نواندیشان | بهترین سایت علمی آموزشی کشور
راهنمای گاززدایی در معادن زغال سنگ که نشریه شماره 709 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور است را به صورت PDF از لینک زیر می‌توانید دانلود کنید.
استخزاج زغال‌سنگ یکی از پرخطرترین مشاغل دنیا است و احتمال انفجار در این معادن با میزان انتشار گاز متان و گرد زغال ارتباط دارد. تصاعد آنی گاز و انفجار باعث ایجاد مشکلات فراوان و گاه جبران‌ناپذیری می‌شود. در این نشریه، ابتدا انواع زغال سنگ‌ها از نظر وجود گازها و مواد فرار معرفی شده و سپس گازهای موجود در زغال سنگ مورد بررسی قرار گرفته و ترکیبات معمول این گازها ارایه شده است. در ادامه، در مورد تأثیر مشخصات فیزیک گاز بر راندمان عملیات گاززدایی و روش‌های محاسبه و اکتشاف میزان ازهای موجود در لایه‌های زغالی بحث شده و آزمایش‌های برجا (درون‌چاهی) و نیز مطالعات آزمایشگاهی استاندارد برای تعیین مشخصات فیزیک و مهندسی زغال سنگ‌ها مورد بررسی قرار گرفته است.
فهرست مطالب راهنمای گاززدایی در معادن زغال سنگ :
فصل اول: روش‌های تعیین میزان و ترکیب گاز برجا
- طبقه‌بندی زغال سنگ‌ها از نظر تصاعد گاز
- گازهای موجود در زغال سنگ
- جریان گاز و نشر آن از زغال سنگ
- اندازه‌گیری مقدار گاز لایه زغال
- روش مستقیم
- روش غیرمستقیم
- ذخیره کلی برجای گاز
- تعیین ترکیب گاز زغال
- اندازه‌گیری فشار گاز
- اندازه‌گیری فشار گاز به کمک گمانه‌های سطحی
- اندازه‌گیری فشار گاز در گمانه‌ها زیرزمینی با استفاده از درپوش‌های قابل تورم
- اندازه‌گیری فشار گاز در گمانه‌ها زیرزمینی با استفاده از درپوش‌های دوغاب‌کاری شده
فصل دوم: عوامل موثر در گاززدایی زغال سنگ
- آشنایی
- ظرفیت جذب گاز
- درجه اشباغ
- نفوذپذیری زغال
- اندازه‌گیری نفوذپذیری
- تأثیر فشار گاز بر نفوذپذیری
- تأثیر کاهش فشار و تنش بر نفوذپذیری
فصل سوم: تأثیر شرایط زمین‌شناسی بر گاززدایی
- آشنایی
- ویژگی‌های ساختار زغال سنگ
- شکستگی‌ها
- گسل‌ها
- نقش ساختارهای زمین‌شناسی در تغییر ویژگی‌های زغال
- تغییر در فاصله‌داری شکاف‌ها و درزه‌ها
- تأثیر تنش
- تأثیر زون‌های برشی در گازخیزی
- روش‌های جدید در مطالعه گازخیزی زغال
- روش‌های صوتی
- عکس‌برداری الکترومغناطیسی با کیفیت بالا
فصل چهارم: روش‌های گاززدایی
- آشنایی
- گاززدایی ناحیه‌ای در زیرزمین
- گاززدایی موضعی در امتداد مسیر
- پیش گاززدایی از سطح زمین
- روش‌های تحریک گمانه قائم
- تحریک با شکست هیدرولیکی
- روش تکمیل گودی گمانه
- حفاری افقی از طریق گمانه‌های سطحی (حفاری انحرافی)
- افزایش نفوذپذیری لایه زغال سنگ
- عمل‌آوری شیمایی لایه‌های زغال‌سنگ
- شکافت الکتروهیدرولیکی
- شکافت هیدرولیکی در زیرزمین
- پمپاژ آب تحت فشار بالا
- شکاف‌زنی
- آتش‌باری
- تزریق آب
فصل پنجم: پایداری و پایش گمانه‌های گاززدایی
- پایداری گمانه‌های گاززدایی
- مشاهدات صحرایی در بررسی پایداری گمانه
- ساز و کار شکست گمانه‌ها
- تأثیر انتشار ترک
- روش‌های پایدارسازی گمانه‌ها در معادن زغال سنگ
