تاثير اقليم بر شکل گيري عناصر معماري سنتي گيلان

[* v e n o o s * مهمان]

تاثير اقليم بر شکل گيري عناصر معماري سنتي گيلان

 

گرجي مهلباني يوسف*,دانشور كيميا

 

دانشكده معماري و شهرسازي، دانشگاه بين المللي امام خميني (ره)

 

 

استان گيلان در شمال کشور و در کنار سواحل جنوبي درياي خزر قرار گرفته و از خصوصيات بارز آن رطوبت و بارندگي زياد است. و به طور کلي اين استان داراي آب و هوايي معتدل و مرطوب مي باشد. از طرفي وجود حصار بلند البرز در جنوب اين ناحيه، مانع از خروج رطوبت و بخار ناشي از دريا مي گردد. استان گيلان شامل دو قسمت کوهستاني و جلگه اي است. در هر کدام از اين دو ناحيه در اجزاي تشکيل دهنده معماري تفاوت هايي ديده مي شود. رطوبت و بارندگي زياد عامل اصلي شکل گيري معماري و شهرسازي اين ناحيه مي باشد. بافت شهري و روستايي به صورت باز است و جهت استفاده از حداکثر تهويه و کوران و جلوگيري از راکد ماندن رطوبت، اجزاي تشکيل دهنده محيط مسکوني به صورت پراکنده در محوطه استقرار مي يابند. به خصوص در معماري اين منطقه از عناصري جهت دفع رطوبت و حداکثر تهويه و هدايت باران و آب هاي سطحي استفاده شده، تا از اين طريق بتوانند به نوعي معماري همساز با اقليم دست يابند؛ که در کنار عوامل زيباشناسانه و نيز هماهنگي با محيط اطراف، شرايط آسايش را براي ساکنان خود فراهم آورد. از جمله اين عناصر معماري عبارتند از: ايوان، تلار، فاکن، کرسي چيني، غلامگرد و... که به معرفي هر کدام پرداخته شده است. در اين منطقه روند گسترش بنا بر اساس اولويت هاي اقليمي و به ترتيب از سمت جنوب، شرق، غرب و سپس در ارتفاع مي باشد. مجموعه اين عوامل در کنار عامل برونگرايي، سبب ايجاد معماري منحصر به فردي شده که ميتوان اقليم را علت اصلي شکل گيري آن دانست. به طور کلي برونگرايي به همراه بام شيبدار ويژگي خاص معماري اين منطقه مي باشد. در اين معماري مرز مشخصي بين درون و بيرون وجود ندارد و فضاهاي نيمه باز و لايه هاي شفاف خانه، فضاي درون و بيرون را با هم ترکيب مي نمايد. شفافيت و نيمه باز بودن لايه هاي بيروني بنا، سبب تاثير اوضاع جوي همچون آفتاب و باد و باران و... و نيز تابستان و زمستان بر زندگي ساکنان و پيوند هر چه بيشتر آنان با طبيعت پيرامون مي گردد.در تحقيق حاضر، با توضيحاتي که درباره ويژگي هاي معماري بناهاي مسکوني منطقه داده مي شود سعي بر آن است که تصويري کلي از معماري گيلان ارائه گردد. معماري اي که در اثر شرايط اقليمي خاص منطقه شکل گرفته و بيانگر نوعي متفاوت از طراحي اقليمي است. در اين مجال به شرح اصول و الگوي معماري بناهاي مسکوني گيلان پرداخته مي شود. براي رسيدن به اين منظور از مطالعات کتابخانه اي و ميداني استفاده شده است.

دانلود مقاله

 

http://ven0o0s.persiangig.com/ANJOMAN/new_folder/1100021389412.pdf

 

منبع