ارتباط با ناخودآگاه گريزپاي انسان

[Field Marshal Mis@m 259]

بارها ديده ايم يا شنيده ايم که با حرکاتي خاص و منظم مي توان افراد را به حالتي شبيه به خواب فرو برد و از آنها خواست کاري را انجام دهند يا چيزي بگويند، به اين کار هيپنوتيزم مي گويند

 

 

حتما براي شما پيش آمده که در فکر فرو رفته ايد و صفحات متوالي يک کتاب را بدون آن که چيزي از آن بفهميد خوانده ايد يا اين که سعي کنيد به گفتگويي گوش کنيد، اما هيچ کلمه اي از آن گفتگو را نشنيده باشيد. از نظر دانشمندان اين حالتها شبيه به هيپنوتيزم هستند که در زندگي روزمره با آنها مواجه بوده و آنها را تجربه مي کنيم.

امروزه در بسياري از نقاط دنيا براي کاهش درد زايمان و دردهاي دندانپزشکي و حتي انجام برخي اعمال جراحي از هيپنوتيزم به عنوان يک دردکش واقعي استفاده مي شود. اين حالت سبب مي شود مغز از ضربان هاي الکتريکي عصب هايي که در احساس درد نقش دارند چشم پوشي کند و به عبارتي اولين طريقه تماس مستقيم با ناخودآگاه گريزپاي انسان به شمار مي آيد.

با توجه به اين که بتازگي استفاده از هيپنوتيزم به عنوان روشي موثر براي درمان بيماري ها يا کاهش درد ناشي از اعمال جراحي مورد توجه قرار گرفته است ، با دکتر حسين الماسيان متخصص هيپنوتيزم درماني در اين خصوص به گفتگو نشسته ايم.

 

وقتي فرد هيپنوتيزم مي شود، در چه وضيتي قرار مي گيرد؟

هيپنوتيزم يک حالت فوق طبيعي مغزي است که به طريق مصنوعي ايجاد مي شود و سلولهاي مغز در اين حالت آمادگي بيشتري براي يادگيري چيزهاي جديد و خلاقيت و نوآوري دارد. هيپنوتيزم نوعي تمرکز بسيار عميق است. هر چه عمق تمرکز بيشتر شود، تعداد سلولهايي که مي توانند روي يک موضوع تمرکز داشته باشند بيشتر خواهد شد و توانايي يادگيري نيز به همان نسبت افزايش خواهد يافت. در هيپنوتيزم قدرت اعجاب انگيز تصورات ذهني يا باور افراد محسوس است.

 

نگرش و ديدگاه جامعه ايراني نسبت به اين موضوع چگونه است؟

ديدگاه مردم ايران نسبت به مسائلي از قبيل هيپنوتيزم يا روشهاي فراروان شناسي ديدگاهي است که بيشتر به جنبه هاي خرافي معطوف شده است در حالي که هيپنوتيزم يک پديده صددرصد علمي است که با استفاده از دانش روان شناسي و فيزيولوژي اعصاب کاملا قابل توجيه است. با انتشار اطلاعات غيرآگاهانه از جانب افرادي که خود هيپنوتيزور نبوده يا مقاصد علمي نداشته اند، چهره هيپنوتيزم در ايران در ابهام فرو رفته است. درباره مسائل فراروان شناسي هنوز تحقيقات مدون و قابل توجهي در ايران انجام نشده است. بتازگي برخي از مراکز علمي سمينارها يا دوره هاي کوتاه مدتي را براي آگاهي علاقه مندان برگزار کرده اند.

 

چگونه مي توان از هيپنوتيزم به عنوان روشي براي کاهش درد استفاده کرد؟

در شرايط هيپنوتيزم ضميرآگاه انسان تاحدودي غيرفعال شده و ضميرناخودآگاه فعال مي شود. در اين شرايط ذهن انسان بسيار تلقين پذير مي شود و از قدرت تطابق بسيار بالايي برخوردار خواهد بود. بيشتر اعمال بدن سوژه را مي توان تا حدود زيادي با استفاده از تلقين تغيير داده و تعديل کرد. بنابراين فردي که هيپنوتيزم مي شود، نسبت به بسياري از محرکها از جمله درد به اندازه اي بي توجه مي شود که تصور مي شود فرد در حالت بيهوشي قرار دارد.

 

از هيپنوتيزم درماني براي چه بيماري هايي مي توان کمک گرفت؟

به طور کلي اين روش براي درمان بيماري هاي سايکوسوماتيک يا عصبي رواني مورد استفاده قرار مي گيرد و در اين زمينه بسيار موثر شناخته شده است. در صورتي که مجامع صاحب صلاحيت پزشکي در اين رابطه تصميماتي را اتخاذ کنند تا هيپنوتيزم در کنار علم پزشکي مورد توجه قرار گيرد، مي تواند در درمان اين گروه از بيماري ها بسيار موثر واقع شود. مشروط بر اين که صلاحيت افرادي که در اين زمينه کار مي کنند مورد تاييد وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکي قرار گيرد.

 

چه زماني در ايران براي اولين بار از اين روش براي درمان استفاده شد؟

نخستين بار زايمان طبيعي بدون درد در سال 1369 در بيمارستان آبان تهران با استفاده از روش هيپنوتيزم انجام شد. اولين سزارين بدون بيهوشي و بدون درد نيز در سال 1369 در بيمارستان پارس براي تولد فرزندم با موفقيت انجام شد. در اين 17 سال در تلاش بوده ايم به مدارکي مبني بر انجام چنين کاري در دنيا دسترسي پيدا کنيم ، اما به شواهد مستندي دست نيافته ايم.

 

 

هيپنوتيزم به گفته تاريخ

 

اين پديده با روان انسان ها سروکار دارد و نمي توانيم زمان مشخصي را به عنوان بازيافت اولين پديده هاي هيپنوتيزم معين کنيم. اولين بار در اواخر قرن هجدهم هيپنوتيزم توسط دکتر آنتوان مسمر مورد بررسي دقيق و علمي قرار گرفت و به عنوان نوعي درمان از طريق قرار دادن آهنربا در موضع درد مطرح شد. او معتقد بود از سيالات و ستارگان نيرويي ساطع مي شود که مي تواند بر سرنوشت انسان اثر بگذارد. او بتدريج متوجه شد آنچه بيماران را شفا مي دهد، ارتعاشاتي است که از وجود خودش خارج مي شود. با توجه به اين که در آن زمان هنوز تحقيقات و شناخت کافي نسبت به امواجي مانند الکترومغناطيس يا امواج فکري وجود نداشت ، مسمر اين نيرو را سياله مغناطيسي نامگذاري کرد. مسمر معتقد بود انرژي مي تواند از وجود انساني به انسان ديگر منتقل شده و تاثيرات مثبت آرامش بخشي يا شفادهي را در فرد ايجاد کند. بعدها دانشمندان و طبيبان بزرگي مانند پروفسور شارگو و دکتر برنهايم از اين روش در درمان بيماران عصبي و رواني در بيمارستان هاي آن زمان استفاده کردند.

دکتر جيمز بريد جراح معروف انگليسي براي اين پديده که حالتي خواب گونه بود، واژه هيپنوز را پيشنهاد کرد. بعدها برخي از دانشمندان متوجه شدند که اين کلمه به معني خواب است و با وضعيت خلسه هيپنوتيزمي چندان مشابهت و سازگاري ندارد. زيرا اين کلمه حالتي شبيه خواب طبيعي را در ذهن تداعي مي کند، در حالي که هيپنوز حالتي است که بيشتر به هوشياري و بيداري همراه با آرامش و رهايي جسماني شباهت دارد. پس از آن هيپنوتيزم علمي براساس تلقين فيزيکي مطرح شد که بعدها به نظريه مسمر پيوست. اساس تفکر مسمر انتقال نوعي انرژي روحي از عامل يا هيپنوتيزور به سوژه يا فردي است که مورد هيپنوتيزم قرار مي گيرد.

اگرچه در سالهاي اخير با پيشرفت فناوري وجود اين انرژي در موجودات زنده به اثبات رسيده و قابل تصويربرداري و ثبت است ، اما هنوز هم عده اي نسبت به وجود اين انرژي در ترديد هستند

 

 

 

روز جمعه 25 خرداد امسال ، سزارين بدون درد براي دومين بار در بيمارستان دکتر عيوض زاده با موفقيت انجام شد که مقدمات انجام آن توسط آقاي دکتر ثريا رئيس بيمارستان و کادر مجهز پزشکي انجام شد. دکتر روياخدايي ، جراح و متخصص زنان ، دکتر مهران فرد، روان شناس و دکتر رفيع در انجام اين عمل جراحي همکاري داشتند که انعکاس گسترده اي در سراسر جهان داشته است.

 

آيا در ايران از روش هيپنوتيزم درماني در دندانپزشکي نيز استفاده مي شود؟

از سال 1364 براي نخستين بار دکتر محمد پزشکي از اين روش در درمان بيماران خود استفاده کرد. دکتر پس از اين که متوجه شد با استفاده از اين روش مي توان براي کاهش درد در دندانپزشکي براي افرادي که تزريق داروي بي حسي در آنها امکان پذير نبوده يا افراد ديگري که نسبت به اين دارو مقاوم هستند استفاده کرد، به يادگيري هيپنوتيزم علاقه مند شد و پس از آموزش از اين روش براي درمان بيماران خود استفاده کرد. اگر کسي متقاضي استفاده از اين روش باشد، هيپنوتيزم درمانگر با مشورت پزشک معالج و درخواست بيمار مي تواند مقدمات انجام اين کار را فراهم نمايد.

 

فردي که از روش هيپنوتيزم درماني استفاده مي کند، چه ويژگي هايي بايد داشته باشد؟

افراد قبل از شروع درمان تحت آزمون قرار مي گيرند تا نسبت به هيپنوتيزم پذيرش کافي داشته باشند. در اين صورت جلسات تمريني انجام مي شود تا فرد آمادگي لازم براي انجام جراحي داشته باشد. براي زايمان طبيعي بدون درد دو ماه آموزش ، دو جلسه در هر هفته کافي است.

براي سزارين حدود 4ماه قبل از زايمان با توجه به وضعيت پذيرش فرد جلسات آموزشي برگزار مي شود که ممکن است هفته اي يک يا دو جلسه باشد. البته در افرادي که از استعداد و پذيرش مناسبي در برابر هيپنوتيزم برخوردار هستند، حتي يک ماه آموزش قبل از انجام زايمان نيز کافي است.

با توجه به تفاوت هاي فردي از ديدگاه روان شناسي اين امکان وجود دارد که درصد کمي از افراد به هيپنوتيزم پاسخ مثبت ندهند يا در شرايط مناسبي براي انجام جراحي هاي کوچک يا بزرگ قرار نگيرند.

 

بجز درمان در چه موارد ديگري مي توان از هيپنوتيزم استفاده کرد؟

بجز درمان و جراحي و استفاده از آن در ارتقاي توان جسمي و روحي افراد از اين روش در مورد افرادي که قبل از جراحي هاي بزرگ دچار اضطراب و نگراني هستند نيز مي توان استفاده کرد. همچنين در افرادي که پس از جراحي هاي بزرگ يا از دست دادن عضوي از اعضاي بدن دچار افسردگي و اندوه فراوان مي شوند نيز هيپنوتيزم روشي است که آرامش ، اعتماد به نفس و بازگشت آنها به وضعيت عادي را تسريع مي کند.

افرادي که به موادمخدر اعتياد داشته و پس از ترک اعتياد مجددا به آن روي مي آورند نيز مي توانند براي عدم بازگشت به اعتياد از روش هيپنوتيزم استفاده کنند.

هيپنوتيزم يک عامل بسيار قوي است که از طريق تاثيرگذاري برناخودآگاه افراد مي تواند تغييرات مثبتي را در روان و يا حتي کارکرد اندامهاي حياتي ايجاد کند. با توجه به اين که در کشور ما اعتياد شيوع گسترده اي پيدا کرده است. هيپنوتيزم عاملي است که مي تواند به صورت گروهي در جلسات منظم به درمان اين افراد کمک کند.

دکتر الماسيان در پايان يادآور شد هم اکنون وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکي در نظر دارد شرايط استفاده از اين روش را در بيمارستان ها فراهم کند. من با توجه به علاقه شخصي تحقيقاتي را در اين زمينه انجام داده ام تا بتوانم به همنوعان خود کمک کنم.

در صورتي که وزارت بهداشت در اين زمينه مطالعه کرده و شرايطي را فراهم کند تا هيپنوتيزم به عنوان يک عامل درمانگر در کنار علم پزشکي مورد بررسي قرار گيرد و افراد متخصص گروهي را زيرنظر اين وزارتخانه تشکيل دهند، مي توان شرايط لازم براي کمک به افراد علاقه مند به بهره مند شدن از هيپنوتيزم درماني را فراهم کرد.