جستجو در تالارهای گفتگو

یونان :

نتونی گائودی آنتونی گائودی، معمار مشهور اهل ناحیه كاتالونیای كشور اسپانیا، از جمله بزرگترین معماران جهان در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است و به خاطر سبك معماری مدرن و به شدت شخصی‌اش شهرت فراوانی دارد. از جمله آثار معماری فراوانی كه گائودی در طول زندگی خویش خلق كرد، هفت اثر كه همگی در بارسلون یا حومه آن قرار دارند، تحت عنوان واحد «آثار آنتونی گائودی» از سال 1984 در فهرست میراث جهانی یونسكو ثبت شده‌اند. گائودی در سال 1852 میلادی در ناحیه توراگونا در ایالت كاتالونیای اسپانیا متولد شد. هر چند محل تولد گائودی به روشنی مشخص نیست و در این مورد میان مورخان اختلاف نظر وجود دارد، اما مسلم است كه او یك روز پس از تولد در كلیسای رئوس غسل تعمید یافت. پدر گائودی آهنگر بود و او كوچك‌ترین فرزند در میان پنج فرزند خانواده بود. گائودی از همان نخستین سال‌های كودكی به خاطر ابتلاء به بیماری رماتیسم قادر به بازی با دیگر كودكان همسال خود نبود و به خاطر درد شدید پاهایش، هر بار كه قصد خروج از خانه را داشت باید از قاطر استفاده می‌كرد. این بیماری همچنین موجب می‌شد تا او قادر به حضور در بسیاری از كلاس‌هایش نباشد و گائودی به این ترتیب از همان نخستین سال‌های كودكی فرصت مشاهده و تعمق در طبیعت و طراحی‌های طبیعی را پیدا كرد. به گمان كارشناسان تاریخ هنر، برخورد نزدیك گائودی با طبیعت در این سال‌ها به شكل‌گیری دو ویژگی مهم او كه بعدها نقش كلیدی در آثارش ایفا كرد ــ یعنی مشاهده و تحلیل طبیعت ــ كمك فراوانی كرد. گائودی از همان نخستین سال‌های تحصیل هوش و خلاقیت خود را نشان داد و هر چند شاگرد ممتازی نبود، اما در درس‌های خاصی چون هندسه استعداد فراوانی از خود نشان داد. گائودی از همان نخستین برخورد شیفته هندسه شد و این شیفتگی كه تا پایان عمر او نیز ادامه داشت، مسیر حرفه‌ای گائودی را نیز مشخص كرد. گائودی از سال 1873 وارد مدرسه معماری تكنیكا سوپریور شد و پس از فارغ‌التحصیلی در رشته معماری در سال 1878، بلافاصله كار طراحی و معماری را آغاز كرد. گائودی با مطالعه دقیق زوایا و پیچ و خم‌های اشكال طبیعی، آن‌ها را وارد طراحی‌های خود كرد و به جای اتكا به اشكال هندسی صرف، طبیعت را مبنای كار معماری خود قرار داد. این امر خود را در استفاده فراوان گائودی از سازه‌های سهمی شكل و هذلولی شكل نشان می‌دهد كه با توجه به پیشرفت‌های تكنولوژیك ناشی از انقلاب صنعتی، منجر به شكل‌گیری یك سبك معماری خاص در آثار گائودی شد. نخستین آثار معماری گائودی به سبك گوتیك و شیوه‌های معماری سنتی كاتالونیایی ساخته شدند، اما او خیلی زود سبك شخصی و متمایز خاص خود را در معماری پیدا كرد. گائودی در این دوره تا حد زیادی تحت تأثیر اوژن ویولت لودوك، معمار مشهور فرانسوی قرار داشت. هر دوی این معماران از اساتید معماری پیش از خود فراتر رفتند و با طراحی عمارت‌های بدیع و نامنظم، دوره‌ جدیدی را در تاریخ معماری جهان رقم زدند. آثار معماری گائودی در زمره آثار جنبش هنر نو قرار می‌گیرد كه از پیش‌قراولان معماری مدرن و امروزی بود. گائودی استفاده از قوس‌های سهموی، اشكال طبیعی و ارگانیك و نوعی سیالیت را با سبك معماری خود آمیخت و با مطالعه دقیق اصول جاذبه و منحنی‌های زنجیری، به نوآوری‌های زیادی در زمینه معماری نائل شد (برای مثال گائودی بسیاری از طاق قوسی‌های آثار خود را برعكس طراحی كرده است و برای حفظ تعادل آن‌ها از وزنه‌های فراوانی كه به شبكه به هم متصلی از ریسمان‌ها آویخته شده استفاده كرده است). هرچند گائودی چون یك نابغه مورد تحسین و ستایش هنردوستان سراسر جهان قرار گرفته است، اما آثار او منتقدانی نیز دارد كه معتقدند گائودی كوررنگ بوده است و بهترین آثار خود را تنها در سایه همكاری با ژوزف ماریا خویول، معمار جوان و با استعدادی كه دستیاری گائودی را بر عهده داشت، خلق كرده است. مشهورترین اثر گائودی در بارسلون كه این معمار مشهور 15 سال آخر عمر خویش را به تمامی صرف ساخت آن كرد، كلیسای معروف خاندان مقدس (Sagrada Familia) است كه با مرگ نابهنگام گائودی بر اثر تصادف در سال 1926 نیمه‌كاره باقی ماند. معماری این كلیسا كه ساختمانش از سال 1883 آغاز شد كاملاً نو است و به معماری هیچ كلیسای دیگری شبیه نیست. گائودی به ساختمان این كلیسا عشق غریبی داشت، چنان كه تخت‌خوابش را در كنار ساختمان آن قرار می داد و همان جا می‌خوابید. ورودی این كلیسا به گفته گائودی «بایدآنقدر پهناور باشد كه تمام بشریت بتوانند از آن بگذرند و به كلیسا در آیند».كل بنا مركب از چهار برج بزرگ شبیه كله قند و یك پشتبند شمشیری مركزی به شكل پل معلق و ستون‌هایی چون درخت و ورودی‌های سرپوشیده غار مانند است. كلیسای جامع «خاندان مقدس» امروزه نماد شهر بارسلون است و بنا بر آمار منتشره تنها در سال 2004 بیش از 2 میلیون بازدیدكننده از آن دیدن كرده‌اند. از دیگر عمارت‌هایی كه گائودی در بارسلون و نواحی اطراف این شهر ساخته است می‌توان به پارك گوئل، پالاسیو بوئل، كاسا میلا، كاسا ویچنز و كاسا باتلو اشاره كرد كه همگی به عنوان یادگارهای فرهنگی بی‌نظیر بشری، در فهرست میراث جهانی یونسكو ثبت شده‌اند. در ادامه چند اثر معروف اورا معرفی می كنیم. ساگرادافامیلیا La Sagrada Familia گائودی از سال 1883 طراحی وتكمیل بنا را به عهده گرفت وبا كوشش خستگی ناپزیر تا پایان عمر حرفه ای آن را دنبال كرد. این بنا با مرگ گائودی نیمه تمام ماند . بنای حیرت انگیز ساگرادافامیلیا باچهار برج سر به فلك كشیده ،بنای بلند ومشبك به ارتفاع 100متر است كه باپلكانی مارپیچی در داخل هر برج به نقطه اوج آن می توان دست یافت. در وسط دو برج میانی ودر نیمه برج سوم وچهارم دو برج كناری بیننده درهر حركت با مضوعی حیرت انگیز وغیر قابل پیش بینی روبه رو می شود. گائودی مانند جواهر سازی همه اجزای این بنا عظیم را طراحی واجرا كرده است. حجم این بنا قلعه بهستان یا دودكش جنهای ماه نشان را تداعی می كند وهر برج به تنهایی همچون ذرتی باكاكل رنگارنگ است. این بنا یك جسم جامد نیست بلكه موجود زنده ای به نظر می رسد كه در حال حركت رشد وتغییر است . ستونهای كشیده آن همچون تنه درخت به شاخ وبرگ منتهی می شود ودرخت نخل را تداعی میكند. ستونهای همردیف یك شكل هستند ولی هر ردیف با ردیف بعدی متفاوت ودر ضمن هماهنگ است وآن چنان پیچیده است كه نظم درونی آن به سختی دریافت وكشف می شود ، هرچند انسجام ونظم آن عمیقا بر فضا حاكم است. سنگها همچون كوه روی هم قرار گرفته اند ومجسمه هایی كه به انسانهای غارنشین می ماننددر گوشه وكنار این بنای سنگی عظیم دیده می شودند. در این بنا مراحل رشد وتكامل معمار در اثرش كاملا قابل مشاهده است واین تغییر آنچنان تدریجی صورت گرفت كه گذر زمان وحركت از گوتیك به آرت نوو، اكسپرسیونیسم ، گائودیسم در آن قابل تشخیص است. ورودی این كلیسا كه بی شك بزرگ ترین اثرگائودی است . در امید نام گرفته در سمت چپ نما ی تولد مسیح قرار دارد وبا تصویری از خانواده مقدس تزیین شده وسنگی از كوه مونت سرات در بالای آن جاگرفته است . در نیكو كاری در وسط نما قرار گرفته وباتصویر گیاهان كه نمادی از سرود عشق به خالق است وهمچون با صحنه هایی از زندگی مریم مقدس ودرخت نخل تزیین شده است. در حال حاضر گروهی از معماران ژاپنی در حال تكمیل این بنا براساس نقشه گائودی هستند. خانه باتلو Batlo House خانه باتلو بازسازی یك بلوك آپارتمانی در سالهای 1905 تا1907 است وعمده ترین غیر دینی گائودی است كه همزمان با ساخت گوئل آغاز شد این بنا هم نقوش دریایی گائودی ،موجها،استخوانهای ماهی وآرواره های گشوده دیده می شوندوبرخی بام خانه را كه به اژدها شباهت دارد ، تعبیری از خیر وشر می پندارند. خانه باتلو یكی از شاهكارهای گائودی است .نمای مدرن برجسته آن كه امواج در یایی آرام را منعكس می كند دنیای شگفت انگیز را در پشت جزییات معماری خود پنهان می كند . این خانه كه یك نقطه مرجع مدرنیسم است،بازدید كننده را به سفری در قلب ساختمان یا طبقه اصلی دعوت می كند ،پرسپكتیوهای مسحوركننده است و طراحی وچشم انداز گسترده آن بیننده را مجذوب می كند وفضایی كه همه عناص آن نفس می كشند ظاهر می شود كه با عناصر طبیعی هماهنگ است. در آثار گائودی جنبش بر سكون غلبه دارد .این جواهر معماری انعكاس كامل هنرمعماری وطراح، ویكی از سمبلهای مدرنیسم بارسلون است. طبقه اصلی كه در ابتدای قرن بیستم خانه خانواده باتلو بود ه است با ورودی جزابی كه یكی از مهم ترین بخشهای آن است بیننده را به درون دعوت می كند. اتاقهای خانه از یك طرف به یك راهرو واز طرف دیگر به پنجره هایی به زیباترین خیابان بارسلون منتهی می شود .گائودی در این ساختمان به عناصر چهار گانه (آب ، باد ،آتش وخاك ) اشاره دارد وبه عنصر اول فضای ویژه را اختصاص داده وشاید كل ساختمان را به مثابه عنصر چهارم شمرده است . خانه میلا یا لاپدررا خانه میلا (1905 تا1907) حجمی از خطوط منحنی است كه هم در نمای اصلی وهم در نقشه كف وفضاهای داخلی حركتی متوازن دارد. در این خانه نیز انگاره های موج وسنگ خارابه ذهن می آید . نام این ساختمان لاپدررابه معنای معدن سنگ است. سازه های بتنی خانه های باتلو ومیلا ، اجرای پیچ وخم تیغه های داخلی را آسان كرده وبه پلان آزاد نزدیك است. معماری داخلی این دوخانه به همان سبك معماری بیرونی وبراساس ماهیت فیزیكی مصالح طراحی شده اند. این مجموعه آپارتمانی با دوحیاط داخلی ،مانند مجسمه متحركی مدام در حال حركت است . در این جا هم گائودی مانند سایر بنا هایش از تمام امكانات سیمان وبتن آرمه استفاده كرده است. فرمهای بیضی شكل او طلیعه طرح های هنرمندان معروف قرن بیستم مانند كالدر، میرو، ماتیس وهنری مور هستند. ریخته گر یهای ایوانها یاد آور گیاهان جنگل های مناطق حاره اند و می توان گفت به تزیینات فلزی سالیوان برتری دارند . گائودی به تمام نرده ها ، چراغها ، لوازم داخلی وحتی دستگیره های در توجه كرده . اودر اینجا هم همچون كارهای دیگرش ،یك ارگانیسم زنده ویك اثر بدیع در خورمردم زنده وفعال كاتالان به وجود آورده است. در گوشه وكنار این خانه ها با فضاهایی آشنایی شبیه شبستان زمستانی مسجد جامع اصفهان یا زیر پل خواجو وفضاهای زیر بادگیر وبام آن یادآور بام خانه بروجردیها دركاشان است. و ... مواجه می شوم. تاثیرمعماری آفریقای شمالی در كاشی كاریها كاملا آشكار است. نابغه 74سله كاتالان در هفتم ژوئن1926در یك حادثه اتوموبیل به شدت مجروح شد وسه روز بعد دربیمارستان در گذشت،پس از تصادف هویت اورا یكی از روحانیون ساگرافامیلیاتایید كرد وپس از مرگ نیز در همان كلیسا به خاك سپرده شد. سبك منحسر به فرد وغیر قابل تقلید گائودی ،هرچند پاسخگوی نیاز زمانه برای تولید انبوه مسكن جمعیت شهر نشینی شده ورو به تزاید نبود ، ولی این امر از ارزش كار بی نظیر اوكم نمی كند . دقت وسواس در اجرا، ایده ناب وخیال انگیز، جزییات اجرایی دقیق وبا دقت كمتر از میلی متر،هماهنگی بین نقش ها وحجمها ورنگها ،توجه به كوچك ترین جزییات در، پنجره ،كفسازی ، كلید وپریز ، پنجره ،كفسازی ، كلید وپریز ،نرده ودستگیره، قرنیز ، نوع ورنگ ملات ، كاشی وسرامیك وسنگ وچوب ،در كنار هم،از ویژگی های آثار این معمار بزرگ است. بارسلون را به درستی شهر گائمدی نام نهاده اند