رفتن به مطلب

آزمون های شیر و فراورده های آن


مونمونی

ارسال های توصیه شده

تشخيص مواد خنثي كننده در شير

مواد خنثي كننده به منظور كاهش اسيديته به شير افزوده مي شوند. اين مواد شامل هيدرواكسيد سديم و يا املاح سديم، پتاسيم، كلسيم، اسيد كربنيك، اسيد سيتريك، اسيد ارتو و پلي فسفريك مي باشند.

(املاح فوق به تنهايي يا بصورت توام به ميزان 5 گرم در كيلو مجازند – استاندارد 1989- 102AIDF) اين مواد گاهي از راه آب شستشو و يا سودي كه براي شستشوي مخازن استفاده مي شود وارد شير مي شوند و يا بوسيله دامدار يا مركز جمع آوري به عنوان كاهش اسيديته شير اضافه مي گردند كه در اين صورت تقلب محسوب مي شود. اگرPH و اسيديته شير در دامنه تغييرات طبيعي نباشند( PH بيشتر از 8/6 و يا كاهش اسيديته كمتر از 13/0 برحسب اسيدلاكتيك) بايد به افزايش يك ماده قليايي مشكوك شد.

روش تشخيص كربنات ها و بي كربنات ها

تشخيص جوش شيرين (روش سريع)

براي تشخيص سريع جوش شيرين در شير خام كه متداولترين روش خنثي سازي است ، ابتدا اسيديته شير را بوسيه تيتراسيون با سود بر حسب درنيك اندازه گيري نموده و سپس مجددا اسيديته همان شير را پس از يك دقيقه جوشانيدن و سرد كردن اندازه گيري نماييد. كاهش اسيديته بيشتر از 1 درجه درنيك نشان دهنده افزودن جوش شيرين به شير مي باشد.

تعيين قليائيت خاكستر

الف) وسايل و مواد لازم

- بشر 400 ميلي ليتري

- بورت 50 ميلي ليتري با درجه بندي 1/0 ميلي ليتر

- استوانه مدرج 50 ميلي ليتري

- پي پت 50 ميلي ليتري حجمي

- شيشه هاي ساعتي به قطر mm 90

- محلول كلريد كلسيم : 885 گرم كلريد كلسيم را در 783 ميلي ليتر آب مقطر حل نماييد. چند قطره معرف فنل فتالئين به آن اضافه نماييد و با اسيدهيدروكلريك 1/0 نرمال خنثي كنيد. سپس آن را صاف و در يك شيشه با در بندي مناسب نگهداري نماييد.

- اسيد هيدروكلريك 1/0 نرمال

- هيدرواكسيد سديم 1/0 نرمال

- آب مقطر

 

 

ب) روش آزمون

10 گرم شير را مطابق بند 2-6-4 خاكستر نماييد.

خاكستر را با كمي آب مقطر مرطوب نماييد و آن را بطور كامل به بشر 400 ميلي ليتري منتقل نماييد. 50 ميلي ليتر اسيد كلريدريك 1/0 نرمال به بشر حاوي نمونه اضافه نماييد. بشر را با يك شيشه ساعتي پوشانده و به آرامي و به مدت 5 دقيقه بجوشانيد. سپس تامل نماييد تا نمونه سرد شود. پشت شيشه ساعتي را با آب مقطر تازه جوشيده بشوييد و بگذاريد آب شستشو به داخل بشر بازگردانده شود.

30 ميلي ليتر محلول كلريد كلسيم به آن اضافه نماييد و به آرامي بهم بزنيد. سپس بوسيله يك شيشه ساعتي روي بشر را بپوشانيد و بگذاريد نمونه 10 دقيقه بماند.

10 قطره معرف فنل فتالئين به نمونه اضافه نماييد و آنرا با هيدرواكسيد سديم 1/0 نرمال تا رسيدن به رنگ صورتي كمرنگ تيتر كنيد. رنگ صورتي بايد تا 30 ثانيه پايدار باشد.

ج) محاسبه

نتايج برحسب ميلي ليتر اسيد هيدروكلريك 1/0 نرمال در 100 گرم نمونه بيان مي شود.

 

توجه: به منظور تشخيص موادخنثي كننده بايد آزمايش فوق با استفاده از يك شاهد(شير كاملا طبيعي و مطمئن) انجام شود و سپس نتايج آن با نمونه مشكوك مقايسه گردد.

يادآوري:

براي تشخيص استفاده از خنثي كننده ها مي توان با روش اسپكتروفتومتري استاندارد IDF سال 1989 شماره A102 راهنماي تشخيص مواد خنثي كننده شير و فرآورده هاي آن مراجعه نمود.

3 – تشخيص مواد بازدارنده رشد ميكروبي در شير

بازدارنده هاي رشد ميكروبي را مي توان به گروه هاي زير تقسيم كرد:

الف) تركيباتي كه بطور طبيعي در شير وجود دارند مانندلاكتنين- سيستم لاكتوپراكسيداز- لوكوسيت ها در شير ورم پستاني- استفاده دام از انواع معيني علوفه مانند علوفه كپك زده و شلغم كه باعث ايجاد عوامل بازدارنده در شير مي شوند.

ب) بازدارنده هاي شيميايي شامل:

- باقيمانده آنتي بيوتيك ها – آنتي بيوتيك هايي كه معمولا براي درمان ورم پستان گاو بكار مي رود عبارت است از: پنيسيلين، استرپتومايسين، نئومايسين، كلرامفنيكل، تتراسيكلين،سولفاناميدها.

باقيمانده آنتي بيوتيك ها در شير خطري بالقوه براي بهداشت همگاني محسوب شده و مقادير كم آن بر باكتري هاي استاتر اثر گذاشته و باعث افت كيفيت فراورده هاي تخميري شير مي شود.

- باقيمانده مواد پاك كننده و ضد عفوني كننده ناشي از سهل انگاري يا برنامه ريزي غلط يا سيستم معيوب CIP در تجهيزات دامداري يا كارخانه. همچنين در موارد نادر ممكن است برخي از دامداران تركيبات ضد ميكروبي به شير اضافه نمايند تا قابليت نگهداري آن را افزايش دهند.

- باقيمانده حشره كش ها به علت آلودگي شير بعد از دوشش يا تغذيه دام با علوفه اي كه به آن حشره كش پاشيده اند.

- افزودن مواد نگهدارنده براي جلوگيري از فساد شير و كاهش بار آلودگي تقلب محسوب مي شود اين مواد غالبا شامل آب اكسيژنه، فرم آلدئيد و هيپوكلريت ها مي باشند.

لینک به دیدگاه

یادآوري:

تشخيص مواد بازدارنده رشد ميكروبي شامل تركيبات طبيعي شير (بند الف) نمي شود و عمدتا منظور بازدارنده هاي شيميايي است.

3-1) جستجوي آنتي بيوتيك ها

متاسفانه ممكن است آنتي بيوتيك هايي كه در معالجه بيماري هاي دام بصورت تزريق و يا از راه دهان مصرف مي شوند وارد شيرگردند. وجود باقيمانده آنتي بيوتيك در شير حائز اهميت زيادي است . اين باقيمانده مي تواند سبب واكنش هاي آلرزيك و يا موجب افزايش دز درمان با آنتي بيوتيك گرديده و تاثير نامطلوبي روي محيط كشت استارترها داشته باشد. روش هاي مختلف در تشخيص آنتي بيوتيك شامل بطور كلي روش هاي ميكروبي (توقف رشد باسيلوس سوبتيليس يا باسيلوس استئارو ترموفيلوس كاربرد زيادي دارد) يا تكنيك هاي ايمونولوژي و آنزيمي جهت تعيين بتالاكتام ها و ساير آنتي بيوتيك ها و روش هاي براساس آزمايش آنتي بادي خاص براي هريك از آنتي بيوتيك ها مي باشند.

روش هاي قابل اجرا در كارخانجات انجام تست انعقاد و يا استفاده از كيت هاي تشخيص آنتي بيوتيك در شير است.

بر اساس روش هاي ميكروبي ، روشي كه انجام آن در كارخانجات يا مراكز جمع آوري ميسر است توضيح داده مي شود.

3-1-1) تست انعقاد

الف) اساس آزمايش

عبارت است از: تخمير نمونه مشكوك بوسيله باكتريهاي لاكتيك ترموفيل (مايه ماست معمولي) و اندازه گيري اسيديته بعد از 3 ساعت انكوباسيون ميزان اسيديته حاصل بايد با اسيديته نمونه شير شاهد(عاري از مواد بازدارنده) مقايسه شود.

ب) وسايل و مواد لازم:

- لوله هاي آزمايش متوسط

- باكتري هاي آغازگر(استاتر ماست)

- پي پت 10 ميلي ليتري

- پي پت 1 ميلي ليتري

- حمام آب گرم يا انكوباتر تنظيم شده در c 2ْ ± 42

- تجهيزات اندازه گيري اسيديته

ج) روش آزمايش:

10 ميلي ليتر نمونه شير مشكوك و 10 ميلي ليتر نمونه شير شاهد را در لوله هاي آزمايش ريخته و آنها را به مدت 5 دقيقه در آب جوش قرار دهيد. پس از اينكه لوله هاي حاوي شير را تا دماي انكوباسيون (42-40 درجه سانتيگراد) خنك كرديد، به هر كدام از آنها يك ميلي ليتر استارتر ماست اضافه كرده و مخلوط نماييد و 3 ساعت در دماي انكوباسيون قرار دهيد. اگر ميزان اسيديته نمونه مشكوك بطور محسوسي حدود 10 درجه درنيك كمتر از نمونه شير طبيعي باشد اين شير حاوي آنتي بيوتيك يا ساير مواد بازدارنده است.

يادآوري:

1) در اين روش معمولا بعد از 2 ساعت لخته تشكيل مي شود و در صورتي كه ميزان مواد بازدارنده شير زياد باشد هيچ گون لخته اي تشكيل نمي شود . اما براي اطمينان از صحت نتيجه آزمايش بهتر است اسيديته نمونه مشكوك بعد از 3 ساعت كنترل شود.

2) اين آزمايش، روشي ساده و ارزان براي تشخيص مواد بازدارنده است و داراي دقت كافي براي مقاصد علمي مي باشد(جدا كردن شير آلوده و انتخاب شير مناسب براي توليد) اما تشخيص نوع و ميزان مواد بازدارنده در اين آزمايش امكان پذيرنيست.

3) درصورت دسترسي آزمايشگاه به كيت هاي تشخيص آنتي بيوتيك ها، آزمايش بايد بر اساس دستور راهنماي كيت مربوطه انجام شود.

4) شير گاو تحت درمان با آنتي بيوتيك بايد پس از طي دوره درمان حداقل به مدت 72 ساعت به كارخانجات تحويل نگردد، درصورتي كه نتايج آزمايش شير دامداري مثبت يا مشكوك باشد بايستي به مدت سه روز آزمايش را تكرار كنيد.

5) براي تهيه شير شاهد مي توان از شير بازساخته به نسبت 10% پودر شيرخشك كه قبلا مورد آزمايش قرار گرفته استفاده نمود.

3-1-2) استفاده از كيت هاي تشخيص آنتي بيوتيك

كيت هايي كه بطور وسيع به عنوان روش سريع در اكثر كشور ها مرسوم و در ايران نيز شناخته شده اند. استفاده از كيت بتا استار (Beta Star) و دلووتست (Delvotest) است كيت Beta star بر اساس تكنيك هاي آنزيمي و عيار سنجي آنتي بيوتيك هاي بتالاكتام مي باشد زمان آزمايش با استفاده از اين كيت ها 5 دقيقه و براي تشخيص آنتي بيوتيك در خط دريافت شير مناسب مي باشد . كيت هاي دلووتست روش تشخيص ميكروبي بر اساس حساسيت باسيلوس استئاروترموفيلوس نسيت به آنتي بيوتيك مي باشد و زمان آزمايش حدود 6 ساعت مي باشد. در هر حال در مواقعي كه از كيت براي تشخيص آنتي بيوتيك استفاده مي شود بايد روش كاملا مطابق دستورالعمل ارائه شده از طرف سازنده صورت گيرد.

لینک به دیدگاه

3-2) تشخيص باقيمانده مواد پاك كننده و ضد عفوني كننده

اين مواد معمولا بر اثر سهل انگاري و كافي نبودن عمليات شستشوي دستگاههاي شيردوشي و مخازن در شير باقي مي ماند.

اگر مقدار باقيمانده مواد پاك كننده و ضد عفوني كننده زياد بوده و يا غلظت آن بالا باشد بو و طعم شير تغيير مي كند و به آساني قابل تشخيص است. با آزمايش مواد بازدارنده رشد ميكروبي(تست انعقاد) اين مواد بطور كلي و بدون تعيين نوع مواد قابل تشخيص مي باشند.

3-3) تشخيص آب اكسيژنه در شير خام

افزودن آب اكسيژنه به شير باعث از بين بردن و يا كند شدن رشد باكتري هاي شير شده و ترش شدن شيررا به تعويق مي اندازد. براي تشخيص آب اكسیژنه دو روش پيشنهاد مي گردد.

3-3-1) تشخيص بوسيله گاياكل

الف) مواد شيميايي لازم

- گاياكل: محلول اشباع شده 2 درصد

ب) اساس روش:

شير حاوي آنزيمي است كه آب اكسيژنه را به آب و اكسيژن فعال تجزيه مي كند. اين آنزيم پراكسيداز نام دارد. اكسيژن آزاد با گاياكل توليد ئيدرواكسي متوكسي دوبنزن مي كند كه صورتي رنگ است.

ج) روش آزمون

بوسيله پي پت ، 1ميلي ليتر از نمونه شير مشكوك و 1 ميلي ليتر شير معمولي و 1 ميلي ليتر از محلول اشباع شده يا گاياكل را در لوله آزمايش بريزيد و تكان دهيد. دماي نمونه هنگام آزمايش بايد 30 درجه سانتيگراد باشد. تغيير رنگ در فاصله 1 دقيقه دليل وجود آب اكسيژنه در شير مي باشد. اين آزمايش در مورد شيرهاي ترش و يا حرارت ديده و شيرمانده(آب اكسيژنه به تدريج بوسيله كاتالاز موجود در شير تجزيه مي شود) نتيجه ندارد.

3-3-2) تشخيص بوسيله سديم ارتوواناديت

الف) مواد شيميايي لازم

- سديم ارتوواناديت(Sodium Orthovanadate)

- اسيد سولفوريك: ده درصد حجمي

- يك گرم سديم ارتوواناديت را در 100 ميلي ليتر اسيد سولفوريك حل نماييد . از اين معرف براي تشخيص آب اكسيژنه استفاده مي شود.

لینک به دیدگاه

ب) روش آزمون

در يك لوله آزمايش 10 ميلي ليتر از نمونه شير بريزيد و به آن 10 قطره از معرف فوق اضافه نماييد. ظهور رنگ قرمز دليل وجود آب اكسيژنه در شير مي باشد.

3-4) تشخيص فرم آلدئيد

الف) موادلازم

- اسيد سولفوريك غليظ

- كلرورفريك 5/2 درصد

ب) روش آزمون

دريك لوله آزمايش 5 ميلي ليتر از شير مشكوك و معادل آن آب بريزيد و 3 تا 4 ملي ليتر اسيد سولفوريك به آن اضافه نماييد. سپس دو قطره كلرور فريك به نمونه اضافه كرده پس از مخلوط كردن تا نقطه جوش حرارت دهيد . ظاهر شدن رنگ بنفش نشان دهنده وجود فرمالين در شير است.

يادآوري:

ظهور رنگ بنفش در فاز چربي در روش ژربر مي تواند به دليل افزايش فرمالين به شير خام باشد.

3-5) تشخيص هيپوكلريت ها

از آنجايي كه هيپوكلريت ها از مواد ضد عفوني كننده معمولي مي باشند امكان استفاده از آن به منظور كاهش بار آلودگي زياد است . هيپوكلريت ها قادرند يدورها را تجزيه كرده و يد آزاد نمايند كه يد با نشاسته رنگ آبي توليد مي كند. بعضي اكسيدانها بخصوص آب اكسيژنه نيز واكنش مشابهي دارد بدين جهت در مواردي كه واكنش مثبت است قبل از نتيجه گيري، شير بايد از نقطه نظر وجود آب اكسيژنه مورد آزمايش قرار گيرد.

الف ) مواد لازم

- يدور پتاسيم : محلول 10 درصد

- نشاسته : مقدار كمي نشاسته را به 10 ميلي ليتر آب مقطر اضافه نموده و مي جوشانيم و پس از سرد شدن بلافاصله استفاد ه مي نماييم.

ب ) روش آزمون

2 ميلي ليتر شير و 1 ميلي ليتر آهار نشاسته و 1 ميلي ليتر محلول تازه يدور پتاس را در يك لوله آزمايش ريخته . خوب تكان مي دهيم . اگر مخلوط سفيد باقي ماند شير فاقد هيپو كلريت است . ايجاد رنگ آبي خاكستري دليل وجود هيپو كلريت در شير مي باشد .

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...