيز نبايد نگران باشيد، گفتن اين كلمه ناشي از استقلال اوست. شما بايد خوشحال باشيد فرزند شما مي گويد من بزرگ شدم، مستقل شدم، من حرفهايي را مي فهمم. البته در ذهن نوجوان تضاد هايي وجود دارد گاهي پدر و مادر با هم اختلاف نظر دارند و هر كدام مي خواهند عقايد و نظر خود را به فرزندشان تحميل كنند و از طرفي نوجوان در محيط مدرسه و دوستان هم حرف هايي مي شنود كه همه ي اين ها باعث بحران در دوره ي نوجواني مي شود و نوجوان نمي تواند همه ي مسائل را با هم درك كند و دچار تضاد مي شود. پدر و مادر فكر مي كنند فرزندشان هنوز كودك است اگر فرزندشان به آنها بگويد «من ديگه بزرگ شدم» عصباني مي شوند، موضع گيري مي كنند. نوجوان نياز به استقلال را درون خود حس مي كند، پدر ومادر عزيز شما نبايد فكر كنيد كه رفتار او طغيان گرايانه شده، بي تريبت شده و بر عليه ما قد علم كرده است. نوجوان علاقه دارد ساعاتی را با خود خلوت کند گاهي نوجوان به اتاقش مي رود، در اتاقش را مي بندد و سكوت مي كند. آن وقت پدر ومادر فكر مي كنند كه چه مشكلي براي فرزندمان به وجود آمده يا چه اتفاقي افتاده است؟ نوجوان دارد دنياي خودش را بررسي مي كند و به سوال هاي بي جواب درون ذهنش فكر مي كند. وقتي نوجوان به پدر و مادرش مي گويد «اجازه بده خودم تصميم بگيرم و مشكلاتم را، خودم حل كنم» شما به او فرصت دهيد تا او خودش را پيدا كند به طور مستقيم در كارهايش دخالت نكنيد فقط از دور حواستان به او باشد و مراقبش باشيد. نوجوان اگر احساس کند، شما در تمام مسائل او دخالت می کنید در مقابل شما جبهه گیری می کند، عکس العمل منفی نشان می دهد و رنجیده خاطر می شود. برخورد صحیح با نوجوان این نیست که ما در تمام مسائل او دخالت کنیم. شما دورادور نوجوان را کنترل کنيد و اجازه دهيد خودش مسير زندگي اش را انتخاب كند. مدگرایی، جبران کمبودهای هویتی نوجوان يكي از بحران هاي هويت در نوجواني كه تقريبا خيلي فرگير است پيروي از مد است. تقليد از لباس پوشيدن، حرف زدن و راه رفتن هنرپيشه ها و ورزشكاران. نوجوان در بحران هويت است نياز به توجه دارد او براي دیده شدن و جلب توجه ديگران به كار روی می*آورده است، او دوست دارد بداند ديگران در مورد او چه فكري مي كنند، نگاه ديگران را نسبت به خود بسنجد. نوجوان مي خواهد مورد قبول جامعه واقع شود وقتي بازيگر يا ورزشكاري در تلويزيون مي آيد و مردم آنها را تشويق و تاييد مي كنند، نوجوان پيش خود فكر مي كند اگر او هم مثل فلان خواننده يا بازيگر لباس بپوشد ديگران او را نيز تاييد مي كنند. نوجوان هنوز به خودش اطمينان ندارد و از شرايط خود راضي نيست، او همچنان از خودش آزمايش ارزش مي گيرد، او مي خواهد رفتار و ظاهري داشته باشد كه مورد تاييد ديگران باشد، مورد توجه قرار گيرد. نقش خانواده ها در حل بحران هويت در دوره ي نوجواني 1. به نوجوان امنيت خاطر دهيد 2. توجه مخصوص به نوجوان بكنيد 3. تاييد و تشويقش كنيد 4. متوجه حركات و رفتارهايش باشيد ببينيد فرزندتان اعمال و رفتاري كه انجام مي دهد ناشي از چيست، به چه دليل اين كارها را مي كند. 5. با چشمان فرزند خود به زندگي اطراف نگاه كنيد در اين صورت است كه نوجوان به طرف شما مي آيد. پدر و مادر بر حسب تجربه و آگاهي كه از مسائل دارند، محافظه كار هستند اما نوجوان كنجكاو است و سوال هاي بدون جواب زيادي دارد. در بحران بلوغ نوجوان نياز دارد كه پدر و مادرش در كنارش باشند، حضور فيزيكي داشته باشند و او را راهنمايي كنند، تا زماني كه پايگاه عاطفي نوجوان در منزل باشد به دنبال هويت ناشناخته اش به سراغ همسالان خود نمي رود و از آنها كسب اطلاعات نمي كند چون اين اطلاعات ممكن است در زندگي آينده آنها تاثير بسيار زيادي دشته باشد. و نكته ي آخر توصيه ي من به عنوان مشاور خانواده به پدر و مادر هااين استكه 1. نوجوان شما نياز به محبت دارد بعضی از پدران و مادرها به این علت که مبادا فرزندشان لوس شود، محبت خود را به فرزند بروز نمی دهند، یا این که به آنها فرصت نمی دهند احساسات و عواطفشان را نسبت به پدر و مادر بروز دهند و این كمبود در مرحله بلوغ، آنان را دچار مشکل می سازد. زیرا عدم ارضای این نیاز به دوست داشتن و دوست داشته شدن در خانواده و کمبود محبت اطرافیان نزدیک، عامل مهمی در به وجود آمدن دوستی های افراطی و علاقه مندی های بی فرجام به افراد بیگانه می شود. 2. هیچگاه نوجوان خود را در جمع، مورد نصیحت، تحقیر و مقایسه قرار ندهید نوجوان از پدر و مادري كه دائما او را نصيحت مي كنند، سرزنش و ملامت مي كنند، دائما مي گويند اين كار را انجام بده، اين كار را انجام نده، بيزارند. 3. فرزندتان را طبق زمان حال تربيت كنيد سعی نکنید فرزندتان را آن گونه تربیت کنید که خودتان تربیت شده اید، او را متناسب با شرایط زمانش تربیت کنید. 4. هيچ گاه به خاطر يك اشتباه كوچك فرزندتان را سرزنش نكنيد هرگز به خاطر درس نخواندن و يا كار اشتباهشان آنها را نفرين نكنيد، او را طرد نكنيد نوجوان وقتي از طرف شما طرد مي شود به طرف همسالانش مي رود چرا؟ چون آنجا تاييد مي شود، آنجا هر كاري كه بكند كسي به او اعتراض نمي كند، در آنجا احساس آرامش مي كند. و چه بسا در جمع همين همسالان، دوستان ناباب فرزندتان را به طرف مواد مخدر سوق دهند. جان گاردنر مي گويد: «یک فرد جوان باید بیاموزد که بیش از هر چیز خودش باشد ، در جایی که بیشترین ارزش را برای دیگران دارد - دیگرانی که مطمئنا برای او نیز عزیزتر از هر چیز دیگر هستند».

هويت چيست؟ هر انساني داراي مشخصاتي است كه به آن مشخصات و فاكتورهايي كه به طور انحصاري در مورد آن فرد به كار برده شده است هويت مي گويند. هويت در نوجوان چگونه به وجود مي آيد؟ انسان در كودكي از طريق والدين و اطرافيان خود چيزهايي ياد مي گيرد البته خودش هم به عنوان يك كودك از محيط پيرامون خود تجربياتي كسب مي كند، مسائل را مي آموزد، درك مي كند و آن را به حافظه يا ضمير ناخودآگاه خود مي سپارد و در آنجا نگه مي دارد و هنگامي كه آن كودك بزرگ شد نسبت به چيزهايي كه ياد گرفته كنش و واكنش نشان مي دهد و هنگامي كه كودك وارد دوره ي دوره ي نوجواني مي شود هويت در نوجوان شروع مي شود. هويت در نوجوان اين است که بداند کيست، چيست، چه راهى را در زندگى در پيش رو دارد و به کجا مى‌خواهد برود. انسان در دوره ي کودکي، به اين مفاهيم نمى‌انديشد. کودک در مورد خود و محيط خود حساسيت زيادى نشان نمى‌دهد. براى او در اين زمينه سؤال‌هاى زيادى مطرح نمى‌شود. ولى نوجوان در مورد خود حساس مى‌شود. پرس‌وجو مي كند. 1. اولين ويژگي دوره نوجواني سوال كردن نوجوان است من كه هستم؟ چكاره ام؟ اطرافيان من کيستند؟ چرا اطرافيان من اين گونه‌اند؟ آيا زيبا هستم؟ موفق هستم ؟ آيا دوست داشتني هستم؟ انسان خوشبختي هستم؟ ازكجا آمده ام و به كجا مي خواهم بروم؟ چرا بايد به جايى که ديگران برايم در نظر گرفته‌اند بروم؟ چرا نبايد هدفى ديگر در زندگى داشته باشم؟ و...؟ اين ها سؤال‌هايى است که نوجوان در ذهن خود دارد و در جست‌وجوى يافتن راه خويش در زندگى است و تا وقتى آن را نيابد، آشفته خواهد بود و اين بحران هويت در نوجوان ناشي از بحران بلوغ است، چون ابتدا بحران بلوغ بعد بحران هويت به وجود مي آيد. بحران بلوغ ناشي از تغييرات فيزيكي، جسمي، روحي و رواني نوجوان است در اين مرحله از زندگي نوجوان نياز دارد كه دائما پرسش كند و از خود آزمايش ارزش بگيرد. 2. دومین ویژگی دوره نوجوانی استقلال طلبی نوجوان است نوجوان به دلیل این که خودش را در آستانه ي یک انسان کامل شدن می بینند، علاقه به کسب استقلال در زندگی دارد. او هميشه دوست دارد كلمه ي نه را بگويد، پدر ومادر عزيز نبايد نگران باشيد، گفتن اين كلمه ناشي از استقلال اوست. شما بايد خوشحال باشيد فرزند شما مي گويد من بزرگ شدم، مستقل شدم، من حرفهايي را مي فهمم. البته در ذهن نوجوان تضاد هايي وجود دارد گاهي پدر و مادر با هم اختلاف نظر دارند و هر كدام مي خواهند عقايد و نظر خود را به فرزندشان تحميل كنند و از طرفي نوجوان در محيط مدرسه و دوستان هم حرف هايي مي شنود كه همه ي اين ها باعث بحران در دوره ي نوجواني مي شود و نوجوان نمي تواند همه ي مسائل را با هم درك كند و دچار تضاد مي شود. پدر و مادر فكر مي كنند فرزندشان هنوز كودك است اگر فرزندشان به آنها بگويد «من ديگه بزرگ شدم» عصباني مي شوند، موضع گيري مي كنند. نوجوان نياز به استقلال را درون خود حس مي كند، پدر ومادر عزيز شما نبايد فكر كنيد كه رفتار او طغيان گرايانه شده، بي تريبت شده و بر عليه ما قد علم كرده است. نوجوان علاقه دارد ساعاتی را با خود خلوت کند گاهي نوجوان به اتاقش مي رود، در اتاقش را مي بندد و سكوت مي كند. آن وقت پدر ومادر فكر مي كنند كه چه مشكلي براي فرزندمان به وجود آمده يا چه اتفاقي افتاده است؟ نوجوان دارد دنياي خودش را بررسي مي كند و به سوال هاي بي جواب درون ذهنش فكر مي كند. وقتي نوجوان به پدر و مادرش مي گويد «اجازه بده خودم تصميم بگيرم و مشكلاتم را، خودم حل كنم» شما به او فرصت دهيد تا او خودش را پيدا كند به طور مستقيم در كارهايش دخالت نكنيد فقط از دور حواستان به او باشد و مراقبش باشيد. نوجوان اگر احساس کند، شما در تمام مسائل او دخالت می کنید در مقابل شما جبهه گیری می کند، عکس العمل منفی نشان می دهد و رنجیده خاطر می شود. برخورد صحیح با نوجوان این نیست که ما در تمام مسائل او دخالت کنیم. شما دورادور نوجوان را کنترل کنيد و اجازه دهيد خودش مسير زندگي اش را انتخاب كند. مدگرایی، جبران کمبودهای هویتی نوجوان يكي از بحران هاي هويت در نوجواني كه تقريبا خيلي فرگير است پيروي از مد است. تقليد از لباس پوشيدن، حرف زدن و راه رفتن هنرپيشه ها و ورزشكاران. نوجوان در بحران هويت است نياز به توجه دارد او براي دیده شدن و جلب توجه ديگران به كار روی می‌آورده است، او دوست دارد بداند ديگران در مورد او چه فكري مي كنند، نگاه ديگران را نسبت به خود بسنجد. نوجوان مي خواهد مورد قبول جامعه واقع شود وقتي بازيگر يا ورزشكاري در تلويزيون مي آيد و مردم آنها را تشويق و تاييد مي كنند، نوجوان پيش خود فكر مي كند اگر او هم مثل فلان خواننده يا بازيگر لباس بپوشد ديگران او را نيز تاييد مي كنند. نوجوان هنوز به خودش اطمينان ندارد و از شرايط خود راضي نيست، او همچنان از خودش آزمايش ارزش مي گيرد، او مي خواهد رفتار و ظاهري داشته باشد كه مورد تاييد ديگران باشد، مورد توجه قرار گيرد. نقش خانواده ها در حل بحران هويت در دوره ي نوجواني 1. به نوجوان امنيت خاطر دهيد 2. توجه مخصوص به نوجوان بكنيد 3. تاييد و تشويقش كنيد 4. متوجه حركات و رفتارهايش باشيد ببينيد فرزندتان اعمال و رفتاري كه انجام مي دهد ناشي از چيست، به چه دليل اين كارها را مي كند. 5. با چشمان فرزند خود به زندگي اطراف نگاه كنيد در اين صورت است كه نوجوان به طرف شما مي آيد. پدر و مادر بر حسب تجربه و آگاهي كه از مسائل دارند، محافظه كار هستند اما نوجوان كنجكاو است و سوال هاي بدون جواب زيادي دارد. در بحران بلوغ نوجوان نياز دارد كه پدر و مادرش در كنارش باشند، حضور فيزيكي داشته باشند و او را راهنمايي كنند، تا زماني كه پايگاه عاطفي نوجوان در منزل باشد به دنبال هويت ناشناخته اش به سراغ همسالان خود نمي رود و از آنها كسب اطلاعات نمي كند چون اين اطلاعات ممكن است در زندگي آينده آنها تاثير بسيار زيادي دشته باشد. و نكته ي آخر توصيه ي من به عنوان مشاور خانواده به پدر و مادرها اين استكه 1. نوجوان شما نياز به محبت دارد بعضی از پدران و مادرها به این علت که مبادا فرزندشان لوس شود، محبت خود را به فرزند بروز نمی دهند، یا این که به آنها فرصت نمی دهند احساسات و عواطفشان را نسبت به پدر و مادر بروز دهند و این كمبود در مرحله بلوغ، آنان را دچار مشکل می سازد. زیرا عدم ارضای این نیاز به دوست داشتن و دوست داشته شدن در خانواده و کمبود محبت اطرافیان نزدیک، عامل مهمی در به وجود آمدن دوستی های افراطی و علاقه مندی های بی فرجام به افراد بیگانه می شود. 2. هیچگاه نوجوان خود را در جمع، مورد نصیحت، تحقیر و مقایسه قرار ندهید نوجوان از پدر و مادري كه دائما او را نصيحت مي كنند، سرزنش و ملامت مي كنند، دائما مي گويند اين كار را انجام بده، اين كار را انجام نده، بيزارند. 3. فرزندتان را طبق زمان حال تربيت كنيد سعی نکنید فرزندتان را آن گونه تربیت کنید که خودتان تربیت شده اید، او را متناسب با شرایط زمانش تربیت کنید. 4. هيچ گاه به خاطر يك اشتباه كوچك فرزندتان را سرزنش نكنيد هرگز به خاطر درس نخواندن و يا كار اشتباهشان آنها را نفرين نكنيد، او را طرد نكنيد نوجوان وقتي از طرف شما طرد مي شود به طرف همسالانش مي رود چرا؟ چون آنجا تاييد مي شود، آنجا هر كاري كه بكند كسي به او اعتراض نمي كند، در آنجا احساس آرامش مي كند. و چه بسا در جمع همين همسالان، دوستان ناباب فرزندتان را به طرف مواد مخدر سوق دهند. جان گاردنر مي گويد: «یک فرد جوان باید بیاموزد که بیش از هر چیز خودش باشد ، در جایی که بیشترین ارزش را برای دیگران دارد - دیگرانی که مطمئنا برای او نیز عزیزتر از هر چیز دیگر هستند».