آلودگی هشداردهنده خلیج فارس

[*atefeh* 13,012]

[h=1]آلودگی هشداردهنده خلیج فارس[/h]

در يكي، دو سال اخير شاهد افزايش مرگ و مير ماهي‌ها در مناطق گوناگون كشور ازجمله فشافويه، لرستان، استان‌هاي شمالي و جنوبي كشور بوديم. در روزهاي اخير هم خبري مبني بر مرگ‌ومير دسته‌جمعي ماهي‌ها در جزيره كيش منتشر شده است.

زیست بوم/اسماعيل كهرم*: در يكي، دو سال اخير شاهد افزايش مرگ و مير ماهي‌ها در مناطق گوناگون كشور ازجمله فشافويه، لرستان، استان‌هاي شمالي و جنوبي كشور بوديم. در روزهاي اخير هم خبري مبني بر مرگ‌ومير دسته‌جمعي ماهي‌ها در جزيره كيش منتشر شده است.

 

 

با توجه به اينكه موجودات زنده خودشان را با طبيعت موجود وفق مي‌دهند مرگ‌ومير هزاران ماهي در كيش نشان‌دهنده شرايط پيچيده اين منطقه از نظر آلودگي است. ارتباط اين جزيره با درياهاي آزاد بي‌شك بستر بروز آلودگي‌هاي فراوان نفتي و پتروشيمي را به وجود آورده است؛ در منطقه آزاد با رفت‌وآمد كشتي‌ها و قايق‌هاي گوناگون شاهد نشت آلودگي بنزيني و نفتي هستيم كه بالطبع سلامت محيط زيست را به خطر مي‌اندازد.

 

 

بايد به اين نكته توجه داشت كه علت مرگ‌ومير ماهي‌ها در قسمت‌هاي مختلف ايران متفاوت است. براي مثال در فشافويه مرگ‌ومير ماهي‌ها به‌دليل ورود پساب يك شهرك صنعتي در محوطه‌اي خشك و ورود آن به درياچه بوده است. در منطقه شادگان نيز ورود سموم آفات نباتي به رودخانه باعث از بين رفتن ماهي‌هاي اين منطقه شده است و اين اقدام بي‌خردانه باعث از بين رفتن و مسموميت حدود دو ميليون ماهي شده است. جزيره كيش در خليج‌فارس يكي از آلوده‌ترين درياها يا آبراه‌هاي دنياست و بيشترين آلودگي‌هاي نفتي را در خود جاي داده است و با تردد هر كشتي و قايق شاهد بروز لكه‌هاي گوناگوني از آلودگي‌هاي زيست‌محيطي در آن هستيم. در اين منطقه به‌ويژه سكوهاي نفتي و تاسيسات باعث انتقال آلودگي از نفت به آب مي‌شوند. براي مثال در سال‌هاي اخير شركت توانير صد هزار ليتر واسكازين (ماده غليظ نفتي) را وارد آب‌هاي خليج‌فارس كرد كه اين اقدام باعث بروز انتقال آلودگي‌ها به دريا و مرگ‌ومير چندين دلفين در خليج‌فارس شده است. اين اقدامات نشان‌دهنده وجود ميزان شدت آلودگي در خليج‌فارس است. به‌دليل عدم رسيدگي به وضعيت ماهي‌ها، فعاليت‌هاي تجاري و رفت‌وآمدهاي فراوان در اين منطقه در آينده نزديك شاهد بروز فجايع بسيار بدتر خواهيم بود.

 

 

از زماني كه جزيره كيش جزو بنادر آزاد كشور شد، تردد فراوان كشتي و موقعيت آنها باعث بروز مشكلاتي ازجمله مشكلات زيست‌محيطي و بروز آلودگي‌هاي فراوان شد. وجود سكو‌هاي نفتي، ‌پتروشيمي‌ها و پالايشگاه‌ها در ساحل اين منطقه سبب شده است ديگر طبيعتي در اين جزيره باقي نماند. با وجود اينكه خودپالايي يكي از ويژگي‌هاي درياهاست و با جزر، مد و امواج دريا شاهد انتقال آلودگي‌ها به ساحل هستيم اما از وقتي آلودگي‌هاي نفتي و ديگر آلودگي‌ها به درياها ورود پيدا كرده است، ديگر نمي‌توان اميدي به خود پالايي دريا داشت. براي مثال وقتي افراد براي تفريح به كيش يا قشم مسافرت مي‌كنند در ساحل دريا سنگ‌هاي سفيدرنگي را مشاهده مي‌كنند كه اين سنگ‌ها به‌دليل انتقال مواد نفتي به ساحل سياه‌رنگ شده است.

 

 

وقتي آلودگي‌ها شدت يابد ديگر دريا از پس پالايش آن برنمي‌آيد و ديگر سيستم خودپالايي فلج مي‌شود. در روزهاي گذشته مديركل دفتر زيست‌بوم‌هاي دريايي سازمان محيط‌ زيست گفته است كه سازمان محيط زيست در منطقه آزاد كيش دفتري براي رسيدگي به مسائل محيط زيستي جزيره ندارد و اطلاعات محيط زيستي اين منطقه را بايد از طريق سازمان منطقه آزاد بررسي كرد كه در اصل اينچنين نيست.

 

 

در حقيقت سازمان محيط‌زيست در جزيره قشم به عنوان بزرگ‌ترين جزيره خليج‌فارس با تشكيل و راه‌اندازي مركز كنترل كيفيت و تجهيز لابراتوار‌هاي فراوان در اين منطقه، ديگر جزيره‌ها را نيز كنترل مي‌كند اما به هر حال امروزه در عصر ارتباطات به‌سر مي‌بريم و در داخل سازمان به دليل وجود اينترنت، ‌ايميل، فكس و انواع و اقسام وسايل ارتباطي ديگر نيازي نيست كه در هر منطقه‌اي دفتري تشكيل شود بلكه از طريق ايجاد ارتباط با سازمان‌هاي ذي‌ربط و با استفاده از وسايل ارتباطاتي مي‌توان به‌راحتي اطلاعات مورد نظر را كسب كرد.

 

 

اين البته توجيه‌كننده اتفاقات ضد زيست‌محيطي نيست كه در مناطق آزاد اتفاق مي‌افتد. در اين منطقه استفاده از محيط‌زيست به تخريب آنها انجاميده است. آنچه در چنين مناطقي اولويت دارد، كسب سود بيشتر است حال آنكه اين نگاه درستي نيست كه ما محيط زيست را براي كسب سود بيشتر تخريب كنيم چرا كه در نهايت چنين كاري به ضرر ماست.

 

 

* كارشناس محيط زيست

 

 

 

[TABLE]

[TR]

[/TR]

[TR]

[/TR]

[TR]

[/TR]

[TR]

[/TR]

[TR]

[/TR]

[TR]

[/TR]

[TR]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 220, align: right][/TD]

[/TR]

[/TABLE]