جستجو در تالارهای گفتگو

نوع کالا و ويژگي هاي آن: بخش قابل توجهي از رنگرزي مواد اوليه قاليبافي به شيوه رنگرزي تمايلي انجام مي گيرد در نتيجه هر يک از الياف نساجي به گروه خاصي از مواد رنگزا تمايل ذاتي(آفينيته) دارند. رنگرز با توجه به نوع کالا رنگزاي مورد نظر خود را انتخاب مي کند علاوه بر نوع کالا، کاربرد کالا درآينده نيز تعيين کننده مواد رنگزاي مصرفي در رنگرزي مي باشد .في المثل در مورد رنگرزي مواد اوليه قاليبافي بايد از رنگزاهايي استفاده شود که از حداکثر ثبات شستشويي،سايشي و نوري برخوردار باشند ولي در مورد رنگرزي الياف مورد استفاده در بافت يک پارچه پرده اي ممکن است ثبات نوري رنگ بيشتري مد نظر قرار گيرد. گروه هاي مختلفي از مواد رنگزا منجمله مواد رنگرزي اسيدي ،کرومي ،متال و ... تمايل ذاتي نسبتاًخوبي به پشم دارند. علاوه برنوع کالا ويژگي هاي مختلف آن منجمله ظرافت و تميزي ورنگ و يکنواختي و ... بر کيفيت رنگرزي موثر است. نوع ماده رنگزا: يکي ديگر از عوامل موثر بررنگرزي نوع مواد رنگزاي مصرفي در فرآيند رنگرزي است. شرکتهاي مختلف سازنده موادرنگزاي بسيار متنوعي مي باشند که چنانچه رنگرز از ويژگي هاي آنان شناخت کافي نداشته باشد نمي تواند در انتخاب ماده رنگزاي مورد نظر خود و روش رنگرزي بهترين گزينه را انتخاب کند. حمام رنگرزي: بالاخص در مورد رنگرزي بامواد رنگزاي شيميايي انتخاب حمام رنگرزي از اهميت بسيار خاصي برخوردار است. حمام رنگرزي مي بايست منطبق با ويژگي هاي کالا و مواد رنگزاي انتخابي باشد از آنجا که عمدتاً رنگرزي مواد اوليه قاليبافي درپاتيل سنتي انجام ميگيرد،بر استفاده از جنساستيل ، دوار بودن و متناسب بودن آن با حجم کالا تاکيد مي گردد. البته با عنايت به تکنولوژي معاصر امروزه دستگاه هاي رنگرزي ساخته شده که علاوه بر گردش کالا ومحلول داراي امکانات جانبي بسيار خوبي است. آب: مهمترين شرط تحقق شفافيت رنگ مواد اوليه رنگرزي شده استفاده از آب مناسب در رنگرزي مي باشد.متاسفانه در حال حاضر در بسياري از کارگاه هاي رنگرزي از آبهاي سخت براي رنگرزي استفاده مي شود. وجود املاح کلسيم و منيزيم در اين آبها باعث کدر شدن رنگ الياف ميگردد استفاده از سختي گير آب از حداقل نيازهاي کارگاه رنگرزي محسوب مي گردد. لازم به تذکر است آب يکي از ابزارهاي کنترل رنگرزي است. حرارت: هر يک ازانواع مواد رنگزاي شيميايي جهت افزايش سرعت رنگرزي و انجام آن در حداقل زمان ممکن نياز به حرارت دارند. حرارت نيز علاوه بر نقش موثري که در سرعت رنگرزي دارد يکي ازابزارهاي کنترل رنگرزي است و لازم است رنگرز جهت مطلوبيت کار حداکثر بهره وري را ازاين ابزار بنمايد متاسفانه يکي از مشکلات استفاده از پاتيل سنتي اين است که حرارت در قسمتهاي مختلف حمام يکسان نمي باشد. موادکمکي: در بسياري از حمام هاي رنگرزي علاوه برماده رنگزا و کالا نياز به مواد تعاوني يا کمکي مي باشد اين مواد به دلايل مختلفي کاربرد دارند برخي از آنان به لحاظ نرم نمودن آب به کار مي روند (سختي گير آب)،بعضي ديگر تر کننده هستند و باعث رطوبت پذيري الياف مي شوند، تعدادي از مواد کمکي نيز به يکنواختي رنگ کمک مي کنند و بالاخره برخي از آنها باعث افزايش سرعت رنگرزي و رمق کشي بيشتر ميشوند و در تعدادي از حمام هاي رنگ نيز مجبوريم از مواد احياکننده و اکسيد کننده و ... استفاده کنيم. صرف نظر از همهي عوامل فوق مهارت و هنر نمايي رنگرز (آبدست) نقش بسيار حياتي در کيفيت رنگرزيدارد. رنگرزمي بايست شناخت کافي از خصوصيات شيميايي و فيزيکي کالا ،ماده ي رنگزا ،حمام رنگداشته و هر آنچه در فرآيند رنگرزي اتفاق مي افتد را مشاهده نمايد و آن را تجزيه وتحليل نمايد نویسنده :عبداله احراری منبع : سایت اتحادیه فرش دستباف ایران در ژاپن