مردی که از برخورد پرتو پروتونی با سرش جان سالم به در برد

[azarafrooz 14,221]

آناتولی بوگروسکی، دانشمندی روسی در موسسه ی تحقیقاتی ذرات بنیادی در شهر پروتوینو بود که زیاد با شتاب دهنده ی ذره ای u-70 سر و کار داشت. در روز سیزدهم جولای سال 1978، بوگروسکی متوجه شد که یکی از قسمت های شتاب دهنده درست کار نمی کند. وقتی که او برای پیدا کردن مشکل، مشغول بررسی دستگاه شد، به خاطر از کار افتادن بعضی از سیستم های امنیتی یک پرتو پروتونی با سرش برخورد کرد!

بوگروسکی گزارش داد که هنگام برخورد، نوری هزار برابر روشن تر از نور خورشید دیده است ولی هیچ دردی احساس نکرده است. کمی بعد سمت چپ صورت او آن قدر ورم کرد که دیگر قیافه اش قابل تشخیص نبود. همکارانش او را به بیمارستان بردند ولی کسی انتظار نداشت که بوگروسکی زنده بماند. میزان تششعاتی که او دریافت کرده بود بسیار بیشتر از میزان کشنده بود.

پرتو از پشت سر او وارد و از کنار بینی اش خارج شده بود. پوست بخش هایی از سر و صورتش که پرتو سوزانده بود، در عرض چند روز کنده شد. دکتر ها حدس می زدند که بوگروسکی بعد از چند روز بمیرد ولی او بر خلاف انتظارات زنده ماند. از لحاظ ذهنی هم آسیبی به بوگروسکی وارد نشده بود. او حتی در سال های بعد دکترایش را هم گرفت.

عوارض جانبی مختلفی در انتظار این دانشمند روسی بودند ولی هیچکدام خطرناک نبودند. بعد از دو سال سمت چپ صورت او به طور کامل فلج شد. او نسبت به قبل زودتر از کار های فکری خسته می شد. بوگروسکی هر چند وقت یک دچار تشنج هم می شد. او به طور کامل قدرت شنوایی گوش چپش را از دست داد و در گوش راستش هم همیشه صدای ناخوشایندی می شنید.

بوگروسکی به فعالیت در دنیای علم ادامه داذ و نقش هماهنگ کننده ی آزمیشات فیزیک موسسه را بر عهده گرفت. به خاطر مخفیانه بودن آزمایشات شوروی، او نزدیک به ده سال اجازه نداشت با کسی درباره ی اتفاقی که برایش افتاده بود حرف بزند.

اگر امروز صورت آناتولی بوگروسکی را ببینید، با صحنه ی عجیبی روبرو خواهید شد. سمت راست صورت او مانند یک پیرمرد معمولی چروکیده شده است ولی سمت چپ صورت او در طول این 34 سال هیچ تغییری نکرده است، انگار که اصلا زمانی نگذشته است!

بوگروسکی تمایل دارد به دانشمندان سایر کشورها اجازه بدهد که روی او آزمایش انجام بدهند. به گفته ی خودش او نمونه ی فوق العاده ای برای آزمایش اثرات پروتون و محدودیت های بدن انسان است. ولی او تا کنون پول کافی برای خارج شدن از شهر پروتوینو را نداشته است.

[seyed mehdi hoseyni 27,119]

پرتو پروتونی چی هست؟

[azarafrooz 14,221]

در سال 1886 گولد اشتاین مشاهده کرد که اگر کاتود لامپ تخلیه شکافهایی داشته باشد، تابش دیگری در جهت مخالف اشعه ی کاتودی جریان می یابد. وی این اشعه را اشعه ی کانالی نامید. چون اشعه ی کانالی در جهتی مخالف با اشعه ی کاتدی که بار منفی دارد حرکت می کند، تامسون پیشنهاد کرد که این تابش را اشعه ی مثبت بنامند.

تامسون به محاسبه نسبت q/m یعنی نسبت بار به جرم پروتون پرداخت. تامسون برای اندازه گیری نسبت q/m پرتوهای مثبت روشی جدید ابداع کرد. وی فرض کرد که هر ذره ی پرتو مثبت دارای باری مساوی و متضاد با بار الکترون است. همچنین ثابت کرد که نسبت بار به جرم اندازه گیری شده برای اتم هیدروژن، برابر با مقداری است که از تقسیم بار الکترون بر جرم یک اتم به دست می آید. از مقدار q/m هیدروژن معلوم شد که جرم ذرات مثبت 1837 برابر جرم الکترون است.

 

در سال 1911 ارنست رادرفورد، در آزمایشهایی که در آنها که نیتروژن با ذرات آلفا بمباران می شد، دوباره با چنین ذرات باردار مثبتی روبرو شد و آنرا به عنوان هسته هیدروژن شناسایی کرد. تا سال 1920، او به این نتیجه رسیده بود که این ذره ، ذره بنیادی است و با توجه به این که واژه "protos" ، در زبان یونانی به معنی نخستین است، آنرا پروتون نامید تا موقعیت اولیه در خور اهمیت آن را در میان هسته‌های اتمی عناصر نشان دهد.

 

جرم پروتون برابر است با mp = 938.272 MeV/C2 = 1.6726X10-27 Kg که 1836 برابر جرم الکترون است. برای مشاهدهواپاشی پروتون به ذرات سبکتر ، جستجوی تجربی فراوانی انجام شده ، ولی تا به حال نتیجه‌ای حاصل نشده است. مستقل از مد واپاشی ، حد پایین طول عمر میانگین پروتون ، τ ، را می توان حدود 1025 سال دانست. عمر میانگین پروتون در بعضی از مدهای واپاشی خاص به حد بالاتری می‌رسد، برای مثال در واپاشی

 

p → e+ + π0

مقدار τ بزرگتر از 1032 سال است. که در آن e+ , n0 نوترینو و پوزیترون هستند. (به ذرات بنیادی مراجعه کنید). بار الکتریکی پروتون مثبت است. این بار در مقایسه با بار الکترون مقداری مساوی و علامتی مخالف دارد.

 

qp = -qe = -e

شواهد تجربی نشان می‌دهد که ماده (از لحاظ بار الکتریبکی) خنثی است.