جستجو در تالارهای گفتگو

چغندر قند خصوصیات گیاهی: چغندر قند با نام علمی Beta vulgaris گیاهی است دو ساله از تیره اسفناج كه بصورت گیاهی یكساله زراعت می شود . چغندر قند طی دوره رشد رویشی فاقد ساقه بوده و بصورت مجموعه ای از برگهای بزرگ افقی تا عمودی مشاهده می شود . طول دوره رشد برای تولید قند 6 تا 9 ماه می باشد . محصول زراعی چغندر ریشه ای است بزرگ و آبدار كه شامل سه قسمت است : 1) طوقه كه قسمت بالائی ضخیم شده و برگها از آن منشأ می گیرد 2) منطقه كوتاه و صاف در زیر طوقه كه گردن گفته می شود . گردن قطورترین منطقه ریشه می باشد ب3) قسمت گوشتی ریشه كه ذخیره قند در آن انجام می گیرد . مقدار قند در منطقه گردن و طوقه پایین است مقدار قند در ارقام اصلاح شده به 16 تا 20 درصد می رسد . امراض و كمبود مواد غذایی موجب افزایش ریزیش برگها گشته و عملكرد را پایین می آورد زیرا در این حالت برگهای جدید بوجود می اید كه صرفاً بامصرف قند ذخیره شده ریشه رشد می كند . معمولاً ساقه گل دهنده چغندر كه در سال دوم رشد بوجود می آید از مركز طوقه رشد می كند گلها كوچك و در روی گل آذین خوشه ای مركب بطور منفرد با دستجات 2 تا 7 گلی مشاهده می شود خود عقیمی و دگرگشتی بر گیاه حاكم است باد عامل مهم در گرده افشانی بشمار می رود . تجمع قند در بعضی از دوره های رشد تحت تأثیر دو عامل به حداكثر میزان خود می رسد 1) آهسته و كند شدن رشد برگها و ریشه 2) تعادل مطلوب بین فتوسنتز و تنفس بعلت روزهای آفتابی و روشن كه موجب بالایی فتوسنتز می گردد و شبهای خنك كه تنفس را پایین نگه می دارد . چغندر قند سازگاری وسیعی به شرایط محیط متنوع دارد به سرما و گرما نسبتاً مقاوم است تحمل خشكی را دارد به شوری خاك نیز مقاوم است . عوامل محیطی مانند حرارت ، نور ، طول روز و رطوبت خاك تا حد زیادی تعیین كننده نحوه رشد و ذخیره قند در ریشه می باشد . خاكهای بارور ،‌دارای زهكشی خوب ، بافت متوسط و اسیدیته خنثی تا كمی قلیایی برای چغندر قند ایده آل است . عملكرد در خاكهای نیمه سنگین بشرط وجود زهكشی خوب نیز مطلوب می باشد . تناوب زراعی: چغندر قند به ساختمان عالی خاك نیاز دارد . بنابراین بهتر است بعد از بقولات علوفه ای چند ساله ، كود سبز و یا كود آلی فراوان و به عنوان اولین محصول وجینی در تناوب قرار گیرد اگر چه چغندر قند به مواد غذایی زیادی نیاز دارد و خاك را تا عمق 80 الی 125 سانتی متری از مواد غذایی تهی می سازد اما زمنی باقیمانده از آن فاقد علفهای هرز بوده و ساختمان خاك را بهبود می بخشد . چغندر قندر با سایر چغندرها ، گیاهان جنس كلم و جنس اسفناج در بعضی بیماریها مشترك بوده و نمی بایست با آنها در تناوب قرار گیرد . مثالهایی از تناوب چغندر قند : یونجه ( 4 ـ 5 سال ) سیب زمینی ـ چغندر قند ـ ذرت شبدر ـ چغندر قند ـ گندم یا جو گود سبز ـ چغندر قند ـ حبوبات یا سویا کود شیمیایی: تولید هر تن چغندر به 5/3 الی 5/4 كیلو ازت ، 25/1 تا 5/1 كیلو اكسید فسفر ، 2/4 تا 5/5 كیلو اكسید پتاسیم و 8/1 تا 2/2 كیلو اكسید كلسیم نیاز دارد . تاریخ کاشت: حرارت مناسب جوانه زدن بذر چغندر قند بین 15 تا 20 درجه سانتی گراد است . با رسیدن میانگین حرارت شبانه روزی هوا به حدود 10 تا 12 درجه سانتی گراد به كشت چغندر بهاره نمود . كشت زود هنگام پاییزه ممكن است با هجوم آفات در اوایل دوره رشد و نیز گلدهی روبرو گردد زیرا هر چه سن چغندر قند در زمان روبرو شدن با سرما بیشتر باشد بهتر نسبت به سرما عكس العلم نشان می دهد . کنترل علفهای هرز: چغندر قند ، بخصص در مراحل اولیه رشد نسبت به رقابت علفهای هرز بسیار حساس است . از حدود یك هفته بعد از سبز شدن فقط می توان بین ردیفها را كولتیواتور زد . علف كشهایی مانند رونیت و اپتام را میتوان قبل از كاشت چغندر پاشید و با خاك مخلوط نمود . علف كش پتانال را می توان بعد از سبز شدن چغندر هنگامی كه چغندر حداقل 2 برگ داشته باشد ولی علفهای هرز جوان و كمتر از 4 برگ داشته باشد بكار برد . علف كش پیرامین از برگ وریته علفهای هرز جذب شده و بصورت قبل از كاشت مصرف می شود . آفات و امراض: كرم برگخوار چغندر قند یا كارادرنیا Caradrinacxigua : از آفات عمومی محسوب می شود رنگ لارو كارادرنیا بطور معمول سبز است ولی گاهی به رنگ قهوه ای و حتی سیاه دیده می شود لاروهای جوان به پارانیم برگ و لاروهای مسن تر به رگبرگها حمله می كنند در صورتیكه تراكم آفت شدید باشد طوقه نیز مورد تغذیه قرار می گیرد و بوته خشك می شود مبارزه با این آفت عمدتاً از طریق مصرف سموم فسفره مانند دیمكون ، گوزاتیون ، دیپرتكل و یا سوپر اسید انجام می پذیرد . بید چغندر قند یا لیتا پروانه كوچكی است با نام علمی wcellatella scrobipalpa از آفات خصوصی چغندر قند است لارو كامل این حشره از جوانه های مركزی تغذیه می نماید مبارزه با این حشره عمدتاً با استفاده از سموم شیمیایی فسفره مانند گوزاتیون ، دیمكون انجام می شود . از جنس آگروتیس Agrotis چند حشره با اسامی شب پره زمستانی Agrotis seaetum كرم آگرویتس A.ypsilon ، آگرویتس A.nigrum و شب پره آگرویتس A.pronuba به چغندر حمله می كنند این آفات به برگها ، دمبرگها و طوقه چغندر حمله می كند و موجب خشك شدن گیاه جوان می گردد مبارزه با حشرات جنس آگرویتس عمدتاً با استفاده از طعمه مسموم انجام می شود . كك چغندر با نام علمی chaetocnema tibialis یكی از آفات مهم چغندر در ایران محسوب می شود . خسارت به چغندر توسط حشره كامل كه سوسك كوچكی به طول 2 میلیمتر است می باشد كك به برگهای جوان حمله و آنها را مشبك می سازد . برای مبارزه می توان از سمهای فسفره استفاده نمود . مگس چغندر با نام علمی Pegomyia betae مگس كوچكی است بطول تقریباً 5 میلیمتر كه لارو آن به چغندر آسیب می رسانند قسمتهای آلوده ماننده تاول باد می كند و زرد رنگ می شود كه در نتیجه برگها خشك شده و از بین می رود مبارزه با این آفت از طریق سموم فسفره مانند دیازینون یا دیمتوات بصورت سمپاشی می باشد . شته سیاه باقله با نام علمی Apbis fabae از افات عمومی محصولات زراعی است این شته بین 5/2 تا 3 ملیمتر طول داشته و به رنگ سیاه براق و گاهی تا سبز زیتونی دیده می شود این شته از شیره پرورده گیاه تغذیه و باعث پیچیدگی ، پژمردگی و زردی برها و حتی خشكیدن آنها می گردد با این آفت می توان با سموم متاسیستوكس ، دیمتوات و سوپر اسید مبارزه كرد . بیماریهای مهم چغندرقند: بیماری سفیدك سطحی توسط قارچی بنام Erysiphe betae ایجاد و از مهمترین بیماریهای چغندر قند در ایران محسوب می شود علائم بیماری ابتدا بصورت ظهور پوشش گرد مانندی در سطح زیرین برگ است كه در اثر توسعه بیماری به سطح فوقانی برگها نیز گسترش می یابد این پوشش سفید مدتی بعد تغییر رنگ داده و قهوه ای می گردد و در نتیجه برگها شادابی خود را از دست داده و زرد می شوند راه مبارزه استفاده از قارچ كشها مانند سموم گوگردی می باشد . بیماری لكه گرد برگ چغندر یكی از بیماریهای مهم چغندر در نواحی گرم و مرطوب است كه توسط قارچی بنام Cercospora beticola ایجاد می شود . علائم بیماری پیدایش لكه های گرد كوچكی به قطر 2 تا 5میلیمتر به رنگ خاكستری یا قهوه ای مایل به خاكستری با حاشیه قرمز متمایل به قهوه ای روی برگها می باشد . كنترل بیماری با ضد عفونی بذر با فرمالین و سمپاشی مزرعه با تركیبات مس مانند كوپر اویت انجام می شود . بیماری پوسیدگی ریشه چغندر قندر ظاهراً توسط قارچهای مختلفی تولید می شود این بیماری پس از تشكیل ریشه غده ای به چغندر حمله و موجب پوشیدگی ریشه در ناحیه طوقه می گردد . راه مبارزه با آن با انتخاب ارقام مقاوم و استفاه از قارچ كشها مانند تترا كلرو سوپرایكس و ریزكتول كمبی امكان دارد .