راهنمای تهیه طرح توجیهی (گزارش توجیه طرح)

راهنمای تهیه طرح توجیهی یا همان گزارش توجیه طرح که توسط دفتر نظام فنی اجرایی معاونت نظارت راهبردی در سه جلد تحت عنوان نشریه شماره 3121 ، 3122 و 3123 تهیه شده است را به صورت PDF از لینک زیر می‌توانید دانلود کنید.

در نظام فنی و اجرایی طرح‌های عمرانی کشور، برای چرخه حیات طرح، سه مرحله متمایز تهیه، اجرا و بهره‌برداری پیش‌بینی شده است. هرکدام از مراحل از مجموعه اقداماتی تشکیل می‌شود که سهم عوامل مشاوره، طراحی، ساخت و نصب در آنها متفاوت می‌باشد. مرحله تهیه طرح که به آن مطالعه توجیه طرح نیز گفته می‌شود، جنبه خدمات مشاوره دارد و از زمان شکل‌گیری فکر ایجاد طرح آغاز شده، پس از انجام مطالعه امکان‌سنجی اولیه و امکان‌سنجی نهایی، با ارزیابی نتیجه مطالعات خاتمه می‌یابد. در صورتی‌که نتیجه ارزیابی مطالعه مثبت باشد، اقدامات لازم برای طراحی تفصیلی و شروع مرحله اجرا به عمل می‌آید.

فهرست مطالب راهنمای تهیه طرح توجیهی :

جلد اول: مروری بر روش‌های تدوین گزارش توجیه طرح (تجربه جهانی)

• پیشگفتار
• دستورالعمل سازمان ملل متحد (1951)
• دستورالعمل استانفورد (1954)
• بررسی دستورالعمل سازمان ملل متحد (1958)
• کتاب توسعه صنعتی (1960)
• دستورالعمل سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (1968)
• اقتصاد طرح‌های منابع آب (1971)
• ارزشیابی اقتصادی طرح‌های حمل‌ونقل (1971)
• تحلیل اقتصادی طرح‌های کشاورزی (1972)
• رهنموندهای ارزشیابی طرح یونیدو (1972)
• تحلیل اقتصادی طرح‌ها (1975)
• دستورالعمل تدوین مطالعات توجیهی طرح‌های صنعتی (1978)
• دستورالعمل ارزشیابی طرح‌های صنعتی (1980)
• نظرات مطروحه در دوره 1980 تا 1997
• چگونگی مطالعه توجیهی طرح‌های عمرانی در ایران

جلد دوم: توجیه فنی، مالی، اقتصادی و اجتماعی

بخش یکم: توجیه فنی و مالی

• پیشگفتار
• چارچوب کلی مطالعات توجیهی طرح‌های عمرانی
• بررسی نیاز یا تقاضا
• بررسی فنی طرح عمرانی
• برآورد هزینه‌های سرمایه‌گذاری و هزینه‌های بهره‌برداری طرح عمرانی
• ضوابط تعیین سودآوری مالی طرح‌های عمرانی
• تحلیل بی‌اطمینانی طرح‌های عمرانی
• مسائل تأمین مالی و اجرایی طرح‌های عمرانی
• جدول‌های تنزیل

بخش دوم: توجیه اقتصادی و اجتماعی

• مقدمه و سابقه
• منطق اقتصادی طرح عمرانی
• ارتباط طرح با اقتصاد کلان و بخش اقتصادی مربوط
• روش یکپارچه تحلیل اقتصادی
• شناسایی و اندازه‌گیری هزینه و فایده
• ارزش‌گذاری هزینه‌ها و فایده‌ها
• طرح‌های بزرگ، پیوند با سایر طرح‌ها و توانایی مالی کشور
• حداقل هزینه و تحلیل ثمربخشی هزینه
• ضابطه سرمایه‌گذاری: توجیه اقتصادی
• تعیین نرخ تنزیل
• بی‌اطمینانی: تحلیل حساسیت
• پایداری آثار طرح و توزیع آثار طرح
• طرح‌ها و سیاست‌های دولت

پیوست‌ها

• منطق اقتصادی طرح عمرانی: کاستی‌های مرتبط و غیرمرتبط
• چارچوب طرح
• شناسایی و اندازه‌گیری مازاد مصرف‌کننده
• مسئله سرمایه در گردش
• استهلاک منابع طبیعی
• استفاده از قیمت‌های ثابت، در تحلیل اقتصادی طرح‌ها
• روش کلی تهیه و تنظیم صورت‌های مختلف طرح
• ارزش‌گذاری اقتصادی محصول و منابع موردنیاز
• قیمت اقتصادی کالاها و خدمات مبادلاتی
• ارزش‌گذاری محصولات و منابع موردنیاز غیرمبادلاتی
• نرخ محاسباتی دستمزد و ضریب نرخ محاسباتی دستمزد
• قیمت اقتصادی زمین
• هزینه مربوط به اسکان مجدد در برخی طرح‌ها
• محاسبه قیمت‌های اقتصادی، برحسب قیمت بازار داخلی یا قیمت بازار جهانی
• برآورد ضریب نرخ محاسباتی تبدیل ارز و ضریب نرخ تبدیل استاندارد
• مثال درباره ارزش خالص کنونی و نرخ بازده اقتصادی طرح
• مثال درباره اثر طرح بر موازنه ارزی و بودجه کل کشور
• تحلیل حداقل هزینه و انتخاب از میان گزینه‌ها
• برآورد هزینه اقتصادی امکانات از دست رفته سرمایه
• تحلیل حساسیت طرح‌های عمرانی
• تعرفه مصرف‌کننده، برگشت هزینه و مدیریت تقاضا: مثالی درباره آب لوله‌کشی
• توزیع پیامدهای طرح
• آثار طرح بر کاهش فقر
• تفاوت بین قیمت‌های اقتصادی و مالی
• استفاده از قیمت‌های اقتصادی برای اندازه‌گیری حمایت موثر

جلد سوم: مبانی تحلیل اقتصادی طرح‌های عمرانی

• پیشگفتار
• تعریف کارایی اقتصادی
• کاستی بازار و نقش دولت
• کاستی دولت و نیاز به قیمت‌های محاسباتی
• مبنای سنجش بر پایه میل به پرداخت
• مبنای سنجش بر پایه ارز
• نرخ تبدیل ارز در دو مبنای سنجش
• مقایسه دو مبنای سنجش کارایی اقتصادی
• تحلیل طرح و تحلیل سیاست بخش اقتصادی
• تحلیل گردش نقدی و گردش منابع واقعی
• مفهوم ضریب‌های تبدیل
• گروه‌بندی ضریب‌های تبدیل
• کاربرد ضریب‌های تبدیل
• کاربرد برنامه‌ریزی بر مبنای هدف‌های چندگانه و تحلیل هزینه و فایده
• استفاده از رویکرد برنامه‌ریزی راهبردی در تحلیل هزینه و فایده
• تورم و حساب‌های مالی طرح
• مثال درباره تأمین آب شهری