جستجو در تالارهای گفتگو

چکیده: معماری اسلامی در تمامی ادوار تاریخی دارای شکوه و عظمتی مثال زدنی بوده است.در این گونه معماری،مسجد مجموعه ای از هنرهای گوناگون است و به تزیین آن توجه خاصی شده است.مسجد اولین جایگاه تجلی هنر اسلامی است.تجلی انوار حق در عالم هستی و کائنات به ظهور رسیده،به وسیله ی هنرمند مسلمان در معماری جلوه گر شده است.در تزیینات مساجد کتیبه نگاری جایگاه با ارزشی دارد و وجود آن از خصایص بارز هر نوع بنایی است و اهمیت فراوان دارد.کتیبه ها علاوه بر زیبایی و وحدت خط و نقش استادی و مهارت هنرمندان در بهره گیری از این دو عنصر را نشان دهد. مشخصات مقاله:مقاله در 12 صفحه به قلم دکتر مهناز شایسته فر(مدیر گروه هنر اسلامی دانشگاه تربیت مدرس).منبع:کتاب ماه هنر،شهریورماه 1387 تزیینات کتیبه ای مسجد وکیل شیراز.pdf

چکیده: جلوه های هنر تزیینی اسلامی در طول قرن ها،همه گاه اعجاب و شگفتی و تحسین همگان را برانگیخته است.هنری که دست مایه اصلی آن بر پایه استعداد و خلوص،پاکی دل و طاعت نهاده شده و با تمامی تنوع و تولد در بی شمار زمینه ها از قبیل کاشی،تذهیب،آجرکاری و گچ بری و سایر هنرهای ظریفه در هر زمان دارای زبان و بیانی واحده بوده است. نقش ها با همه جلوه های تازه معنای واحدی دارند،با این تفاوت که هنرمندان مسلمان و با ذوق تلاششان بر این بوده است تا در زمینه های مختلف به هنر تزیینی اسلامی حیاتی تازه و رونقی پربار ببخشند.هم بدین دلیل است که در نگرش به پیشینه کهن و پر ارزش هنر تزیینی اسلامی،هرگز با دوگانگی و تفاوت در معنا و زبان هنر رو به رو نمی شویم.هر چه هست حاصل اندیشه های واحد هنرمندانی است که به سهم خود تلاش در باروری هنر تزیینی اسلامی داشته و معنویت و خلوص و وحدت اندیشه را جایگزین تفنن و تنوع بی حاصل در هنر که ریشه در سرگردانی و آشفتگی اندیشه دارد کرده اند.این مهم پاسخگویی معنای هنری می شود که چونان دانه های زنجیری به هم پیوسته و متصل به ثبت ارزش های والای هنر اسلام در طول قرن ها گشته است.تردیدی نیست که هر رشته از هنر تزیینی در اسلام مجموعه ای است گویا از تمامی تلاش ها و استعداد ها و جلوه های گوناگون در سایر رشته های هنر تزیینی که می توان از ورای هر کدام به ارزش های والای این هنر پی برد.شاید به جرات بتوان گفت در تاریخ هنر جهانی،در کمتر هنری همانند هنر اسلامی،هنرمندان در خلاقیت هنری این چنین صاحب وحدت اندیشه بوده اند،هنری که در طول قرن ها با تمامی فراز و نشیب ها و نیز گسترش و ادامه حیات در اقلیم های مختلف در سرزمین هایی دور دارای بیانی یگانه است.ناگفته نگذاریم که این یگانگی هرگز مانع از رشد و تعالی و حیات هنر تزیینی اسلامی نگردیده و نیز هرگز سبب تکرار و مرگ و میر این هنر نشده است بلکه عامل موثری در پیشبرد هر چه بیشتر این هنر و ثبت آثار جاودانه ای شده است. تاکید بر معنای هنر است،در هدف غایی و نهایی آفرینش هنری،در انگیزه های اصلی هنر آفرینی بر تربیت اندیشه هنرمند است که چه سان از استعداد خدادادیش در راه اطاعت از خدا و خدمت به بندگان خدا سود جوید.به طور نمونه در هنر تذهیب با گذشت قرن ها و تجربه آموزی و خلاقیت بی شمار هنرمندان هر عرصه و دوران با شگفتی می توان شاهد رشد و تعالی این هنر شد.هنری که قالب اصلیش را از دست نمی دهد اما هر زمان جای تازه ای می یابد.هنر زیبایی کاشی کاری و گچبری بر دیواره های خانه خدا در گوشه کنار جهان اسلام هر چند ثبات اندیشه واحدی است،اما در هر زمان و دوره با مدد از نقش ها و رنگ ها به جلوه ای نو دست یافته است.هم بدین دلیل سیر و پژوهش در هنر تزیینی اسلامی کاری وسیع و پر دامنه است.چه بسیار ارزش ها که از پس قرن ها هنوز ناشناخته اند و چه بی شمار حیرت ها و پاسخ ها که تا به امروز بی جواب مانده اند.تلاش بر آن خواهد بود که با بررسی نمود ها و ویژگی های هنر تزیینی اسلامی تا حد توان به ارزش ها راه یافت. مشخصات مقاله:مقاله در 9 صفحه به قلم محمد رضا خبیری (کارشناس ارشد پژوهش هنر)،منبع هنر شماره 173 بهمن ماه 1391 دانلود مقاله