نواندیشان | بهترین سایت علمی آموزشی کشور
کتاب مبانی نظری و فرآیند طراحی شهری نوشته دکتر جهانشاه پاکزاد که به صورت رایگان توسط معاونت شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی منتشر شده است را با فرمت PDF از لینک زیر می‌توانید دانلود کنید.
توسعه سريع شهرهاي ايران، مسائل و مشكلاتي را در پي داشت كه مديران شهري را گرفتار خود نمود. اين گرفتاري موجب شد مجريان كيفيت‌ها را در مقابل انبوه مشكلات ملموس كمي فراموش كنند. لذا به دنبال حل مسائلي مانند سرانه و تراكم رفتند كه بازتاب كمي محسوس دارد و مسائل فضاهاي شهري كه موضوع كيفي است از نظر پنهان ماند. اصولاً با ساخت و سازهاي بي‌رويه نه تنها به كيفيت فضاي شهري توجهي نمي‌شد، بلكه فضاهاي موجود نيز نابود شدند. بعلاوه، خودروي شخصي به عنوان سمبل مدرنيسم، كه بيشترين تأثير را بر زندگي اجتماعي شهروندان دارد، به نحوي محتواي كليه طرح‌هاي مرتبط با فضاهاي شهري، به شيوه‌هاي مهندسي ترافيك محض، معطوف داشت. اين وضعيت در حالي اتفاق مي‌افتد كه با صنعتي شدن زندگي شهرها، مردم زمان بيشتري را در فضاهاي شهري سپري مي‌كنند و ضرورت مناسب‌سازي و طراحي اين فضاها ملموس‌تر شده است.
فهرست مطالب کتاب مبانی نظری و فرآیند طراحی شهری :
بخش اول: مفاهیم و مبانی
مبانی ارتباطات
- تعریف ارتباط و اصول انتقال پیام
- فرستنده، پیام و کانال انتقال پیام
- معنی و گیرنده
- پس‌فرست و بازخورد
فرآیند ادراک
- سازمان و تشکل ادراکی و ادراک اشیا
- حواس انسان و پدیده‌های ادراکی
- چگونگی ادراک وضع اشیا در فضا
- گزینش و مقاومت ادراکی
نیاز
- سلسله مراتب نیازها و نیازهای جسمانی/زیستی
- نیاز به ایمنی، حرمت، تعلق، خودشکوفایی و درک
- نیازهای زیبایی شناختی و نیازهای شناختی، دانستن و فهمیدن
فعالیت
- فعالیت‌های مرتبط با فضای شهری و دسته‌بندی آنها
- ویژگی‌های عمومی فعالیت و عوامل موثر بر ارتقا ویژگی‌های فعالیت
رفتار
- فرآیند رفتار انسانی و رفتارها در فضای شهری
- دسته‌بندی رفتارها و ویژگی‌های رفتر
- تأثیر فرهنگ و اجتماع و تأثیر زمان بر رفتار
- تأثیر فضا بر رفتار و تأثیر رفتار بر کیفیت فضا
- توجه به رفتارها یا استانداردها
محیط
- کل و جزء
- تعداد اجزا و نوع اجزا
- سیستم نظم‌دهنده و رابطه میان انواع اجزا و تعداد آنها
- رابطه میان تعداد اجزا در سیستم نظم‌دهنده
- رابطه میان نوع اجزا و سیستم نظم‌دهنده
انسان، زمان، فضا و فرهنگ
- حرکت و زمان
- حرکت پیاپی در فضا
- فضا در طول زمان
- فرهنگ
مفهوم فضای شهری
- فضاهای عمومی و خصوصی و فضاهای باز و بسته
- فضاهای شهری و انواع آن
- اجزا کالبدی تشکیل‌دهنده فضای شهری
- عناصر کالبدی شکل‌دهنده به اجزای فضای شهری
مولفه‌های محیط و فضای شهری
- فرم یا صورت
- عملکرد و معنی
عوامل موثر بر شکل‌گیری تصویر ذهنی و نحوه شکل‌گیری آن
- فرم شهر یا محیط
- منظر
- تصویر ذهنی یا سیما
کیفیت فضا
- کمیت و کیفیت
- مقولات کیفی مرتبط با یک پدیده
عناصر و کیفیت‌های منظر یک فضای شهری
- کیفیت‌های فضایی و کیفیت‌های ناشی از میزان سازگاری بین مولفه‌ها
- کیفیت‌های سکانس‌ها
معیارهای کیفی سنجش فضا
- میزان پاسخگویی به حضور گروه‌های اجتماعی ویژه و میزان استفاده مرتب و دائمی شهروندان
- میزان پاسخگویی به شخصیت افراد و میزان ایجاد حس تعلق به جامعه و فضا
- حس مکان و امکان ایجاد این‌همانی با فضا
- میزان بکارگیری حواس مختلف انسان و میزان برانگیختن حس کنجکاوی و کاوش در استفاده‌کننده
- میزان کارایی فضا، میزان تسهیل مشارکت و میزان موفقیت در یادآوری خاطره
بخش دوم: فرآیند طراحی فضای شهری
فرآیند طراحی فضای شهری
- فرآیند ضرورت استفاده از آن
- روش فرآیندی و فرآیند طراحی پیشنهادی
- تحقق‌پذیری طرح
تعیین اهداف کلان
- ذهنیت عامل در مطرح شدن مسئله
- توقعات عام، موضوعی و موردی از فضای شهری
- طرح‌های بالادست و برنامه‌های ارگان‌ها
تعیین راهبردها و سیاست‌های کلان
- تصمیم و راهبرد
- اهداف خرد و سیاست
- نظام کنترل و هدایت
تحقق‌پذیری
- چگونگی تشکیل شورا و ارکان ستاد
- نقش شورا در مراحل مختلف فرآیند
شرح خدمات طراحی فضای شهری
- مرحله تعیین و تبیین اهداف و نحوه مداخله
- مرحله شناخت و تحلیل و طرح و برنامه
پیوست‌ها
- پرسشنامه مربوط به برداشت تصویر ذهنی
- برداشت بدنه‌ها و نماها
- برداشت کیفیت سکانس‌ها و منظر شهری
- نحوه برداشت رفتارها
نواندیشان تابع قوانین جاری کشور جمهوری اسلامی ایران در زمینه حقوق مولفین و ناشرین است، چنانچه نسبت به محتوای این صفحه صاحب حق نشر هستید و درخواست حذف آن را دارد، خواهشمند است از طریق این لینک به ما اطلاع دهید.
