ديابت و ورزش

[MOJTABA 77 8,304]

بيماري ديابت يا مرض قند که در اثر افزايش سطح قند خون و يا کاهش ميزان ترشح انسولين در بدن بوجود مي آيد به دو گروه تقسيم مي شود:

1- ديابت وابسته به انسولين(ديابت جوانان)

2- ديابت غيروابسته به انسولين

اين دو نوع ديابت از نقطه نظر پاتوفيزيولوژي کاملا با هم فرق دارند از اين رو بايد در برنامه ريزي ورزشي به نوع بيماري توجه و توصيه هاي مناسب ارائه گردد.

 

 

ديابت وابسته به انسولين

حدود 10 تا 15% از کل بيماران ديابتي را تشکيل مي دهند. که بيشتر سفيد پوست هستند و مربوط به تخريب سلولهاي b پانکراس مي باشد.

درمان با انسولين در شروع اين بيماري کاملا ضروري است با قطع انسولين يا کاهش مصرف آن مواد سمي خطرناکي توليد مي شود.

 

ديابت غيروابسته به انسولين

حدود 85 تا 90 % از کل بيماران ديابتي را تشکيل مي دهند که بيشتر اين افراد معمولا چاق هستند.در اين نوع ديابت،گيرنده هاي انسولين دچار تنظيم کاهش مي شوند.اين نوع ديابت در ميانسالي رخ مي دهد.علت بروز اين نوع ديابت کاملا مشخص نشده است اما نقش پيش زمينه هاي ژنيتيکي قوي،همراه با عوامل محيطي در کاهش سطح فعاليتهاي بدن،افزايش مصرف کالري و چاقي در اين زمينه تاکيد شده است.

در اين نوع ديابت سه حالت براي بيماري ديده مي شود:

1-عدم ترشح انسولين

2-خروج بيش از حد گلوکز از کبد

3-کاهش فعاليتهاي انسولين(مقاومت بافتها در برابر انسولين)

 

فوايد فعاليتهاي جسماني در افراد مبتلا به ديابت

اکثر پزشکان بر اين نظريه تاکيد دارند که بخش قابل توجه و مطلوب در درمان بيماري،تنظيم فعاليتهاي بدني هوازي مي باشد.

اکثر پزشکان بر اين نظريه تاکيد دارند که بخش قابل توجه و مطلوب در درمان اين بيماري، تنظيم فعاليتهاي بدني هوازي مي باشد.

اين موضوع به ويژه در نوع ديابت غير وابسته به انسولين اهميت بيشتري دارد.به طوري که در طول فعاليتهاي هوازي و غيرهوازي،حساسيت به انسولين در بافتهاي بدن افزايش مي يابد.

 

ملاحظات کاربردي براي بيماران ديابتي

1- معمولا در جريان ورزش و فعاليت افراد ديابتي به علت آسيب در سيستم تنظيم حرارتي بيشتر در خطر گرمازدگي قرار دارند و از اين جهت بايد وقت بيشتري انجام شود.

2- افراد مبتلا به ديابت تقريبا 3 برابر نسبت به افراد سالم در معرض خطر ابتلا به بيماريهاي قلبي و عروقي هستند.بنابراين چنانچه تمرينات شديدي براي اين افراد در نظر گرفته مي شود لازم است ابتدا ارزيابي دقيقي از بيماريهاي قلبي عروقي اين افراد بعمل آيد.

پيشنهاد مي شود از بيماران ديابتي که بالاي 30 سال سن دارند يا براي مدت 20 سال دچار ديابت هستند نوار قلبي گرفته مي شود.از بيمارن ديابتي بالاي 45 سال سن بايد تست ورزش گرفته شود.

3-افراد ديابتي معمولا دچار درجه اي از نوروپاتي ( از دست دادن بعضي از حس ها) در اندام تحتاني و پاها هستند به همين دليل براي جلوگيري از آسيب به پا بايد مراقبتهاي ويژه اي در نظر گرفته شود.

به خاطر داشته باشيد که زخم ها و ساير جراحات روي پا به علت مراجعه بيش از نيمي از بيماران ديابتي به بيمارستان مي باشد.

 

ديابت و فعاليتهاي ورزشي

- در جريان فعاليتهاي ورزشي افراد معمولا عرق مي کنند . در افراد ديابتي شروع حمله هاي هيپوگليسمي نيز مي تواند همراه با عرق کردن باشد و ممکن است تشخيص و تفاوت بين پاسخ طبيعي بدن به ورزش و يا علائم حمله در افراد ديابتي مشکل باشد.

 

- افراد ديابتي بايد اکيدا از فعاليتهاي ورزشي که حياتشان را به جهت از دست دادن هوشياري به خطر مي اندازد و يا ورزشهايي که امکان دريافت گلوکز در آن ورزشها مقدور نيست اجتناب کنند مانند ( کوهنوردي ، موتور سواري ،قايقراني تک نفره ).

 

- ديگر فعاليتهاي ورزشي که به طور بالقوه خطرزا هستند بايد با احتياط قابل توجهي انجام شود به طوري که حتما فردي از اقوام يا دوستان نزديک که با واکنشهاي يک فرد ديابتي آشنا هستند در کنار او باشند و در مواقع لازم مراقبتهايي را انجام دهند.