این مطلب آموزشی که به بررسی روش محاسبه حجم انباره چاه جذبی فاضلاب می باشد توسط فرشاد سرایی در شرکت مهندسی پتروپالامحور تهیه شده است.
چاه جذبي يكي از روش هاي سنتي دفع فاضلاب انساني است كه كماكان در مناطق داراي زمين آبكش و سطح آبهاي زيرزميني پايين مورد استفاده قرار مي گيرد. البته ورود مستقيم فاضلاب به چاه جذبي بدون هيچگونه عمليات پيش تصفيه، قابليت اينگونه چاه ها را در كاهش آلودگي (BOD5) فاضلاب به شدت كاهش مي دهد كه اين امر موجب آلودگي منابع آب زيرزميني مي گردد. لذا استفاده مستقيم از چاه جذبي براي دفع فاضلاب توصيه نمي شود.
اتصال به سيستم فاضلاب شهري (در صورت در دسترس بودن) و يا استفاده از پكيج هاي فاضلاب مجهز به فن هوادهي كه فرآيند تصفيه فاضلاب در آنها با كمك باكتري هاي هوازي و در نتيجه با كاهش بوي فاضلاب صورت مي گيرد، روش هاي مطمئن تري در اين خصوص محسوب مي گردد.
روش استفاده از چاه جذبی فاضلاب :
در صورت انتخاب چاه جذبي به عنوان گزينه دفع فاضلاب انساني مي بايست فاضلاب را ابتدا به داخل يك انباره تعفن (سپتيك تانك) هدايت نمود تا با ايجاد تاخير و ايستائي در حركت فاضلاب به مدت تقريبي 24 ساعت، لجن
موجود در آن ته نشين شده و سپس آب باقيمانده به چاه جذبي هدايت شود.
با توجه به فرآيند هضم لجن در چاه جذبي و سپتيك تانك با استفاده از باكتري هاي بي هوازي، بوي نامناسبي همراه با گازهاي قابل انفجار از اين دو سيستم متصاعد مي گردد كه مي بايست حتما با در نظر گرفتن لوله و نت مستقل با سايز حداقل 4 اينچ به محوطه آزاد و دور از محل اسكان ساكنين (مثلا به محوطه بام ساختمان) تخليه گردد.
ضمنا اتصال لوله هاي آب باران به چاه جذبي فاضلاب نيز كاملا اشتباه بوده و مي بايست جدا از آن احتراز شود زيرا در هنگام بارش باران به ناگهان حجم زيادي از آب وارد سپتيك تانك يا چاه جذبي شده و موجب بر هم خوردن اكوسيستم موضعي باكتري هاي بي هوازي و اختلال در فرآيند هضم لجن و همچنين بر هم خوردن لجن و متصاعد شدن بوي ناخوشايند فاضلاب و پخش آن در محوطه ساختمان مي گردد.
به هر صورت چنانچه بخواهيم در پروژه اي مسكوني واقع در مناطق معتدل و نيمه خشك (مانند شهر تهران) براي دفع فاضلاب مستقيما از چاه جذبي استفاده كنيم، حجم انباره چاه از فرمول زير محاسبه مي گردد:
روش محاسبه حجم چاه جذبی :
[lit] = 90 [Lit/Per] × تعداد نفرات ساكن × 0.01 × 30.5 × 12 × (10~15) × 0.5
ضريب فاضلاب جامد : 0.01
ضريب حفر چاه : 30.5
تعداد ماه هاي سال : 12
دوره طراحي چاه كه معمولا ده الي پانزده سال در نظر گرفته ميشود : 15~10
ضريب فاضلاب جامد پس از گذشت ده الي پانزده سال : 0.5