رفتن به مطلب

برج های تاریخی ایران


ارسال های توصیه شده

[h=2]برج های تاریخی ایران[/h]

گرد آوری اطلاعات برج های تاریخی ایران و تبدیل آن به یک مرجع هدف این تاپیک می باشد .

 

 

فرهنگ و تاریخ > تاریخ ایران- رضا مرادی غیاث‌آبادی:

خیلی از شهرهای ایران را با برج‌هایش می‌شناسیم؛ بناهایی که هرچند به‌نظر می‌آید کاربردی آرامگاهی داشته‌اند، اما بعید نیست استفاده‌های دیگری هم از آن‌ها می‌شده.

وقتی در این بناها دقیق می‌شویم، علاوه بر ریزه‌کاری‌های معماری و مهندسی ساخت آن‌ها، با نمایشگاهی از نقش و نگارهای زیبا و کتیبه‌هایی با خط‌های گوناگون مواجه می‌شویم. برج‌های ایرانی، نشانه‌هایی هستند از هنر و دانش ایرانی که هنوز بعد از حدود هزار سال، در سرزمین زلزله خیزی مثل ایران سر پا مانده‌اند.

در کنار این برج‌ها بنای دیگری نبوده است و به نظر می‌رسد بناهایی منفرد و مستقل بوده‌اند و نه بخشی از یک مجموعه.

معمولا اولین و نخستین بخش یک بنا که به مرور زمان تخریب می‌شود، گنبد آن است. به نظر می‌رسد برج‌ها اول گنبد داشته‌اند که به مرور زمان از بین رفته است.

تنها یک معمار می‌تواند درک کند که ساختن شیارهایی به این دقت و به این بلندی بر روی یک بنا، آن‌هم به این دقت و ظرافت تا چقدر دشوار است.

همه برج‌ها یک زیرزمین هم دارند و همین قضیه باعث شده تصور شود که برج‌ها صرفا محل دفن بوده‌اند. اما نکته این‌جاست که ساختن یک بنای بلند و سنگین، احتیاج به یک پی عمیق دارد و به همین خاطر تا اندازه زیادی گودبرداری و پی‌سازی شده که هر استفاده‌ای از آن می‌توان کرد.

حدود بیست و پنج برج با این مشخصات و ویژگی‌ها در ایران موجود است که هشت تای آن‌ها در این صفحه معرفی شده‌اند.

برج اخنگان

گنبد این برج با آجرهای لعاب‌دار لاجوردی و فیروزه‌ای‌اش در نوع خود بی‌نظیر است. کتیبه‌های روی سنگ قبر داخل برج نشان می‌دهد که آرامگاه گوهرخاتون بوده است.

Akhangan-zr.jpg

بدنه برج نیز پر بوده است از نگاره‌های گل‌هایی از کاشی فیروزه‌ای که تقریبا همه‌شان به باد یغما رفته است. این برج کنار روستای اخنجان در ده کیلومتری آرامگاه فردوسی در توس قرار دارد. برج اخنگان از بقیه برج‌ها جوان‌تر است و متعلق به سده نهم هجری است

برج لاجیم

Lajim-zr.jpg

امروز تبدیل به زیارتگاه مردم شده. در بالای بدنه برج، دو ردیف کتیبه دیده می‌شود که کتیبه پایینی به خط ایرانی کوفی و کتیبه بالایی به خط پهلوی است. این برج را در قرن پنج هجری ساخته‌اند و کتیبه‌ها نشان می‌دهند که آن وقت‌ها هنوز خط و زبان پهلوی رایج بوده. از کتیبه‌ها این‌طور برمی‌آید که این‌جا محل دفن یکی از شهریاران زیاری است. با این حال چون کتیبه‌ها درست و کامل خوانده نشده، هنوز این قضیه قطعی نیست. برج لاجیم در شرق پل سفید، در کوهستان‌های بلند مازندران، و بین جنگل‌های انبوه قرار دارد

برج خرقان

kharaghan-zr.jpg

وقتی در راه قزوین به همدان به شهر آبگرم می‌رسید، جاده‌ای به سمت غرب می‌رود که پس از حدود بیست کیلومتر، شما را به روستای «حصار ارمنی» می‌رساند. برج خرقان در نزدیکی این محل قرار دارد. برج‌های خرقان، دو تا هستند و هر دویشان در کنار هم و با فاصله بیست و شش سال از هم ساخته شده‌اند.

برج‌های خرقان، موزه آجرکاری ایرانی‌اند و ده‌ها طرح آجرکاری در ساختن‌شان به کار گرفته شده است. گنبد آن‌ها هم دوپوش است. یعنی دو گنبد بر روی هم ساخته شده تا مقاوم‌تر باشند. در زمین‌لرزه چند سال پیش در منطقه آوج و آبگرم، این دو برج آسیب‌های زیادی دیدند

برج طغرل

toghrol2-zr.jpg

این برج نزدیک‌ترین برج به تهرانی‌هاست. در قرن ششم ساخته شده و محل آن شهر ری نزدیک گورستان ابن بابویه است. گنبد برج کاملا از بین رفته. سایه‌هایی که روی مقرنس‌های خارجی برج می‌افتد، در ساعت‌های مختلف روز، تصاویر زیبایی می‌سازد و برای کسی که با آن آشنا باشد، در حکم یک ساعت آفتابی بی‌نظیر است

لینک به دیدگاه

برج سه گنبد:

سه‌گنبد نام برجی است در جنوب شرقی شهر ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی

این بنا آرامگاه بوده و در سال ۵۸۰ قمری در جنوب شرقى ارومیه ساخته شده.

مقبره یا برج آجری سه گنبد متعلق به قرن ششم هجری بوده و در مدخل بنا سه کتیبه به خط کوفی باقی مانده است.

برخى از مورخین عقیده دارند که این بنا به جاى

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
‌اى از دورهٔ‌ ساسانى احداث شده است، ولى هیچ‌گونه سند معتبرى مبنى بر صحت ادعاى خود ندارند.

از سوى دیگر در مدخل بنا سه کتیبه به خط کوفى است که آن را از سنگ تراشیده‌اند و در پایان کتیبه، محرم سال ۵۸۰ هجرى خوانده مى‌شود. از این رو شاید بتوان مقبره یا برج آجرى سه گنبد را متعلق به قرن ششم هجرى دانست. طبق این کتیبه این بنا به دستور یکی از امرای سلجوقی به نام شیث قاطه المظفری ساخته شده است. از نظر معماری این بنا با مقابر قرن ششم هجری قمری بخصوص مقابر مراغه و سایر مقبره های دوره های سلجوقی مشابهت فراوانی دارد.بنای تاریخی سه گنبد عبارت است از سکوی بلندی که به شکل استوانه و مدور ساخته شده است.قطر بنا 5 متر و ارتفاع آن 13 متر می باشد. ساختمان فعلی دو طبقه است و در چهار سمت آن دریچه‌هایی وجود دارد.طبقه اول به نام سردابه خوانده می شود که دارای پوششی قوس‌دار است و بدین وسیله از طبقه دوم مجزا می‌شود.درب کوچک طبقهٔ اول ۱ متر و ۷۰ سانت ارتفاع دارد. طبقهٔ دوم که اتاق مقبره خوانده مى‌شود داراى درى به ارتفاع دو و نیم متر است.به عبارت دیگر، ‌بناى استوانه‌اى شکل مدور داراى دخمه‌ایست که قسمت فوقانى آن را به وسیلهٔ آجر تبدیل به بنایى شامل اطاق مقبره کرده‌اند و مدخل آن در یک قالب معمارى پر نقش و نگار محاط شده و در بدنهٔ استوانه‌اى برج تعبیه شده است؛ درگاه ورودى آن در میان طاق‌هاى سطحى واقع شده و از لحاظ معمارى زینت‌ خاصى به آن بخشیده است.سقف اصلی گنبد و دیوارهای آن تماما سالم و بر جا می باشد. طبقه دوم بنا مانند سایر مقادیر دوره سلجوقی روی سردابه احداث شده استتزئینات سر در ورودی مقبره در نوع خود کم نظیر می‌باشد و به صورت قطعات سنگ و گچ با نقوش هندسی و کتیبه به خط کوفی تزئین شده است.

مصالح قسمت‌های تحتانی بنا تا ارتفاع حدود 3/6 متر از سنگ‌های تراش خاکستری رنگ ساخته شده و از این قسمت به بالا تمام مصالح بنا از آجرهای چهار گوش می‌باشد.این اثر با شماره 242 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برج گنبد ، غفاريه ، مراغه:

 

اين گنبد يكي از بناهاي تاريخي قرن هشتم هجري است كه در زمان سلطان ابوسعيد بهادرخان،پادشاه ايلخاني ساخته شد. از آنجا كه نظام الدين احمد بن حسين الغفاري در زمان حكومت " سلطان يعقوب بن حسن بيك آق قويونلو " عمارتي نزديك اين برج احداث كرد و املاك و باغي را وقف آن نمود ، اين آثار به نام او به " غفاريه " اشتهار يافت .

اين بناي آجري مكعب شكل بر روييك سكوي سنگي ساخته شده و چهارگوشه ي آن به وسيله ستون هايي كه داراي تزيينات آجري است مانند گنبد سرخ طراحي شده است .

درگاه ورودي اين برج در سمت شمال قرار دارد و داراي يك طاق نماي بزرگ با سردر مزين به كاشي هاي سياه ، سفيد و فيروزه اي است . دو كتيبه به خط ريحان و با نام سلطان ابوسعيد در اين سر در جاي دارد.از قراين پيداست كه اين بنا مربوط به " امير شمس الدين قراسنقر الچركسي المنصوري " از امراي ممالك مصر است كه در سال 728 ه . ق به دستور سلطان ابوسعيد به قتل رسيد.

%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF%D8%BA%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87.jpg

[TABLE=class: cms_table]

[TR]

[TD]برج شاطر :[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=class: cms_table_pico_body]اين برج در روستاى صومعه ۸/۵ کيلومترى اردبيل در يک فضاى وسيع و گسترده بنا شده است. در حوالى برج به فواصل گوناگون، تپه‌هاى باستانى قرار دارد. بيشتر آن‌ها مربوط به دوره‌هاى پيش از اسلام به ويژه دوره اشکانى است.[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD][/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=class: cms_table_pico_body]برج از داخل استوانه و از خارج ده ضلعى با طول اضلاع ۲/۶۳ متر است و ازاره‌اى سنگى به ارتفاع ۱/۵ متر و مرکب از چهار رج سنگ‌ تراش دارد. بر روى پايهٔ سنگى، جرزهاى دو وجهى آجرى و در فاصله آن‌ها قاب‌سازى‌هاى آجرى با طرح‌هاى مختلف انجام شده است. ورودى برج در ضلع شرقى و در بالاى پايهٔ سنگى واقع شده که پنج يا شش پله در برابر آن قرار داشته است. از کتيبه و پوشش بنا چيزى برجا نمانده است، ولى از شيوه معمارى برج و شباهت آن با مقبره چلبى اوغلو در سلطانيه چنين برمى‌آيد که احتمالاً از بناهاى قرن هشتم هجرى باشد.[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

02.jpg

برج چهل‌دختر دامغان برج آجری در مغرب شهر

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
پشت آرامگاه امامزاده جعفر و کنار جاده
برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
به
برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
قرار دارد. ارتفاع برج مذکور تقریباً ۱۵ متر و محیط خارجی آن ۲۳ متر و قطر داخلی آن ۵/۵ متر است. این برج که تقریباً به سبک
برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
و میل رادکان بنا شده در سال ۴۴۶ هجری(۱۰۵۴ میلادی) به امر
برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
ساخته شده‌است.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
برج چهل دختر دامغان

 

 

در بیرون این برج کتیبه‌ای به

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
قرار دارد که خواندن آن بسیار مشکل می‌باشد. فقط «امر ببناء هذا لقبة الامیر الجلیل ابوشجاع» و در آخر کتیبه «ثلثمائه» از آن خوانده می‌شود و معلوم می‌شود که از بناهای قرن چهارم هجری است. به علت استحکام بنا خوب دوام کرده بطوریکه هیچگونه آثار خرابی در آن مشاهده نمی‌شود. در بالای در کوچک این برج که به جانب جنوب باز می‌شود کتیبه‌ای است از گچ به خط کوفی گویا نام بانی آن را نوشته‌اند.

در وسط برج، قبر ساده‌ای است که از گچ که صاحب آن معلوم نیست و از قرائن چنان بر می‌آید که تا چندی قبل سطح داخلی برج مرتفع‌تر از زمان کنونی بوده‌است زیرا با اندکی دقت، قسمتی را که در زیر خاک بوده و بعداً خاک برداری شده‌است می‌توان تشخیص داد.

قدر مسلّم اینکه اسم چهل دختر یا چهل دختران مربوط به دوره‌های قبل از اسلام می‌باشد و بعید به نظر نمی‌رسد که این ساختمان نیز مانند ساختمان چهل دختر سمنان از خشت خام بوده، چون به مرور زمان قسمتی از آن که فرو ریخته، در قرن چهارم یا پنجم به دستور ابوشجاع که هویت او تا اندازه‌ای مجهول است مجدداً با در نظر داشتن طرح سابق آن، منتهی با آجر و سقف مخروطی شکل بنا گردیده‌است .

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...