منشا انواع نوشته چارلز داروین
چارلز داروین طبیعیدان انگلیسی
او دانشمندی بود که مبانی نظریه فرگشت را بنیان نهاد، و برای همیشه نگاه ما را نسبت به جهان طبیعت و جایگاه ما در آن دگرگون کرد. مهمترین اثر او کتاب «منشا انواع» در سال ۱۸۵۹ است که در آن دلایل خود را برای تغییر موجودات زنده و نیروی پیشبرندهی این تغییرات یعنی «انتخاب طبیعی» توضیح داده است. نسخهی پیدیاف ترجمهی این اثر به فارسی به دوستداران علوم طبیعی تقدیم میشود.
چند نکته دربارهی این کتاب:
۱. نام کتاب «The Origin of Species» به فارسی به چند صورت مختلف ترجمه شده است. در برخی موارد مثل ترجمهی حاضر آن را «منشا انواع» ترجمه کردهاند. در برخی منابع دیگر به شکل «بنیاد انواع» ترجمه شده است. ترجمه عربی این اثر «اصل الانواع» است که در فارسی هم گاهی به این نام، «اصل انواع» خوانده میشود. در کتاب زیستشناسی پیشدانشگاهی ایران (چاپ نهم ۱۳۸۹ – ص ۷۵)، مولفین کتاب درسی آن را «خاستگاه گونهها» ترجمه کردهاند. این در حالیست که در ویکیپدیای فارسی برابر «آغاز گونهها» را صحیحتر دانستهاند.
۲. داروین جوان در سال ۱۸۳۱ سفر علمی مشهور خود را در کشتی اچاماس بیگل آغاز کرد. او به مدت پنج سال مشغول بررسی و نمونهبرداری از تنوع زیستی غنی در مناطقی چون جزایر گالاپاگوس بود.
در حین سفر دریایی، خواندن کتاب جدید چارلز لایل زمینشناس مشهور آن روزها، دید او را نسبت به تغییرات زمین در مدت زمان طولانی باز کرد. مشاهدات او کمکم سوالات بیشتری در ذهن او در مورد منشا گونههای مختلف ایجاد کرد.
پس از بازگشت به انگلستان او مجموع شواهدی که به دست آورده بود را گرد هم آورد، و به تحقیقات بیشتر ادامه داد. با وجود رسیدن به اصل فرگشت به وسیله انتخاب طبیعی او برای حدود ۲۰ سال به جمعآوری شواهد بیشتر ادامه داد و صبر کرد. سرانجام در سال ۱۸۵۸ نامهای از طبیعیدانی دیگر به نام آلفرد راسل والاس دریافت کرد که به نتایجی شبیه او رسیده بود. این امر به نوشتن کتابش سرعت بخشید و
در سال ۱۸۵۹ کتاب او «منشا انواع» برای نخستین بار چاپ شد، و خوانندگان عصر ویکتوریا را شوکه کرد.
۳.داروین به طور کلی بیان کرد که به دلیل کمبود منابع و رقابت، موجودات زنده در «تنازع برای بقا» هستند. هر خصیصهی جاندار که در بقا و پتانسیل تولید مثل او تاثیرگذار باشد در طول نسلها تحت فشار دائمی گزینش است: انتخاب طبیعی
۴. برخی مطالب کتاب با توجه به پیشرفتهای فراوان در حوزههای مربوطه بهروز نیستند، ولی از آنجاییکه این کتاب از مهمترین و تاثیرگذارترین کتابهای تاریخ علم است، خواندن آن برای آشنایی با مسیر فکری داروین و دقت و استفادهی بجای او از روش علمی برای فهم طبیعت خالی از لطف نیست.
۵. این کتاب تا به حال چند بار به فارسی ترجمه شده است. ترجمهی فوق از دکتر نورالدین فرهیخته، نقاط قوت بسیار و البته برخی کاستیها دارد. پانویسهای بسیار آموزنده و فراوان در سرتاسر کتاب از نقاط قوت این نسخه هستند. ترجمه خوب و دقیق است، ولی گاهی استفادهی فراوان از لغات ناآشنا خواندن را دشوار میکند. مقدمهی داروین هم در این نسخه موجود نیست.
سخنی با خوانندگان
چارلز داروین به سال ۱۸۰۹ در انگلیس متولد شد . در سال ۱۸۸۲ همانجا در گذشت. حاصل هفتاد و سه سال زندگی پر بار او انقلابی عظیم نه تنها در دانش تکامل بلکه در کلیۀ بینشهای بشری است. طوفانی که او با انتشار کتاب منشأ انواع بر انگیخت هنوز پس از غریب یکصد و بیست سال فرو کش نکرده است. خود او به عظمت کارش آگهی داشت به همین دلیل در سپتامبر ۱۸۷۱ خطاب به دوست و همرزمش چنین نوشت، «ها کسلی عزیزم نبرد بسیار طولانی است حتی پس از مرگ من و تو نیز سالیان دراز ادامه خواهد یافت.» اکنون ترجمۀ پارسی این شاهکار غول آسا را که خود از عجایب روزگار است در پیش رو دارید.گر چه خیلی دیر ولی سر انجام این کودک متولد شد شرایط اجتماعی- اقتصادی جامعۀ ما جز در همین اواخر پویندگی لازم را برای برگردان پارسی آن فراهم نکرده بود لذا هر کس بدون وقوف کامل بر آنچه داروینیسم یا دکترین داروین می نامیم بر اساس اطلاعات پراکنده جبهه می گرفت.
با انتشار کتاب منشأ انواع جبهه گیری ها ی پایه و اساس خواهد داشت و بدون شک مثل همه جای دنیا در میان پارسی زبانان نیز با شکلبندی طبقات اجتماعی منطبق خواهد بود.
از داروین آثار بسیاری بر جا مانده که هیچکدام جز همین کتاب به پارسی در نیامده است و بسیاری نیز جز در زمان خود نویسنده چاپ و تجدید چاپ نشد و حال آنکه برای دست یافتن به بینش او خواندن تمام آثارش ضروری است . مهمترین آثار او به ترتیب تاریخ انتشار بدینقرار است :
۱- سال ۱۸۴۰ تا ۱۸۴۳ سلسله مقالات «خاطرات مسافرت پژوهشی با کشتی بیگل» تحت عنوان zoology of the voyage of Begle.
۲- سال ۱۸۵۱ مقاله ای پیرامون سیریپدها .
۳- سال ۱۸۵۹ منشأ انواع و انتخاب طبیعی.
۴- سال ۱۸۶۰ رساله ای پیرامون تغییر نباتات و جانوران در اثر اهلی شدن.
۵- سال ۱۸۶۲ رساله ای پیرامون باروری گلهای ارکیده با مداخله حشرات و اثرات نیکوی تناسل متقاطع .
۶- سال ۱۸۷۱ کتاب شجره النسب آدمی و انتخاب جنسی.
۷- سال ۱۸۷۱ کتاب گیاهان حشره خوار.
۸- سال ۱۸۷۳ کتاب مفاهیم عواطف و هیجانات در انسان و حیوان.
۹- سال ۱۸۷۵ کتاب حرکات و عادات گیاهان بالا رونده ( به یاری قلاب یا اتکا و پیچیدن به گیاهان دیگر).
۱۰- سال ۱۸۷۷ نتایج تناسل مستقیم و تناسل متقاطع در سلسله گیاهی.
* * *
در برگرداندن پارسی نکات زیر طرف توجه بوده است.
دقت و امانت حتی در انتخاب کلمه معادل.
– افزودن کلمات یا عبارات برای مفهوم تر شدن مطلب که همیشه بین الهلاین قرار گرفته است تا از متن اصلی متمایز باشد.
– توضیح کلمات و اسامی در پاورقی.
– توضیح و تفسیر مطالب و مفاهیم دشوار در مواردی که لزوم آن احساس می شد در پاورقی.
– گذرادن یک بخش مستقل در پایان فهرست اعلام تحت عنوان « توضیح برخی از اصطلاحات و واژه های دشوار».
– افزودن یک آلبوم تصاویر رنگی از جانوران و گیاهان و روندهایی که در کتاب منشأ انواع ، داروین روی آنها تکیه می کند.
* * *
رعایت توصیه های زیر ، ما را در فهم بهتر کتاب منشأ انواع یای خواهد کرد.
– تهی کردن ذهن از هر پیش داوری قبل از خواندن کتاب.
– آرام و دقیق خواندن کتاب.
– برداشتن یادداشت از بخشها یا مطالبی که مهم و جالب بنظر می رسد.
– دوباره خواندن کتاب و مقایسۀ برداشتهای ذهنی پی در پی.
– مقایسه کردن تجربیات شخصی خواننده از پدیده های طبیعی با آنچه داروین بیان می کند.
تنها با رعایت این نکات است که خوانندۀ شکیبا به نتایج نیکوئی دست خواهد یافت و به عمق انقلابی که داروین برپا کرده است واقف خواهد شد و این سخن را به گزافه حمل نخواهد کرد که پس از یکصد و بیست سال تلاش و تقلا با وسایل تکنیکی، دانش ژنیتیک و تکامل به چیزی دست نیافته است که روند عینی آن در کتاب منشأ انواع نیامده و هیچ پدیده ای در دنیا جاندار نیست که داروین از آن فروگذار کرده باشد.
* * *
– اسلاید های رنگی توسط آقای نصراله کسرائیان تهیه شده است.
نوشتار حاضر, ترجمهای است از کتاب مشهور ‘چارلز داروین ۱۸۰۹ـ ۱۸۸۲با عنوان ‘منشائ انواع .”داروین در این کتاب مراحل تکامل نوع بشر و بقای اصلح را شرح داده است .وی اثر ‘محیط را در تکامل انواع عامل موثر نمیداند ولی در عین حال علل این تکامل را به روشنی شرح نمیدهد .داروین کوشش انسانها, حیوانات و گیاهان را برای زنده ماندن به دیده اهمیت نگریسته و اصطکاک موجودات همانند یا نا همانند را در راه زنده ماندن به دست آوردن غذا و پناهگاه در زیر عنوان تنازع بقا خلاصه میکند و این تنازع را حاصل توالد و تناسل و افزایش نیاز به جای و خوراک میداند .و در نظر او به همین سبب همواره موجود یا نوعی که نیرومندتر و سالمتر است, بر جای میماند و آنکه ناتوان و بیمار است, از میان میرود .عناوین برخی مباحث کتاب بدین قرار است’ :تغییر انواع در اثر اهلی کردن’, ‘تغییر در طبیعت’, ‘تنازع بقائ’, ‘انتخاب طبیعی یا بقای اصلح’, ‘قوانین تغییر’, ‘دشواریهای فرضیه ما’, ‘غریزه’, ‘نقص بایگانی لایههای زمین ‘و ‘توزیع جغرافیایی .’
برای دانلود کتاب منشآ انواع نوشته چارلز داروین به لینک زیر مراجعه فرمایید.
جهت رعایت حقوق ناشر، نسخه کامل کتاب را می توانید از کتابفروشی های معتبر تهیه نمایید.
yery good mr darvin
سلام دوست عزیز لطفا اگر مقاله یا کتابی در مورد تکامل از نوسندگان دیگری دارید ممنون میشم ارسال کنید در ضمن اگر به داروین علاقهمند هستنید کتاب شور هستنی از ترجمه های دکتر محمود بهزاد را به شما پیشنهاد میکنم