آزمایش تولید مایع ظرفشویی در خانه یا آزمایشگاه

[azarafrooz 14,221]

تولید مواد پر مصرف شیمیایی در زندگی یکی از هیجان انگیزترین تجربیات برای هرکسی است. هرگز اولین باری را که توانستم مایع ظرفشویی را در آزمایشگاه با دستان خودم تولید کنم را فراموش نمی کنم. هرچند برای تهیه مواد اولیه ی آن سختی های زیادی کشیدم. از خیابان ناصرخسرو تا کوچه ی مروی ها تمام پاساژها و فروشگاههای مواد شیمیایی را زیر پا گذاشتم تا بتوانم آنچه را که می خواهم تهیه کنم. دوتا مشکل در تهیه وجود داشت یکی این که مواد بسیار خاص بودند و جزء مواد پرکاربرد نبودند. و دیگر اینکه من مقدار کمی از هر ماده را می خواستم و فروشندگان تنی می فروختن.....

بگذریم بالاخره این مواد را تهیه کردم و به آزمایشگاه رفتم. هرچند که خیلی با دقت کار کردم اما یادمه اولین و حتی دومین بار نتیجه ی خوبی نگرفتم حتی مایع ظرفشوییم کف هم نمی کرد، ولی رفته رفته کار خوب پیش رفت و شد...

داستان برای چندین سال پیش بود به طوری که برای نوشتن این متن کلی متن ها و دست نوشته سال های گذشته رو زیر و رو کردم تا بتوانم مواد لازم و مقدار آنها را پیدا کنم، اما انجام آزمایش به طور کاملا شفاف و مرحله به مرحله تو ذهنم بود، طوری که انگار همین دیروز اتفاق افتاده بود.

مواد شیمیایی مورد نیاز:

محلول سدیم هیدروکسید یا همان سود سوزآور که برای درست کردنش میتونید از فروشگاهها یا سوپر مارکت محله خودتان کمی چنته خریده و محلول آن را تهیه کنید. ما از سدیم هیدروکسید برای تنظیم PH استفاده خواهیم. بنابراین اگر کمی محلولتان غلیظ باشد بهتر است. خب این یکی که بخیر گذشت میتوانید از سوپر مارکت هم تهیه کنید. این یعنی آخر راحتی...

سدیم کلرید یا همان نمک خوراکی این یکی دیگه تو هر بقالی ای پیدا میشه. از نمک برای بالا بردن غلظت نهایی محلول استفاده می شود. وقتی به محلول نهایی نمک اضافه میکنیم به دلیل ایجاد یون محلول چسبنده و غلیظ می شود.

آب این یکی دیگه تهیه کردنش واقعاً آسونه، کافیه شیر آب را باز کنید. البته اگر از آب مقطر استفاده کنید نتیجه ی بهتری خواهید گرفت.

سدیم لورت سولفات Sodium laureth sulfate این ترکیب پاک کننده و کف آور است و در اغلب مواد بهداشتی و شوینده مانند مایع ظرفشویی، صابون مایع، خمیردندان، خمیر ریش و شامپوها استفاده می شود. این ماده خمير نيمه شفاف سفيد يا زرد رنگی است كه داراي بوي ملایم بوده و با غلظت هاي 30 و 70 درصد در بازار موجود است. که به طور خلاصه بهش SLS هم میگن. یهو یکی تو بازار بهت گفت تعجب نکن....

جزء مواد فعال سطحي آنيوني محسوب شده و از خانواده آلكيل اتر سولفاتها مي باشد و از تركيب يك الكل چرب (به عنوان مثال روغن نارگيل) با اكسيد اتيلن و سولفوناسيون متعاقب آن به دست مي آيد. . که مصرف آن و تجمع بیش از حد آن در پوست بدن خطراتی مانند التهاب و اگزما و خشکی پوست به همراه می آورد. اینو از کجا بخریم؟ باید بری ناصر خسرو... (خطرناکه تنهایی نرو با داداش بزرگترت برو!... به من چه دکتر گفته!!..)

سولفونیوک اسید این اسیدها با فرمول عمومی HSO₃R که R می‌تواند متان یا بنزن و ... باشد، محلول در آب ، غیر فرار و جاذب الرطوبه‌اند و از آن ها به عنوان عوامل امولسیون کننده، مواد افزودنی و روغنهای روان ‌کننده و جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی استفاده می‌گردد. در سایت پاکسان در مورد سولفونیک اسید نوشته شده : آلكيل بنزن سولفونيك اسيد بعنوان مهمترين سورفكتانت فعال سطحي (سورفكتانت آنيونيك) در فرمولاسيون بسياري از تركيبات شوينده مورد استفاده قرار مي گيرد .اين ماده از مهمترين و پرمصرف ترين و ارزانقيمت ترين مواد سورفكتانت در فرمولاسيون پودر و مايعات شوينده مي باشد و داراي خواص پاك كنندگي و كف كنندگي بسيار خوبي است. موارد كاربرد :فرمولاسيون پودر هاي شوينده لباسشويي ، مايعات ظرفشويي و لباسشويي و ساير مايعات و پودر هاي شوينده.

خب این یکی رو هم از همون ناصر خسرو میتونی بخری، تو بطری های یک لیتری و ۴ لیتری بیشتر فروخته میشه. اول کاری یک لیتریش کافیه...

 

 

محلول اوره: این یکی رو میتونید هم از همون ناصرخسرو تهیه کنید هم اینکه از جاهایی که وسایل باغبانی می فروشند. البته خود اوره به صورت گرانول های سفید یا شیری رنگ هستش که به راحتی در آب حل می شود. اوره تولید شده بر اثر فعالیت های بدن ما هم با حل شدن در آب از طریق ادرار دفع می شود.

تری اتانل آمین: تری اتانول آمین یک ترکیب شیمیایی آلی است که از یک آمین دسته سه و یک الکل سه تایی تشکیل می شود.یک الکل سه تایی ،یک مولکول با سه گروه هیدروکسیل می باشد . این ترکیب شیمیایی معمولا با علامت اختصاری TEA نشان داده می شود.

تری اتانول آمین همانند دیگر آمین ها به علت داشتن جفت الکترون تنها روی اتم نیتروژن ،به عنوان یک قلیای ضعیف عمل می کند.

این ترکیب به عنوان یک متعادل کننده pH در بسیاری از صنایع بهداشتی و آرایشی استفاده می شود .به طور مثال در تولید محصولات بهداشتی و آرایشی نظیر شامپوها ،نرم کننده ها ،لوسیون های پوست و ژل های مختلف گرفته تا کف ریش و غیره ...،این ترکیب شیمیایی مورد استفاده است .

فرمول مولکولی تری اتانول آمین C6 H15 NO3 است و به آن ترولامین هم گفته می شود. جرم مولکولی آنg/mol 149/188 می باشد و شکل ظاهری آن مایعی است زرد رنگ و در آب قابلیت انحلال دارد. در دمای4/335 درجه ساتی گراد به نقطه جوش رسیده و در دمای 5/20 درجه سا نتی گراد به نقطه ذوب می رسد.

کوکونات: اسم اصلیش کوکونات فتی اسید دی اتانول آمید Coconut Fatty Acid Diethanol Amidهستش. مايع ويسكوز زرد كمرنگي است كه در گروه مواد فعال سطحي غيريوني قرار دارد. به این معنی که بخش آبگريز اين ماده در pH رايج فرآورده هاي آرايشي و بهداشتي، فاقد بار الكتريكي است. این ماده به عنوان پایدار کننده و افزایش دهنده کف و گرانروی بخصوص در شامپوهای حالت به کار میرود. این همون ترکیبی هستش که در حضور نمک ویسکوزتر شده و باعث میشه مایع ظرفشویی تولید ی شما غلیظ تر به نظر برسد. و درضمن امولسیفایر هم هست.

خب حالا تو که زحمت کشیدی تا ناصرخسرو رفتی اینو هم تهیه کن. البته تهیه ی این یکی راحتتره. بعضی وقتها حتی تو بعضی از این فروشگاههای داروی گیاهی هم پیدا میشه.

محلول رنگ و اسانس را هم که برای زیباتر و خوشبوتر شدن ماده شوینده استفاده می شود همانجا از فروشنده به سلیقه خودتان بخواهید.

شاید یه روز کاری بکنم که بتونید مواد شیمیایی مورد نیاز برای آزمایش ها را از همین وبلاگ بتونید تهیه کنید. بستگی به نظر شما داره.

و اما روش تهیه ی مایع ظرفشویی:

به همین روشی که در زیر خواهم گفت و قدم به قدم پیش برید تا نتیجه بگیرید:

۱- حدود ۱۰۰ میلی لیتر آب در یک بشر بریزید.

۲- حدود ۱۰ میلی لیتر سدیم هیدروکسید به آب اضافه کرده و با هم زن شیشه ای خوب هم بزنید.

۳- تقریبا ۲۵ میلی لیتر تری اتانول آمین به ظرف اضافه کرده و خوب مخلوط نمایید.

۴- حدود ۰.۲ میلی لیتر (۲۰قطره) کوکونات به محتویات ظرف بیفزایید.

۵- به اندازه ۱۰ الی ۲۰ گرم (نوک یک قاشق چای خوری) نمک خوراکی به محلول اضافه کرده و اینقدر هم بزنید تا محلولی کاملا یکنواخت بدست آید.

۶- همانطور که دارید محلول را هم می زنید به آرامی و به تدریج به صورت قطره قطره حدود ۳۵ میلی لیتر سولفونیک اسید به محتویات داخل بشر اضافه کنید.

۷- PH محلول را اندازه گیری نمایید باید نزدیک ۷ باشه. اگه خیلی اسیدی بود با قطره چکان آرام آرام، چند قطره سدیم هیدروکسید اضافه کرده و هم بزنید. اگر خیلی بازی بود یه چند قطره ای سولفونیک اسید اضافه نمایید.

۸- به اندازه ۱۰ الی ۱۵ گرم (همون نوک قاشق چای خوری) سدیم لورت سولفات اضافه کرده و هم بزنید.

۹- حدود ۱.۵ میلی لیتر (۱۵ قطره حدوداً) محلول اوره اضافه کنید و باز هم خوب محتویات بشر را هم بزنید تا کاملا یکنواخت شود. هم زدن در این مرحله بسیار مهم است.

۱۰- اگر در این مرحله غلظت محلول بدست آمده چنگی به دل نمیزد با افزودن تدریجی کمی نمک خوراکی و هم زدن مداوم می تونی غلظت آن را تاحدی افزایش بدی.

۱۱- در آخر کمی رنگ و اسانس اضافه کرده و بعد از هم زدن های آرام وقتی کل محصول یکدست شد، چون روی محلولتان مقداری کف وجود دارد باید بذارید یه گوشه ای ساکن بماند تا کف های آن از بین برود.

خب حالا میتونید از مایع ظرفشویی تولید خودتان استفاده کنید. اگه نتیجه مطلوبی نگرفتی ناراحت نباش دوباره و چند باره تکرار کن مطمئنم به نتیجه دلخواهت می رسی.

اگه تجربه کردی برای ما از تجربیاتت تو قسمت نظرات بنویس تا از آن استفاده کنیم. اگه هم رفتی و با استفاده از این مطالب کارخونه زدی ۵۰ درصد سهامش رو بفرست در خونمون ....

 

 

منبع : کیمیاگران