رفتن به مطلب

ارسال های توصیه شده

درود دوستان خوبم.:icon_redface:

 

یکی از مشکلات اساسی بچه های معماری در هنگام بستن طرح نهایی،توجه نکردن به بحث ارائه رساله شون هست.به طوری که تمام زمان و وقتشون رو می زارن به روی طرح و کرکسیون کردن با استاد و در نهایت شیت بندی و ماکت و پیش خودشون فکر می کنن که کار سهل و آسونی هست و در طی چند روز رساله رو می شه بست.در حالی که همیشه در زمان های منتهی به دفاع اینقد کارهای جورواجور براتون پیش می آد که این رساله دقیقا می شه قوز بالا قور.پیشنهاد می کنم هم زمان به فکر رساله ی کارتون هم باشید.

 

درسته اونجور که به شیت ها معماری و فایل ارائه اون توجه می شه به رساله توجه نمی شه ولی اگه یکی از اساتید رساله رو باز کنه...و رساله به صورت سر دستی و سرسری جمع شده باشه...می تونه محل خوبی برای ایراد های بنی اسرائیلی اساتید باشه....

 

در این تاپیک می خوام در مورد یکی از موضوعات مطالبی رو برای یک رساله ی معماری با موضوع آموزشکده ی معماری ارائه کنم.

 

 

به شوخی یکی از دوستانم گفت این مطالب پُر کننده های خوبی هستن تا رساله پر شه...

 

حالا با نیت پُر کنندگی یا ارائه یک رساله ی خوب..این مطالب ارائه می شه.امیدوارم مورد توجه تون قرار بگیره.

 

به مرور این مطالب رو در این تاپیک تزریق می کنم.:icon_gol::icon_redface:

 

نکته:

دوستان برای ذکر این مطلب در تارنماهایی دیگه لطف کنن به مولف این تاپیک و تالار پیش روشون ارج بزارن و لینک این تارنما رو هم در پایان مطلبشون ذکر کنن.ممنونم

icon_gol.gificon_redface.gif

لینک به دیدگاه

ضرورت و اهداف طرح

یادداشتی در باب چند و چون ادبیات آموزش معماری

 

آموزش و پرورش ، آنچنانکه امروزه این دو کلمه را توامان به کار می بریم و از آن جهت که این مفهوم شناخته ذهن همگان است و یا در مورد دستگاههای مربوط اجرایی و اداری اطلاق می شود . ممکن است نام و عنوان قابل توجهی باشند امروز در زمینه علوم تربیتی به درک و مفهوم پرورش متوجه هستیم و یا حداقل اینکه پرورش را مقدم بر آموزش می دانیم . حاصل معلومات نوین درباره انسان ، اصل را بر پرورش او قرار داده است و خصایص و استعداد های روانی ، ذهنی و بالاخره زندگی انسان در جامعه است . پرورش در گرو وجود نظام آموزشی پویا است به طور کلی یک نظام آموزشی پویا سه گانه ای بر عهده دارد . اینکه انتقال دهنده میراث سوم اینکه با ابتکار ارزش های فرهنگی نوین می پردازد .

 

آموزش پویا وسیله پرورش آزادی در وجود آدمی است در زمان قدیم ، ارسطو فیلسوف یونانی عبارت « آموزش آزاد » را مطرح کرده بود که مراد از آن را مجموعه تعلیماتی می دانست که آزادی بشر و گسترش و کمال آن کمک نماید .

 

معماری نیز به عنوان یکی از زیر شاخه های هنرهای تجسمی ، نیازمند پرورش افرادی برای گشایش افق های اندیشه های علمی ، زیبایی شناختی ، ساختاری و محیطی است و معمار طراح با توجه به مسئولیت پذیری حرفه ای و آزادی انسانی خود ، مقید به آفرینش فضای متعالی است . درمعماری گونه ای خاص از دانش وجود دارد که بسیار جذاب چرا که دانشی ، علمی کاربردی است طراحی به معنای خلق آینده ، نه تنها برای خودمان بلکه برای مردم ، برای آنانی که با آنها زندگی می کنیم و برایشان کار می کنیم . جوهره این طراحی دانش و شناختی است که معمار ارائه می کند . ویتروویوس ، رئوس مطالبی که معماران در رم باستان آموزش می دیدند را در ابتدای « ده کتاب شرح داده است .

 

تئوری توانایی مدلل کردن و توصیف و مهارت در اصول تناسب می باشد . در حالی که تجربه ، تمرین پی در پی و منظم حرفه در جایی که کار یدی براساس طرح نقشه کشی انجام می شود صورت می پذیرد ، ویتروویوس می گوید در مطالعه معماری دو نکته وجود دارد » چیزی که به آن معنی می دهد . اگر بخواهیم آموزشی سودمند در زمینه معماری داشته باشیم ، باید معماری را به خوبی بشناسیم و از آموزش درکی عمیق و متناسب با مقوله معماری فراهم آوریم « از طرف دیگر نیازهای اجتماعی و انسانی از معماری به قدری کاربردی و ملموس است که وظیفه معمار را بسیار مشکل تر و مسئولیتش را به عنوان سازنده فضا صد چندان می کند ، چرا که فضا محدوده ای است واجد انرژی ، که می تواند با ذهن افراد ارتباط برقرار کند و این ارتباط به هر گونه ای که باشد آن فضا را در ذهن مخاطب تعریف می کند .

 

اثر یک معمار ساختاری است که به همه افراد جامعه تعلق دارد و می تواند اثری جاودان و ماندگار باشد یا بر عکس ، به سرعت از بین رفته و به علت عدم کارایی لازم و استفاده مطلوب ، در گردونه روزگار محو گردد و جای خود را به آثار دیگری بدهد . یک معمار واژگانی را خلق می کند که یک جامعه با آن سخن می گویند یا گاهی یک تمدن واژه ای را بوجود می آورد که معمار با آن واژه خاص ، جاودانگی می بخشد .

 

 

رشته معماری از آن دسته رشته هایی است که نیازمند آموزش های اولیه قبل از دانشگاهی برای داوطلبانش می باشد .

لینک به دیدگاه

امروزه با توجه به تحولات خاصی که در جو علمی دانشجویی بوجود آمده ، رشته معماری مورد قبول و توجه اکثریت دانش آموزان این مرز و بوم قرار گرفته و اهمیت قابل توجهی پیدا کرده است . با توجه به جمعیت جوان ایران و نیاز کشور در جهت ایجاد فضاهای معماری با کیفیت و از سوی دیگر ادراک ضعیف و عدم شناخت صحیح از مقوله معماری در جامعه کنونی ، وظیفه برنامه ریزان و رهروان این رشته بسیار سنگین تر شده است ایران با سابرقه بسیار طولانی و درخشان در امر هنر و معماری ، یکی از مهره های اصلی در اتصال زنجیره تمدن بشری است .

 

از این رو باید به آموزش دقیق و پویای این هنر با شناخت کافی و تلاشی مستمر همت گمارد که این یک وظیفه فرهنگی ، حرفه ای و اخلاقی است تا سنتی پایدار و بستری مناسب و هماهنگ با دستاوردهای اجتماعی برای پویندگان این طریق مهیا گردد . سرمایه گذاری در بخش پژوهش و تحقیق ، ایجاد کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی ، آشنایی با برجستگان این رشته ، همراه با برنامه ریزی های منظم و منسجم می تواند مفید باشد و جوی سازنده ، فعال و پویا در این قشر فرهنگی ایجاد نماید .

 

امکان انجام فعالیتهای علمی فرهنگی مشترک با دانشگاهها و مراکز معتبر علمی جهان نیز از مواردی است که جای خالی آن را در فضاهای علمی پژوهشی ما به وضوح می توان دید

به یقین نیاز شدیدی برای بدست آوردن یک آموزش معماری مفید و کارا در برنامه های دانشگاهی وجود دارد نه بوسیله جدا کردن آن از تکیه گاه شغلی ، بلکه وارد کردن آن به تکیه گاه فعالیتهای شخصی بوسیله افزایش پژوهش ها و پربار کردن آنها و قابل دسترس نمودن آنها برای دانشجویان معماری و همه آنانی که در بخشی از این برنامه های آموزشی سهمی دارند .

 

به طور کلی کنار آمدن با هر بعدی از زندگی فعالیت حرفه ای که آن را با دنیای اطراف ارتباط می دهد . آینده را می سارد ، گذشته را با افتخار می کند آنها همیشه مفهومی حرفه ای ، تخصصی را به آموزش ایده ال ارتباط می دهد .

 

چنین تئوری باید راهنمایی برای گسترش گونه ای از آموزش باید که این دقیقاً به عنوان جزئی انسجام یافته با تارپود کار حرفه ای است که پیامد آن نیز به مراتب بهتر و مثمرثمر تر خواهد بود .

 

معماران جوان نیز به حمایت معماران کار کشته نیازمندند . مشاوران بزرگ می توانند با سپردن بخشی از کارهای خود به جوانان مستعد نوعی از آموزش پویا را در جامعه حرفه ای ارائه دهند . بزرگترین ٱموزش از معماران و مشاوران بزرگ یادگیری کار بزرگ است . دانشجویان معماری نیازمند حمایت سازمان ها و شبکه های فراگیر و سراسری هستند . در هر صورت اصلاح و ارتقاء و رشد کمی و کیفی آموزش رشته معماری نیازمند تلاش همه جانبه ، مستمر و خستگی ناپذیر همه معماران و دست اندرکاران این رشته خواهد بود .

 

در طراحی محیط های آموزشی شاید مهم ترین ویژگی فضا تغییر پذیری آن باشد بنا به نظر کارشناسان آموزش این خصیصه فضایی باعث می شود قوه خلاقیت در شاگردان رشد کند . در طراحی این دانسکده سعی گردید با نگرش متفاوت به عرف فضاهای آموزشی به تعریف فضایی جدید متنوعی برسیم که تعاملات و یادگیری انتقال اطلاعات و به تبع آن درصد رشد خلاقیت و یادگیری دانشجویان به حداکثر برسد .

لینک به دیدگاه

آموزشکده معماری

 

پروفسور « لاوسون » یکی از برجسته ترین تئوریسن های معماری و نویسنده کتاب « طراحان چگونه می اندیشند ؟ » اعتقاد دارند : از میان تمامی پروژه های معماری که می بایست طراحی شوند ، هیچ یک به اندازه طراحی آموزشی نمی تواند جذاب و دل انگیر باشد چرا که بسیاری از فعالیت های مهم انسانی و آموزش رشد می انجامد .

 

فضاهای آموزشی یکی از حوزه های معماری محیطی هستند که نقش عمده ای را در یک جامعه ایفا می نمایند . نقش آموزش در توسعه جامعه انکارناپذیر است .

 

بی توجهی و ناآگاهی در طراحی فضاهای آموزشی در بسیاری از کشورها نتایج نامطلوب خود را نشان داده است .

 

« هرمان هرتزبرگر » معتقد است فضای آموزشی از آنجا که به افراد بیشماری تعلق دارد و افراد با نقش های اجتماعی متفاوت در آن سهیم هستند موضوعی بسیار قابل توجه در طراحی است . یکی از مهمترین مسائل در این حوزه ، همدوستی میان تئوریهای آموزشی و کاربرد آن در طراحی فضاهای آموزشی است . در یک نگاه کلی ، چهار حوزه اصلی مورد توجه در مقوله طراحی محیط های یادگیری عبارتند از :

 

حوزه ویژگیها

فضایی خودمانی ، باز ، روشن ، بسته ، ساکت ، ارتباط با طبیعت ،

یادمانی ،

تکنیکی

 

روانی آرامش بخش ، ایمن ، لذت بخش بازی ، شبیه سازی ، خلق ، تشویق ،

روحی ، حس اجتماعی

 

فیزیکی گرما ، سرما ، خنکی ، دنج ، بصری ، معطر ، بافت

رفتاری مطالعه فردی ، همکاری ، کارگروهی ، فعالیتهای بدنی ، نوشتن ،

خواندن ، کار با کامپیوتر ، موسیقی ، تئاتر ، ارائه ، طراحی ، ساخت ،

آموزش ، استراحت ، بازی

 

این حوزه ها موجب توجه به جنبه های مختلف در طراحی فضاهای آموزشی بوده است و الگوهای مختلف طراحی آموزشی را به همراه دارد .

لینک به دیدگاه

در قرن 18 ، الگوی طراحی مسکن کشورهای غربی بر مبنای قرارگیری همجواری عملکردهای مختلف بود که هر یک فضای مورد نیاز خود را داشت اما بعد از آن مفهوم راهرو در طراح توسعه پیدا نمود راهرو با کریدور دیگر یک فضای ارتباطی صرف نبود بلکه محلی عمومی برای افراد به شمار می رفت . در حقیقت خانه دارای یک خیابان درونی شده بود که در آن افراد با یکدیگر تعامل می کردند . این تغییر نگرش فضاهای آموزشی نیز بسط پیدا نمود .

 

پس از جنگ دوم جهانی کلاس ها از یک چهار دیواری به فضاهایی برای زندگی تغییر یافت . معمارانی همچون « آلوارآلتو » ، « دنیس لاسدون » و « اسمیتسونها » از زمره اولین نسل طراحان آموزشی بعد از جنگ بودند .

 

الگوهای فضاهای آموزشی از پلانهای جعبه ای به صورت الگوهایی با نورگیرهای وسیع و مرتبط با فضای بیرون تغییر پیدا نمودند . اینها سمبلی از رهایی آلمانها از حکومت توتالیتور دوران گذشته قلمداد می شد .

 

سالهای دهه 70 قرن بیستم ، نگاه ها در طراحی محیط های آموزشی بیشتر متوجه درون فضاها و کیفیت های مربوط به اجزا طراحی معطوف بود . از سالهای 60 و 70 قرن بیستم ، بسیاری از کلاس های درس ، از حالت آموزش یکپارچه به سمت آموزش های فردی و گروه های کوچک تغییر پیدا نمود بنابراین نیاز به فضاهای آموزشی با پلان های باز ، بیشتر محسوس گردید .

 

 

بخش اول :

طراحی فضاهای آموزشی و حوزه های علوم رفتاری

 

 

یادگیری

تئوریهای یادگیری و طرح فضاهای آموزشی

روانشناسی محیط و الگوهای مدارس باز در دهه 60

 

 

یادگیری

Learning

یادگیری بخش مرکزی از زندگی هر فرد است و حتی زمانی که به آن فکر نمی کنیم هم اتفاق می افتد مثل زمانی که در مورد حوادث روزمره با دوستان خود حرف می زنیم .

معمولاً یادگیری را با نام مدرسه به خاطر می آوریم اما مطمئنا بسیاری از مراحل یادگیری در خارج از مدرسه صورت می گیرد مثل پارک ها ، حیاط مدرسه ، خیابان ، اطاق استراحت ، میزهای ناهار خوری ، راهروها و ... مهمترین مکاتب روانشناسی یادگیری ، مکتب « رفتارگرایی » و دیگری مکتب « شناخت گرایی » است .

 

دیدگاه رفتار گرایی بیشتر براساس اندیشه های تجربه گرایی و دیدگاه شناخت گرایی بیشتر براساس اندیشه های خودگرایی شکل گرفته است .

 

توجه عمده رفتارگراها به موضوع رفتار و شناخت گراها ، به فرایند ذهنی که رفتار ناشی از آن است می باشد . در حوزه روانشناسی آموزشی ، تاکید اصلی به آموزش موثر و لذت بخش است و مسائل مورد توجه در الگوهای طراحی فضاهای آموزشی از این منظر ، متوجه اهدافی نظیر : کمرنگ کردن نقش معلم ، هدایت خود محور دانش آموزان ، دامنه فعالیت بیشتر و مواردی مشابه این می باشد . در جستجوی این اهداف آموزشی ، فلسفه های مختلف آموزشی مانند : تجربه گرایی ، طبیعت گرایی ، آرمان گرایی و ... مکتب باز سازی و پیشرفت گرایی اشاره کرد . طبیعت گرایی « روسو» و اندیشه های آرمانگرایی فروبل با طرح باغ – کودک ( که موضوع بازی و نقش آن در تربیت می پردازد ) نیز از دیگر اندیشه های آموزشی است .

لینک به دیدگاه

ساختار گرایی :

طبق اندیشه های « بورنر » ، ساختار گرایی به یادگیری به صورت یک فرایند پویا نگاه می کند . به طور خلاصه در تئوری ساختار گرایی موضوعاتی مورد توجه است مانند :

 

- تاکید بیشتر بر یاد دادن و نه درس دادن

- تشویق استقلال و ابتکار

- نگاه کردن به یادگیری به عنوان یک فرایند

- توجه به چگونگی یادگیری افراد

- تشویق به برقراری ارتباط با دیگران

- تاکید بر زمینه ای که یادگیری در آن اتفاق می افتد

- معلمان بیشتر به صورت مربی و راهنما هستند .

- و ...

 

 

تئوری یادگیری و طرح

دیویی معتقد بود مدرسه قبل از هر چیز یک نهاد اجتماعی است زیرا آموزش و پرورش خود زندگی است به طور کلی نیمه اول قرن 20 حوادث تاثیر گذار را در حوزه آموزش در برداشته است :

در 1917 ، انقلاب اکتبر زمینه ساز پیدایش اولویت های فرهنگی – آموزشی در روسیه می شود و تمایل به آموزش که مدتها از آن جلوگیری شده بود با انقلاب شروع به انفجار می نماید . اصلاحات دانشگاهی 1918 در آرژانتین نیز نوعی مبارزه ضد الیگارشی در جهت استقلال دانشگاهها و مراکز آموزشی بود .

 

در ژاپن و در سال 1926 ، ترجمه « امیل » جریان فکری نهضت دموکراتیک در آموزش این کشور را بسیار توسعه می بخشد . در زمینه فضاهای آموزشی ، اولین گامها در این راستا در دهه 40 آغاز می گردد . در این سالها پروژه اصلاح آموزشی در فرانسه با تاسیس 800 کلاس جدید براساس اندیشه های آموزش و پرورش نوین آغاز می شود اما دیری نمی پاید که به دلایل سیاسی متوقف می شود تا اینکه در دهه 60 گروههای با عنوان آموزش و پرورش درمانی سبب پیدایش جریان فکری تعلیم و تربیت نهادی می شوند .

 

در این سالها مراکز تحقیقاتی مختلفی در حوزه های گوناگون آموزش شکل گرفته و به طور خاص می توان گفت توجه به فضاهای آموزشی نیز در این زمان صورت می پذیرد . در دهه 60 افرادی طرفدار نهضت «فرنه» به تحلیل و تاثیر عوامل محیطی مانند معماری آموزشی پرداختند تا آنجا که حتی در سال 1975 در قانون تعلیم و تربتی و تاثیر به این مطلب تاکید می شود که معماری آموزشی دارای نقش تربیتی است .

 

در این سالها آرزوی همگان این بود که فضای کلاس سنتی دگرگون شود . راهرو های مستقیم نمی توانست پاسخگوی نیازهای آموزشی جدید و نسل جدید باشد و این اعتقاد وجود داشت که آموزشگاههای سنتی فقط برای فلسفه آموزش بنشین ویادبگیر مناسب هستند .

 

در اولین گامها در برابر آموزشگاههای سنتی ، الگوهای فضاهای آموزشی باز از چند دهه گذشته مطرح و مورد استفاده قرار گرفتند . در پی طرح فضاهای آموزشی باز ، روانشناسان محیطی نیز آزمایش های مختلفی را درباره مفید بودن یا نبودن این فضاها انجام دادند و جنبه های مختلف آن را در برابر آموزشگاه های سنتی آزمودند . آنچه که یافته های علمی در این خصوص نشان می دهد ، این است که به یقین نمی توان گفت فضای آموزشی باز بر فضای آموزشی سنتی برتری دارد .

 

مادامی که روش های آموزشی مناسب با فضاهای آموزشی داشته باشیم ، در غیر این صورت این گونه فضاها نمی توانند مفید باشند . اما آنچه مسلم است ، ایده فضای باز در سال های اخیر در الگوهای مختلفی مانند « مدرسه بدون دیوار » ، « مدارس چند هسته ای » ، « مدارس اجتماعی » و ... تجربه های بسیار موفقی را در زمینه توسعه یادگیری به دست آورده و با اینکه مدافعان فضاهای آموزشی باز ادعا نمی کنند که دستاورد بزرگی را ارائه نموده اند اما این ایده به عنوان یک نمونه مناسب توسط آنان که به یادگیری به عنوان امری فعال ، اشتیاق آور و مسئولیت می نگرند در حال پیشرفت است .

لینک به دیدگاه

روانشناسی محیط و فضاهای آموزشی :

Environmental psyeholo & Eduncational Space

 

 

رفتار اجتماعی در خلا رخ نمی دهد ، لذا راه های گوناگون رفتار اجتماعی مرتبط با محیط کالبدی است . تعاملات اجتماعی در متن محیط طبیعی – مصنوعی واقع

می شود و از سوی دیگر انعکاس همین رفتار به جهان کالبدی باز می گردد .

 

انسان به علت زندگی در محیطی از همنوعان و اشیا با محیط در معرض تاثیر متقابل و پیوسته به نام « تعامل » است .

 

در این میان روانشناسی محیط بر تاثیر گذاری رفتار از عوامل و شرایط فیزیکی – معماری فضایی محیط تاکید می کند و درباره آن بحث می نشیند . این شاخه از روانشناسی را « وول » ویل مطرح ساخت که بعدها خصوصاً پس از دهه 60 محققان نامداری چون « بارکر » ، « لوین » ، « سامر » و ... توجه خود را به تاثیرهایی که از جنبه های فیزیکی مکانهای مختلف در رفتارهای فرد متجلی می شود معطوف ساختند و به مطالعه روابط میان افراد و مکانی که او خود را در فضا می یابد پرداختند .

 

 

روانشناسی محیط را می توان از منظر 3 مکتب مورد مطالعه قرار داد :

1- روانشناسی عمیقی با روانکاوی که براساس اندیشه های فروید و یونگ پایه گذاری شده است.

 

2- روانشناسی رفتار گرایی که عمدتاً به قسمتی از رفتار است که قابل مشاهده و اندازه گیری است .

 

3- مکتب گشالت که به دنبال پی بردن به هیات کلی رفتار از طریق بررسی اجزا مختلف رفتاری است .

 

به طوری کلی روانشناسی محیط قبل از پرداختن به یک مکان خاص ( نظیر : خانه ، مدرسه ، اداره و ... ) و بررسی توجه قرار می دهد . « رابرت گیفورد » در کتاب خود اصول و مبانی روانشناسی محیط به شرح مورد مذکور می پردازد و نمود این مفاهیم را در محیط های مختلف مانند خانه ، دانشگاه ، زندان ، کتابخانه و ... به طور خلاصه بررسی می نماید .

 

کتاب او مشتمل بر جمع آوری مطالعات و تحقیقات مختلفی است که در رابطه با رفتارهای خاصی که در محیط های مختلف انجام می گیرد می باشد و هر چند که تا حدودی به صورت پراکنده مطرح شده اند اما نتایج ارزشمندی را به همراه دارد که می تواند مورد توجه قرار گیرد . در مبحث یازدهم این کتاب با عنوان « روانشناسی محیط های آموزشی » به مسائلی نظیر : جایگاه در کلاس درس ، میزان سر و صدا ، نور و رنگ ، کیفیات آب و هوایی داخل کلاس مانند سرما و گرما و میزان رطوبت ، یادگیری و طراحی محیطی و ... پرداخته شده است .

 

در واقع ، تاکید روانشناسی آموزشی به آموزش موثرتر و لذت بخش تر است ، در این بین روانشناسی آموزشی عواملی مانند سر و صدا ، نور ، حرارات ، ازدحام ، آرایش و مبلمان و ... را مورد تاکید قرار می دهد و پژوهشگران این حوزه از روانشناسی به بررسی و آزمایش رفتارهای دانشجویان در محیط های آموزشی با تغییر عوامل مذکور می پردازند . به طور مثال در یک تحقیق درباره تاثیر صدا ، بالا رفتن صدا را عاملی برای کم کردن ارتباط معلم – شاگرد تکرار معلم ، تاخیر در یادگیری و بالا بردن فشار خون معرفی کرده اند ؛ یا در تحقیق و مقایسه بین محیط های آموزشی بزرگ و کوچک چنین مطرح شده که شاگردان در آموزشگاههایی با تعداد زیاد معمولاً به عنوان ناظر می آموزند اما در آموزشگاههای کم تعداد در فعالیت های مشارکت می کنند ؛ و مثال های بسیاری دیگر که در این مورد وجود دارد .

لینک به دیدگاه

روانشناسی محیط و الگوهای فضاهای آموزشی

Environmental psychology & Open- School Pattern

 

 

شاید بتوان گفت واکنش های شدید علیه محیط های آموزشی سنتی عامل اصلی و زمینه ساز توجه به الگوهای فضاهای آموزشی بوده است . « سامر » شرایط فضای سنتی را ناشی از فلسفه و بازگو کردن حفظیات می دانست و معتقد بود فضای کلاسهای سنتی برای فلسفه آموزش بنشین و یادبگیر مناسب هستند . بنابراین طرد فضاهای سنتی ، فرضیه ساز شکل گیری محیط های باز گردید و رفته رفته با افزایش جستارهای علمی ، ابعاد مفید و برای برخی دیگر نمی تواند مفید باشد .

 

در پی بردن طرح فضاهای آموزشی باز ، روانشناسان محیط نیز آزمایش مختلفی را درباره مفید یا نبودن این فضاها انجام دادند . « رابرت گیفور » در کتاب خود برخی عوامل مورد تاکید در فضاهای آموزشی را نظیر : سر و صدا ، نور ، ازدحام ، حرارات و مبلمان ، ... به طور خلاصه بیان و نتایج آزمایش هایی چند در تاثیر عوامل فوق اشاره می کند اما در این زمینه دسته بندی خاصی را ارائه نمی دهند .

 

در یک نمونه عوامل مورد توجه در طراحی فضاهای آموزشی متوجه حوزه هایی بوده اند نظیر :

 

1- عوامل نمادی :

 

که مربوط به مفاهیم ذهنی است که نسبت به یک مکان خاص مد نظر است مثلاً فضاهای بزرگ با مبلمان گرانقیمت که نمادی از سلسله مراتب اجتماعی است و می تواند حاوی چنین پیامهای باشد .

 

2- ابعاد سازمانی – اجتماعی :

 

سامر معتقد است محدودیت حرکت به وسیله قوانین سازمانی محیط های آموزشی و پرورشی تاکید و تشدید می شود و این محدودیت ها موجب ضعف « خودپنداره » دانش آموز می شود .

 

 

3- عوامل فیزیکی – معماری :

 

که به تاثیر مسائلی مانند حرارات ، بوردت ، نور ، صدا ، و ... می پردازد .

 

 

4- عوامل روانشناختی – فردی :

 

که تاثیر مسائلی مانند میزان هوش ، رشد ، شخصیت انگیزه ها و ... را مدنظر قرار می دهد .

 

به طور کلی در مبحث روانشناسی فضاهای آموزشی ، مطالعات گسترده ای در زمینه های متفاوت و بعضاً با گرایشهای خاص پژوهشگران به چشم می خورد که بیشتر به دنبال مشخص کردن بخشی از تاثیر یک عامل خاص در این گونه فضاها می باشد چنانکه به طور مثال عمده توجه بارکر به مساله اندازه محیط آموزشی و تاثیرات ناشی از تعداد شاگردان در نوع رفتارهای حاص در آموزشگاهها بوده و با سامر که مطالعاتی در زمینه انتخاب جایگاه در کلاس درس داشته است ؛ لذا در بررسی عوامل یاد شده و بهره گیری از این آزمایشها ، توجه به خصوصیات فرهنگی ، اجتماعی و محیطی ( که به عنوان بستر رفتار می باشد ) از یک سو از سوی دیگر ، کاستن متغیرهای مزاحم و آِمایش عوامل محیطی و رفتاری مشخص ، مورد توجه بوده است چنانکه در بسیاری از پروژه مورد مطالعه ، با تغییر هر یک از شرایط ، نتیجه آزمایش بعضاً کاملاً معکوس شده است .

 

بنابراین عمده مطالعات در مباحث مربوط به روانشناسی طراحی آموزشی به ویژه در سالهای 1970 سعی در به حداقل رساندن عوامل تاثیر گذار بر رفتاری خاص در یک محیط آموزشی داشته تا بتواند نتیجه برون داد رفتاری را حدس زده و تعیین نماید .

 

 

 

ادامه دارد...:icon_redface:

لینک به دیدگاه

نمونه های موردی :

کمیته بررسی معماری آموزشی ، سال 2000 در آمستردام ، اقدام به برگزاری مباحثی برای ایده هایی در جهت تغییر سیمای آینده طراحی فضاهای آموزشی نمود . طرح مبحث این موضوع با عنوان « تدابیر مختلف نوآوری در محیط های یادگیری » معرفی گردید . البته این موضوع صرفاً خود را محدود به شکل فضا نمی کرد بلکه مربوط به تاثیراتی که تغییرات روش های آموزشی بر مدرسه می گذارند نیز می شود . برخی از مباحث تاکید بر موضوعاتی داشت مانند :

 

- فضاهای قابل انعطاف برای تطبیق با موضوع کلاس

 

- کارهای گروهی

 

- تکنولوژی

 

- نزدیک شدن و پیوند هر چه بیشتر با جامعه

 

 

در مباحثی که مطرح شده است ، بیشتر تاکید بر 6 سر فصل :‌زمان ، مقیاس ، هزینه ، زمینه و مشارکت مورد نیاز می باشد .

 

 

بررسی چند نمونه موردی :

 

Heinavarra School

 

این مدرسه در کشور فنلاند و در سال 1999 ساخته شد . مدرسه برای بچه های آمادگی ( 5 و 6 ساله ها ) و پایه اول تا ششم ( 7 تا 12 ساله ها ) ساخته شده است و دارای 175 دانش آموز و 8 معلم و دو دستیار می باشد . ساختمان مدرسه توسط معماران آمریکایی ساخته شد که از طراحان آن در زمینه ساخت مدارس بر پایه محیط باز یادگیری ( از نظر متد آموزش ) و از نظر ساخت ، از مصالح چوب استفاده نمودند . نقاط شروع طرح بر مبنای راحتی ، قابلیت تغییر و همانندی با خانه بوده است .

 

ساختار اصلی مدرسه شامل یک هال مرکزی باز و یک محدوده وسیع یادگیری قابل رویت است .

 

در مجاورت آن کلاس هایی برای کارهای مختلف بچه ها وجود دارد . هال مرکزی شامل امکاناتی برای کار گروهی و کار فردی است .

این مدرسه دارای m 2400 زیر بنا و سرانه 3/12 می باشد .

 

 

 

Kuokkala School

 

این مدرسه که برای بچه های 13 تا 15 ساله است در سال 1994 به اتمام رسید . تعداد دانش آموزان حدود 400 نفر است .

مدرسه براساس اصول انعطاف و باز بودن شکل گرفته است . از دیگر اهداف مدرسه ، یادگیری خود انگیخته بچه ها ، کارهای عملی و کسب دانش است .

سرانه فضا به دانش آموزان 1/11 متر مربع و هزینه آن حدود 8 میلیون دلار می باشد .

adf0rbsyx2k2skxf5vv9.jpg

 

p97434xnwrqnlq1vac3p.jpg

 

w9e1l578zlu4faqseu5.jpg

لینک به دیدگاه

Alpha high school

 

این مدرسه نیز در زمره مدلهای AIA مورد بررسی قرار می گیرد و شاید یکی از بارزترین مصداق های مدرسه بدون دیوار به شمار آید . این مدرسه که برنده جایزه Governors است ، سال 1999 در Portland ساخته شد .

 

دبیرستان Alpha یک مدرسه تناوبی است که عمدتاً تاکید بر مهارتهای بچه ها دارد .

 

ساختار آن به گونه ای است که آموزش های متفاوتی را می تواند ارائه دهد . تعداد کم دانش آموزان باعث می شود تا یک محیط خانوادگی به وجود آید که در آن دانش آموزان و اعضای مدرسه کاملاً با یکدیگر آشنا هستند . مربیان در مدرسه برای بچه ها امکان مشارکت با جامعه را توسط ارتباط با مشاغل فراهم کرده اند . یکی از اهداف اصلی در طرح مدرسه این بود که مانند یک مدرسه نباشد . مدیران اصرار داشتند که امکانات باید کاملاً راحت و منعطف باشند .

 

معلمان دارای میزهای متحرک هستند و... اما کارامدترین بخش همه آنها ، قابل حرکت بودن دیوارهاست که به بچه ها و معلمان این امکان را می دهد تا دیوارها و مبلمان را براساس مبل و نیاز خود تغییر دهند .

 

فلسفه Alpha تشویق جوانان برای مهیا شدن به دنیای کار و نیز رشد به عنوان یک شهروند است .

 

زمان مدرسه از 30/9 صبح تا 00/16 بعد از ظهر است . آنها نیمی از روز را به یادگیری مسائل آکادمیک و نیمی دیگر را به کارآموزی می گذارنند . آنها در ابتدا از میان دامنه وسیعی بیش از 240 حرفه ، حرفه مورد نیاز خود را به صورت 3 تا 6 حرفه انتخاب می کنند .

 

این جستجوی اولیه نزدیک به 2 هفته طول می کشد پس از آن بچه ها شروع به تجربه 3 تا 6 محیط منتخب خود می نمایند .

 

هر یک از بچه ها می بایست کارهای خود را هر هفته به معلم یا ناظر خود نشان دهد تا مورد انتقاد و بازدید قرار گیرد .

 

بعد از گذراندن این دوره ، بچه ها به صورت علمی تر و دقیق تر بر مهارت های یک محیط ( حرفه )‌ بیشتر تاکید می کنند و همواره برای انجام پروژه هایی در زمینه مورد تحقیق خود تشویق می شوند . در پایان سال از آنها یک گزارش سالانه به همراه تایید از طرف مربی خواسته می شود . آنها علاوه بر پاسخگو بودن به ناظر و همکاران خود می بایست به نقش خلاقیت و ابتکار در محیط کار پی ببرند .

این مدرسه به جای راهرو ، خیابان های دانش آموزان دارد که در کنار خود ایوان ها و پیش ورودی هایی برای فضاهای همجوار که مانند یک ورودی برای هر همسایگی عمل می کند را داراست . اندیشه مشترک همه این همسایگی ها راحتی ، یادگیری تمام مدت ، مشارکت و اجتماع است .

 

 

در مدرسه Alpha بچه می توانند با محیط کالج آشنا شوند چرا که ساختمان آنها با یک کالج بومی در استفاده از فضا مشارکت می نماید . این کالج بعد از ظهر ها از فضای مدرسه استفاده می کند ضمن اینکه این مدرسه دارای فضای ملاقات برای محله و نیز یک مرکز کاریابی است .

 

این مدرسه یکی از بهترین رکوردهای آماری را در اختیار دارد به طوری که صد درصد دانش آموزان ، دوره های تحصیلی خود را با موفقیت به پایان رساندند و 97 درصد آنها بلافاصله مشغمول به کار شدند . میزان حضور بچه ها در مدرسه 95 درصد و میزان حفظ و نگهداری از مدرسه که در ابتدا به عنوان یک ریسک تلقی می شد ، نزدیک به 78 درصد گزارش شده است .

 

این مدرسه همچنین برنده جایزه نشریه مدارس و دانشگاههای آمریکا در سال 1999 می باشد .

smktvy8fql8uu4h6vcib.gif

 

b7y9t4ld1hilrfl41m9.gif

 

v7fledcnxs1x26och6.jpg

 

09hqjqd4ddu8i4wl1t31.jpg

 

 

 

ادامه دارد:icon_gol::icon_redface:

لینک به دیدگاه

در سال 2005 مسابقه طراحی مدارس Designshare از میان 24 پروژه معرفی شده به بخش نهایی ، 5 پروژه برتر را با شرح ویژگی ها و معیارها معرفی نمود . معیارها و اصول مورد قضاوت در این پروژه ها موضوعاتی بوده اند مانند :

 

- یادگیری فردی

 

- تعامل اجتماعی

 

- تجربه دنیای واقعی

 

- مشارکت جامعه

 

- تطبیق براساس نیاز

 

- تقویت سلامت و ایمنی

 

- استفاده از تکنولوژی

 

- ارتباط جهانی

 

- طراحی کارا و پایدار

 

براساس این معیارها ،‌5 فضای آموزش برتر در سال 2005 معرفی شده اند :

 

 

 

Universidad de Salamance

 

1- دانشگاه « سالامانکا »

رودخانه ای که از میان آن می گذرد و طبیعی که اجزا آن را یکپارچه می سازد . به نظر می رسد ، بسیاری از کمپ ها طوری طراحی شده اند که نیازهای حرکتی سواره را برآورد سازند و فضای باقی مانده برای افراد بماند . در طرح اصلی این بنا برای دانشگاه سالامانکا در اسپانیا چارچوبی در طرح فراهم ساخته شده است که به نیازهای حرکتی جامعه پاسخ دهد . این طرح میان مرکز تجاری و بنای جدید دانشگاه پیوند برقرار می نمایند . این فضا در سراسر رودخانه سازمان یافته است .

 

مجموعه طراحی شده با یک باغ هنر و یک پارک علوم کامل شده است . پلان اصلی دانشگاه براساس توسعه پایدار در زمینه 800 ساله تاریخی و اقتصادی شکل گرفته است . این یکی از قدیمی ترین دانشگاه اسپانیا است که باز شدن به سمت همسایگی ها را مد نظر قرار داده است . جهت گیری مجموعه به سمت رودخانه است و این مجموعه دارای یک « آگورا » فضاهای دیگری که به این مجموعه اضافه شده اند ، یک بخش مخصوص کارگاه هنری ، پارک علوم و تحقیقات و یک مرکز مطالعات کشاورزی است . طراح آن « پابلوکامپوس » پس از سالها تحقیق درباره فضاهای دانشگاهی آمریکای شمالی و اروپا این مجموعه را طراحی نمود . طرح اصلی مجموعه به گونه ای است که در آن می توان طرح های مختلف را با ویژگی های منحصر به فرد به وجود آورد . این در حالی است که مفهوم اصلی یکپارچگی مجموعه از دستنمی رود و حجمها ، فضاها و حیاط مرکزی به عنوان پیوند دهنده های اصلی عمل می نمایند .

 

با توجه به همجواری با رودخانه ، فضای دانشگاه فراغت جامعه جامعه و تجربه زندگی یکپارچه شده است . در واقع مرز میان فضاهای آکادمیک و فضاهای زندگی جامعه از بین رفته است ؛ در اینجا در حالی که یادگیری اتفاق می افتد و نیازهای دانشجویان پاسخ داده می شود ، افراد جامعه را در حال دوچرخه سواری ، پیاده روی و ... می بینیم .

 

 

منابع الهام بنا : استفاده از تیپولوژی های موجود ساختار شهری (پلازا ) آموزش – اجتماع(آگورا ) ، طبیعت ( رودخانه ) ، مقیاس انسانی و فضاهای کوچک ، استفاده از معماری بومی .

f1mu315ht5is0rzdrz76.jpg

 

2mf1iypow17bfdmn9cy.jpg

 

mzkor1fdnhitr326zuw1.jpg

 

caj32zopl0eqret37ime.jpg

 

6zlm7xif5f04adtbga7m.jpg

لینک به دیدگاه

Paschalis school

2- مدرسه « پاشالیس »

کم + بیش :

محو نمودن فاصله درون و بیرون

 

این مدرسه که در هلند طراحی شده است در راستای از میان بردن فاصله درون و بیرون و فراهم آوردن محیطی دل انگیز هم در داخل و هم در بیرون می باشد

 

طراحی مدرسه برای استفاده حداکثر از منابع است در حالی که بیشترین فضاها را به یادگیری اختصاص داده است .

 

در سایت مدرسه درختانی وجود داشت که در طرح مدرسه حفظ شدند و فضاها در اطراف درختان شکل گرفته ند . کلاسها به حیاط های بازی باز می شوند و برای 400 دانش آموز پیش بینی شده است . هر کلاس دارای دو ناحیه است : یکی برای فعالیت های تحت نظارت معلم و بخش دیگر برای فعالیتهای فردی بچه ها .

 

راهروها ، همان کلاسهای درسی هستند که امتداد یافته اند و فعالیت های داخل و بیرون را به یکدیگر پیوند می زنند . توجه به مقیاس و رنگ بسیار زیاد است . ترکیب مجموعه با درختان ، فضایی آرام و امن را تداعی می نمایند . نور ، رنگ و شفافیت میان درون و بیرون بسیار قابل تحسین است . استفاده از این عناصر به همراه دیواره های شفاف باعث شده است فضایی وسیع و فراخ احساس شود .

st9evx1bpydxw2hpkp7.jpg

لینک به دیدگاه

Zhangde Primary school

3- مدرسه ابتدایی « ژانگد »

 

راهکار شهری : مدارس بزرگ ، بوستان یادگیری

 

این مدرسه در سنگاپور و در یکی از ایالت های پر تراکم جهان است . مدرسه ابتدایی ژانگد نمونه ای است که برقرار کننده تعادل میان مناطق وسیع و مقیاس های کلان با فضاهای موثر کوچک است . طرح ، تلفیقی از بلوک های چند طبقه است با حیاط مرکزی داخلی آن به بوستان یادگیری نام دارد .

 

ساختمان اصلی مدرسه در سال 1921 برای دانش آموزان فقیر چینی به وجود آمده بود رفته رفته تبدیل به یکی از نمونه های پراهمیت ناحیه گردید .

 

هدف اصلی در این مدرسه فراهم آوردن محیطی برای بچه هاست که نه تنها در آن آموزش ببینند بلکه در آن بازی و زندگی نمایند ؛ چیزی بیش از خانه دوم !

 

توجه به مقیاس به عنوان در به وجود آوردن احساس تعلق به محیط از سوی بچه ها در این طرح در نظر گرفته شده است .

 

باغهای یادگیری در این مدرسه برای فراهم آوردن احساس آرامش و امنیت در یادگیری بچه ها به وجود آمده اند . فضاهای به وجود آمده ویژگی های یک مدرسه کاملاً رسمی را ندارد . توده ساختمان به اجزای خردی تقسیم شده تا محیط های مختلف یادگیری را فراهم آورد .

 

ارتباط میان داخل و خارج و بسط یافتن در محدوده شهری از موضوعات مورد توجه در طراحی بوده است .

 

استراتژی سازمان دهنده بر مبنای اهمیت دادن به توانایی مسیرها در به وجود آوردن احساس امنیت در محیط بوده است . استفاده از باغ های بیرونی به عنوان کلاس های درس باز ، موضوع مورد توجه بوده است .

 

بنای مدرسه متوجه نیازهای جامعه بیرونی بوده و در ساعات خارج از زمان عادی مدرسه نیز فعالی است .

iaxvpbl1wfg6a6hdij.jpg

 

75qr12rszezdzr0h28nu.jpg

 

5fc85i92h43wbsi0eav.jpg

 

gtqa9hsj5xms9bjxp31.jpg

 

22wv38e4t2rdjhwqakk0.jpg

 

q82uq99t5q6nk7v5uan.jpg

 

092yyql7rjig4py8u2p.jpg

لینک به دیدگاه

High Tech High International

4- دبیرستان « های تک » سان دیاگو

 

این دبیرستان متمرکز به مطالعات بین المللی است و طرح کنونی ، نوسازی ساختمان قدیمی مدرسه که در سال 1952 ساخته شده است می باشد .

 

طراحی مدرسه با برگزاری کارگاههای متعددی برای جمع آوری ایده های طراحی بوده است . مشارکت کنندگان طرح متشکل از کسانی بوده است مانند : تیم طراحی ، مدیران ، پیمانکار ، هیات امنای مدرسه ، معلمان و دانش آموزان .

 

استفاده از پنجره های وسیع برای خلق فضاهایی باز و روشن یکی از موضوعات مهم طراحی بوده است .

 

فضای چند عملکردی به عنوان قلب مجموعه به وجود آمده تا همه فعالیت های داخلی و خارج را در یک مکان گرد هم آورد .

 

3whwelhth12l12he1cv.jpg

 

09gir18x2mn1yqx89jtg.jpg

 

p8mwhrpa5gu3edpm2vjq.gif

 

nnviolixwdfg8i86x.jpg

 

nf07gvracsu8vrxpgql.jpg

 

dilo8imcjagh6jra613.jpg

 

 

لینک به دیدگاه

فرایند طراحی محیط های یادگیری :

 

- توصیف مراحل برنامه ریزی

– طراحی و ساخت

 

مراحل برنامه ریزی

مراحل طراحی و ساخت

نقطه شرع طراحی

طراحی محیط های یادگیری

- شاخصه ها

 

توصیف مراحل برنامه ریزی ، طراحی و ساخت :

Design Process

 

- مراحل برنامه ریزی پروژه :

1- در جریان قرار گرفتن :

شروع کردن معمولاً زمانی که اهداف تعریف شده باشد ، وسایل مشخص و یک راهکار برنامه ریزی در نظر باشد ، از مراحل مشکل به شمار می رود .

 

 

2- تحقیق :

حالا زمان جمع آوری اطلاعات منتقدانه ای است که جهت برنامه ریزی شما را معین می کند . امکانات موجود ارزیابی و قابلیت توانایی تکنیکی شدن آنها و قابل استفاده آنها مشخص می شود .

 

3- لیست نیازهای ضروری :

برخی نیازهای ضروری ساختمان و بقیه با وارد شدن دیگران به مراحل طرح مشخص می شوند .

 

4- تعریف برنامه ساختمانی :

نگاه همزمان به نیازهای فیزیکی بنا و انتظارات مورد نظر آموزشی

 

5- امتحان کردن انتخاب :

کدام انتخاب پاسخگوی نیازهای شماست ؟

 

6- محدود کردن انتخاب :

کدامیک از انتخاب ها علمی است ، تعیین هزینه هر کدام و امتحان کردن مراحل مختلف در جهت کم کردن هزینه .

 

7- ارائه طرح :

زمان نمودار کردن طرح

 

 

مراحل طراح و ساخت :

 

1- برنامه نویسی یا پیش طرح

 

2- طراحی شماتیک

 

3- توسعه طرح

 

4- ملاکهای سازه

 

5- تصویب طرح

 

6- مناقصه و مذاکره

 

7- ساخت

 

 

نقطه شر وع طراحی

نقشه شروع برای طراحی توسط انستیتوی معماری فضاهای آموزشی آمریکا شامل 6 سوال اولیه است و برای هر دوره قابل انجام است :

 

1- چرا یک برنامه ساختمانی در نظر گرفته شده است ؟

 

- میزان ثبت نام کاهش یافته یا افزایش ؟

 

- آیا نیازی برای امکانات خاص وجود دارد ؟

 

- آیا میل به ارتقاء محیط ساختمان قدیمی وجود دارد ؟

 

- آیا امکانات غیر مرسومی می بایست جایگزین شود ؟

 

- آیا به مجموع موارد فوق نیاز است ؟

 

 

 

2- چه کسی از امکانات بهره می برد ؟

 

- چند نفر از امکانات بهره می برند ؟

 

- چه گروه سنی از امکانات بهره می برند ؟

 

- آیا ملاحظات خاصی برای یک گروه سنی مورد نظر است ؟

 

- آیا امکانات در نظر گرفته شده در آینده قابل تغییر است ؟

 

 

 

3- چه موضوعاتی آموخته و هر هفته چند بار از کلاسها استفاده می شود ؟

 

- همه فضاهای مورد نیاز برای موضوعات مورد نظر لیست شوند

 

- آموزش جوانان یا استفاده جامعه از فضا باید معین شود

 

- نیازهای آتی برای توسعه ، تغییر و .. در نظر گرفته شو

 

 

 

4- چه زمانی فضا استفاده می شود ؟

 

- آیا یک مدرسه سالانه است ؟

 

- آیا پیشنهادی برای برنامه های تابستانی دارید ؟

 

- آیا جامعه از امکانات استفاده می کند ؟

 

- آیا نسبت به سیستم سنتی گذشته تفاوت هائی است ؟

 

 

 

 

5- ساختمان در کجا واقع می شود ؟

 

- آیا امکاناتی وجود دارد ؟

 

- مقدمتاً ، آیا یک همسایگی مدرسه ای است ؟

 

- آیا درگیر محل تردد عمومی است ؟

 

- آیا سایت ، در مجاورت با یک پارک است ؟

 

 

 

6- چه دستورالعملی در نظر گرفته خواهد شد ؟

 

- آیا آرایش کلاس های سنتی را دارد ؟

 

- آیا آموزش و مطالعه مستقل ، یک عامل مهم خواهد بود ؟

 

- آیا یک تلفیق فضایی مورد نیاز خواهد بود ؟ اگر اینطور است چه مقدار و چطور با یکدیگر مشترک خواهند بود .

 

- نسبت معلم به شاگرد چه میزان خواهد بود ؟

 

- شرحی از عملکردهای روزانه یا هفتگی

لینک به دیدگاه

مدرسه بدون دیوار

School without Walls

 

واژه دیوار برای مردمانی که در دنیای مدرن زندگی می کنند معنایی فراتر از یک تعریف در معماری دارد . در دنیای مدرن دیوار فاصله ای است که دیگران یا نیروهای اقتدارمان ما و آنچه می خواهیم می

 

عکس العکل های شدید در برابر نظام آموزشی سنتی پیامد عدم توجه به موضوع یادگیری و نیازهای دانش آموزان و عدم توجه به شخصیت آن ها ، بسیاری از نگاه ها را به خود معطوف ساخته است تا زمینه ای برای تغییر و توجه به امر تغییر در سیستم های آموزشی موجود را پدید آورد .

 

 

به سوی مدرسه بدون دیوار :

در دهه 60 قرن بیستم ، مدرسه بدون دیوار رویای دانش آموزانی بود که در آرزوی گذار از چارچوب های کلاس سنتی به سمت بیرون از مدرسه بودند تا بتوانند تجارب یادگیری را از دنیای بیرون کسب نمایند .

 

در سال 1968 طرح مدرسه بدون دیوار ، در Monor High school توسط گروهی از دانش آموزان که شرایط مدرسه سنتی را مناسب نمی دانستند ، ارائه گردید . یک سال بعد از آن این طرح مرود توجه برخی از معلمان نیز قرار گرفت و پس از بررسی های دیگر سرانجام این مدرسه در سال 1971 آغاز به کار کرد . در این طرح به برنامه هایی اشاره شده بود تا بچه ها بتوانند خارج از کلاس درس سنتی زمینه های یادگیری خود را توسعه دهند .

g7nv5kyn233s9gxaxyd.jpg

 

zz0zpnn7tmwc0yk8mdqx.jpg

این طرح در برخی موارد به عنوان طرح « شهر به مثابه کلاس درس » نیز نام گرفت اما به هر حال هدف اصلی طرح ،‌ فراهم آوردن محیط های یادگیری کوچکی بود که متناسب با نیازهای دانش آموزانی باشد که به سختی می توانستند خود را با شرایط مدارس مرسوم تطبیق دهند . در دهه بعد نیز رویکردهای انسان گرایانه ، در این طرح به دنبال این بودند تا علاوه بر آموزش های متداول ، بخشی از زمینه های آموزشی خود را براساس خواسته های فردی شاگردان فراهم آورند .

 

تحقیقات نشان داد محیط های آموزشی باز برای همگان نمی تواند مفید واقع شود . و این مطلب پذیرفته شد که محیط های باز یا بدون دیوار کارائی مناسب ندارد . مادامیکه شاگردان روشهای درس داد نشان را از محیط هایی با روشهای گذشته دریافت می کنند .

لینک به دیدگاه

اخیراً تمایل به ساخت این فضاها کمتر شده و علت عمده آن افزایش میزان سر و صدا در محیط و متاثر کردن میزان یادگیری شاگردان بوده است .

 

در یک دسته بندی شاخصه های طراحی الگوهای مورد نظر ، می توان به مواردی اشاره نمودمانند:

 

[TABLE=width: 632, align: right]

[TR]

[TD]شاخصه های عملکردی

[/TD]

[TD]مانند : ورودیها ، فضاهای خلوت برای بچه ها ، الگوهای حرکت در فضا ، محدوده های یادگیری ، فضاهای عمومی ، انعطاف پذیری ، فضاهای ایستا و پویا و ...

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD]شاخصه های ویژه

[/TD]

[TD]خصوصیات خاص براساس نیازهای فرهنگی ، مذهبی و ...

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD]شاخصه های ایمنی

[/TD]

[TD]مربوط با معیارهای ایمنی و سلامت در محیط

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD]مقیاسهای کمی

[/TD]

[TD]ساختمان براساس مقیاس بچه ها ، محرکهای بصری در محیط

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD]مقیاسهای کیفی

[/TD]

[TD]مناظر زنده در محیط ، فضاهای فردی ، خانه به عنوان الگوی طرح و ...

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD]تاثیر عمومی محیط

[/TD]

[TD]شامل احساس کلی نسبت به محیط

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

 

 

با توجه به موارد مختلف مورد اشاره در زمینه شاخصه های طراحی که در نمونه های مختلف موردی در نظر گرفته شده اند ، در یک جمع بندی کلی موارد عمده مورد توجه را می توان چنین مطرح نمود :

 

 

زمینه : مکانی که فضاهای آموزشی و همجواری ها در آن جای دارد .

 

توده : در ارتباط با انتخاب فرمها و معنی آنها در ارتباط با هویت هر یک از بخش ها

 

فضاهای میانی : فضاهایی که فضاهای داخل و بیرون را پیوند می دهد .

 

جهت یابی در فضا : توانایی افراد مختلف در درک مسیرهای داخل و بیرون فضا

 

فضای اجتماعی : قابلیت محیط آموزشی برای تطبیق خود با نیازهای مختلف تا فرصت های لازم برای مشارکت و حضور در فضا فراهم آورد .

 

 

طراحی کلاس درس

چالشهای کلاس باز و بسته

 

کلاس ایده آل

 

فضاهای چند منظوره

 

6 عامل توصیه شده برای طرحی کلاس

لینک به دیدگاه

طراحی کلاس درس :

Classroom desihn

 

در بسیاری از تحقیق های انجام شده توسط روانشناسان محیط ، تاثیر تغییر در عناصر مختلف کلاس درس جستجو شده است . « رابرت گیفورد » در کتاب روانشناسی محیط به نمونه هائی چند از این نوع اشاره کرده است ، در نمونه ای از این نوع تحقیقهایی که در سال 1981 در بیش از 1000 مدرسه در مدت 3 سال انجام پذیرفت ، تغییر مبلمان کلاس موجب تغییر میزان خلاقیت ، نوآوری و مهارت های کلاسی بچه ها شده بود .

 

در تحقیقی دیگر مشخص شد ، وجود قالی در کلاس درس باعث سپری کردن زمان بیشتری در کلاس و همچنین موجب افزایش تعامل مستقیم می شود .

 

مثال هائی از این قبیل و در تحقیق تاثیر تغییراتی نظیر آرامش مبلمان و نحوه گزینش جایگاه ، تاثیر ازدحام ، میزان پنجره ها ، تاثیر وجود عکس یا پوستر یا دکوراسیون اتاق ها ،‌ پارتیشن های داخل کلاس ، مصالح ، دمای هوا و ... در فضاهائی به نام کلاس درس ،‌ بارها و بارها توسط متخصصان مورد بررسی قرار گرفته است . موضوع « فضای چند منظوره » نیز در طراحی کلاس درس از موارد بسیار مهم و تاثیر گذار است و تحقیقات زیادی را به خود معطوف ساخته است .

 

 

چالش کلاسهای باز و بسته :

تحقیقات نشان می دهد امروزه نسل های جدید بیش از نسلهای قبل تحرک دارند لذا لازم است تا فضاهای آموزشی جدید نیز به این نیاز پاسخ گویند . در دهه 70 در برخی از تجارب در کلاسهای درس از از تعداد میزهای کمتری استفاده می شد تا حرکت بیشتر و راحت بودن در کلاس صورت پذیرد .

 

باید در نظر داشت که در طراحی کلاس ها ، موضوع درس برنامهع آموزشی رعایت شود بطوری که برای فعالیت های مختلف مناسب باشد . برخی از آموزش ها نیازمند فضاهایی ساکت است و برخی دیگر آزادتر است اما به هر حال باید ویژگی های خاص آنها معین باشد .

 

کمبود امکانات به میزان زیادی مانع از فعالیت های آموزشی است . اگر یک کلاس درس نتواند آرامش لازم را برای مطالعه فراهم آورد یا تهویه نداشته باشد ، یقیناً فعالیت آموزشی را نیز کند خواهد کرد .

امروزه لازم است تا کلاس های درس شرایطی را فراهم آورند تا معلمان خواسته ها و حرفهای شاگردان بیشتر گوش فرا دهند و همینطور شاگردان معلم و دوستان خود بیشتر رابطه برقرار نمایند.

لینک به دیدگاه
  • 2 هفته بعد...

کلاس ایده آل :

Ideal classroom

 

برای رسیدن به اهداف یادگیری ایده آل ، به یقین می بایست فضاهایی کارکردی با آن داشته . بسیاری از فعالیت ها و خواست ها به طور سنتی در کلاس درس اتفاق می افتد بنابراین لازم است به کلاس درس و ویژگی های کارکردی آن توجه داشت .

 

در سال های اخیر ، بسیاری از کلاس هایی که طراحی می شوند بسیار بیش از نیازهای عام خود را برآورده می سازند . یکی از مسائل طراحی کلاس درس ، فراهم آوردن قابلیتی در کلاس هاست بطوری که در عین حال که برای فعالیت های عمومی و آموزش کلی شاگردان داشته باشد ، بتوانند تبدیل به فضاهایی برای فعالیت های فردی آن ها شود . در خلال زمان کلاس درس باید می بایست قابل اعنطاف باشد . مثلاً با استفاده از پارتیشن های قابل حرکت بتوان به فضاهای مورد دلخواه دست پیدا نمود .

 

« سندراهورن » در مصاحبه های مختلفی که از معلمان در مورد یک کلاس درس نموده است ، اشاره به گلایه معلمان از تصمیم های پیش گرفته شده طراحی از سوی معماران دارد . به اعتقاد او ، نقشه فضاهای آموزشی که امروزه بدون در نظر گرفتن خواست ها و نیازها و یا حداقل توجه اندک به آنها کشیده می شود ، می بایست با نظر و خواست کاربران نیز منطبق باشد و بعد از طراحی از سوی معمار ، به قضاوت معلمان گذاشته شود .

 

امروزه معلمان به بیش از یک اطاق برای آموزش و یادگیری شاگردان نیاز دارند و متقابلاً شاگردان نیز نیازمند فضاهایی خلوت هستند که در عین حال نظارت از سوی معلم ، بتوانند احساس تعلق نسبت به مکان را پیدا نمایند . این فضاها می تواند گوشه های طراحی شده در کلاس ها با کمدهای آنها باشد تا احساس مالکیت آنها را نیز بیافزایند .

 

ایده کلاس های قابل انعطاف در بسیاری از موارد معارض با ذهنیتی از کلاس است که آنرا در تصور همگان یک چار دیواری می نماید بنابراین تغییر به سوی کلاس های قابل انعطاف باید با هوشیاری صورت پذیرد . این کار نیازمند فهم درست از برنامه آموزشی است در غیر این صورت نمی تواند موفق باشد در کلاس هایی که برای مقاطع ابتدایی طراحی می شوند آزادی عمل بیشتری وجود دارد اما در پایه های بالاتر که آموزش تخصصی شاگردان آغاز می شود ، مسله به این راحتی نیست . برای پایه های بالتر ، آموزش های تخصص هنر ، علوم و .. نیازمند فضاهایی خاص است اما موضوع اساسی که بالا بردن میزان کارایی از طریق بهبود فضاست ، در اینجا نیز صادق است . در برخی از آموزش ها نیز شاید ناچار به استفاده از کلاس های سنتی با میزهای ردیفی و پشت سر هم باشیم . همه اینها وابسته به برنامه آموزشی و نحوه ارائه آن از سوی معلم است .

 

« جیمز دیک » در مقاله ای با عنوان « کلاس های ال شکل » به این موضوع اشاره می کند که در گذشته هدف از آموزش بچه ها ، آماده کردن آنها برای زندگی در یک کارخانه بوده است و به همین دلیل کلاس ها نیز شبیه کارخانه طراحی می شدن اما امروز هدف از کلاس تغییر کرده است . امروزه کلاس های درس ، باید شرایط یادگیری در گروه های کوچک را نیز فراهم آورند ، فضاها باید قابل انعطاف و براساس نیازها باشند و نیز توسط معلم قابل مدیریت و سازمان باشند .

 

براساس نظر او و با توجه به ویژگی هایی که معرفی می نمایند ، طرح ال – شکل برای این مقاصد مناسب است .

 

 

« هانس شارون » در طراحی کلاس های درس به موضوع « واحد کلاس درسی » و الگوی « کلاس – مسکن » توجه دارد . او این واحدها را شامل بخش های مختلفی نظیر یک الگوی مسکن می داند . کلاس های او که اغلب چند ضلعی هستند ، دارای مبلمانی قابل انعطافند و تنوع جانمایی و نحوه نشستن در کلاس را فراهم می آورند . فضای الحاقی در کلاس به عنوان بخشی است که در آن فعالیت ها در گروه های کوچک تر صورت می گیرد .

لینک به دیدگاه

فضای چند منظور :

« فضای چند منظوره » ، اگر مهمترین شاخصه طراحی کلاس درس نباشد قطعاً جزء مهمترین و اولیه ترین نیازهاست . نگاه به فضاهای چند منظور از دهه 50 شروع و در زمان ما به عنوان یکی از شاخصه های فضاهای آموزشی در آمده است . هزینه های ساخت و تاکید بر قابلیت انعطاف و تمایل به فضاها با محدودیت فضائی کمتر ، گرایش هایی به سمت فضاهای چند منظوره پدید آورده است . از عوامل مهم دیگر در تمایل به این گونه فضاها ، آموزش شخصی تر در محیط های یادگیری است .

 

 

عمدتاً در یک کلاس درس7 نوع فعالیت ، بیشتر از دیگر فعالیت ها به چشم می خورند :

 

1- سکوت یا مطالعه فردی

 

2- آزمون و امتحان

 

3- آموزش کلاسیک کامل

 

4- کار گروهی

 

5- مباحث جمعی

 

6- فعالیت سمعی – بصری و مشابه آن

 

7- نظارت خصوصی معلم یا آموزش گروهی کوچک

 

 

لازم است کلاس برای فعالیت خاص خود مبملمان شود و هنر معلم ، جای نهادن این فعالیت ها به گونه است که همزمان و با کمترین میزان مزاحمت و یا نظارت معلم برگزار شود .

 

در یک نمونه تحقیقی ، اصول طراحی کلاس درس بدین گونه معرفی شده است :

 

قابلیت دسترسی بیرون

 

قابلیت دسته ای کردن

 

 

فضاها

 

بالا بردن میزان خلاقیت و مشارکت شاگردان

 

قابل انطباق با تغییرات مورد نیاز در چنین کلاس هایی ، قابلیت دسته ای کردن فضاها وجود خوهد داشت و می توان بخش های مختلف را با سنگفرش ، نور و ... از یکدیگر جدا نمود .

 

دسته ای کردن فعالیت ها در کلاس ، باعث پرورش واحدهای اجتماعی می شود . بنابراین فراهم آوردن کلاس با آرایش های چند حالته می تواند مکان هائی برای انجام فعالیت های هنری ، کامپیوتر، استفاده از وسایل سمعی – بصری و ... باشد .

 

علاوه بر آن ، کلاس درس می تواند دارای مرکز فعالیت هائی باشد که شاگردان بتوانند در میزهای مستقل ، دو نفره یا گروهی کار کنند و یا در مرکزی تحت عنوان مرکز یادگیری یابخش یادگیری ، شاگردان مستقل یا خود محور به یادگیری موضوع مورد نظر بپردازند و از مرکز دیگری که در کلاس تحت عنوان مرکز منابع مطالعاتی وجود دارد برای جمع کردن منابع موضوعات مختلف استفاده نمایند . بعد از تعیین فعالیت در کلاس ، بهتر است تا از مبلمان برای تعیین محدوده ها استفاده شود ؛ بوردها ، تخته سیاه های قابل حمل ، قفسه های کتاب و فایلها می توانند به عنوان تقسیم کننده فضایی مورد استفاده قرار گیرند . این محدود کننده های بصری ، فضاها را از یکدیگر تفکیک می کنند و آرایش آنها براساس میزان حجم تردد در داخل فضاها و نیز از فضا به فضا تغییر می کند .

 

شش عامل توصیه شده برای طراحی کلاس :

1- یک کلاس کارآمد ، مرکزی برای فعالیت های مختلف است . مبلمان و مصالح مستقیماً براساس نوع فعالیت تعیین می شود . از قفسه ها و مبلمان برای تعریف و مشخص کردن بخش های مختلف استفاده می شود چرا که شاگردان که توسط فعالیت های دیگر قابل رویت در کلاس حواسشان پرت نشود ، روی فعالیتشان بیشتر تمرکز می کنند .

 

2- استفاده از بخش های مربوط به موضوع های مطالعاتی ، تقسیم بندی و قراردادن هر وسیله در جای مخصوص خود .

 

3- مبلمان قابل تغییر براساس نوع فعالیت

 

4- درگیر کردن شاگردان در رابطه با مبلمان و آرایش کلاس

 

5- قرار دادن بخشی برای نمایش فعالیت روزانه و نمودارهای فعالیت و ... برای بالا بردن احساس امنیت و کنترل

 

6- جدا بودن فضاهای صدا دار و بی صدا و خشک و ...

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...