انگلهاي خارجي دام

[Hamid Ghobadi 12,840]

انگلهاي خارجي در تمام گونه هاي جانوري وجود داشته و خسارات فراواني به دامها وارد مي نمايند . اين انگلها عمدتا به سه صورت به صنعت دامپروري خسارت وارد مي كنند :‌

كاهش بازدهي دامها به علت ايجاد بيماريهاي پوستي ، كم خوني ،‌لاغري و كاهش رشد دامها .

انتقال عوامل بيماريزا مانند بابزيوز در گوسفند ، تيلريوز در گاو ، بيماري ويروسي تب خونريزي دهنده كريمه كنگو و انسفاليت ناشي از كنه .

ايجاد خسارت به پوست و چرم و فرآورده هاي دامي و كاهش توليد گوشت .

انگلهاي خارجي عمدتا شامل انواع كنه ، جرب ، شپش و انواع مگسها و لارو آنها هستند .

 

 

كنه : (Tick) كنه از شاخه بند پايان و زير شاخه شليسراتها هستند . كنه ها داراي انواع يك ميزبانه ،‌دو ميزبانه و سه ميزبانه هستند .كنه هاي ايكسودس ، هيالوما و بوافيلوس از خانواده كنه هاي ايكسوديده (كنه هاي سخت) بوده و عمدتا در نشخوار كنندگان ايجاد بيماري مي كنند .كنه هاي ارگاس پريسكوس (كنه مرغي) از خانواده كنه هاي آرگاسيده (كنه هاي سخت بوده و عمدتا در نسخوار كنندگان ايجاد بيماري مي كنند .كنه هاي ارگاس پرسيكوس (كنه مرغي) از خانواده هاي كنه هاي آرگاسيده (كنه هاي نرم) هستند .كنه ها در انتقال بيماريهاي تك ياخته هاي خوني مانند بابزيوز و تليريوز در گوسفند و گاو و بيماريهاي ويروسي مانند تب خونريزي دهنده كريمه ، كنگو و نيز بيماري اسپيروكتوز در دامها اهميت خاصي دارند .

كنترل : استفاده از انواع سموم حشره كش مانند كومافوس ، فن والريت ، پرمترين و فلومترين در مبارزه با اين انگلها موثر مي باشند .

جرب : (Mite) جربها به 4 دسته پسوروپتيك ، ساركوپتيك و دمودكتيك تقسيم مي شوند جربها در داخل پوست يا روي پوست ميزبان خود به صورت دائمي زندگي مي كنند و فرم بالغ آنها داراي هشت پا بوده ، تخم مرغي شكل و سفيد رنگ است و قطر آنها حدود 5/0 ميليمتر مي باشد .جربها در حيوانات اهلي ايجاد انواع بيماريهاي پوستي مانند درماتيت ، ريزش پشم پشم و مو ، خارش ، چروكيدگي و زخمهاي پوستي مي كنند .

 

 

روش مبارزه :‌حمام دادن دامها با سمومي مانند كومافوس . فوسمات و توكسافن و نيز حشره كشهاي تزريقي سيستميك ماند آيورمكتين موثر مي باشد .

 

شپش : (Lice)شپشها دو دو گروه عمده شپشهاي خونخوار و شپشهاي گزنده تقسيم مي شوند . شپشهاي خونخوار باعث بروز كم خوني در ميزباني شده و بيماريهاي عفوني را منتقل مي نمايند . اين شپشها عمدتا در دامها ديده مي شوند . شپشهاي گزنده باعث بروز خارشهاي پوستي و اذيت و آزار ميزبان شده ، تحريك پوستي ، موريختگي ، ايجاد دلمه را سبب مي شوند . اين انگلها عمدتا در پرندگان ديده مي شوند .

روش مبارزه :‌در درمان شپشها عمدتا از تركيبات ارگانوفسفره استفاده میشود . استفاده از از سم به صورت پودر و يا پور ـ آن (ريختن مستقيم) موثرتر است .

ساير انگلهاي خارجي دامها :‌انواع مياز ، هيپودرما ، انواع كك ، انواع درماتوميتها ، انگلهاي خارجي زنبور عسل مانند كنه واروا و غيره .