معرفی کشت و صنعت امام خمینی

[محمــد 4415]

پس از تشكيل شوراي شكر در سال 1362 و مطالعاتي كه از سال 1363 تا 1365 توسط صندوق مطالعات نيشكر صورت گرفت، ضرورت اجراي آن در سال 1366 به تصويب دولت رسيد و در سال 1368 در قانون اول توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران به تصويب مجلس شوراي اسلامي رسيد. شركت توسعة نيشكر و صنايع جانبي بر اساس مفاد بند ((‌‌ه)) تبصره 29 اين قانون در سال 1369 تاسيس و اجراي طرح مطالعاتي توسعة كشت نيشكر در استان خوزستان و پياده كردن نتايج مطالعات مذكور را بر عهده گرفت كه عمليات اجرايي طرح در اواخر سال 1370 آغاز گرديد.

كشت و صنعت امام خميني (ره) يكي از واحدهاي هفت‌گانه شركت توسعه نيشكر و صنايع جانبي مي‌باشد كه مشخصات كلي آن بشرح ذيل است:

 

 

موقعيت : كشت و صنعت امام خميني (ره) در اراضي شعيبيه بين رودخانه‌‌‌هاي شطيط و دز در 30 كيلومتري جنوب شهر شوشتر واقع شده است، محدودة طرح بخشي از دشت شعيبيه واقع در دهستان شعيبيه از توابع شهرستان شوشتر به مساحت تقريبي 15300هكتار است كه از شمال به تپه‌هاي شمالي دشت شعيبيه و از غرب به رودخانه دز و از شرق به رودخانه شطيط( كارون ) و از جنوب به واحد دهخدا محدود است.طول ابعادي واحد كشت و صنعت امام خميني (ره) حدود 34 كيلومتر و عرض آن حداقل 5 و حداكثر 15 كيلومتر است.

 

از آنجائيكه كارخانه شكر اين واحد عظيم در سال امام خميني (ره) به بهره برداري رسيد به نام ايشان مزين گشت. در شركت كشت و صنعت امام خميني (ره) واحدهاي صنعتي از قبيل كارخانه شكر، كارخانه خوراك دام و كارخانه تخته نيمه سنگين پيش بيني شده است.

فرآیندها

كشت :

ميزان اراضي قابل كشت در كشت و صنعت امام خميني (ره) حدود 12800 هكتار مي‌باشد كه پس از مراحل اوليه نقشه‌برداري، تسطيح اراضي و ايجاد زهكش‌هاي زير زميني(لترال) بيش از 2000 كيلومتر، جمع كننده زه‌آبهاي زير زميني(كلكتور) به طول 56 كيلومتر در مورخ 20/02/73 اولين مزرعه وارد مرحله آبشويي گرديد و در تاريخ 29/05/73 مزارع B-132 وB-134 با EC كمتر از 3 ميلي موس بر سانتيمتر شيرين شده و آماده كشت شدند. در شهريورماه 1373 با تهيه قلمه از شركت‌هاي كشت و صنعت هفت‌تپه و ميان‌آب اين مزارع به زير كشت نيشكر رفتند. كشت نيشكر در فصل گرم سال، معمولاً از اواسط مردادماه تا اواسط مهرماه بصورت كشت دو رديفه روي پشته (پاين اپل مستقيم) و كشت داخل فارو (پاين اپل معكوس) انجام مي‌گيرد. واريته‌هاي كشت شده با توجه به طول زمان برداشت از انواع ني‌هاي كشت شده با مشخصات CP57 (زودرس)، CP69 (ميان رس)، CP48 و NCO (ديررس) مي‌باشد.

 

 

داشت :

عمده فعاليت‌هايي كه در مرحلة داشت صورت مي‌گيرد شامل آبياري، كوددهي، دفع آفات و هلينگ آپ مي‌باشد.

 

آبياري به روش هيدروفلوم :

براساس نياز آبي گياه نيشكر و با توجه به قسمت‌هاي مختلف مزرعه، مقدار آب ورودي به مزرعه توسط دريچه‌هايي با دبي متغير (25 تا150 ليتر در ثانيه) كه بر روي كانال فرعي نصب شده‌اند تنظيم شده و آب وارد لوله‌هاي پلاستيكي به نام هيدروفلوم شده كه از جنس پلي اتيلن (قطر 15 اينچ) با رول‌هاي يكصد متري كه بوسيلة رابط‌هاي فلزي به هم وصل مي‌شوند. در طول مزرعه (حدود يك كيلومتر) كشيده شده و با نصب دريچه‌هاي پلاستيكي بر روي هيدروفلوم (حداكثر 3 ليتر در ثانيه) قابل تنظيم هستند، آبياري مزرعه با سهولت و راندمان بالاتري صورت مي‌پذيرد، به طوري كه ميزان آب مصرفي مورد نياز در يك دور آبياري براي گياه نيشكر با روش آبياري هيدروفلوم در اين كشت و صنعت، حدود يك سوم در مقايسه با نمودار كلي و شركت‌هاي مشابه كمتر شده است.

 

هلينگ آپ :

در اراضي كه ني در كف جوي كشت شده است در مرحلة رشد گياه نيشكر(30 تا40 سانتي متري) با عمليات هلينگ آپ جاي جوي و پشته عوض شده و ني بر روي پشته قرار مي‌گيرد اين امر باعث سهولت در آبياري و حركت مناسب آب در فارو شده و عمليات آبياري با بازده بالاتري صورت مي‌گيرد، همچنين در زمان برداشت نيشكر كف بري بهتري توسط ماشين‌هاي برداشت (هاروستر) انجام مي‌گيرد.

برداشت :

با كاهش دما و كاهش رشد رويشي نيشكر معمولاً از اواخر شهريور لغايت اوايل مهرماه فصل برداشت نيشكر آغاز و در يك دوره 100 روزه فصل برداشت به اتمام مي‌رسدكه با در نظر گرفتن شرايط اقليمي و مشكلات كاري بعضاً تا نيمة اول ارديبهشت ماه سال بعد طول مي‌كشد. عمليات برداشت نيشكر در اين واحد كاملاً مكانيزه بوده و توسط ماشين‌هاي اختصاصي نيشكر(هاروستر) به صورت سبز برداشت مي‌گردد.

ايستگاه پمپاژ آب :

كشت و صنعت امام خميني (ره) داراي 4 ايستگاه پمپاژ مي‌باشد كه تلمبه‌خانه شماره يك از رودخانه شطيط و تلمبه‌خانه شماره دو از رودخانه دز آبگيري و تأمين آب مورد نياز شركت را انجام مي‌دهند. همچنين تلمبه‌خانه شماره 3 بعنوان مكمل بوده و آب را به اراضي كه سطح آنها بالاتر مي‌باشد انتقال مي‌دهد. در نهايت تلمبه خانه شماره 4 كار پمپاژ آبهاي زهكشي شده را به رودخانه بر عهده دارد.

حدود 37 كيلومتر كانال اصلي، 100 كيلومتر كانال فرعي و آبرسان درجه 2 و 114 كيلومتر زهكش روباز در اين واحد ساخته شده است.

 

محصولات

كارخانه شكر :

عمليات ساختماني كارخانه شكر با زير بناي 60.000 متر مربع و تعداد 1200 عدد شمع كف كارخانه در سال 1375 آغاز و با يك خط شامل 5 سري آسياب 6 غلطكي به ابعاد 1080*2200 ميلي متر به ظرفيت 10.000 تن نيشكر در روز، در بهمن ماه 1378 افتتاح گرديد.

سالن آسياب :

نيشكر به منظور عصاره‌گيري پس از تخليه به درون نقاله مخصوص در صورت نياز شسته شده و سپس بوسيلة چاقوهاي بسيار قوي بصورت الياف ريزي در آمده و پس از آن وارد آسياب‌ها شده و از بين يكسري غلطك‌هاي بزرگ چدني عبور داده مي‌شود، در اثر فشار غلطك‌ها عصاره از الياف نيشكر جدا شده و تفالة باقيمانده كه باگاس ناميده مي‌شود جهت استفاده در صنايع جانبي به خارج از كارخانه ارسال مي‌گردد.

 

سالن توليد :

عصارة نيشكري كه در سالن آسياب بدست مي‌آيدابتدا وزن شده و به آن شير آهك و فسفات اضافه مي‌نمايند، پس از گرم نمودن، به منظور تصفيه مقدماتي مجدداً به آن آهك و فسفات اضافه مي‌گردد.پس از گذشتن از تبخير كننده‌ها بصورت شربت غليظ (سيروپ) در مي‌آيد. شربت تغليظ شده در ديگ‌هاي پخت تحت خلأ غليظ ترشده كه با افزودن تركيبي از الكل ايزوپروپليك و شكر، كريستال‌هاي شكر شروع به ظاهر شدن مي‌نمايند، پس از مرحلة پخت بوسيلة دستگاه سانتريفيوژ شكر از مايع پيرامون آن كه ملاس ناميده مي‌شود، جدا شده و توزين مي‌گردد و در نهايت بوسيلة نوار نقاله به انبارهاي شكر ارسال مي‌شود. كارخانه مذكور داراي دو كورة توليد بخار از نوع SD هر كدام با ظرفيت 165 تن در ساعت بخار جمعاً 330 تن با فشار 30 بار و دماي 380 درجه سانتي گراد مي‌باشد. ظرفيت اسمي كارخانه سالانه توليد 100.000 تن شكرخام، 300.000 تن باگاس با رطوبت50 درصد و حدود 38.000 تن ملاس با رطوبت 20 درصد و 40.000 تن گل صافي با رطوبت 63 درصد مي‌باشد.

 

 

 

تخته صنعتی

با نگرش اقتصادي و استفاده بهينه از ضايعات كشاورزي و با توجه به نياز كشور به تخته صنعتى ، كارخانه توليد M.D.F با استفاده از باگاس به جا مانده از كارخانه شكر با ظرفيت 100 هزار تن در سال در كشت و صنعت امام خمينى (ره) به بهره بردارى رسيده است.

M.D.F از اوايل 1970 وارد بازار مصرف صنايع سلولزي شد و طي اين مدت كمتر كالاي مشابهي در جهان به پاي موفقيت و قابليت هاي اين محصول رسيده است.

 

 

مهمترين مزيتهاى كاربردى M.D.F عبارتند از:MDF.jpg

 

*

 

قابليت ابزار خوري

*

 

پروفيل كاري

*

 

پرداخت و روكش كردن

*

 

خراطي

 

 

 

خوراک دام

تهيه و تامين علوفه جهت تغذيه جمعيت دامى كشور ، در نيم قرن اخير همواره از مشكلات و معضلات مملكت بوده است. جمعيت دامى كشور بر اساس آمارهاى موجود بالغ بر 120 ميليون واحد دامىخوراك دام.jpg است. براى تغذيه و تعليف دامهاى كشور دست كم به حدود 8/51 ميليارد واحد علوفه اى نيازمنديم.

 

 

در حال حاضر وابستگى دامى كشور به ميزان 25 درصد به مراتع و 75 درصد به ساير منابع از جمله كارخانه هاى تهيه كننده خوراك دام مى باشد. ضايعات و فرآورده هاى جانبى نيشكر شامل سرني، باگاس( پوسته ني)، پيت(مغز ني) ، ملاس و گل صافى (كيك صافي) مى تواند براى 5/6 ميليون واحد دامى به منظور توليد غير مستقيم سالانه 80 هزار تن گوشت قرمز ، خوراك كافى را تامين كند.

 

ايجاد كارخانه هاي توليد خوراك دام با مجموع ظرفيت سالانه 700 هزار تن در اولويت دوم اجراى توسعه نيشكر و صنايع جانبى قرار دارد كه محصول آنها از نظر ارزش غذايي متناسب با درخواست مشتري متغير خواهد بود. در كارخانه هاي خوراك دام شركت توسعه نيشكر و صنايع جانبي غني سازي مواد سلولزي (پيت و باگاس) با هدف بالا بردن ضريب هضمي مواد به روش فيزيكي پخت توسط بخار آب در فشار بالا صورت مي گيرد.

كارخانه خوراك دام شعيبيه در واحد امام خمينى (ره) بهره بردارى خود را آغاز كرده و كارخانه هاى خوراك دام در كشت و صنعت هاى دعبل خزاعى و امير كبير به زودى راه اندازى مى شوند.

منبع : وبسایت شرکت کشت و صنعت امام خمینی