خلاصه ای درباره دستگاه های بدن

[masi eng 47,044]

دستگاه گردش خون

دستگاه گردش خون، سیستم نقل و انتقال بدن است. دستگاه گردش خون از گروهی از اندام ها تشکیل شده که خون را در میان بدن حمل می کنند. قلب خون را پمپ می کند و سرخرگ ها (شریان ها) و سیاهرگ ها (وریدها) آن را نقل و انتقال می دهند.

خون غنی از اکسیژن سمت چپ قلب را ترک می کند و وارد بزرگ ترین رگ (عروق) به نام آئورت می شود. آئورت به شریان های کوچک تر منشعب می شود که این شریان های کوچک تر هم به رگ های حتی کوچک تر منشعب می شوند و در سراسر بدن سفر می کنند.

وقتی که خون وارد کوچک ترین رگ های خونی که مویرگ ها نامیده می شوند و در بافت های بدن یافت می شوند می گردد، مواد مغذی و اکسیژن را به سلول های می دهد و دی اکسیدکربن را دریافت می کند. سپس این خون از طریق سیاهرگ یا ورید به قلب باز می گردد.

سیاهرگ ها مواد زاید را از سلول ها با خود می برند و خون را به قلب برمی گردانند. قلب این خون را به ریه ها پمپ می کند تا در ریه اکسیژن انتخاب و دی اکسید کربن زاید زدوده شود.

دستگاه گوارش

دستگاه گوارش از اندام هایی تشکیل شده که غذا را به پروتئین ها، ویتامین ها، مواد معدنی، کربوهیدرات ها و چربی ها که بدن برای به دست آوردن انرژی به آنها نیاز دارد تجزیه می کنند.

بعد از این که غذا جویده و بلعیده می شود، از مری پایین می رود و وارد معده می شود، جایی که در آن به وسیله اسیدهای قوی معده بیشتر تجزیه می شود.

غذا از معده به روده کوچک می رود. روده کوچک جایی است که غذای ما به مواد مغذی تجزیه می شود که این مواد مغذی می توانند از طریق برآمدگی های مومانندی وارد جریان خون شوند. مواد غذایی اضافی ای که بدن به آنها نیاز ندارد یا نمی تواند آنها را هضم کند تبدیل به مواد زاید می شوند و از بدن دفع می شوند.

دستگاه غدد درون ریز

سیستم غدد درون ریز از گروهی از غدد تشکیل شده. این غدد قاصدانی به نام هورمون ها را تولید می کنند که مسافت هایی طولانی را طی می کنند. هورمون ها مواد شیمیایی ای هستند که عملکردهای مختلف بدن از جمله سوخت و ساز، رشد بدن و رشد جنسی را کنترل می کنند.

غدد که شامل غده هیپوفیز، غده تیروئید، غده پاراتیروئید، غدد فوق کلیوی، غده تیموس، غده پینه آل، غده پانکراس (لوزالمعده)، تخمدان و بیضه ها می شوند، هورمون ها را به طور مستقیم وارد جریان خون می کنند. جریان خون هم هورمون ها را به اندام ها و بافت های سراسر بدن انتقال می دهد.

دستگاه ایمنی

دستگاه ایمنی، سیستم دفاعی بدن ما در برابر عفونت ها و بیماری ها است. اندام ها، بافت ها، سلول ها و فراورده های سلولی با هم کار می کنند تا به موجودات خطرناک (مثل ویروس ها و باکتری ها) و موادی که ممکن است از محیط وارد بدن شوند واکنش نشان دهند. سه نوع سیستم پاسخ در دستگاه ایمنی بدن وجود دارد که عبارتند از: پاسخ تشریحی، پاسخ التهابی و پاسخ ایمنی.

پاسخ تشریحی از لحاظ جسمی جلوی ورود مواد تهدیدکننده به بدن ما را می گیرد. مثال ها از سیستم تشریحی غشاهای مخاطی و پوست است. اگر مواد تهدید کننده پیشروی کنند پاسخ التهابی در وضع حمله قرار می گیرد.

سیستم التهابی به این صورت کار می کند که به دفع مهاجمان از بدن می پردازد. عطسه، آبریزش بینی و تب نمونه هایی از کار سیستم التهابی در هنگام فعالیت است. بعضی اوقات هم با این که شما احساس خوبی ندارید، سیستم التهابی در حال مبارزه با بیماری است.

موقعی که پاسخ التهابی شکست می خورد، پاسخ ایمنی به کار می افتد. پاسخ ایمنی بخش مرکزی دستگاه ایمنی است و از گلبول های سفید خون تشکیل شده که با جذب آنتی ژن ها با عفونت می جنگد. آنتی ژن سم یا سایر مواد خارجی است که باعث پاسخ ایمنی بدن می شود.

حدود یک چهارم گلبول های سفید خون که لنفوسیت ها نامیده می شوند به غدد لنفاوی مهاجرت می کنند و آنتی بادی تولید می کنند که با بیماری ها مبارزه می کند. آنتی بادی یک پروتئین خون است که در پاسخ و در مقابله با یک آنتی ژن خاص تولید می شود.

دستگاه لنفاوی

دستگاه لنفاوی هم یک سیستم دفاعی برای بدن است. دستگاه لنفاوی موجوداتی که باعث بیماری می شوند را فیلتر می کنند و از صافی می گذرانند. دستگاه لنفاوی گلبول های سفید خون را تولید می کنند و همچنین آنتی بادی هایی برای مقابله با بیماری ها به وجود می آورد. همچنین دستگاه لنفاوی مایعات و مواد مغذی را در بدن توزیع می کند و مایعات و پروتئین های مازاد را تخلیه می کند به طوری که بافت ها متورم نمی شوند.

دستگاه لنفاوی از شبکه ای از رگ ها تشکیل شده که به گردش مایعات بدن کمک می کند. این رگ ها مایعات اضافی فضاهای بین بافت ها و اندام ها را با خود می برند و به جریان خون باز می گردانند.

دستگاه عضلانی

دستگاه عضلانی از بافت هایی تشکیل شده که با دستگاه اسکلتی کار می کنند تا حرکات بدن را کنترل کنند. برخی از عضلات -مانند آنهایی که در بازوها و پاهای شما هستند- ارادی و اختیاری هستند. به این معنا که شما تصمیم می گیرید چه موقع آنها را حرکت دهید. عضلات دیگر، مثل آنهایی که در معده، قلب، روده ها و اندام های دیگر شما هستند غیرارادی هستند. این به آن معنا است که آنها به طور خودکار و به وسیله دستگاه عصبی و هورمون ها کنترل می شوند. شما اغلب حتی متوجه نمی شوید که آنها در حال کار هستند.

بدن از سه نوع بافت ماهیچه ای درست شده است: اسکلتی، صاف و قلبی. هریک از این بافت های ماهیچه ای این قابلیت را دارند که که منقبض و منبسط شوند که به بدن اجازه حرکت و کار را می دهد.

ماهیچه های اسکلتی به بدن کمک می کنند حرکت کند.

ماهیچه های صاف که غیرارادی هستند و در داخل اندام های بدن مثل معده و روده ها واقع شده اند.

عضله قلب تنها در قلب است و حرکت آن غیرارادی است.

دستگاه عصبی

دستگاه عصبی از مغز، نخاع و اعصاب ساخته شده است. یکی از مهمترین دستگاه ها در بدن شما، یعنی دستگاه عصبی، سیستم کنترل بدن شما است. دستگاه عصبی ایمپالس های عصبی را به سراسر بدن می فرستد، از سراسر بدن دریافت می کند و پردازش می کند. این ایمپالس های عصبی به ماهیچه ها و اندام های شما می گویند که چه باید بکنند و چگونه به محیط پاسخ دهند. سه بخش در دستگاه شما وجود دارد که با هم کار می کنند. دستگاه عصبی مرکزی، دستگاه عصبی محیطی و دستگاه عصبی خودکار.

دستگاه عصبی مرکزی (The central nervous system) شامل مغز و نخاع است. دستگاه عصبی مرکزی ایمپالس های عصبی می فرستد و اطلاعات اندام های حسی را تجزیه و تحلیل می کند که همین درباره چیزهایی که می بینید، می شنوید، می بویید، مزه می کنید و احساس می کنید به مغز شما می گوید. ایمپالس عصبی موجی از تحریک شیمیایی و فیزیکی در طول یک رشته عصبی و در پاسخ به یک محرک است.

دستگاه عصبی محیطی (The peripheral nervous system) شامل اعصاب کرانیواسپانیال است که به خارج از مغز و نخاع منشعب می شوند. دستگاه عصبی محیطی ایمپالس های عصبی را از سیستم عصبی مرکزی به ماهیچه ها و عضلات و غدد می برد.

دستگاه عصبی خودکار (The autonomic nervous system) حرکات غیرارادی مثل ضربان قلب و هضم غذا را تنظیم می کند.

دستگاه تولید مثل

دستگاه تناسلی به انسان ها اجازه می دهد که بچه دار شوند. اسپرم مرد، تخمک زن را در لوله فالوپ بارور می کند. تخمکی که در لوله فالوپ بارور شده رهسپار رحم می شود. رحم جایی است که جنین در طول یک دوره نه ماهه در آن پرورش می یابد.

دستگاه تنفس

دستگاه تنفس هوا را به داخل بدن می رساند و دی اکسید کربن را می زداید. دستگاه تنفسی از بینی، نای و ریه ها یا شش ها (جگر سفید) تشکیل شده است. وقتی که شما تنفس می کنید، هوا وارد بینی یا دهان شما می شود و از یک لوله دراز به نام نای پایین می رود. نای به دو لوله به نام لوله های برنشی (نایژه ای) اصلی منشعب می شود که به شش ها می روند. نایژه های اصلی به لوله های حتی کوچک تری به نام نایژک منشعب می شوند.

نایژک ها به کیسه های هوا یا آلوئول تنفسی ختم می شوند. اکسیژن این مسیر را دنبال می کند و از میان دیواره های کیسه های هوا و رگ های خونی عبور می کند و وارد جریان خون می شود. در همان زمان دی اکسید کربن به داخل شش های می رود و بازدم می شود.

دستگاه اسکلتی

دستگاه اسکلتی از استخوان ها، رباط ها و تاندون ها تشکیل شده. دستگاه اسکلتی به بدن شکل می دهد و از اندام ها محافظت می کند. دستگاه اسکلتی با دستگاه عضلانی کار می کند تا به حرکت بدن کمک کند.

مغز استخوان بافتی نرم و چرب است که گلبول های قرمز خون، بسیاری از گلبول های سفید خون و سایر سلول های سیستم ایمنی بدن را تولید می کند. مغز استخوان در داخل استخوان ها یافت می شود.

دستگاه ادراری

دستگاه ادراری مواد زاید را به شکل ادرار از خون می زداید. کلیه ها مواد زاید را از خون دفع می کنند. مواد زاید با آب ترکیب می شود تا ادرار را تشکیل دهد. ادرار از کلیه ها به دو لوله نازک به نام میزنای (حالب) می رود و از آنها رهسپار مثانه می شود. وقتی که مثانه پر می شود، ادرار از طریق مجرای خروجی مثانه تخلیه می شود.