تيرهای لانه زنبوری

[EN-EZEL 13039]

معايب تيرهای لانه زنبور ی:

اگر چه بحث های بسياری پيرامون تيرهای لانه زنبوری ٬ اخيرا مطرح شده است و به عقيده

گروهی از طراحان به علت مسائل اجرائی آن ٬ خصوصا جان تير و اتصال آن توسط

جوش ( زيرا همانگونه که می دا نيم ٬ اتصالات نقش کليدی و تعيين کننده ای را در انتقال بار از

يک عضو به عضو يا اعضای ديگر دارند و در صورت اجرای نا مطلوب آن ٬ به ميزان

زيادی از باربری يا مقاومت المان سازه ای کاسته خواهد شد در نتيجه مساله نظارت موثر بر

اجرای عمليات جوشکاری ٬ اهميت بسزائی در ک يفيت کلی سازه خواهد داشت ( .همچنين

ضعفی که در ناحيه جان تير در اثر کاهش مساحت آن وجود دارد از نقاط ضعف اين

تيرهاست .

نيز در قسمت اتصال مقطع برش شده وجود دارد ٬ که (web crippling) مساله لهيدگی جان

بسيار حائز اهميت می باشد . در نواحی که خصوصا بار متمرکز وجود د ارد و يا نزديکی

تکيه گاه ها که برش عامل موثری است ٬ کنترل لهيدگی جان نبايد مورد توجه بيشتری قرار

گيرد ٬ زيرا در اين نواحی مقاطع حالت بحرانی تری نسبت به ساير قسمت ها دارن د. البته

قسمت اعظم اين کاستی ها را می توان با استفاده صحيح و بهينه ورق های تقويتی برطرف

نمود و بعضا در مواردی که باز هم علی رقم همه تدابير اتخاذ شده ٬ اساس مقطع لازم بدست

نيامده باشد ٬ از تيرهای لانه زنبوری دوبل می توان استفاده نمود . در نگاهی محتاطانه ٬

کمتری نسبت (safety factor) استفاده از تير های لانه زنبوری از ضريب اطمينان يا ايمنی

به ساير مقاطع برخورد دارند . اما استفاده گسترده از اين نوع تيرها به سبب مزايائی که آنها

را به اختصار بر شمرديم ٬ هنوز هم در مقياس وسيعی از کارهای ساختمانی متداول است .

تيرهای لانه زنبوری و محاسن استفاده از آن:

بيشترين مزيت تيرهای لانه زنبوری که در حقيقت مقطعی غ ير فشرده است ٬ در مقايسه با

می (X) ساير مقاطع استاندارد ( فشرده ) ايجاد ممان اينرسی نسبتا خوب آن حول محور قوی تير

باشد که به سبب ايجاد فاصله بالها از محور خنثی و افزايش ارتفاع تير می باشد ٬ بنابر اين

مقاومت خمشی تير که مهمترين نقش آن نيز می باشد افزايش يافته ٬هم چنين سختی آن نيز

بيشتر می گردد . .از آنجائيکه جان اينگونه تيرها در قسمتها ئی توخالی است ٬ در نتيجه باعث

خواهد شد که وزن سازه به ميزان قابل توجهی کم گردد . در اثر کاهش وزن سازه ٬ مولفه های

دارند نيز کم می گردند و در نتيجه (weight) نيروی زلزله که ارتباط مستقيم با وزن سازه

ساختمان ايمن تر خواهد بود و عملکرد مناسبتری را توام با انعطاف پذيری بيشتر در بر

خواهد داشت .

خواهد گرديد (dead load) حتی اين کاهش وزن در تيرها ٬ باعث کاهش وزن مرده ساختمان

٬ که در نتيجه آن بار کمتری به عناصر اصلی سازه ٬ خصوصا ستون ها وارد خواهد گرديد .

از سوی ديگر بهينه ترين وضعيت در طراحی سازه ها ٬ اقتصادی بودن آن می باشد که در

تيرهای لانه زنبوری به دليل آنکه مقطع هر تير به صورت زاويه دار ( زيگ زاگ ) توسط

دستگاه برش بريده می شود ٬و سپس با جابجايي دو قسمت آن نسبت به هم تير به صورت لانه

زنبوری در خواهدآمد ٬ صرفه جوئی نسبی در مصرف فولاد صورت خواهد گرفت.

از لحاظ تاسيسات ساختمان نيز اينگونه تيرها مورد استقبال قرار می گيرند ٬ زيرا که می توان

از فضاهای خالی در جان تير برای عبور لوله های تاسيسات و يا کابل های برق استفاده نمود .

و اين مو ضوع شايد يکی از نقاط قوت منحصر به فرد اينگونه تيرهاست . ملاحظه می شود که

تيرهای لانه زنبوری با توجه به مطالب ذکر شده به ميزان چشمگيری از ارتفاع سقف می

کاهند که خصوصا در مواقعی که طر ح های معماری محدوديت زيادی را در ساختمان به

صورت اعم و در ناحيه سقف به صورت اخص به طراحان سازه تحميل می کنند ٬ و به هيچ

عنوان افزايش ضخامت سقف ممکن و ميسر نباشد ٬ تيرهای لانه زنبوری بهتر از ساير مقاطع

نورد شده نقش انتقال بار را به ساير عناصر بازی خواهند کرد . حتی در مواردی که تير با

ارتفاع متغيير مورد نياز است ٬ مانند بعضی از ساز ه های صنعتی و يا تيرهای مورد استفاده

در تير ريزی بام ٬ با تغيير برش تير ٬تير مورد نظر را بسيار ساده و ارزان می توان آماده

نمود ٬ که اين کار تنها با برش مورب زيگ زاگها در جان تير ممکن خواهدشد . مزايای فوق

الذکر باعث ترغيب طراحان در استفاده از تيرهای لانه زنب وری ميشود و به عنوان گزينه

مطلوبی مورد استفاده همه جانبه قرار می گير د.

با وجود داشتن محاسن ٬ مهندسان با تجربه و پيمانکاران آينده نگر سعی می کند که هيچگاه ازتيرهای لانه زنبوری استفاده نکنند.