رفتن به مطلب

سنگ هاي آسماني


moein_13

ارسال های توصیه شده

سنگ هاي آسماني

 

1481802531411920720513272461621763810483211.jpg

در آغازين روزهاي ژانويه 1801 ژوزف پياتزي جرمي را در آسمان رصد نمود كه ابتدا يک دنباله دارها به نظر مي‌رسيد ولي زماني كه مدار آن به درستي تعيين گرديد، مشخص شد كه سياره بسيار كوچكي است. پياتزي آن را سرِس ناميد. تا چند سال بعد سه سيارک جديد ديگر كشف شدند و تا پايان آن قرن صدها عدد از آنها شناسايي شده بودند. تا به امروز تعداد اين سياركها به چند صد هزار رسيده است و هنوز اكتشاف آنها ادامه دارد. تعدادي از سياركها چنان كوچكند كه از زمين قابل رؤيت نيستند. مجموع جرم سياركها از جرم ماه كمتر است و اگر همه آنها را يک جا جمع كنيم، سياره كوچكي را تشكيل مي‌دهند كه قطر آن كمتراز نصف قطر ماه است.

بعد از مریخ و قبل از مشتري كمربندي از اجرام كوچک سنگي و فلزي وجود دارد كه در محدوده‌اي بين 2 تا 4 واحد نجومي (فاصله زمين تا خورشيد)، به دور خورشيد مي‌چرخند. اين اجرام به قدري كوچک هستند كه نمي‌توان آنها را سياره ناميد، از اين رو آنها را با اصطلاح خرده‌سيارک مي‌شناسند. خرده‌سياركها ابعادي از 1000 كيلومتر براي سِرِس تا چند سانتيمتر براي خرده سنگهاي خيلي ريز دارند.

هر چند ميليونها خرده‌سيارک در كمربند مورد بحث وجود دارد اما آنها بسيار از هم دورند و فضاي اين كمربند در هنگام گذر از آن خيلي خالي به نظر مي‌رسد. در زمان شكل‌گيري منظومه شمسي، اجرامي كه در مدار مورد اشاره قرار گرفته بودند به دليل اثرات جاذبه ی عظیم مشتری و فاصله مخصوصي كه از خورشيد داشتند، دچار موقعيتي شدند كه از يكپارچه شدن آنها جلوگيري مي‌كرد.

بيشتر دانش ما از سياركها مربوط به مطالعه پاره‌اي از آنها است كه در زمين سقوط كرده‌اند. سياركها عمدتاً از سيليكات يا همان سنگ -92/8%- و كمي از آهن و نيكل -5/7%- تشكيل شده‌اند. باقي جرم تشكيل دهنده سياركها را آلياژهايي از اين سه ماده تشكيل مي‌دهد. شهاب‌سنگهايي كه منبع سياركي دارند، بسيار شبيه سنگهاي زميني هستند.

اولين سياركي كه از نزديک مطالعه شد گَسپرا بود كه در ليست سياركهاي كشف شده شماره 951 را به خود اختصاص داده است. اين سيارک در اكتبر 1991 و توسط فضاپيماي گاليله از نزديك رصد گرديد.

21545159781862514661751661662718972892.jpg

در آگوست همان سال سيارک ايدا به شماره 243 توسط همان فضاپيما از نزديک مورد بررسي قرار گرفت. بزرگترين كشف سفينه گاليله يعني پيدا كردن قمر كوچكي براي ايدا نيز در همين زمان انجام شد. اين پاره‌سنگ يک و نيم كيلومتري كه داكتيل ناميده شد، اولين قمري است كه براي يک خرده‌سيارک پيدا شد.

اولين تلاش بشر براي فرود بر سطح يک خرده‌سيارک و سعي در نمونه‌برداري از آن در 12 فوريه 2001 اتفاق افتاد. فضاپيماي نير (NEAR) كه در 17 فوريه 1996 به فضا پرتاب شد، قبل از فرود بر سطح اِرُس از ماتيلد نيز ديدار كرد. اين فضاپيما كه به مدت يک سال با اِرُس پرواز مي‌كرد، علاوه بر عكسهاي فراواني كه از اين خرده‌سيارک به زمين ارسال نمود، توانست در هنگام فرود بر سطح آن عكسي از فاصله 120 متري اِرُس به زمين بفرستد كه البته قسمت پاياني تصوير مخابره نشد. در برخورد اين فضاپيما با خرده‌سيارک، سيستم پيغام رساني آن از كار افتاد. اين تلاش اگر‌چه موفقيت آميز نبود اما اطلاعات بسيار با ارزشي براي دانشمندان به ارمغان آورد.

مواد تشکيل دهنده خرده سيارکها از آنجا که از چهار و نيم ميليارد سال قبل يعني زماني که منظومه شمسي متولد شد، دست نخورده باقي مانده‌اند، بسيار مورد توجه دانشمندان هستند. دانشمندان اميدوارند با مطالعه چنين نمونه‌هايي پاسخ بسياري از سوالات خود در زمينه پيدايش جهان و خصوصاً تولد منظومه شمسي را بيابند.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

تجمع خرده‌سياركها بيشتر در كمربندي بين مريخ و مشتري است. اما مي‌توان آنها را در همه جاي منظومه شمسی رؤيت كرد. در بعضي زمانها و با توجه به پاره‌اي اتفاقات نجومي مانند برخورد خرده‌سياركها باهم، اثرات مختلط جاذبه مشتري و خورشيد و ساير عوامل ديگر، يک يا چند سيارک مدار اصلي خود را رها كرده و به سمت داخل يا خارج كمربند، منحرف مي‌شوند. اگر خرده‌سياركي از يک و سه دهم فاصله زمين تا خورشيد، به زمين نزديكتر شود، در دسته‌اي جا مي‌گيرد كه NEA يا سياركهاي نزديک به زمين ناميده مي‌شوند.

تعداد سياركهاي نزديک به زمين كم نيستند و احتمال برخورد آنها به زمين نيز زياد است. دانشمندان احتمال مي‌دهند كه برخورد يک خرده‌سيارك 9 كيلومتري با زمين باعث انقراض نسل دایناسورها شده است. در سال 1989، خرده سياركي با قطري حدود 450 متر از فاصله 720،000 كيلومتري زمين عبور كرد و با حدود 6 ساعت تفاوت زماني از كنار زمين گذشت.

با اين حساب مطالعه خرده‌سياركهاي نزديک به زمين علاوه بر افزايش شناخت دانشمندان نسبت به نمونه‌هاي فضايي باستاني، سطح آگاهي بشر را درباره احتمال برخورد آنها با زمين و مطالعه راه‌هاي جلوگيري از آن نيز ترقي مي‌دهد. نكته سومي كه بايد به اين موضوعات اضافه كنيم اين است كه خرده‌سياركها منابع عظيمي از مواد خام مي‌باشند كه در شتاب جاذبه صفر منتظر معدنكاران فضايي به سر مي‌برند. شتاب جاذبه بسيار اندک خرده‌سياركها، برداشت مواد خام از آنها را به منظور ساخت تجهيزات مورد نياز فضانوردان آينده در مسيرهاي طولاني فضايي بسيار مقرون به صرفه و آسان مي‌نمايد.

 

منبع:

 

دانش فضايي

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...