طراحی نواحی پیک نیک

[Anooshe 11,040]

طراحی نواحی پیک نیک

 

نواحی پیک نیک

تعریف:عبارتست ازانجام یک نوع فعالیت تفرجی که در طول روزبا صرف حداقل یک وعده غذای بدون تشریفات درخارج ازمنزل و درهوای آزاد صورت می گیرد.

انجام پیک نیک از مدتها قبل بعنوان یکی ازفعالیتهای تفریحی موردعلاقه مردم دراکثر کشورهامعمول بوده است.درایران خروج مردم درسیزدهم فروردین ماه ازمنزل وانجام گردش و تفریح زندترین شاهد درزمینه پیک نیک سنتی است امروزه با گسترش شهرها، توسعه شبکه های ارتباطی،ازدیاد وسایل نقلیه،پیک نیک اکثراً درمحلهای توسعه یافته و مجهزبه تسهیلات رفاهی صورت می گیرد ودرکشورهای توسعه یافته متداول است.

 

 

رفتار مردم درفضای سبز

درنواحی پیک نیک(تفرج) هدف رسیدن به یک آرامش و راحتی است،که مردم درآن فضاها احساس می کنند.به همین دلیل وجود فضاهای خصوصی مهم است.معمولاً افراد با سلیقه های مختلف درجوارهم قرارمی گیرند.تعدادی می خواهند کاملاً تنها باشند،تعداد دیگری معمولاً می خواهند درجوار دیگران باشند وعده أی هم حالت وسط این دو را شامل می شوند.

 

 

انواع پیک نیک

1 پیک نیک معمول : ی استفاده کنندگان ازمیز ونیمکت پیک نیک که قبلاً درمحلهای نصب طراحی شده است،استفاده می نماید.

2 پیک نیک چمنی: عبارت است ازنشستن برروی چمنها و علفهای سبز و نظایر آن.

 

زمان ومدت پيک نيک

انجام پیک نیک معمولاً درطول روز صورت می گیرد.عموماً پیک نیک درتعطیلات پایان هفته و یا سایرایام سال مخصوصاً درفصل تابستان صورت می گیرد.مدت پیک نیک بسته به محل،موقعیت ،شرایط طبیعی وعوامل دیگرمتغیراست.ولی رویهم رفته حد متوسط طول مدت پیک نیک حدود دو ساعت است.

 

 

انواع مناطق پیک نیک

1 تفریحی 2 گروهی 3 بین راهی 4 خوشه أی جنگلی

 

انتخاب محل پیک نیک

انواع تفرج معمولی درایران و جهان ازنظرمیزان توسعه مورد نظربرای اجرای تفرج درمحیط زیست یا سرزمین بازبه دو دسته گروه بندی می گردند:

1 تفرج متمرکزشامل آندسته ازتفرجهاست،که نیازبه توسعه دارند وبرای برپایی آنها یکسری امکانات زیربنایی باید مهیا شود،مانند:شنا،اسکی،خورگشت،اردو زدن، دوچرخه رانی ، بازدید آثارفرهنگی.

2 تفرج گسترده شامل آندسته ازتفرجهاست که نیازبه توسعه ندارند،مانند:کوهنوردی، شکار ، و… یا به توسعه اندک نیازدارند،مانند ماهیگیری، صحرا گردشی ،اسب سواری و تماشای جانوران در طبیعت.

با توجه به مطالب بالا تفرج خورگشت و اردوگاه جزء تفرجهای متمرکز به حساب می آیند.

 

طرح نواحی پیک نیک

طرحی ازیک مکان پیک نیک با میزها،نیمکتها واجاق ها باید دارای وسیع ترین طیف انتخاب و بهترین بهره برداری ازسایت باشد.درطرح ریزی سایت انواع فضاها با استفاده از شکل زمین،زندگی گیاهی و امکانات موجود درسایت حاصل می شود.

ایجاد محدوده أی با پناهگاهها،چشم اندازهای باز،مکانهای آفتابی و سایه،فضاهای بزرگ برای خانواده های بزرگ وفضاهای کوچک برای دونفرزن و شوهر واز قبیل… درطرح نواحی پیک نیک طرح اولیه وکلی،می تواند به فضاهای کوچکتردراندازه های متفاوت برای یک یا چند واحد تقسیم شود.تعیین موقعیت فضاها انعکاسی ازجنبه های زیریعنی سیمای ظاهری سایتهای کوچک،گرمادهی،جهت های آفتابی و سایه می باشد

 

 

در ارتباط با طراحی کاشت

درختکاری و ایجاد درختان دراین مناطق بایستی حتی الامکان بیشتربا گونه های بومی و مناسب باشد،ازاینرو ازکاشت انواع گونه های زیستی که منظره شهری به منطقه می دهد بایستی خودداری نمود.درختکاری بایستی ازنظرنگهداری،اقتصادی وازگونه های مقاوم به شرایط نامساعد باشد.طراحی باید

براساس یکی ازاستفاده های مورد نظرازنظرزیباسازی، کنترل ترافیک،کنترل صدا،جدانمودن ازیکدیگریا جلوگیری ازفرسایش،خلق و ایجاد سایه و نظایرآن باشد.برای حفظ یک تناسب خوشایند ومعقول بین

فضاهای بازو بسته باید نسبت 40 درصد فضای بازبه 60 درصد فضای بسته رعایت شود.درمنطقه پیک نیک روشن کردن درختان با حفظ 50 % تاج پوشش به ایجاد سایه روشن کمک می کند.

[Anooshe 11,040]

واحدهای پیک نیک

10 مترفاصله بین آنها طراحی می / نواحی پیک نیک عمدتاً دردسته های 10 تا 100 تائی با 7 شوند.هرواحد پیک نیک تقریباً حدود 36 مترمربع فضا دارد یک ظرفیت،شامل 20 واحد پیک نیک به فضای بازی حدود 4000 متر مربع نیاز دارد که با یک مانع به فاصله 60 متر ازفعالیتهای دیگردراطراف فاصله دارد.هروسیله أی برای ارائه خدمات باید حداکثرتا فاصله 122 متری ازپیک نیک مهیا شود.شیر آب حداکثر درفاصله 30 متری ازهرواحد باشد. مرکز پارکینگ یک فضایی حدود یک پنجم کل فضای پیک نیک را نیاز دارد

 

 

مبلمان نواحی پیک نیک

دو نوع نیمکت وجود دارد:

1 آنهایی که درروی زمین ثابت می شوند وباحفرکردن،داخل زمین قرارمی گیرند.این نوع به آسانی به سرقت برده نشده و دارای ساخت تازه تری می باشند،به طوری که قطعات میز و نیمکت مجزا از هم بوده و درکنار هم کارگذاشته شده اند.

2 آنهایی که قابلیت تحرک دارند و بالای زمین قرارمی گیرند معمولاً بصورت یک مرتبه (میز ونیمکت با هم) ساخته می شوند.این وسایل بادوام بوده و برای فرح بخشی مورد نیاز هستند.موادی که برای میزونیمکتها مورد استفاده قرارمی گیرد،شامل بتون،استیل،پلاستیک و چوب است.چارچوبهای بتونی با نیمکت چوبی و میزبا رویه چوبی،سخت وبا دوام هستند،اما درمقام مقایسه بدون بازده بوده ویک چیز تکراری و ناخوشایند با ظاهری شهری است.

انواع مختلفی ازبتن دررنگهای متنوع با بافتهای خشن استفاده می شود.اما آنها اصلاً مناسب چشم اندازهای طبیعی نیستند تنها هنگامی که سنگ بخش قابل ملاحظه أی از محیط را تشکیل داد ، و پایه های میز بکار رفته ساده و همرنگ پیرامون باشد،بتن کاملاً مناسب است .

فلز: استیل رنگ شده منظره شهری دارد، درصورتیکه استیل دارای پوشش پلاستیک یا لعابدار ، خیلی بهتر به نظر می رسد.

پلاستیک : دربعضی جاها به عنوان جانشین چوب مورد استفاده قرارمی گیرد. پلاستیک بازیافتی شبیه چوب بوده و دارای پوشش سخت است ولی می تواند همانند چوب کارکند و مطلوب است.

 

چوب : از تمام جهات مناسب است.روشهای معمول دراستفاده چوب بکاربردن الوارهای یک تکه جهت دادن یک منظره روستایی به یک مکان می باشد.سطح میز و نیمکت باید صاف باشد و می توان از بخشهای نیم دایره ، کنده های اره شده و پرداخته شده استفاده کرد

 

سدر،بلوط،سیاه کاج و شاه بلوط برای این کار چوب مناسبی دارند و صنوبرو کاج اسکاتلندی برای این کار در درجه دوم قرار دارند.دیگرچوبها قبل ازاینکه درمعرض هوا قرار گیرند نیاز به حفاظ دارند.رنگهای ترکیبی یا خانگی باید کم مصرف شوند ، زیرا آنها اغلب ساختارهای بومی را ناجور به نظرمی رسانند،بهتر است از رنگهای روغنی استفاده شود

 

 

اجاق ها

شرایط آب و هوای خوب پخت و پز در هوای آزاد را دلپذیر می سازد.خطرات آتش برای چشم اندازدربسیاری ازمناطق بالاست واستفاده ازآتش درفضای بازبسیارمهم است.اجاق ها یک علامت مشخص دارد که آتش را درهمانجا ونه جای دیگرروشن نمود. نوع آتشدان می تواند متفاوت بوده و درتناسب بافت و تمدن بومی محل باشد.دراین ارتباط دو نوع اصلی وجود دارد:

1 آتش های صحرایی سطح پایین

2 آتش های صحرایی درارتفاع بالا

 

سوخت برای اجاقها می تواند چوب باشد که ازمراکزفروش درمحل خریداری می شود یا ازمحل جمع آوری می گردد.ذغال چوب هم می تواند استفاده شود بویژه دراجاقهای در ارتفاع بالا یا پایه دار وبلند که ذغال چوب را استفاده کننده ها می توانند به همراه خود بیاورند.مزیت چوب اینست،که گرمای بیشتری را تولید می کند،مراقب ازآن آسان وخاکستر کمتری تولید می کند.

 

 

زباله

درهمه زمانها انواع مختلفی اززباله درنواحی پیک نیک و مکانهای برپائی آتش وجود دارد.هیچ چیزبه آن اندازه که درجائی آشغال برروی زمین باشد،سایت را زشت و بد منظره نمی کند،لذا آشغالها باید به طورقطع مدیریت و سازماندهی شوند،دراین زمینه دو روش وجود دارد:

یکی اینکه مردم را تشویق کنیم که زباله ها را با خود به بیرون ازسایت ببرند.

دوم اینکه درداخل سایت زباله ها جمع آوری شود وظروف زباله أی را برای آنها مهیاکنبم برای اینکارکافی بودن تعداد ظروف ،قرارگیری صحیح آنها درمحلهای مناسب است.

درجاهایی که ازنظرعلم زیست محیطی پیشرفته هستند،چرخه مجدد زباله درسایتهای برون شهری مورد اجرا گرفته است.

چندین سطل آشغال نزدیک پارکینگ ماشینها قرارگرفته و مردم را تشویق می کنند تا شیشه،قوطیهای آلومینیومی و دیگرزباله ها را جدا کنند وبرای چرخه مجدد فرستاده شود.

 

آب آشامیدنی

دربیشترمناطق برون شهری بعلت شرایط آب و هوایی و فعالیتهای که انجام می گیرد، مقدارزیادی آب آشامیدنی قابل دسترس می طلبد.فواره های نوشیدن آب می تواند روی تیر چوبی ساده اما ظریف و زیاد دراطراف محل پارک ماشین یا درساختمان تسهیلات بهداشتی عمومی نصب شود

 

 

 

پناهگاهای نواحی پیک نیک

درآب و هوایی بارانی و جایی که نیمکتها،میزها وچمن ها اغلب خیس هستند آب و هوای گرم،جایی که سایه مهم است،ولی بوسیله درختان نمی تواند تأمین شود،آب و هوای بادخیزجایی که سایبان با یک شومینه داخل آن مطلوب است،محلهایی که حشره ها بسیارشایع هستند،وجود پناهگاه می تواند بسیارمفید باشد وپناهگاهها تا حدود زیادی متأثر از ساختارهای بومی و محیطهای جنگلی می باشند و اگر در آن محل جنبه زیباشناسی پناهگاه مدنظراست ، با طراحی معماری از نظرفرم و مصالح مورد استفاده دست یافتنی است.

 

 

 

 

منبع:مجموعه مقالات همایشهای آموزشی وپژوهشی فضای سبزشهرتهران(جلددوم)