روغن کشی به روش پرس سرد

[Mahdi Eng 22,940]

کارخانجات روغنکشی از دانه های نباتی – مقایسه کارخانجات نوین و قدیمی

 

 

- مقدمه :

 

روغن های نباتی از منابع مهم انرژی زا در خوراک انسانی هستند و از ادوار گذشته مورد مصرف در تهیه انواع غذاها قرار میگرفته و این مهم از هزاران سال پیش تا کنون مورد توجه ملت ها و دولت ها بعنوان اقلام مصرفی در سبد کالای استراتژیک بوده است.

رویکرد صنعت برای تامین روغن نباتی و روش استخراج آن بعلل پیشرفت های صنعتی ۵۰ ساله اخیر و برای تولید انبوه نیاز به ماشین آلات و نوآوری های جدید را ایجاب مینمود لیکن این پیشرفتهای صنعتی که مشهور به روش گرم میباشد اثرات بسیار مخربی بر سلامت انسانها گذاشت و طبق آمار های موجود سرطانهای سینه و کبد و دیگر عوارض برخاسته از روش مذکور روش اخیر گرم (Hot- Pressing ) را به بهینه سازی و تولید طبیعی با هزینه های کمتر در بخش انرژی و روش مشهور به سرد( Cold-Pressing ) ظرف ۱۰ ساله اخیر گرایش داده است.

 

 

تاثیرات کلان اقتصادی روش های روغنکشی متداول قدیمی در مقایسه با روش سرد بر جامعه:

۱- در روش جدید روغن گیری از روش سرد به این مهم اشاره میشود که از خروج ارز جهت تصفیه روغن ها جلوگیری میشود.

 

 

۲- مصارف انرژی صرفا به برق منتهی می شود و در نتیجه از مصرف انرژی در بخش پخت دانه های روغنی که معمولا توسط سوخت های فسیلی انجام می شود جلوگیری می گردد و بدین لحاظ از آلودگی هوا و آب و محیط زیست و دیگر عوارض آن جلوگیری شده و کارخانجات تولیدی به روش سرد در طبقه صنایع سبز قرار میگیرند.

 

 

۳- مسلما از بروز بیماری های مرتبط با روش گرم از جمله انواع چربی خون –انسداد عروق قلبی – سکته سرطانهای سینه و دیگر عوارض جانبی جلوگیری میکند و طبعا هرینه های درمانی آن که بیشتر بصورت ارز هم میباشد در این بخش حذف میگردد.

 

 

تاثیرات کلان اقتصادی روش های روغنکشی متداول در مقایسه با روش سرد برای صاحبان صنایع :

 

بخش اول : روش تولید

روش سرد و در مقایسه با روش های موجود گرم

 

۱- از ماشین آلات متعدد از قبیل دیگ بخار / دیگ پخت / مغز شکن دانه ها / و Huller یا تخت کننده دانه ها حلال های شیمیایی / مخازن تحت خلاء و یا فشار برای استخراج روغن ها از دانه های روغنی استفاده نمی شود و به طبع از مصارف برق بالا و سر و صدا و سرویس دادن به استهلاک این نوع دستگاه ها هم خبری نیست. سیستم روش سرد بدون بو و سر و صدا کار می کند و مضافا مصرف برق آنهم در مقایسه با روش گرم به یک بیستم است .

۲-نحوه احداث و اجرای روش سرد بسیار آسان و با ملحقاتی چون بالابر ها و سیلوی تغذیه و سیلوی ذخیره روغن بپایانی سریع می رسد و نهایت زمان نصب کمتر از ۱۰ روز است و لذا نصب سریع و بهره برداری سریع از روش سرد بسیار زود به نتیجه میرسد.

۳- خط تولید برای یک ظرفیت ۵۰ تن- ورودی دانه های روغنی بسیار آسان و از دیدگاه پرسنلی به ۲ نفر مهندس برق با گرایش در مکانیک و ۴ نفر کارگر ساده برای جابجایی محصول در یک شیفت و ۲ شیفت باقی مانده بدون کارگر قابل اداره کردن است.

۴- تاثیرات کلان اقتصادی در روش سرد بسیار قابل توجه است

الف- هزینه ۱:۵ برای تبدیل دانه ها به روغن و کنجاله

 

ب- استهلاک بسیار پایین در اختصار ماشین آلات تولید

ج- سلامت روغن های استحصالی در مصرف مستقیم خوراک انسانی بعنوان روغن های ۱۰۰% ارگانیک و بدون نیاز به تصفیه شمیمایی

د- عدم آلودگی محیط زیستی

ه- عدم سرطانزایی در مصرف روغن ها به روش سرد و در مقایسه با روش گرم که روغن از ۱۸۰ درجه تا ۲۲۰ درجه در مراحل تولید گرم میشود و نشت حلال های معدنی را هم بهمراه دارد.

بیان توجیهات لازم برای جایگزینی خطوط قدیمی با خطوط جدید تولید در روش سرد

بخش اول – در خصوص سرمایه گذاری در بخش ماشین آلات و تولید روغن ها

در این بخش با مطالعه ساده در روش گرم - با اثبات برتری در تولید روغن و در مقایسه با روش گرم قدیمی(۵۰ سال پیش ) مقدمتا بایستی نسبت به روش های قدیمی توضیحاتی موجز داده شود :

روش پرس های گرم و استخراج مانده روغن با حلال

————————————–

این روش که نوعا”Hot-Pressing نامیده میشود الزاما بایستی دانه های روغنی عمل آوری بشود و مراحلی چون پوست گیری /شکستن /ورقه ( پرک ) شدن / و پختن ..انتقالات از هر دستگاه مخصوص این عملیات را بهمراه داشته باشد.

Roasting/Flaking/Huller/ Conveyors + Energy For Roasting alike Steaming Etc.

لذا با محاسبه قیمت ماشین آلات متعدد در این بخش Hot Pressing و هزینه های لازمه نگهداری و مصرف انرژی حامل های برق و حرارتی برای پخت معلوم میشود که رسیدن به عملیات روغنکشی و استحصال روغن و کنجاله – صرف هزینه زیادی در بر دارد که فعلا ما در صدد برآورد قیمت دقیق آن نیستیم – همین قدر معلوم است که صرف چنین هزینه هایی قیمت تمام شده محصولات روغنکشی را افزایش میدهد. برای مثال اکثر کارخانجات در روش مذکور در استعلام بهای کارمزدی برای دانه های سویا قیمت حداقل نرخ تبدیلات را ۶۵ تومان اعلام نمودند. در حالی که روش سرد که نیاز به آماده سازی دانه های روغنی را ندارد نرخ تبدیلات را از قرار هر کیلو ۳۲٫۵ تومان اعلام نمودند !

از دیدگاه محیط زیستی هم روش یاد شده دارای بوی زیاد و زننده و نشت حلال در روغن استحصالی و محیط و یا اطراف کارخانه است و نوعا برای همجواران چنین کارخانجاتی مراتب زیست محیطی دچار مشکلات است.

از نظر آنالیز و مختصات – روغن بدست آمده چه بدست آمده باشد و چه مقداری از بازیافت روغن (کیک پرس) با حلال صورت گرفته باشد –روغن بدست آمده با حدود ۲۰% لرد است –که مشکلات لرد گیری را هم بدنبال دارد و محصول به لحاظ نشت حلال های صنعتی قابل مصرف خوراک انسانی نیست و کلادر طبقه خام قرار میگیرد و بایستی این نوع روغنها حتما تصفیه شیمیایی بشود.

 

 

نتایج :

 

روغن های بدست آمده در روش گرم قابلیت مصرف را بطور مستقیم ندارند و پایه طبیعی و خلقی آنها تخریب شده – مضافا از دیدگاه علمی:

١- روغن ها دارای رنگ دانه های تیره حاصل از حرارت دهی و یا حرارت ایجاد شده در روش هستند.

٢- نوع زنجیره روغن ها بهم ریخته – و بعضا میزان ترانس روغن ها دگرگون و یا افزایش یافته است.

٣- سمومی از قبیل گلیکوزیلانات و اروسیک اسید و یا گسیپول بسته به نوع دانه روغنی مصرف شده در روغن های موصوف ملاحظه میگردد.

۴- سازگاری طبیعی روغن های بدست آمده در روش گرم و حسب مصرف در خوراک انسانی بشدت آسیب دیده اند و بطور کلی ویتامین های محلول در روغن از بین رفته است و روش گرم هرگز نمیتواند جوابی برای نیاز دارو و موارد بهداشتی حسب مصرف روغنها داشته باشد.

گرچه که مدعیان این روش برای چاره کار – تصفیه شیمیایی را تجویز و اعمال می نمایند – اما حقیقتا برگردان حالت طبیعی روغن و فی الواقع روح نزع شده از طبیعت روغن – امری محال و ممتنع است و روغن های روش گرم پس از تصفیه با وصف این که چشم و زبان و بینی را گول میزنند !

پس محاسبات اقتصادی و کیفیت آن که از حدود ۵٠ سال پیش بنیان گذاشته شد باعث اثر مخرب بر سلامت و ظهور امراض و بیماری های عروق و قلبی /بیحالی و فقدان انرژی کار / سرطان سینه در خانمها – ناباروری نسلی و غیره نداشته است و متعاقب آن کشور ها و دولت ها را مجبور به واردات دارو های قیمتی ضد سرطانها و بیماری های ایجاد شده از جمله ام اس رایج در این بخش کرده است.

———————————

روش Cold- Pressing

 

————

روش مذکور از همان دانه های روغنی تمیز شده در روش Hot-Pressing بدون هیچگونه عمل آوری بهره میگیرند – دانه ها سرد وارد اکسترودر شده – و کلیه عملیات لازم در اکسترودر محاسبه شده و کنترل های لازمه از قبیل خود حرارتی بتوسط دستگاه صورت میپذیرد.

اما تفضیلات این روش :

０- روغن زیر ۴۰ درجه سانتی گراد( بعضا” به ٣٠ درجه هم نمیرسد) بدون از دست دادن ماهیت طبیعی آن خارج میشود –– رنگ دانه ها -و سختی ها ( لرد) و سمومی چون Erucic Acid , و Golocosinalate ایجاد نمیگردد.

لذا اگر ورودی دانه ها سویا باشد – حاوی کلیه ویتامین های نهفته در دانه همچون Vitamin-E است – اگر دانه های آفتابگردان باشد – روغن سرشار از ویتامین A میباشد اگر دانه های کلزا باشد – به رنگ آفتابگردان روشن و سرشار از ویتامین های امگا و عاری از سمومی چون Erucic Acid است.

و قیاس نمایید سایر دانه های دیگر را که با خواص و صفات آنها که در طبیعت قبول رشد و نمو نموده اند – روغن ها و کنجاله های آنان ویتامینه و سالم بدون سوختگی روغن ها و یا حلال خوردگی از دستگاه خارج میشوند.

 

آقای مهندس امیر محمود مقدسی متولد سال ۱۳۳۶ در شهر تهران در مهندسی ماشین آلات از دانشگاه تهران تحصیل خود را بپایان رسانده و متعاقب آن اقدام به طراحی و ساخت دستگاه جدید روغن گیری به روش سرد نمود که نهایاتا” در سال ۱۳۷۵ موفق به کسب گواهی ثبت اختراع روش Cold- Pressing از سازمان ثبت اختراعات گردید.

تالیف: امیر حسن مقدسی