رفتن به مطلب

ارسال های توصیه شده

گوسفند وحشى اوريال

گوسفند وحشي اوريال يکي از 5 نژاد گوسفندهاي وحشي‌اي است که در ايران زندگي مي‌کنند. اين حيوان بزرگ‌ترين گوسفند وحشي ايران است. گوسفندهاي وحشي شاخ‌هايي بلند، ضخيم و حلزوني‌شکل دارند و مشخصه‌ي بارز آن‌ها موهاي بلند و سفيدرنگي در ناحيه‌ي گلو و سينه است که مانند ريش به‌نظر مي‌آيند.

Urial-wild-sheeps.jpg

 

Ovis orientalis arkal قوچ و ميش اوريال

نام: قوچ و ميش اوريال (Ovis orientalis arkal)

محل عکاسی: پارک ملی تندوره

عکس: سید بابک موسوی

گوسفند وحشي اوريال در يك نگاه

نام فارسي: قوچ (نر) و ميش (ماده) اوريال / گوسفند وحشي اوريال نام انگليسي: Urial نام علمي: Ovis orientalis arkal

خانواده: خانواده‌ي گاوسانان (Bovidae)

جمعيت:

جمعيت: نامعلوم

پراکنش:

در پاکستان، کشمير، شمال غربي هندوستان، افغانستان، تاجيکستان، ازبكستان، قزاقستان و تركمنستان پراكنده است. در ايران در شمال خراسان رضوي، خراسان شمالي، شرق گلستان و شمال شرق استان سمنان ديده مي‌شود.

زيست‌گاه:

گوسفند وحشي اوريال در مناطق كوهستاني و تپه‌ماهوري زندگي مي‌كند.

اندازه:

 

طول بدن اين جانور 110 تا 145 سانتي‌متر، طول دمش 12 تا 15 سانتي‌متر، ارتفاع بدنش 100 سانتي‌متر و وزن آن 25 تا 87 كيلوگرم و بزرگ‌ترين قوچ و ميش ايران است.

ريخت‌شناسي:

گوسفند اوريال بدني كشيده و استوانه‌اي دارد. نرها شاخ‌هاي بلندي دارند كه گاهي طول آن‌ها به 118 سانتي‌متر مي‌رسد. اين شاخ‌ها ضخيم و حلزوني شکل هستند و مقطع آن‌ها مثلثي است. اين پستاندار موهاي نسبتاً كوتاهي به رنگ زرد شني تا قهوه‌اي دارد و زير بدنش سفيدرنگ است. موهاي بلند و سفيدرنگي در ناحيه‌ي گلو و سينه‌ي اين حيوان ديده مي‌شود.

رژيم غذايي:

گوسفند اوريال از علوفه و بوته‌ها تغذيه مي‌كند.

زادآوري:

جفت‌گيري قوچ و ميش اواخر پاييز صورت مي‌گيرد و نوزادان پس از 5/5 ماه به‌دنيا مي‌آيند

وضعيت حفاظتي گونه:

اين گونه در ايران جمعيت آسيب‌پذيري دارد و با ادامه‌ي روند كنوني، در خطر انقراض قرار خواهد گرفت

نقشه‌ي پراکندگي در ايران:

 

 

 

اجداد گوسفند اهلي

 

قوچ و ميش يا گوسفند وحشي از اجداد گوسفندهاي اهلي هستند و مي‌توانند با آن‌ها جفت‌گيري كنند. هزاران سال پيش تعدادي قوچ و ميش به‌دست انسان‌ها رام شدند و گوسفندهاي اهلي به‌وجود آمدند.

 

مهاجرت‌هاي ارتفاعي

 

مهاجرت ارتفاعي بدين معناست كه گوسفند وحشي در فصل بهار در ارتفاعات بالاتر ديده مي‌شوند که شايد به دليل آغاز رويش بهاره‌ي علف‌ها در ارتفاعات باشد. آن‌ها تابستان را هم در همان ارتفاعات بالا مي‌گذرانند. گله‌ها براي دوري از گرماي تابستان، دامنه‌هاي شمالي با شيب ملايم را براي استراحت انتخاب مي‌کنند تا علاوه بر استفاده از خنکي دامنه‌ي شمالي، از حشره‌هاي موذي هم در امان باشند. با آغاز پاييز و زمستان، گله‌هاي گوسفند وحشي به مناطق کم‌ارتفاع‌تر و دره‌ها و گودي‌ها پناه مي‌آورند. زيرا با آغاز فصل سرما، نياز به آب کم‌تر مي‌شود. به‌علاوه، علف‌ها بيش‌تر در گودي‌ها و مناطق کم‌ارتفاع رشد مي‌كنند. آن‌ها در اين مهاجرت‌ها، مسيرهايي سنتي دارند.

 

ساختار اجتماعي

 

گوسفند وحشي به صورت گروهي زندگي مي‌كند. معمولاً ميش‌ها، بره‌ها و نرهاي جوان با هم و جدا از گله‌هاي مسن‌تر مشاهده مي‌شوند. نرها از 3 تا 4 سالگي از گله‌‌ي ماده‌ها و بره‌ها جدا مي‌شوند و در گروه‌هاي جداگانه‌اي زندگي مي‌کنند. بنابراين، جدايي نرها از ماده‌ها، پديده‌اي مرتبط با سن و تدريجي است. به‌طور معمول، گله‌ها در طول فصل جفت‌گيري مخلوط مي‌شوند و بعد از آن، قوچ‌ها گله‌هاي ماده‌ها، بره‌ها و جوان‌هاي نابالغ را ترک مي‌کنند.

Urial-wild-sheep.jpg

Ovis orientalis arkal قوچ اوريال

نام: قوچ اوريال

محل عکاسی: پارک ملی تندوره

عکس: سید بابک موسوی

 

 

نژادهاي گوسفند وحشي در ايران

 

نژادهاي گوناگوني از قوچ و ميش در ايران زندگي مي‌كنند كه هم از نظر ظاهري و هم از نظر تعداد كروموزوم‌ها، با هم تفاوت دارند. اين نژادها عبارت‌اند از:

 

1. قوچ و ميش ارمني: در تپه‌ماهورها و مناطق استپي شمال غربي و جنوب غربي ديده مي‌شوند. در زير گلو و سينه‌ي آن‌ها ريش و موهاي زبر کوتاهي به رنگ قهوه‌اي تا سياه ديده مي‌شود. ماده‌ها شاخ ندارند يا شاخ‌هاي آن‌ها بسيار کوچک است. قوچ‌هاي ارمني در ناحيه‌ي کمر لکه‌ي سفيدرنگي دارند که در اصطلاح به آن «آلاکمر» مي‌گويند.

 

2. قوچ و ميش اصفهان: كه در قسمت‌هاي جنوب اصفهان و قسمتي از چهارمحال و بختياري زندگي ‌مي‌كنند. از ويژگي‌هاي بارز اين قوچ و ميش اين است كه رنگ بدنشان تيره‌تر از ساير قوچ‌هاست و دست، پا و پوزه‌‌ي آن‌ها سفيد است.

 

3. قوچ و ميش لارستاني: كوچك‌ترين قوچ و ميش ايران است. نوک شاخ آن‌ها به موازات گردن انحنا دارد و ميش‌ها غالباً شاخ دارند. اين قوچ‌ها در هرمود فارس زندگي مي‌کنند.

 

دورگه‌هاي گوسفند وحشي ايران

 

در بسياري از نقاط ايران، نژادهاي گوناگون قوچ با هم آميزش كرده‌‌اند و دورگه‌هاي متفاوتي به‌وجود آمده است. اين جانوران در ظاهر شبيه به هر دو نژادي هستند كه با هم آميزش كرده‌اند؛ ولي از نظر تعداد كروموزوم با آن‌ها متفاوت‌اند. دورگه‌هاي معروف گوسفندهاي وحشي ايراني عبارت‌اند از:

 

1. قوچ و ميش البرز مركزي: از آميزش گوسفندهاي وحشي اوريال و ارمني به‌وجود آمده است. آن‌ها در محدوده‌ي شرقي پراكندگي خود، به گوسفند وحشي اوريال شباهت بيش‌تري دارند و در محدوده‌ي غربي به قوچ ارمني شبيه‌ترند.

 

2. قوچ و ميش كرمان: از آميزش گوسفندهاي وحشي لارستان و اوريال به‌وجود آمده‌اند. شاخ‌هاي آن‌ها شبيه قوچ اوريال است. در ناحيه‌ي گردنشان هم موهاي سياه و نسبتاً بلندي مشاهده مي‌شود. ميش‌ها معمولاً شاخ‌هاي كوتاهي دارند.

 

در کشور ما، علاوه بر نژادها و دورگه‌هاي ذکر شده، گوسفندهايي وحشي زندگي مي‌کنند که به دليل کمبود اطلاعات، نمي‌توان درمورد آن‌ها قاطعانه اظهار نظر کرد.

Armenian-wild-sheep.jpg

قوچ ارمنی (Ovis orientalis gmelini )

نام: قوچ ارمنی (Ovis orientalis gmelini)

محل عکاسی: منطقه حفاظت شده خانگرمز

عکس: امیر جعفری

 

Isfahan-wild-sheep.jpg

Ovis orientalis arkal قوچ و ميش اصفهان

نام: قوچ اصفهان (Ovis orientalis isphahanica)

محل عکاسی:

عکس: سید بابک موسوی

 

منبع:

کتاب حيات وحش ايران ـ نشر طلايي

 

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...