طبیعت در معماری

تأثیر نامناسب انسان بر طبیعت سابقه چندانی ندارد و این اخلالگری یک پدیده نسبتاً تازه است که به دو عامل مهم مربوط می شود، یکی افزایش جمعیت انسان و دیگری تسلط جمعیت انسان بر طبیعت.
در مجادله زیست محیطی جاری در جهان هیچ چیز خطرناکتر از نگاه صرفاً علمی به انسان و طبیعت نیست، نگاهی که ارتباط بشر را با ریشه های معنوی وی قطع می کند وجود یک طبیعت تقدس زدایی شده را مسلم می کند. باید زمینه ای را فراهم ساخت تا انسان بتواند در کی محیط پاک و منزه به تلاشی معنوی مادی خود برای استمرار زندگی و بقای طبیعت حرکت کند چرا که بدون امنیت زیست محیطی جهانی، نمی توان امنیت ملی و حتی اجتماعی را تضمین نمود. بیش از سه دهه است که رابطه انسان با جهان طبیعی به دلیل رخ دادن طیف وسیعی از بحران های محیطی، در مقوله های خاص و گاه آزار دهنده در آمده است. طراحی شهرها و ساختمانها در سراسر جهان گاه موجبات بهبود و گاه تخریب محیط زیست را در زمین فراهم می سازد. انسان معنوی، همیشه طبیعت را چون وسیله ی بهتر شناختن آفریدگار کاویده است، شکلها و فضاهای طبیعت از آنجا که آفریده ها و نمادهایی خدایی هستند، از هر آنچه آدمی خلق می کند ازلی تر و جامع ترند.
دنیای امروز، جهان سکولار، جهانی غیردینی و بی معناست که پدید امدن دوگانگی در شخصیت انسان معنوی را باعث می شود، معمار با رمزونه هرگز به کلامی صریح سه چیز اصلی را به یکدیگر پیوند می دهد. (آدمی – فضای معنوی – فضای کالبدی) مهمترین مفهوم برای ما معماران این است که محیط مصنوع را با توجه به افزایش کیفیت زندگی و مرتفع ساختن نیازهای آیندگان بسازیم.
در این مقاله و پروژه سعی شده است علاوه بر نگاه علمی، از منظر دین و معنویت نیز به انسان و طبیعت پرداخته و راهگشای رجعت دوباره انسان به خود و خدای خود باشد.

کلمات کلیدی: طبیعت در معماری، انسان و محیط زیست، معنویت، فضای کالبدی

نویسنده: علی نظری زاده، کارشناس ارشد معماری