جستجو در تالارهای گفتگو

عقيق يا آگات نوعي کوارتز با لايه‌هاي متناوب کلدوني با رنگهاي مختلف و تخلخل است. رنگها بطور معمول بصورت نوارهاي موازي ظريف و باريک و معمولا منفي و در بعضي نمونه‌ها هم مرکز است. رنگ بيشتر عقيقهاي مورد استفاده در اهداف تجاري حاصل روشهاي مصنوعي است. برخي عقيقها داراي رنگهاي مختلفي هستند که بصورت نوار ، آرايش نيافته و توزيع نامنظمي دارند. در کل عقيق به رنگهاي خاکي ، زرد ، سفيد ، سرخ ، سبز و سياه در طبيعت ديده مي‌شود و از ميان آنها رنگهاي خاکي ، زرد ، سرخ کم و بيش خواص يکساني دارند. ◄ تركيب شيميايي: كاني كوارتزيكي از فراوانترين كانيها درپوسته زمين مي باشد كه در تركيب اصلي بسياري از سنگها مشاهده ميشود. همچنين گروه كوارتز از نظر دارا بودن تنوع و استفاده به عنوان گوهر از اهميت خاصي برخوردار مي باشند. كوارتز داراي تركيب شيميايي اكسيد سيليس Sio2 بوده كه انواعي از آن را كه به عنوان گوهر از آنها نام برده شده مي توان به مجموعه هاي زير تقسيم كرد. 1ـ مجموعه اول : كوارتز به صورت كريستال كه ميتواند بدون رنگ مثل در كوهي يا رنگي مانند كوارتز دودي (Smoky quartz) ، كوارتز بنفش (Amethyst) كوارتز زرد (Citrine) و يا حتي كوارتز زرد و بنفش (Amitrine) و كوارتز صورتي (rose quartz) باشد. كوارتز دودي smoky quarts كوارتز بنفش Amethyst 2 ـ مجموعه دوم : در اين مجموعه كوترتز داراي آكرگات دانه اي مي باشد كه ژاسپر (Jasper) و كوارتز آوانتورين (Aventurine) در آن قرار مي گيرند. 3ـ مجموعه سوم: كوارتز همراه با پديده خاص وتجمع رنگدانه با حالتهاي مختلف مي باشد. كه كوارتز چشم گربه اي(cat eye) ـ گوارتز چشم ببري (Tiger eye)ـ چشم عقابي (Eagle eye) از آن جمله مي باشند. 4ـ مجموعه چهارم : در اين مجموعه كوارتز با حالت تجمع رشته اي و نوار مانند خود را نشان مي دهد كه مثال عمده آن كالسدون (Chalcedony) و عقيق (Agate) مي باشد. ◄ نحوه تشكيل: اكثر عقيق ها در داخل نودول هاي حاصل از سنگهاي ولكانيكي و يا لاوا هاي قديمي به وجود مي آيند. اينگونه لاواها معمولا داراي حفره هاي اوليه حاصل از تخليه بخارات توده هاي مذاب ميباشند كه پس از اين تخليه داخل حفره كاملا يا تا اندازه اي به وسيله مواد سيليسي ته نشين شده بر روي ديواره هاي آن پر ميشود. اين چنين عقيق ها يي كه اينگونه به وجود مي ايند وقتي كه بصورت متقاطع برش داده شوند نمايشي از توالي لايه هاي موازي رابه نمايش مي گذارند.اكثر اين لايه ها بسيار نازك و ظريف با رنگهاي متفاوت مي باشند اين گونه سنگها به عنوان عقيق هاي نوار بندي شده (banded Agate) شناخته مي شوند كه به آنها عقيق هاي روباني (riband agte) و يا عقيق هاي راه راه (striped Agate) نيز گفته مي شود. در تشكيل يك عقيق معمولي ، اين امكان وجود دراد كه آبهاي حاوي سيليس بصورت محلول مشتق شده از سيليكاتها ) درون سنگ نفوذ و تراوش كرده و سپس به صورت پوششي سيليسي در داخل حفره هاي حاصل از بخار آب رسوب نمايند. ايجاد تغييرات در شرايط انحلال و يا شرايط ته نشيني مي تواند باعث اختلاف در لايه هاي ته نشين شده شود. گاه اين حفره بسيار يزرگ بوده و ميتواند اين حفره ميزباني براي يك عقيق با اندازه خيلي بزرگ باشد به طور مثال يك ژئود برزيلي كه به وسيله آمتيس پر شده بود و و در حدود 35 تن داشت پيدا شد و در نمايشگاه دورسلدف در 1902 به نمايش گذاشته شد. ته نشيني اوليه بر روي ديواره حفره صورت مي گيرد ، تشكيل پوست آگات معمولا به رنگ سبز تيره و شامل سلادونيت (celadonite) دلسيت (delessite) مي باشد كه غني از آهن بود و معمولا از سنگ مادر حاوي اوژيت مشتق شده اند. ضخامت اين سيليكات سبز ممكن است به وسيله آلتراسيون به اكسيد آهن قهوه اي ليمونيت افزايش يابد. اين عمل باعث ايجاد ظاهر زنگ زده بر روي نودول عقيق مي شود سطح رويي يك عقيق از ماتريكس آن مستقل است و اكثرا سوراخ سوراخ و ناهموار است. ظاهرا ايجاد چنين شكلي حاصل برداشت پوشش اصلي و ابتدايي آن مي باشد. لايه اوليه بر روي ديواره حفره به اسم آستركار (Priming) شناخته ميشود و بر روي اين قسمت كانيهاي زئوليتي ته نشين مي شود. بعضي عقيق ها توخالي هستند و اين با خاطر كافي نبودن مواد ته نشين شده داخل حفره مي باشد معمولا آخرين لايه ها كريستال هاي كوارتز مي باشند كه اغلب آمتيسيت بصورت كريستالين و جهت يابي شده به سمت فضاي آزاد رشد ميكند. آنچه عنوان شد مقدمه اي بود جهت شناخت عقيق از نظر تركيب شيميايي ونحوه تشكيل آن،در آينده سعي خواهد شد درمورد انواع عقيق ،تقدس و ارزش اعتقادي اين گوهر در طي اعصار وميان مسلمانان صحبت شود. منبع