زمستان خوابی در خزندگان...

[Iman-Emperatour 4,937]

 

دمای بدن خزندگان وابسته به حرارت محیط میباشد در فصول گرم فعالیت طبیعی را در محیط انجام می دهند و در فصول سرد قادر به تحمل دمای محیط نمیباشند. به همین دلیل در این گونه جانوران زمستانخوابی رخ میدهد.

خزندگان گروهی از مهره داران میباشند که در خشکی و یا آب زندگی میکنند. پراکندگی خزندگان جهانی میباشد و میتوان تنوع گونه ای آنها را در اکثر نقاط جهان یافت. بسته به شرایط اکولوژیکی و کلیمایی برخی از گونه های خرنده در مکانی به خصوص پراکنده شده اند و در همان مکان با محیط سازگاری پیدا کرده اند.

دمای بدن خزندگان وابستگی شدیدی به حرارت محیط دارد و بسته به حرارت محیط ریتم فعالیت های خود را تعیین می کنند در مناطق گرمسیری دنیا خزندگان زمستانخوابی ندارند و در طول سال فعالیت های خود را انجام می دهند . اما در مناطق معتدله در طول سال نمیتوانند فعالیت طبیعی خود را در زیستگاه های خود انجام دهند. خزندگان در مناطق معتدله در طول فصول گرم فعالیت خود را به طور طبیعی در محیط طبیعی انجام داده اما به محض اینکه هوا سرد شود از فعالیت های محیطی خود کاسته و در نهایت با سردی کامل هوا به خواب فرو میروند طول مدت خواب زمستانی بستگی به شرایط کلیمایی و میکروکلیمایی منطقه دارد. در مناطق معتدله با ارتفاعات بالا طول دوره زمستانخوابی بیشتر از مناطق معتدله با ارتفاعات پایین میباشد . نتایج مطالعات زمستانخوابی روی برخی از گونه های خزنده فلات ایران نشان دهنده تنوع در طول دوره زمستانخوابی میباشد . برای مثال برخی گونه های سوسمار در زاگرس مرکزی حدود شش ماه به خواب زمستانی فرو میروند اما در برخی نقاط دیگر زاگرس مرکزی طول دوره زمستانخوابی کاهش یافته و به سه ماه میرسد . این تفاوتها نشان دهنده تاثیر ارتفاعات در طول دوره زمستانخوابی است. در مناطق دیگر طول دوره زمستانخوابی به شدت کاسته شده، برای مثال طول دوره زمستانخوابی برخی خزندگان در خوزستان به کمتر از دو ماه می رسد . برخی نتایج دیگر نیز نشان داد که در برخی مناطق ایران زمستانخوابی به صورت کامل رخ نداده و یا بهتر این گونه ها فاقد زمستانخوابی کامل میباشند. برای مثال در نواحی حاشیه خلیج فارس و قسمتهای جنوبی جلگه خوزستان زمستانخوابی کامل رخ نمی دهد .

تنوع طول دوره زمستانخوابی در فلات ایران بسیار بالا میباشد این تنوع ناشی از تنوع در شرایط اکولوژیکی و کلیمایی مناطق مختلف میباشد.

بد نیست در مورد تغذیه گونه های زمستانخواب مطلبی کوتاه بیان شود. گونه هایی که زمستانخوابی دارند غذای خود را از کجا تامیین میکنند؟ نتایج تحقیقات نشان داد که گونه های زمستانخواب در طول فعالیت زیستی (یعنی قبل از سرد شدن هوا) چربی بالایی را در شکم خود جمع آوری نموده و در طول دوره زمستانخوابی از آن استفاده میکنند . بنابراین ذخیره چربی غذای اصلی جانوران زمستانخواب میباشد.

به طور کلی، زمستانخوابی به شدت تحت تاثیر شرایط کلیمایی قرار گرفته و در گونه های مختلف بسته به مکان پراکندگی متفاوت میباشد، و در فلات ایران تنوع طول دوره زمستانخوابی را میتوان مشاهده نمود.

روزنامه آفتاب