نوستالژي خطرناك

[Mohammad Aref 120,438]

مناطق- خطر بافت فرسوده بعضي از محله‌هايمان هر لحظه بيشتر مي‌شود و دست آخر به دردسرمان مي‌اندازد.

 

دير يا زود دارد، اما از همين حالا پيداست كه سوخت و سوز ندارد. اين درست كه گمانه‌زني‌هايمان به جايي قد نمي‌دهد و نمي‌دانيم آخرش چه خواهد شد، ولي همگي مي‌دانيم اين خانه‌ها بايد بميرند و از خاكسترشان كاشانه‌اي قرص و محكم در محله‌هاي قديمي‌مان بنا شوند.

انگار يك لجبازي به جان در و ديوار منطقه‌مان افتاده و بي‌دليل در اين سال‌ها براي خودش كش آمده تا شكل و شمايل بعضي از محله‌هايمان را تيره و تارتر از همسايه‌هايش كند. يادآوري خاطرات غبارگرفته و قديمي هميشه شورانگيز است، ولي حالا اين نوستالژي محله‌هاي قديمي‌منطقه خطرناك به نظر مي‌رسد.

 

محدوده شرقي منطقه را يكي از محله‌هاي تهران به نام صفا تشكيل مي‌دهند. «رحمت‌الله اطلسي» يكي از اعضاي شوراياري اين محله وقتي از سوژه‌مان خبردار مي‌شود به ما فرصت سؤال پرسيدن را هم نمي‌دهد: «خانه‌هاي فرسوده محدوده، محله را از قيافه در آورده‌اند. زندگي در آنها با خطر و اضطراب هم محلي‌هايمان همراه است.

 

آنها از اين موضوع كه خانه‌هايشان امن نيست آگاهي دارند و دلشان مي‌خواهد كه املاكشان را بفروشند، ولي با پولي كه گيرشان مي‌آيد، در حاشيه‌هاي اطراف پايتخت هم نمي‌توانند صاحب خانه شوند.» اين شورايار به بعضي از مشكلات ريز و درشت شهروندان ساكن در بافت فرسوده محله صفا اشاره مي‌كند: «معابر كم عرض هم خودروها و هم عابران پياده را دچار دردسر كرده است.

 

در بعضي از معابر پياده، وجود تيرچراغ برق حتي مانع از‌ تردد راحت شهروندان مي‌شود. ارائه خدمات شهري در بعضي نقاط اين بافت هم كه تقريباً غيرممكن است. البته خوشبختانه شهرداري طرحي به نام خانه به خانه را قرار است در محله صفا اجرا كند كه اميدوارم راهكار مناسبي براي رهايي از اين فرسودگي باشد.»

 

او به خوبي مي‌داند كه بودجه شهرداري هم محدوديت دارد و اين طرح يك شبه تحقق پيدا نمي‌كند: «ما انتظار نداريم كه مشكلمان يك شبه حل شود، ولي شهرداري از همين حالا بايد آرام آرام شهروندان را راضي كند كه خانه‌هايشان را بكوبد و آنها را مقابل زلزله و ديگر خطرها مقاوم كنند.»

 

راه زياد تا حل مشكل وقتي از «ابراهيم قاسمي‌نيا» شورايار محله سرخه‌حصار مي‌پرسيم كه چند درصد محدوده تان فرسوده است، مي‌خندد و مي‌گويد: «صد در صد.» اولش فكر مي‌كنيم كه اغراق مي‌كند، ولي وقتي به ياد در و ديوارهاي اين محله و قدمتش افتاديم حق را به اين شورايار داديم. او معتقد است كه عمده خانه‌هاي اين محله به شكل روستايي و فرسوده است:

 

«بيشتر ساكنان اين محله داراي املاك فرسوده‌اند. به دليل شكل و بافت معابر و كوچه‌هاي تنگ و باريك، خدمات‌رساني شهري به اين محله آن طور كه بايد باشد نيست. ساكنان اين كوچه‌ها با مشكلات زيادي دست و پنجه نرم مي‌كنند. آنها از حق طبيعي خودشان كه داشتن آرامش است به دليل فرسوده بودن بافت محله‌شان محرومند و اين به دور از انصاف است.»

 

«قاسمي نيا» از زماني كه شورايار شده، در تلاش براي حل اين معضل است و اعتراف مي‌كند تا حل مشكل بافت فرسوده راه زيادي باقي است: «اگر مسئولان ديگر سازمان‌ها و نهادها با شهرداري همكاري‌ كنند، بي‌شك مردم هم پاسخ اين عملكرد‌هاي مثبت را به خوبي مي‌دهند. همه بايد همكاري كنند تا اين معضل بزرگ ريشه كن شود.»

 

مشكلات محله قديمي

حرف‌هاي «حسن كاوند» شورايار محله دهقان آنقدر تلخند كه عمق ماجرا را براحتي نشانمان مي‌دهند. فكر مي‌كرديم كه بافت فرسوده محله دهقان از اوضاع بهتري نسبت به محله صفا برخوردار است، ولي كاوند مي‌گويد: «كوچه‌هاي تنگ و باريك امان شهروندان را بريده‌اند.

 

زلزله بسيار خفيف چند هفته قبل حسابي شهروندان اينجا را به وحشت انداخت. باور كنيد اگر زلزله‌اي در تهران بيايد، بعضي نقاط محله دهقان با خاك يكسان مي‌شود، چون اين محله يكي از قديمي‌ترين محله‌هاي پايتخت است و قدمتي طولاني دارد.» او «دهقان» را محله‌اي بدون امكانات رفاهي مانند فضاي سبز، اماكن ورزشي و غيره معرفي مي‌كند و معتقد است كه اگر مسئولان هر چه زودتر فكري به حال و روز اين محله نكنند، از اين پس شهروندان بايد آماده شنيدن خبرهاي ناگواري باشند: «خانه‌هاي فرسوده را بايد هرچه سريع‌تر تخريب كنند تا جايشان را خانه‌هاي زيبا و مقاوم بگيرند. با اين اقدام آرامش و زيبايي به محله قديمي‌ دهقان تقديم مي‌شود.«

 

همشهري محله - 13