رفتن به مطلب

نقش جلبك‌ها در كاهش آلودگي آب‌ها


- Nahal -

ارسال های توصیه شده

فاضلاب‌هاي شهري حاوي مقادير زيادي مواد آلي و معدني است ولي اكسيژن آن بسيار كم است. يكي از روش‌هاي آسان كه در ايستگاه‌هاي تصفيه آب براي تصفيه اين نوع فاضلاب‌ها بكار مي‌رود، ايجاد حوضچه‌هاي سيماني كم‌عمق و با وسعت زياد است. رشد جلبك‌ها در اين حوضچه‌ها باعث زيادشدن و افزايش اكسيژن آن مي‌شود. در اثر افزايش اكسيژن، تعداد ميكروارگانيزم هوازي در آب زياد شده و در نتيجة فعاليت آنها، مواد آلي موجود در آب تجزيه مي‌شود. كاربرد جلبك‌ها در تصفيه فاضلاب فاضلاب‌ها ميكروارگانيزم‌هاي فاسد و پوسيده را در خود پناه داده و پرورش مي‌دهد. استفاده از جلبك‌هاي سبز و كوچك‌اندام نظير Euglena، Chlamydomonas و Chlorella در مسير كانال خروجي مخازن بزرگ و كم‌عمق فاضلابي (اكسيداسيون فاضلابي) سريع‌ترين و كم‌هزينه‌ترين روشي است كه به‌طور موثر مي‌تواند مواد فاسد و خطرناك را به كود‌هاي با ارزش و بدون بو تبديل كند و همانند كاتاليزور عمل مي‌كند. رشد اين جلبك‌ها به عنوان گياه تصفيه‌كننده در كانال‌هاي فاضلاب‌ها نيز حائز اهميت است. اين جلبك‌ها براي انجام فعاليت‌هاي متابوليسم خود نيترات‌ها و فسفات‌ها را مصرف و با انجام پروسه فتوسنتز، اكسيژن آزاد مي‌كنند و اكسيژن آزاد شده به باكتري‌هاي هوازي كمك مي‌كند تا در تجزيه مواد خام فاضلاب‌ها فعال باشند. فاضلاب‌هايي كه بيشتر از ضايعات صنعتي و شهرنشيني ايجاد شده باشند، داراي بسياري از ‌تركيبات آلي و معدني هستند كه در آنها حل شده و به حالت معلق در آمده است. تصفيه چنين فاضلاب‌هايي غالباً يك امر اكسيژناسيون تلقي مي‌شود. لذا پديده اكسيژنه نمودن به وسيله جلبك‌ها بسيار متداول است. برخي از جلبك‌ها نظير Scenedesmus Chlorella، Euglena و Chlamydomonas در اين پديده بسيار موثر واقع مي‌شوند. اكسيژنه كردن فاضلاب‌ها به خصوص در توده‌هاي كوچك نظير استخرها ضرورت دارد تا بوي بد از آنها برطرف شود. به اين‌ترتيب جلبك‌ها نقش مهمي را در تصفيه فاضلاب‌ها به عهده دارند كه گاه به صورت طبيعي اين پديده انجام مي‌شود. پروسه فتوسنتز توسط جلبك‌ها سبب وفور اكسيژن مي‌شود و اكسيژن توليدشده به مصرف ميكروارگانيزم‌ها مي‌رسد كه ميكروارگانيزم‌ها مسئوليت تجزيه كردن بقاياي مواد آلي را در فاضلاب‌ها به عهده دارند.

 

امروزه بهره‌برداري از جلبك‌ها در ابعاد صنعتي، كشاورزي، دارويي و غذايي ابعاد بسيار گسترده‌اي يافته و فن‌آوري مدرن براي توليد و بهره‌برداري از جلبك‌ها در كشور‌هاي صنعتي و پيشرفته جهان مورد استفاده قرار مي‌گيرد. جلبك‌ها از تواناترين گياهان هستند. آنها قادر هستند آب و هوا را پاك كنند، مرغ‌ها را چاق‌تر و سالم‌تر سازند، رنگ ماهي‌هاي قرمز را قرمزتر كنند و از همه مهم‌تر انسان را سالم‌تر سازند. جلبك‌ها قادر هستند انرژي آينده مورد نياز بشر را فراهم كنند. خوشبختانه در كشور ما نيز بر اثر شرايط جغرافيايي خاص، گسترش جلبك‌ها آن چنان است كه بسياري از گياهان توليدكننده مواد اوليه دارويي را داريم و مي‌توانيم با بهره‌گيري از آنها از ورود اين مواد از خارج جلوگيري كنيم. جلبك‌هاي دريايي در سواحل صخره‌اي جنوب كشور به ويژه سواحل استان سيستان و بلوچستان، هرمزگان و بوشهر به فراواني يافت مي‌شوند و اگرچه سابقه مطالعه در زمينه شناسايي جلبك‌هاي دريايي در سواحل جنوبي به سال 1845 ميلادي برمي‌گردد ولي تاكنون در اين فعاليت‌ها كمتر به جنبه‌هاي تجاري و كسب ثروت توجه شده است. در پژوهش‌هاي انجام شده بيش از 250 گونه جلبكي در سواحل جنوب كشور شناسايي شده است كه بسياري از گونه‌ها داراي خواص كاربردي هستند و در سطح جهاني از آنها استفاده مي‌شود. طبق نتايج، تعدادي از پژوهش‌هاي انجام گرفته، كيفيت برخي از مواد به دست آمده از جلبك‌هاي سواحل جنوبي ايران حتي از فرآورده‌هاي به دست آمده از ساير كشورها هم بهتر بوده است. در سال 1371 يكصد و هشتاد تن اسيدآلژنيك و املاح و استرهاي آن تحت عنوان قرص و گرد خمير ويژه دهان و دندان در جمع حدود 5 ميليون دلار واردات به كشور داشته‌ايم. در حالي كه با بهره‌گيري از منابع غني سواحل خليج چابهار، بوشهر و بندر لنگه ضمن صرفه جويي ارزي فراوان، گام‌هاي بلندي در جهت خودكفايي كشور در اين زمينه برداشته خواهد شد. در كشور ما نيز خوشبختانه در سال‌هاي اخير در كنار پرورش قارچ‌هاي خوراكي، كشت انبوه جلبك‌هاي دريايي نيز مورد توجه قرار گرفته است. به تازگي يك مزرعه بزرگ كشت انبوه جلبك‌هاي قرمز، قهوه‌اي و سبز در سواحل جنوبي ايران افتتاح شده است. با توجه به پژوهش‌هاي انجام شده در زمينه شناسايي و كاربرد جلبك‌هاي سواحل جنوبي كشور و با توجه به اثرات فراواني كه استفاده از جلبك‌ها دارند، لزوم توجه هر چه بيشتر به شناخت اين ذخاير و قابليت‌هاي كاربردي آنها مشخص شده و ضروري است در مورد اثرات گونه‌هاي جلبكي سواحل جنوب كشور پژوهش‌هاي لازم صورت گيرد تا بر اساس آن بتوان به نحو مطلوب بهره‌برداري بهينه را از اين منابع طبيعي ملي انجام داد.

 

نقش جلبك در حذف جيوه و ديگر فلزات سنگين

 

روش‌هاي فيزيكي و شيميايي نظير فرآيندهاي‌ترسيب شيميايي، تبادل يون، *****اسيون غشايي، انعقاد و لخته‌سازي و جذب روي كربن فعال، برخي از متداول‌ترين فرآيندهاي تصفيه هستند كه مورد استفاده قرار گرفته‌اند. كاربرد هر كدام از روش‌ها مزايا و محدوديت‌هايي دارد. معمولاً روش‌هاي فيزيك و شيميايي نيازمند

 

سرمايه گذاري بالا و هزينه‌هاي زياد بهره برداري هستند. برخي از اين روش‌ها نيازمندي‌هاي قانوني براي دفع فاضلاب در محيط را فراهم نمي‌كنند و مشكلات دفع لجن را همراه دارند. اين در حالي است كه امروزه موضوع استفاده از بسترهاي كم‌هزينه براي حذف فلزات به صورت كاملاً برجسته‌اي مورد توجه قرار گرفته است.

 

مطالعات مختلف نشان داده است كه روش‌هاي بيولوژيكي مي‌تواند شرايط اقتصادي‌تر و كارآمدتري را در مقايسه با بسياري از روش‌هاي فيزيك و شيميايي فراهم كند. استفاده از عوامل بيولوژيكي براي حذف و بازيافت از آب‌هاي آلوده سال‌ها است كه در زمينه‌هاي مختلف مورد بررسي قرار گرفته است. بسياري از پژوهشگران حذف جيوه و ديگر فلزات سنگين را به وسيله ميكروارگانيسم‌ها مشاهده كرده‌اند اما براي تشخيص مكانيسم‌ها با مشكل مواجه بوده‌اند. امروزه حذف فلزات سنگين بر پايه جذب فعال و همچنين جذب انفعالي به وسيله ميكروارگانيسم‌ها مورد توجه قرار گرفته است. بسياري از گزارش‌ها حاكي است كه توانايي ميكروارگانيسم‌ها در تبادل يون‌هاي فلزي بيش از رزين‌هاي تجارتي تبادل يون است.

 

در سال‌هاي اخير، استفاده از ميكروارگانيسم‌ها در تصفيه مواد زائد خطرناك آلي و معدني بيش از پيش متداول شده است. توانايي جذب و پذيرش فلزات سنگين مختلف از محيط زيست به وسيله انواع ميكروارگانيسم‌ها از جمله باكتري‌ها، اكتينوميست‌ها، قارچ‌ها و جلبك‌ها به اثبات رسيده است. اين توانايي مي‌تواند از طريق مكانيسم‌هاي متفاوتي شامل فرآيندهاي فيزيك و شيميايي جذب در سطح ديواره سلولي و مكانيسم‌هاي مرتبط با متابوليسم ميكروبي نظير انتقال و رسوب‌دهي اعمال شود. سلول‌هاي زنده و مرده ميكروبي مي‌توانند جذب فلزات سنگين از جمله جيوه را انجام دهند. اين عمل مي‌تواند به وسيله‌ تركيبات ‌ترشح شده از سلول‌ها مثل انواع متابوليت‌هاي سلولي،‌تركيبات پلي ساكاريدي و ديگر اجزاي ديواره سلولي انجام شود. مكانيسم‌هاي جذب به وسيله سلول‌هاي مرده و زنده با هم متفاوت است و ميزان جذب، ظرفيت پذيرش و تغليظ فلزات در ميكروارگانيسم‌هاي مختلف نيز يكسان نيست.

 

با توجه به ارزان و در دسترس بودن جلبك مي‌توان از آن براي حذف فلزات سنگين به ويژه جيوه كه يكي از معضلات محيط زيست كشور است، استفاده كرد و به راحتي حتي فاضلاب دندانپزشكي‌ها كه حاوي جيوه است و در حال حاضر به زهكش‌هاي آب سطحي خيابان‌ها يا چاه‌هاي جاذب وارد مي‌شود را مي‌توان با كمك جلبك تصفيه كرد.

 

مي‌توان جلبك‌ها را با استفاده از روش‌هاي نوين بيوتكنولوژي به گونه‌اي پرورش داد كه حذف رضايت‌بخشي از فلزات سنگين انجام دهند.

 

تنظيم: بي‌تا آرمين فر

لينک خبر:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...