جستجو در تالارهای گفتگو

دماغ تک‌تک انسان‌ها دروغ را لو می‌دهد! دماغ تک‌تک انسان‌ها دروغ را لو می‌دهد، درست مثل پینوکیو! به نظر می‌رسد ماجرای به وجود آمدن تغییر در بینی که در داستان پینوکیو مطرح شده بود، خیلی هم دور از واقعیت نباشد. دانشمندان می‌گویند اگرچه طول بینی ما بیشتر نمی‌شود، اما با دروغ،‌ دمای آن بالاتر می‌رود. برای این که ببینید کسی دروغ می‌گوید یا نه، فقط کافی است یک اندازه‌گیری در مورد بینی‌اش انجام دهید، البته نه مثل پینوکیو، برای اندازه طول بینی، بلکه میزان دمای بینی. به گزارش پاپ‌ساینس، محققین دانشگاه گرنادا، کشف تازه خود را اثر پینوکیو نام‌گذاری کرده‌اند و دلیل آن را هم حتما خودتان می‌توانید حدس بزنید! بله ماجرای پسرک چوبی که وقتی دروغ می‌گفت،‌ طول بینی‌اش زیاد می‌شد! حالا مطالعات جدید محققین نشان می‌دهد که این داستان افسانه‌ای، خیلی هم دور از واقعیت نیست. البته اندازه بینی افراد هنگام دروغ گفتن تغییری نمی‌کند، اما دمای آن به همراه ماهیچه‌های چشم درونی، بالا می رود. اما چه‌طور این‌ اتفاق می‌افتد؟ وقتی ما در مورد احساسات خود دروغ می‌گوییم، بخشی از قشر مغز به نام اینسولا (یا قشر جزیره‌ای مغز)، فعال می‌شود. به گفته محققین، اینسولا به عنوان بخشی از سیستم پاداش مغز، زمانی فعال می‌شود که ما احساسات واقعی را تجربه کنیم. دانشمندان بر این باورند که اینسولا هم هیجان و هم دمای بدن را کنترل می‌کند (البته به واسطه مواردی چون هشیاری و pH). حالا محققین یک همبستگی منفی قوی بین فعالیت اینسولا و افزایش دما پیدا کرده‌اند. همچنین آن‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که احساسات مربوط به سطوح بالای اضطراب، دمای چهره را افزایش می‌دهد. البته هنوز مشخص نیست که دقیقا چرا، گفتن یک دروغ می‌تواند چنین تاثیری را به وجود بیاورد. در واقع اینسولا بخشی از مغز است که هنوز خیلی خوب شناخته نشده و معماهای زیادی در رابطه با عملکرد آن وجود دارد. اما به هر حال، محققین متوجه شده‌اند که زمان دروغ گفتن، در فعالیت اینسولا تغییراتی اتفاق می‌افتد که خود نشان می‌دهد اینسولا در دروغ گفتن ما نقش دارد. محققین با استفاده از دوربین‌های حرارتی این پدیده را ثبت کرده‌اند. هر چه جسمی دمای بالاتری داشته باشد، تشعشع بیشتری هم دارد. دوربین‌های تصویربرداری حرارتی این تشعشع را تشخیص می‌دهند و بر اساس آن تصویری می‌سازند، تصویری که ترموگرام نامیده می‌شود و نمونه‌ای از آن را اینجا می‌بینید. البته تصویربرداری حرارتی به این روش فقط برای تشخیص افراد دروغ‌گو به درد نمی‌خورد. محققین کاربردهای فراوانی برای ترموگرافی پیدا کرده‌اند که لزوما همه آن‌ها به شخصیت‌های کارتونی مربوط نمی‌شوند. آن‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که وقتی ما غرق در تلاشی ذهنی می‌شویم، دمای صورتمان پایین می‌آید و برعکس وقتی دچار حمله اضطراب می‌شویم،‌ صورتمان گرم می‌شود. همچنین دانشمندان با اندازه‌گیری دمای قفسه سینه و اندام تناسلی، هم در مردان و هم در زنان، برانگیختگی آن‌ها را تشخیص دهند. همه این یافته‌ها به کمک فناوری به دست آمده که در طول جنگ جهانی دوم ساخته شد و هدف آن هم بهبود دید سربازان در زمان تاریکی شب بود. اما در بین همه این یافته‌ها، شاید جالب‌ترین مورد،‌ همین اثر پینوکیو باشد. کشف آن، بخشی از یک پایان‌نامه دکتری است و هنوز باید منتظر نتیجه‌های جالب به دست آمده از این مطالعه باشیم.

1- شناخت علل : باید بدانیم چرا كودك دروغ می گوید ؟ چه انگیزه ها و موجباتی او را به دروغ واداشته اند ؟ هدف اواز این دروغ چیست ؟ 2- دادن آگاهی : پس از شناخت علت یا علل، زمان دادن آگاهی و اطلاعاتِ لازماست. فی المثل كودكی كه در اثر اشتباه در بیان تخیل و واقعیت دروغی گفته باید بفهمد كه واقعیت چیست و خواب وخیال چیست و به او تفهیم گردد كه در بیان آن مسئله دچار اشتباه شده است . به فردی كه در سن تشخیص است باید تفهیم شود سخنی را كه گفته ناپسند بوده و مورد قبول و پذیرش پدر و مادر و دیگران نیست و ممكن است روزی این گونه سخنان زیان و خطر پدید آورند و باعث آبروریزی هایی شوند و ... 3- ایجاد محیط سالم : محیط خانه و تربیت كودك را از ریا و نیرنگ دور سازید و افراد را از معاشران دروغ پرداز ، حتی آنهایی كه گاهی به شوخی دروغ می گویند بر حذر بدارید . زیرا كودك است و جنبه نقش پذیری و تقلید او . 4- رعایت انصاف : طفلی شاهد بی انصافی های والدین است.پدر و مادر را می بیند كه مثلاً دراثر اشتباه ظرفی از دستشان می افتد و می شكند و كسی نیست آنها را مورد بازخواست قرار دهد، ولی همین كه نمونه این لغزش توسط طفل صورت بگیرد او رابه باد ناسزا ومتهم به سر به هواییمیكنند . كودك چون انصافی از پدر و مادر نمی بیند و از سوی دیگر مایل به شكست و تحقیر شخصیت خود نیست تن به دروغ می دهد .

چرا بچه ها دروغ می گویند؟ دروغگويي از نظر لغوي به معناي كتمان واقعيت است. فرد دروغگو از طريق دروغ گفتن ضعفهاي خود را مي پوشاند و شنونده را گمراه مي سازد. خود را از تنبيه نجات مي دهد و بدان وسيله توجه ديگران را به خود جلب مي كند. يكي از عوامل دروغگويي، ترس در كودكان است. اگر كودك به سبب راستگويي تنبيه شود، در آينده براي نجات و رهايي از مجازات به دروغگويي متوسل مي شود. والدين و مربيان بايد از هر كودك انتظاراتي داشته باشند كه با واقعيات و امكانات او منطبق است در غير اين صورت دروغگويي كودك تقويت و تشديد خواهد شد. همه انسانها در محدوده اي برابر پا به عرصه وجود مي گذارد. هيچكس از كودكي دروغگو به دنيا نيامده است. همه انسانها راه فكر كردن و توجيه اعمال خويش را از ديگران آموخته و تكامل يافته اند. درستي يا نادرستي از طريق كلمات و اعمال ديگران به ما القا مي شود و ما اين كلمات و اعمال را در ذهنيات خود تلفيق كرده، سرانجام شخصيت خود را شكل مي دهيم. به مثالهايي چند از توجيه افرادي كه در مواردي دچار اشتباه شده اند دقت كنيد: من حق داشتم كه اين خطاها را انجام دهم ، افراد ديگر زياد به اين مسأله اهميت نمي دهند هركس ديگري هم كه بود همين كار را مي كرد . راستي شما فكر مي كنيد كه اين گونه توجيهات استادانه چگونه توسط بعضي از جوانان ونوجوانان بيان مي شوند؟ آنها اين مسائل را از جامعه خود آموخته اند، از كساني كه با آنها سروكار دارند و با ارزيابي اعمال درست و نادرست كه توسط ذهنيات هر يك انجام شده است اعمال خود را با اين گونه توجيهات همراه مي سازند. به خاطر همين است كه مي گوييم والدين نقش مهمي در تكوين شخصيت فرزندان خود بازي مي كنند و اين نقش در سالهاي اوليه تربيت كودكان ارزشي به غايت والا دارد. براي اينكه فرزندان خود را راستگو تربيت كنيم ابتدا مي بايست نسبت به اعمال خود نهايت دقت را داشته باشيم و نيز درارتباط خود با ديگران دقت كنيم، زيرا در يك جامعه معمولاً تربيتهاي متفاوتي وجود دارد. تربيت كودك مي بايست از همان دوره طفوليت او آغاز شود، صداقت و راستگويي از مواردي است كه بايد قبل از سنين مدرسه به آن توجه شود. البته ما بايد توجه داشته باشيم كه كودك اساساً قصد فريب والدين را ندارد، ولي توجيهات او راهي براي فرار از مجازات است. دروغ گفتن يكي از رفتارهاي متداول كودكان 4ـ5 ساله است كه از لحاظ اخلاقي اشكالي ندارد. كودكان در اين سن و سال معمولاً به دو شكل دروغ مي گويند كه نخستين آن خيال پردازي است، كودك با جعل داستان يا با طرح مبالغه آميز بعضي از واقعيات، اغلب خواسته خود را با ما درميان مي گذارد و غيرمستقيم از اميالش صحبت مي كند. در اين صورت بهتر است كه پدر ومادر در تأييد خواسته كودك حرف بزنند. دروغ نوع دوم دروغ به اصطلاح مفيد است، دروغي است كه بزرگترها هم مي گويند و آن رابه حساب دروغ مصلحت آميز مي گذارند تا به جاي نتيجه بد، نتيجه خوب بگيرند. در اين مرحله از رشد كودك تنها كار درست را در خواسته خود مي جويد و با استفاده از دروغ براي رسيدن به خواسته اش ترديدي به خود راه نمي دهد. در اين موارد بايد به كودك تفهيم كنيم كه از راستگويي و صداقت او خوشحال مي شويم بايد بداند كه دروغ و دروغگويي را دوست نداريم. بايد توجه داشت كه اين مسأله در سنين بالاتر رفتاري ناپسند است كه به كودك شخصيت ساختگي و تصنعي مي بخشد. هرگاه كودك شما در موقعيت نامطمئن و ناامن قرار گيرد و احساس خطر يا حقارت كند به گفتن دروغ متوسل مي شود. كودك دروغگو به گفته هايش ايمان ندارد و به طور قاطع و صريح حرف نمي زند، به تدريج اعتماد خود را به ديگران از دست مي دهد و نسبت به اطرافيان بدبين مي شود. متأسفانه برخورد بسياري از والدين در اين موارد با تنفرهمراه است زيرا از خود سؤال مي كنند كه چرا فرزندشان دست به چنين عملي زده است؟ در برخورد با چنين مواردي والدين نبايد به چشم يك آدم دروغگو به كودك نگاه كنند و يا دائماً به آنها ظنين باشند زيرا چنين برخوردي عواقب ناگواري را به همراه خواهد داشت. براي درمان دروغگويي شناخت علل آن كاملاً ضروري است، دروغگويي به عنوان يك مشكل علل گوناگون و متعددي دارد كه درا ينجا به برخي از آنها اشاره مي شود: بــــررســــــی علل دروغگويـــــــي همانطور كه قبلاً هم اشاره شد يكي از علتهاي دروغگويي آموزش نادرست خانواده است. در خانواده اي كه پدر و مادر و ديگر اعضاي آن همواره به يكديگر دروغ مي گويند نمي توان انتظار داشت كه كودكي راستگو تربيت شود. ۱ـ دروغگويي كودك ممكن است براي جلب توجه اطرافيان باشد. چنانچه كودكي در خانواده يا مدرسه مورد بي توجهي اطرافيان قرار گيرد، براي نشان دادن خود و جلب توجه آنان ممكن است به گفتن دروغ در زمينه هاي گوناگون متوسل شود. ۲ـ كودكاني كه نسبت به دوستان و اطرافيان خود احساس كمبود مي كنند، ممكن است براي جبران كمبودها در زمينه هاي گوناگون نظير شغل والدين، محل سكونت، وضع تغذيه، دوستان و تفريحات و سفرها به دروغ متوسل شوند و درون آشفته ونگران خود را به آن وسيله به طور موقت تسكين دهند. ۳ـ ترس نيز از ديگر عواملي است كه موجب دروغگويي مي شود. اگركودك به سبب راستگويي تنبيه شود، در آينده براي نجات و رهايي از مجازات به دروغگويي متوسل مي شود. بايد اذعان كرد كه سختگيريهاي افراطي و برخوردهاي خشن والدين ومربيان با كودك از علل مهم دروغگويي كودك محسوب مي شود. ۴ـ گاهي نحوه بيان و برخورد والدين و مربيان با كودك او را به دروغ گفتن وامي دارد و به او دروغگويي را مي آموزد. به عنوان مثال والدين به كودكي كه مرتكب عمل خلافي شده است اصرار مي ورزند كه او اين كار را انجام نداده است بلكه ديگري مثلاً همسايه يا دوست يا برخي موجودات خيالي سبب آن بوده اند. در اين حالت والدين علاوه بر آنكه كودك را دروغگو بار مي آورند او را به گريز از قبول مسئوليت رفتارش نيز وامي دارند. ۵ـ انتظار و توقع بيش از حد از كودكان و مقايسه آنان با دوستان وهمكلاسيها در زمينه هاي گوناگون از ديگر عوامل دروغگويي كودكان مي شود دراين صورت كودك از طريق دروغ مي تواند هم بر احساس حقارت خود به طور موقت غلبه يابد و هم والدين را راضي و خشنود سازد و نظر آنان را به سوي خود جلب كند. درمـــــــــان دروغگويــــــي براي پيشگيري و درمان دروغگويي، والدين و مربيان بايد واقعيات را بپذيرند و براي شنيدن موارد شيرين و تلخ از طرف كودكان آماده شوند و با رفتار خود به كودك بياموزند كه گفتن واقعيات به هر صورتي كه باشد مقبول است و موجبات تنبيه و آزار كودك را فراهم نخواهد كرد. اگر كودك پي ببرد كه والدين و مربيان او را براي دروغگويي تشويق و براي راستگويي تنبيه نمي كنند به تظاهر در رفتار و جعل واقعيت نخواهد پرداخت، همچنين والدين و مربيان بايد از طرح پرسشهايي كه كودك به آنها به احتمال قوي پاسخ نادرست خواهد داد خودداري كنند. در صورت مشاهده دروغ، والدين و مربيان نبايد شتابزده عمل كنند و به تنبيه كودك مبادرت ورزند. براي بازداشتن كودك از دروغگويي و اصلاح رفتار آنان بايد روش برخورد باتوجه به موقعيت انتخاب شود كه برخي از روشها به اختصار عبارت است از: ۱- نشــــــان دادن ارزش راســـــت گفتــــن : در وهله اول كودك بايد دريابد كه دروغگويي كار نادرست و ناپسند و راستگويي عملي باارزش و پسنديده است. كودك بايد ارزش راست گفتن را درعمل تجربه كند. والدين و مربيان نبايد در برابر دروغهاي كودكان برآشفته شوند و او را كتك بزنند. بيان نتايج زشت و تلخ دروغگويي به صورت داستان براي آنها مي تواند در آموزش عواقب تلخ دروغگويي مفيد واقع شود. همچنين اگر والدين و مربيان، كودك را در خلوت ( نه در جمع ) در جوي محبت آميز و پرعطوفت با مضرات و نتايج دروغگويي آشنا سازند و به پند دادن او بپردازند، در جلوگيري و نيز درمان دروغگويي مي تواند مؤثر باشد. ۲- اجــــازه بيان احساســـات : كودك بايد احساسات خود را آزادانه ابراز كند و در صورتي كه بيان احساسات، باعث آزار و اذيت اطرافيان شود بايد به كودك آموخت كه به تدريج اين احساسات را جايگزين احساسات خوشايند سازند و نبايد براي احساساتش تنبيه شود. براي نمونه اگر كودكي از برادر كوچكش خوشش نمي آيد، بايد به او اجازه داده شود كه احساساتش را بيان كند، پس از شنيدن نظر كودك، والدين بايد ضمن تحليل رفتار خود با كودك و يافتن علل پيدايش چنان احساسي به راهنمايي كودك و تغيير رفتار و احساسات او مبادرت ورزند. در مواردي كه كودك مرتكب كار خطايي شده ولي راست مي گويد، بايد به ملايمت و به طور صحيح به او تذكر داده شود كه رفتارش درست و پسنديده نيست و بايد آن را تغيير دهد. هشدار به كودك، همدردي با او در مواردي كه لازم است، ناديده گرفتن حرفهاي كودك و بي توجهي به آنها از روشهايي است كه در مواقع مشخص مي تواند براي پيشگيري و درمان دروغگويي كودكان استفاده شود. ۳- تعـــــــديل انتظارات از كــــــودكان : والدين و مربيان بايد از هر كودك انتظاراتي داشته باشند كه با واقعيات و امكانات او منطبق است در غير اين صورت، دروغگويي كودك تقويت و تشديد خواهد شد. چون كودك توان عملي ساختن خواسته هاي اطرافيان را ندارد به گفتن دروغ متوسل مي شود بنابراين از كودك بايد انتظارات در حد توانش داشته باشيم. عیاران