طبقه بندی سنگهای ساختمانی و نما

[XMEHRDADX 7,514]

همان‌طور كه مي‌دانيم سنگ‌ها از لحاظ پترولوژي به سه دسته تقسيم مي‌شوند كه سعي مي‌كنيم در اين مقاله شما را به اين سه بخش بيشتر از لحاظ تقسيم‌بندي سنگ‌هاي ساختماني آشنا كنيم:

 

 

 

الف: سنگ‌هاي رسوبي

 

1. تراورتن Travertine

 

اين نوع سنگ مربوط به سنگ‌هاي كربناته حاصل از چشمه‌هاي آهك‌ساز است كه معمولا داراي تخلخل و خلل و فرج بالايي هستند و در مقايسه با سنگ‌هاي ديگر سختي پاييني دارند و داراي رنگ‌بندي متنوعي هستند.

 

- مشخصات:

 

1. برش‌پذيري و صيقل‌پذيري خوب

2. مقاومت قابل قبول

3. استخراج آسان به علت گسترش سطحي

4. به دليل تشكيل آن بعد از فازهاي كوهزايي و تعلق به دوران جديد زمين‌شناسي (كواترژي) جوان و ساختار تكتونيكي بر آن اثر نكرده است.

5. زيبايي ظاهري قابل قبول

6. وزن كم و قدرت چسبندگي خوب به دليل وجود تخلخل

7. قيمت ارزان نسبت به سنگ‌هاي ديگر

 

كه مهمترين منابع تراورتن كشورمان تراورتن‌هاي سفيد و كرم حاجي‌آباد و آتشكوه محلات و تراورتن ليمويي محلات و قرمز و زرد آذرشهر را مي‌توان نام برد.

 

 

2. مرمر onyx

 

كربنات كلسيمي كه به‌صورت آراگونيت متبلور شده و محصول چشمه‌هاي آب گرم است.

 

- مشخصات:

 

1. رنگ‌هاي مختلف

2. داراي بافت‌هاي فسيلي

3. قابل دسترس در سازندهاي مختلف زمين‌شناسي

4. سستي سنگ در صورت رس بيش از 3 درصد

5. مشكل برش و سايش در صورت سيليسي شدن

 

كه از منابع آن مي‌توان مرمر قروه، مرمر يزد، دودي كرمان، پرتغال مشهد، ليمويي و سفيد قروه و سبز كرمان را نام برد.

 

 

3. كنگلومرا و ماسه‌سنگ Conglomerate

 

ماسه سنگ‌ها و قطعات آهكي كه توسط سيمان‌هاي آهكي به هم چسبيده شده‌اند.

 

- مشخصات:

 

1. استفاده به‌عنوان سنگ نما در صورت داشتن لايه‌هاي ضخيم و كاملا سيمان شده

2. رنگ و طرح‌هاي متنوع و زيبا به‌علت وجود قطعات آهكي

3. بروز اشكال حين برش به دليل نامانوسي بين دانه‌ها و سيمان

 

 

 

ب: سنگ‌هاي دگرگوني

 

1. مرمريت Marble

 

از دگرگوني سنگ‌هاي آهكي اوليه به دست مي‌آيند.

 

- مشخصات:

 

1. به صورت سنگ‌هاي سفيد، خاكستري، رنگي

2. داراي تبلور و درخشندگي خاص

3. در صورت وجود بلورهاي درشت، رنگ روشن، خاكستري، كرم، كريستال ناميده مي‌شود.

4. در صورت رنگ كاملا سفيد چيني ناميده مي‌شود.

 

كه مي‌توان مرمريت كرمان، نجف‌آباد، چيني تبريز، مرمريت آباده، گوهره خرم‌آباد، چيني ازنا، چيني قدمگاه و غيره را از منابع آن نام برد.

 

 

2. گنايس Genice

 

سنگي با سختي بالا است كه تنوع رنگ مطابق گرانيت‌هاست و داراي مقاومت فشاري زياد است به‌طوري كه به سرعت هوازده مي‌شود و به علت سختي زياد مشكل برش و سايش دارد كه از منابع آن مي‌توان كرم زاهدان را نام برد كه عموما در بازا به‌عنوان گرانيت‌ها مي‌شناسند.

 

 

 

ج: سنگ‌هاي آذرين

 

1. گرانيت و سينيت

متشكل از سيليكات‌ها از قبيل كوارتز و فلدسپات‌هاي قليايي هستند كه جزو سنگ‌ها با سختي بالا هستند.

 

- مشخصات:

 

1. تنوع مقطع و رنگ‌هاي زيبا

2. شفافيت عالي

3. مقاومت و سختي زياد

4. هزينه بالاي برش به علت سختي زياد

5. پايداري بسيار بالا در مقابل هوازدگي به علت فراواني كاني كوارتز

 

كه از انواع مي‌توان صورتي خرمدره و شكلاتي خرمدره را نام برد البته لازم به ذكر است كه دست‌اندركاران سنگ در كشورمان و به‌طور كلي در بازار كليه اين سنگ‌ها را به‌نام گرانيت مي‌شناسند در حالي‌كه از لحاظ تركيب شيميايي هر كدام از اين سنگ‌ها با عنوان‌هاي علمي متفاوتي شناخته مي‌شوند.

 

 

2. ريوليت Rriolite

متشكل از فلدسپات‌ها هستند به‌طوري‌كه اغلب صورتي رنگ هستند و قابليت برش خوبي دارند و به‌دليل فلدسپات زياد نامقاوم در برابر دگرساني و هوازدگي هستند كه از انواع آن مي‌توان قرمز يزد و صورتي كلاردشت و كرم اشنويه را نام برد كه از انواع ديگر عبارتند از: دياباز، گرانوديوريت، كوارتزيت، گابرو و توناليت را نام برد.

 

منابع:

1. سنگ‌شناسي (فريموف براي، سيروس زرعيان، اسد ايران‌پناه)

 

 

 

علیرضا اميري/ كارشناسي ارشد اكتشاف معدن