جستجو در تالارهای گفتگو

بانكهاي خازني (capacitor bank) كم كردن تلفات انرژي الكتريكي و افت ولتاژ در يك سيستم انتقال و توزيع همواره مطلوب است . يكي از نشانه هاي بالا بودن تلفات انرژي يك سيستم الكتريكي كم بودن ضريب توان آن است . براي استفاده بهينه از سيستم ضريب توان كه با نسبت توان حقيقي به توان ظاهري مورد لزوم تعريف مي شود بايد نزديك به عدد يك باشد . اكثر ماشينهاي الكتريكي داراي ضريب توان كم هستند . جبران توان رآكتيو از طريق خازن موازي جهت كم كردن بار عبوري كاذب از شبكه ، جلوگيري از تلفات بيشتر ، بالا بردن ظرفيت انتقال و در نهايت بهبود ضريب قدرت از خازنهاي موازي استفاده مي شود بحث نحوه محاسبه و لزوم تعبيه خازن و مقادير آن از محاسبات شبكه بدست مي آيد كه خارج از چارچوب موضوع اين مقال مي باشد . فرض براين است كه اين محاسبات قبلاً انجام بر شده و مشخصات فني و ظرفيت خازنها توسط طراح پروژه اعلام و در اسناد مناقصه درج گرديده است . مزاياي خازن مزاياي خازن نسبت به ساير جبران كننده ها از قرار زيرند : - قيمت كمتر - نصب و تعمير و نگهداري و عملكرد ساده تر - سطح آلودگي صوتي بسيار پائين تر - تلفات انرژي كمتر - جابجايي با امكان تغيير ظرفيت ساده تر - امكان نصب در فضاي بيروني و داخلي ( حتي داخل تابلو ) بطوركلي جهت بهبود ضريب قدرت اقتصادي ترين راه استفاده از خازنهاي موازي مي باشد . آرايش خازنها جهت رسيدن به بار رآكتيو مورد نظر خازنها معمولاً به صورت موازي و سري نصب مي گردند . دليل اين كار محدوديت بالا بردن ظرفيت kvar در واحدهاي توليدي خازن است . ظرفيتهاي استاندارد بين 100 الي 200 كيلووار مي باشد گرچه تا 900 كيلووار هم ساخته شده اند . علاوه بر محدوديت توليد ، تعيين ظرفيت بهينه مي تواند با در نظر گرفتن : - امكان توليد - جابجايي آسان - افزايش و كاهش نيز انجام پذيرد . ظرفيت كل سيستم از تركيبهاي مختلف بلوك خازنها بدست مي آيد . تركيب اين بلوكها را با همديگر بانك خازني مي نامند . بانك خازني از تركيب مجموعه واحدهاي خازني به صورت سري و موازي ايجاد مي شود . محل نصب خازنهاي موازي معمولاً نزديك به نقاط مصرف و يا ايستگاههاي طرف مصرف كننده نصب مي شوند . در سيستمهاي فشار قوي خازنها در طرف 20 ، 33 و يا 11 كيلوولت نصب مي گردند در مجتمع هاي صنعتي خازنها بسته به مورد در طرف 6/6 كيلوولت و يا 400 ولت نصب مي شوند . اين امر باعث مي شود كه جريمه سنگين توان رآكتيو ناشي از مصرف كننده هاي صنعتي به ميزان زيادي كاهش يابد . در هر حال لزوم نصب خازن بايستي طي محاسبات اقتصادي – فني و با توجه به مساله تنظيم ولتاژ بهينه مشخص گردد . بنابراين نصب خازن يك سرمايه گذاري است كه درآمد آن صرفه جويي در مصرف توان حقيقي است . تجهيزات جنبي در پستهاي انتقال جهت كار بهينه خازنها علاوه بر خود بانكهاي خازني تجهيزات زير نيز بايد مدنظر قرار گيرند : - رآكتور سري جهت حفاظت بانكهاي خازني سري از جريان هجومي - ترانس جريان بين بانكهاي سري - رله هاي حفاظتي ( كه در بحث حفاظت بحث خواهد شد ) - وسايل كنترل ( قطع و وصل دستي ) و اتوماسيون ( افزايش يا كاهش بانكها با تغييرات ولتاژ و جريان ) - فيوزهاي حفاظتي ( داخلي و يا خارجي ) قطع و وصل خازنها كليدخانه اي كه قطع و وصل خازن را انجام مي دهد بايستي علاوه بر تطبيق با مشخصات عمومي شبكه ، هماهنگ مشخصات خازن نيز باشد . در طراحيهاي بسيار مدرن مي توان جهت كاهش و يا افزايش بار خازني روي شبكه و قطع و وصل خازنها از scr و يا svc استفاده نمود . در طرح كليدخانه معمولي ، كليد بايد قادر به قطع و وصل جريانهاي هجومي ، جريانهاي پس ماند و جريانهاي اتصال كوتاه خازني باشد . علاوه بر آن اگر كنترل توان رآكتيو به صورت اتوماتيك طراحي شده باشد اين كليدها بسته به تغييرات ولتاژ قطع و وصل هاي متعددي را در پيش رو خواهند داشت . حفاظت خازن ارزيابي حفاظت پستها در گزارش جداگانه اي آمده است . در اينجا به صورت اختصار بايد به حفاظتهاي لازم زير اشاره نمود : - حفاظت اضافه جريان - حفاظت اضافه ولتاژ - حفاظت قطع ولتاژ - حفاظت عدم تعادل بانك خازني - حفاظت عدم تعادل در فازها ملاكهاي ارزيابي ملاكهاي ارزيابي خازني را مي توان به صورت زير خلاصه نموده و جزئيات آن را در جدول ارزيابي پيوست مشاهده نمود : الف – اطلاعات ورودي در مشخصات فني : (اجباري بوده و امتيازي ندارند) - كيلووار خروجي - ولتاژ نامي و ماكزيمم سيستم - فركانس نامي - تعداد فازها - شرايط محيطي - كلاس خازن ( محوطه و يا فضاي بسته ) - نحوه اتصال به شبكه - لزوم تعبيه برق گير - نوع طرح حفاظتي - نوع قطع و وصل - نوع فيوز ( داخلي يا خارجي ) - نوع تركيب مقره ها - مشخصات ترانس جريان و يا ولتاژ - مشخصات رآكتور سري ب- اطلاعات خروجي ( گارانتي شده ) پيمانكار جهت هر واحد خازن : - نام سازنده - كشور سازنده - ساختار بانكها و اجزا آنها - نوع عايق مورد استفاده - نوع روغن داخل خازن - مشخصات روغن از نقطه نظر محيط زيست - داشتن فيوز ، داخلي و يا خارجي بودن آن - نشان دهنده وضعيت فيوز - تلفات الكتريكي برحسب وات و يا وار ( يا نسبت آنها ) - حداكثر افزايش دما - افزايش دما در داغ ترين نقطه - وزن هر واحد خازن - ابعاد هر واحد خازن - وزن و ابعاد با بوشينگهاي سوار شده ج – اطلاعات گارانتي بانك : - ابعاد كلي بانك خازني - ابعاد و مشخصات مقره هاي پايه ( در صورت لزوم ) - مشخصات تراسهاي جريان و رآكتورها - مشخصات ترانس هاي ولتاژ در صورت لزوم - نحوه تخليه خازن در حالت بي برقي و تعميرات - سوالات متفرقه در مورد نحوه اتصالات و عايق بندي و وصل به باسبار و تهيه آنها از طرف پيمانكار 10- نتيجه گيري : بر اساس آمار بدست آمده از پستهاي اجرا شده در سطح كشور ، نسبت ارزش قيمتي بانكهاي خازني به قيمت كل پست در محدوده 1-5 درصد ميباشد ، كه در پستهاي 63 و 132 كيلولت اين ميزان بيشتر بوده و در سطوح ولتاژي بالاتر اين نسبت كاهش مي يابد. از لحاظ اهميت نيز ، اين بخش در همه انواع پستها داراي اهميت متوسطي مي باشد.