جستجو در تالارهای گفتگو

تاپیک های مشابه در تالار شهرسازی نواندیشان: [h=1]واحد همسایگی ( باغ شهر )[/h][h=1]ابنزر هاوارد[/h] . . .. . دانلود فایل پی دی اف این مطلب پسورد: www.noandishaan.com 1- کلیات: 1-1- مقدمه: با توجه به مسئله آلودگی محیط زیست و معضل کمبود مسکن در کلانشهر ها و همچنین روند افزایش ساخت و ساز های غیر اصولی حاشیه شهر ها و در دل طبیعت در قالب ویلا سازی ها و شهرک سازی ها لزوم توجه به الگویی از سکونتگاه زیستی که از پایداری لازم در توسعه برخوردار باشد و در همه زمینه های اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی و زیست محیطی به بهترین وجه به کار گرفته شود؛ روز به روز بیشتر خود نمایی می کند.چنین نگرشی با تبدیل شدن به الگو، همه افراد را قادر می سازد که توانایی های خود را تا بیشترین حد ممکن گسترش دهند. به نظر میرسد که این نگرش را میتوان در قالب ایجاد باغشهرها و دهکده های شهری که در عین تازگی در کشور ما، با مفاهیم سنّتی رایج در تاریخ محلّه های ایرانی پیوستگی و انسجام دارند ، باز آفرینی کرد. بدین ترتیب می توان پرسش تحقیق را این طور مطرح کرد: الگوی باغشهر و دهکده شهری در کالبد شهری چگونه است؟ 1-2- طرح مسئله: مهاجرت رو به افزایش روستاییان به کلانشهرها بدلیل عدم توجه به نیازهای روستاییان و از طرفی روند افزایش ساخت و سازهای بی رویه، بدون رعایت ضوابط و استاندارد ها در حوزه شهری و روستایی ، منجر به افزایش جمعیت کلانشهر ها ، تخریب بافت روستایی ، ناهمگونی فرهنگی و از همه مهمتر آلودگی محیط زیست شده است. لذا ضرورت ارتقای سطح کیفی زندگی در روستاها و شهرها در درجه اول برای حفظ محیط زیست و سپس جلوگیری از ساخت و سازهای بی رویه و غیر کارشناسی در هر دو حوزه و از طرفی رفع معضل کمبود مسکن به شدت احساس می شود . از اینرو بازآفرینی ضوابطی در قالب طرح های باغشهر و دهکده شهری موجب تامین نیاز ها و ارتقاع سطح کیفی زندگی مردم و حفاظت از منابع محیط زیست می شود. 1-3- روش تحقیق: در این پژوهش ابتدا به بررسی و استخراج تاریخچه موضوع و در گام بعد مبانی طراحی در خصوص باغشهرها و دهکده شهری از طریق مطالعات کتابخانه ای پرداخته شده و در مراحل بعدی گردآوری مدارک موجود در نمونه موردی انجام گرفته است. در این راستا از مقالات و کتب معتبر و مورد تایید صاحبنظران در این خصوص بهره گرفته شده است. 2- باغشهــــر: 2-1- جنبش باغشهر: آلودگی شهر ها ، بحران اجتماعی ، کمبود مسکن و سوء استفاده زمین خواران همه و همه بر مشکلات کلان شهر ها دامن میزد و مسولان و اندیشمندان را بر آن داشت تا به ارائه راهکار هایی برای برون رفت از بحران بپردازند،که این امر باعث آغاز جنبش باغشهر در اوایل قرن بیستم گردید. جنبش هنر و صنایع دستی از راه توسعه معماری بناهای عادی و به ویژه خانه های به سبک روستائی راه را برای کوششهایی در زمینه شهر سازی هموار کرد. فکر ایجاد باغشهر راه حلی بود که برای بسیاری از مسائل در شهر پیشنهاد شد. اساس این فکر بر این بود که مالکیت زمینهای بایر به شهر تعلق گیرد و عوائد حاصل از افزایش قیمت زمین از آن شهر باشد تا گسترش شهر دست خوش سودجوئی زمین خواران نشود. این طرح راه حل معرفی شد برای برون رفت از مشکلات و محقق کننده آرزوی مردم برای زندگی در محیطی پاک و بدور از آلودگی بود. 2-2- هــــاوارد: هاوارد پدر شهرهای جدید متولد کشور انگلیس که دارای تحصیلات رسمی محدود بود.وی در سن 21 سالگی به عنوان کشاورز به نبراسکا رفت ولی زود فهمید که کارمورد علاقه اش نیست سپس از استعداد تندنویسی خود استفاده کرد و به عنوان گزارشگر دردفتر روزنامه ودادگاه شیکاگو مشغول به کار شد.در سال1876به کشور خود بازگشت و بقیه عمر خود را به عنوان گزارش نویس پارلمان انگلیس گذراند. 2-3- هاوارد و ایده باغشهر: وی هوادار جنبش سوسیالیست انگلیس بودو تحت تاثیر شدید کتابهای (ترقی وفقر) هانری جورج و (نگاه به گذشته) ادوارد بلامی قرار گرفت وبه تحقیق در مورد مسایل و مشکلات اجتماعی پرداخت و کتاب خود را در سال 1898 با نام(فردا راهی صلح آمیز به سوی اصلاح اجتماعی) منتشر کرد.البته این کتاب در سال 1902 به عنوان (باغشهرهای فردا) ویرایش ومنتشر شد. با توجه به عنوان کتاب ، پیشنهاد هاوارد اقدام به امری بزرگ بود، یعنی رهایی ازجنبه های مضر انقلاب صنعتی واز میان بردن محلات فقیرنشین وپرجمعیت که زاییده بسط لجام گسیخته صنعت بود. تمام این امورمی بایست طوری صورت گیرد که دشمنی هیچ دسته ای حتی مالکین را مطرح نسازد. وی می خواست ثروت عمومی را با تغییر کامل ارزش املاک اعتلاء دهد ودراین امر حتی منتظر نشد تا حزبی که با نظریات وی موافق است قدرت را دردست گیرد. او اصلاح سیاسی و اجتماعی شهرهای متمرکز را در عدم تمرکز آنها می دانست و مساله اصلی برای او اصلاح اجتماعی بود. هاوارد پیشنهاد کرد کارخانه ها به نواحی دست نخورده روستایی منتقل شوند ومردم برای کار وزندگی به این نقاط مهاجرت کنند. این همان موضوعی است که درکتاب فرانک لوید رایت نیز مطرح شده است. با توجه به موفقیت بدست آمده و تاثیر گذاری زیادی اثر وی،در سال 1899 موسسه (باغ_شهرها)پا گرفت که حتی بعد ازوی نیز توسط فردریک آزبورن ( Sir Frederic Osborn) به فعالیتهای خود ادامه داد. این موسسه بعد از چهار سال توانست اولین زمین خود را در پنجاه کیلومتری لندن برای ساخت باغ شهر در (لچ ورث)به دست آورد،و وی اجرای این طرح را به معماران (پارکر) و(آنون) سپردکه این شهر یکی از نخستین نمونه های شهری با ساختاری متشکل از واحد همسایگی است. دومین طرح خود رابعداز جنگ جهانی اول،به نام (ولوین)در 21 مایلی لندن به (لوی دوسواسون) برای اجرا واگذار کرد که به لحاظ معماری از کیفیت بهتری نسبت به لچ ورث برخوردار بودو به عنوان اولین شهرک اقماری لندن شناخته شد.این دو شهر الگوهایی برای ساخت شهر، بعدها در اروپا و امریکا مورد استفاده قرار گرفتند. البته طرحهای اجرا شده این دو شهر کاملا منطبق بر نظریات هاوارد نبودوغالباً گفته شده است که شهرهای باغ مانندی که هاوارد پیشنهاد کرد، ازواقعیات بدوراست واگر هم ساخته شود چون کوچک است مسائل شهرنشینان امروزی را حل نمی کندو هنگامی که از هاوارد درباره این مطلب پرسیدند چنین پاسخ دادکه: (انسان نباید در طرح های خود بیش از حد واقع گرا باشد،زیرا همیشه مشکلاتی وجود دارند که در نتیجه ، بخش کوچکی از آرزوهای شخصی امکان تحقق پیدا می کنند پس یک طرح باید عظیم متصور شود،زیرا موفقیت کامل آن را نمیتوان پیش بینی کرد.) اما، هاوارد به خوبی به این موضوع پی برده بود که شهرهای پرجمعیت امروز عمر خود را کرده اند وشهرهای بزرگ آینده باید براساس روش های جدید بنا شوند. البته در مورد لچ ورث این مطلب شایان ذکر است که رشد جمعیت این شهر با رشد پیش بینی شده هاوارد مطابقت نداشت ومتعهدات مربوط بر پرداخت سرمایه نیز انجام نشد و این طرح کاملا تحقق نیافت. به پیروی از الگو باغشهر لچ ورث ، (ریچارد ریمراشمید) باغ شهر (هله راو) را در نزدیکی درسدن در آلمان طراحی کرد که کار اجرائی آن در 1909 آغاز شد. 2-4- نظریه سه مغناطیس : هاوارد شهر و روستا را مانند آهن ربایی تمثیل می کند که جمعیت انسانی را به سوی خود جذب می کند که زندگی در هر کدام دارای معایب و مزایایی می باشد.برای مثال شهر را دارای فرصتهای شغلی ،حقوق بیشتر،مکانهای تفریحی وهمچنین دارای آسمان تیره،هوای کثیف،اجاره بالا،محله های کثیف وفقیر نشین میداند.روستا را دارای هوای تازه،مناظر زیبا،اجاره پایین وهمچنین دارای درآمد پایین،نبود سرگرمی وکمبودآب آشامیدنی میداند. وی آهن ربای دیگری مطرح می کند که در حقیقت باغشهر یا شهر_روستا می باشد که در آن مزایای زندگی شهری بسیار فعال وهمه زیبایی و دلنشینی روستایی را می توان به گونه ای کامل ترکیب کرد.و به نظر وی نه جاذبه شهر نه جاذبه روستا هدف یک زندگی حقیقتاًدر توافق با طبیعت را کاملاً تحقق نمی بخشد و باید هر دو جاذبه را یکی کرد. هاوارد شهر روستا خود را دارای مزایای زیر می داند: دارای زیبایی طبیعت،فرصتهای اجتماعی ،زمینها وپارکهای قابل دسترس ،اجاره پایین ودستمزد بالا،اجناس با قیمت پایین،هوا و آب سالم،فاضلاب خوب،خانه وباغ روشن،بدون سیگار و محلات فقیر نشین می باشد. 2-5- الگوی باغ شهر هاوارد: به اعتقاد هاوارد،باغشهر را باید تصور کاملی از یک شهر مستقل وخود بسنده نامید ونه یک شهرحومه یا محله ای اعیان نشین بلکه شهر او بیان تازه ای از نوع جدید اسکان بود. وی نظریه (واحد شهری کامل)را در مقابل ساختن شهرک های خوابگاهی حومه ای که در آن زمان در اطراف شهرهای بزرگ انگلیس رایج بوده است را مطرح می کند که در آن نباید مناطق مسکونی با فاصله ای زیاد از مراکز کار و فعالیت قرار داشته باشد تا رفت و آمدهای ساکنان کاهش یابد. هاوارد جزییات طرح خود را اینگونه شرح می دهد: برای اجرای الگوی خود به زمینی به مساحت 6000 ایکر(واحد ایکر در سیستم انگلیسی برای اندازه گیری سطح به کار می‌رود و هر ایکر برابر ۴۰۴۶٫۸۵۶۴۲ متر مربع می‌باشد. )احتیاج دارد که به قیمت شش میلیون فرانک از طریق مزایده خریداری شده است.باغ شهر دارای شکل مدور با شعاع 1130متراست که6/1 آن مختص به فضای مسکونی می باشدودر حدود سی و دو هزار نفر را در خود جای می دهد.باغشهر واحدی است که باید به یک شهر بزرگ که البته آن هم بیشتر از 58000 نفر جمعیت نداشته باشد متصل شود. باغشهر نباید با خطوط راه آهن و یا جاده های شریانی قطع گردد. شهر دارای شش بلوار با 36 متر عرض است که از مرکز شهر تا محیط کشیده شده است وشهر را به شش بخش تقسیم می شود. هاوارد در طرح باغشهر خود، شهر را به صورت چنددایره متحد المرکز تصویرکرد،که در مرکز شهر یک باغ زیبا به مساحت 2 هکتار است که در اطراف آن ساختمانهای عمومی مثل شهرداری، تالاری نیز برای کنسرت ، سخنرانی، تأتر ، کتابخانه وغیره که برای هریک محوطه ای نسبتاً بزرگ تعلق می گرفت ، اختصاص یافته بود. بعد پارک مرکزی است که حدود 58 هکتار زمین اشغال کرده است و در همه سوی آن یک رواق بزرگ بلورین قرار دارد که (قصر بلورین Crystal Palace) نام داردکه پناهگاهی است که مردم را از بدی هوا مصون می دارد و رو به پارک باز می شود .البته در قصر بلورین انواع محصولات صنعتی وغیره نیز برای فروش عرضه می شودو یا حتی قسمتی از آن به عنوان باغ زمستانی وتابستانی می توان به کار برد. بعد از گذشت از باغ بلورین به خانه های مسکونی می رسیم که در حدود 5500 قطعه می باشدکه کمترین فضا آن حدود 33*6.5 مترمربع و دارای معماری متنوع و گیرا می باشد. درترکیب ساختمانها ومساکن، آزادی عمل صاحبان آنها بایستی رعایت گردد البته بی آنکه به تسهیلات و تجهیزات بهداشتی لازم آسیبی وارد کنند. واحدهای مسکونی همگی ازمزایای چمن وباغ استفاده می نمایند البته وی طرح باغچه مشترک برای ساکنان چند خانه پیشنهادمی کند تا از خرد کردن فضای سبز به صورت باغچه های خصوصی اجتناب شود. بین دایره میانی ودایره بیرونی ،خیابان اصلی شهر به عرض 125 متر قرارمی گرفت که کمربندسبزی با طول بیش از 5 کیلومتر ومساحت 50 هکتاررا شکل می بخشد و دارای چمن ودرختانی به عنوان سایه بان بود.در این خیابان باشکوه شش نقطه استقرار هر یک به مساحت 1.5 هکتار برای مدارس،زمینهای بازی وحتی کلیسا در نظر گرفته شده است که خانه ها در طول این خیابان بزرگ با حلقه های متحد المرکز توزیع گشته وشکل هلالی گرفته اند تا توسعه بسیار طولانی خیابان بزرگ را تامین کنند و عرض با شکوه این مسیر را باز تشدید کنند. یکی ازویژگیهای طرح هاوارد، تقسیمات فرعی شهر است که به اصطلاح منطقه بندی داخلی شهر به مفهوم ( خودیار) آن بیشتر مورد توجه می باشد.یعنی هریک ازتقسیمات فرعی یا منطقه ای شهر، ازامکانات محدود یک شهر بهره مند می شود. بر روی کمربند خارجی شهر کارخانه ها ،مغازه ها، بازارها، میادین زغال سنگ و چوب در مسیر حلقوی راه آهن قرار گرفته اند که همه شهر را دور می زند که شاخه ای از خط آهن بزرگی است که از دل زمینهای خصوصی می گذرد. هاوارد مسیر راه آهن را در دایره بیرونی شهر قرار داد تا هم بارگیری محصولات از کارگاه ها ومغازه ها به طرف خارج شهر راحت تر انجام گیرد و رفت وآمد در خیابان ها نیز تقلیل یابد و در نتیجه هوا نیز کمتر آلوده می شود. در حومه شهر بخشهای زراعی،تاسیسات شهری،آسایشگاه سا لمندان و مدارس حرفه ای قرار دارد.به نظر وی کاشت گندم در مقیاس وسیع تحت نظر یک مزرعه دار سرمایه دار یا مجموعه تعاونی وکشت سبزی،گل و میوه توسط افرادیا گروههای کوچک انجام گیرد. مهمترین اصلی که هاوارد مطرح می کند اینست که مالکیت زمین های بایر و کشاورزی اطراف شهر، به شهر تعلق گیرد وعواید حاصل ازافزایش قیمت زمین ، ازآن شهر باشد تا گسترش شهر دستخوش سودجویی زمین خواران نشود.زیرا اگر این زمینها ملک شخصی فردی باشد به محض آنکه شهر ساخته شود زمینهای کشاورزی آماده ساخت می شود. نکته مهم اینست که کمربند سبز وروستایی دور شهرمان را حفظ کنیم وهرگاه جمعیت شهر افزایش یابد،لازم است که درآن سوی فضاهای سبز، شهر تازه ای با همان فضاها وکمربندهای سبز به وجود می آید.که با وجود وسایل سریع حمل ونقل این شهرها می توانند به راحتی به هم دسترسی داشته باشند. به این ترتیب با گذشت زمان ما دارای مجموعه ای از شهرها می باشیم که دور یک شهر مرکزی گرد آمده اند که هر شهر به وسیله قطار با شهر همسایه خود دارای یک خط ارتباط مستقیم با کمترین زمان ممکنه است. به نظر هاوارد، این طرح خلاصه وکلی ازشهر را بدست می داد ونقشه دقیق تری برای هر شهر باغ مانند، می بایستی با درنظرگرفتن موقع ومحل شهر رسم می شد. خاطرنشان می نماید که اساس این طرح در دوره رنسانس نیز بوجود آمده بود وازآن پس به اشکال مختلف نیز، به منصه ظهور رسید.