mrhaghani 50 اشتراک گذاری ارسال شده در 14 شهریور، ۱۳۸۹ سختی گیر: هدف از تهیه این مجموعه ایجاد شناخت از تعریف سختی، انواع آن، عوامل بوجود آورنده ، مضرات سختی در سیستم های مکانیکی و دستگاهها، حدمجاز سختی برای دستگاهها وطرق اندازه گیری میزان سختی، راه های کاهش یا ازبین بردن سختی، طرزکار دستگاه سختی گیر، طریقه شستشوی معکوس (back wash) و احیای مجدد (regeneration) رزین دستگاه سختی گیر و همچنین ارائه جداول مرتبط با این موضوع برای کارکنان بخش نگهداری تأسیسات است. سختی آب: سختی آب به مجموعه املاح کلسیم ومنیزیم موجود در آب اطلاق می شود. سختی آب از نظر پایداری به دو دسته تقسیم می شود: 1- سختی موقت (سختی ناپایدار یا سختی کربناتی) 2- سختی دائم (سختی پایدار یا سختی غیرکربناتی) 1- سختی موقت، که ناشی از وجود بی کربنات کلسیم و بی کربنات منیزیم در آب می باشد. حد اشباع این سختی ها در آب 450میلی گرم درلیتر است. 2- سختی دائم، که شامل سولفات ها، کلرورها، نیترات ها، فسفات ها و سیلیکات های منیزیم وکلسیم می باشد. حد اشباع سختی پایدار در آب حدود 1800میلی گرم در لیتر می باشد. واحد اندازه گیری سختی آب درکشورهای مختلف متفاوت است. مهمترین واحد متداول، میلی گرم در لیتر به ازاء caco3 می باشد و یا برحسب یک قسمت در میلیون قسمت که آنرا با P.P.M (Part Per Million) نشان می دهند. *اثرات سختی آب آشامیدنی: از نظرگوارشی سختی بیش از حد آب موجب اختلال در هضم غذا و نیز بروز سنگ کلیه می شود. مردمان قدیمی سختی آب را به سنگینی وسبکی آب اطلاق می نمودند. گرچه هنوز میزان ضرر و فایده هرکدام از ترکیبات آب شرب به طور دقیق مشخص نیست ولی به طور کلی می توان گفت که سبک کردن آب در تأسیسات صنعتی بسیار ضروری تر از موارد تأمین احتیاجات خانگی و شرب است. لازم به ذکر است که آب آشامیدنی باید حداقل 30 میلی گرم در لیتر (30 PPM) سختی داشته باشد. آب خیلی سبک برای مصارف شرب خوش مزه نیست. پس نباید آب سختی گرفته شده (نرم) را به شبکه آب شرب متصل کرد. همچنین حداکثر مجاز سختی کل برای آب آشامیدنی 500 PPM است. *ضایعات ناشی از سختی آب در مصارف صنعتی: سختی آب تمایل زیادی به رسوب کردن دارد. ستون های آهکی ایجاد شده درون غارها، که به استلاکتیت یا استلاگمیت معروف هستند یا همان رسوب ایجاد شده درون دیواره کتری نمونه هایی از وجود سختی آب و رسوب آن هستند. سختی آب در اثرگرم شدن به صورت کربنات کلسیم رسوب می کند. همان رسوبی که اگر قبل از به وجود آمدن، مانع آن نشویم، ممکن است آبگرمکن ، دیگ شوفاژ یا دیگ بخار را ازکار بیندازد. سختی آب باعث بوجود آمدن رسوب سختی در جدار لوله دیگ ها می شود. این امر علاوه برافزایش افت فشار در طول مسیر سبب کاهش ضریب انتقال حرارت وهمچنین بالارفتن دمای سطحی از دیگ که در برابر شعله مشعل است نیز می گرددکه این نیز به نوبه خود ضایعاتی را درپی دارد. بنابر این مقتضی است خروجی سختی گیر همیشه 0 PPM (صفر پی.پی.ام) باشد. * چگونگی انتخاب تست کیت: تست کیت ها، ازنظر دقت تشخیص وهمچنین دامنه اندازه گیری انواع مختلفی دارندکه بسته به نوع مصرف می بایستی که انتخاب شوند. مثلاً تست کیتی که برای اندازه گیری آب نرم خروجی از سختی گیر مناسب است، ب * نکات قابل توجه در استفاده از تست کیت ها: - هنگام آزمایش ظرف محلول را به صورت عمودی در دست بگیرید. - پس از مصرف درپوش ظرف ها رامحکم ببندید. - ظرف ها را درجعبه مخصوص کیت، دور از نور و درجای خنک نگهداری نمایید. - آب آزمایش شده و یا معرف های شیمیایی را به هیچ عنوان داخل آب مصرفی نریزید. - محلول های سمی وخطرناک می باشند از تماس آنها با چشم یا پوست جلوگیری کنید. * طریقه کاهش و یا از بین بردن سختی آب: برای این منظور عموماً از دو روش استفاده می شود: الف) سختی گیرهای رزینی ب) سختی گیرهای الکترونیکی(مغناطیسی) الف) سختی گیرهای رزینی این دستگاهها در ظرفیت های مختلف برحسب نیاز ساخته می شوند. ساختمان کلی سختی گیرها باهم مشابه بوده وتفاوت فقط در نوع کنترل های آنها است. دستگاههای سختی گیر از اجزاء زیر تشکیل شده است: 1- مخزن استوانه ای شکل که از ورق فولادی جوشکاری شده از داخل وخارج ساخته ومجهز به حداقل دو عدد دریچه بازشو جهت دسترسی وبازدید است. درون مخزن یک بستر از سیلیس و روی آن طبقات رزینی ریخته شده است. 2- هردستگاه دارای یک لوله برای ورود آب سخت و یک لوله برای خروج آب نرم باکلیه اتصالات و شیرها (یاشیر چند راهه) است. جهت توزیع یکنواخت آب ورودی درقسمت فوقانی در سختی گیر یک آب پخش کن تعبیه شده. همچنین جهت جمع آوری آب نرم و توزیع یکنواخت آب شستشوی معکوس درکف هرسختی گیر یک صفحه فولادی جهت تعبیه نازلها قرارداده شده است. چند نمونه از این نازلها را درتصویر زیر مشاهده می کنید. نازلهای پلاستیکی بر روی صفحه فولادی مستقر درکف سختی گیر به تعداد مناسب حداقل 3عدد به ازای هرفوت مربع سطح سختی گیر نصب شده است. تصویر چند مدل مختلف نازل را در شکل مشاهده می کنید. 1- مخزن آب نمک، که درحال حاضر اکثراً از جنس PVC ساخته می شود. یک لوله دومنظوره هم جهت پرکردن آب و همچنین جهت خروج آب نمک به داخل مخزن سختی گیر وجود داردکه معمولاً از بالا تا حدود 20 cm مانده به انتهای مخزن امتداد می یابد. 2- کنترل ها: سیستم به صورت دستی بوسیله شیرفلکه های برنجی قابل تنظیم و باز وبسته شدن است و یا به صورت نیمه اتوماتیک با شیر چند راهه وهمچنین با شیرهای تمام اتوماتیک موتوری، بطور اتوماتیک کنترل می گردد. عملکرد: وقتی آبی که دارای ترکیبات سولفاتهای کلسیم ومنیزیم باشد را از روی رزین عبوردهند، کلسیم ومنیزیم، جای خود را با سدیم محتوی این ماده (رزین) عوض می کنند و بدینوسیله از سختی آب کاسته می گردد. زمانی که تمام یون سدیم رزین مصرف شد (رزین اشباع شد)، می توان آنرا به وسیله عبور دادن محلول آب نمک (کلرور سدیم) احیاء نمود. بدین ترتیب عمل عکس انجام گرفته کلسیم ومنیزیم از رزین جداشده و یون سدیم جایگزین می گردد. اندازه سختی گیرها بستگی به مقدار عبور آب در واحد زمان (دبی) از سختی گیر و مقدار املاح موجود در آب دارد. قدرت کارکرد هردستگاه نیز بستگی به گذر آب، سرعت حرکت آب ومیزان سختی آب دارد. * دستورالعمل راهبری شستشو و احیای سختی گیرهای فاقد شیرچند راهه: سابق براین، قبل از ورود شیرهای چند راهه به بازار، سختی گیرها بوسیله لوله کشی و تعدادی شیرفلکه در مدار قرار می گرفتندکه ممکن است هنوز هم دربعضی از موتورخانه های قدیمی یافت شوند. طریقه لوله کشی و اتصال به شبکه آبرسانی توسط این شیوه درشکل زیر نشان داده شده است. درحالت کار (RUN)، شیرهای 1، 6، 3 و 4 بسته و آب سخت پس ازعبور از شیرشماره 2، از بالای دستگاه وارد و پس از نرم شدن وتبادل یونی از قسمت تحتانی مخزن خارج و پس از عبور از شیر شماره 5 به شبکه آب نرم متصل می شود. پس ازگذشت مدت زمانی ازکارسختی گیر، رزین اشباع می شود و PPM خروجی از دستگاه بیش از حد مجاز می شود. این راباید بوسیله انجام عمل تست بوسیله تست کیت ها در بازه های زمانی مشخص آزمایش نمود. باتوجه به میزان مصرف آب نرم و ظرفیت سختی گیر، مدت زمان اشباع شدن سختی گیر در هرکارگاهی بطور تقریبی مشخص است. به هرحال پس از تست گرفتن و مشخص شدن اینکه میزان سختی موجود در آب بیشتر از حدمجاز است، باید ابتدا رزین ها را شستشوی معکوس (back wash) وپس از آن مجدداً احیاء نمود. برای شستشوی معکوس می بایستی که آب از پایین وارد دستگاه شده و از بالا خارج وبه شبکه فاضلاب هدایت گردد. برای این منظور ابتدا شیر شماره 5 که به مسیر مصرف منتهی می شود را می بندیم. شیرهای شماره 3، 2 و 6 نیز بسته هستند. آب پس از عبور از شیرشماره 4 از انتهای مخزن وارد و پس از عبور از بستر سیلیسی و رزین ها ( از پایین به بالا) از قسمت فوقانی مخزن خارج و پس از عبور از شیر شماره 1 به قسمت تخلیه می ریزد. زمان لازم برای این مرحله در سایزهای مختلف، متفاوت است. اما می توان بطور متوسط زمان 20 تا 40 دقیقه را مناسب دانست. پس از این، نوبت به مرحله احیاء (Regeneration) می رسدکه می بایستی آب نمک را وارد دستگاه سختی گیرکرد تا با رزین تبادل یون انجام داده، سدیم را جایگزین یون های کلسیم ومنیزیم نماید. باتوجه به شکل، در این مرحله شیرشماره 3 را بازمی کنیم. توجه داشته باشیدکه شیرشماره 2 بسته است. بوسیله مکش ایجادشده، آب نمک، از بالا وارد دستگاه و از پایین دستگاه و از شیر شماره 6 وارد مسیر تخلیه می شود. شیرمخزن آب نمک (7) را تازمانی که آب به نزدیکی دهانه مکش آب نمک برسد (تقریباً تا انتهای تانک آب نمک) باز وپس از آن می بندیم. وضعیت سایر شیرها را تغییر نمی دهیم تا آب شهر (آب خام) همچنان از بالا وارد دستگاه شده و رزین ها را بشوید وکلیه آب نمک وارد شده از قسمت تخلیه خارج گردد. این مرحله تا زمانی ادامه پیدا می کند که آب خروجی از قسمت تخلیه سختی گیرکاملاً مزه شوری را از دست داده وشیرین (بی مزه، همانند آب ورودی شهر) شود. ضمناً به این نکته نیز می توان توجه نمودکه آب نمک تا حدودی موقع خروج از دستگاه کف می کند، اما آب فاقد نمک، کف نمی کند. اگر مراحل شستشو واحیاء به خوبی و درستی انجام شده باشد، گرفتن تست سختی از قسمت تخلیه، 0 PPM (صفر پی.پی.ام) را نشان خواهد داد. (طرزکار با تست کیت سختی در صفحه 4 توضیح داده شده است.) اکنون می توان شیرهای سختی گیر را به حالت اولیه برگرداند و آنرا مجدداً در مدار قرار داد. پس از این مرحله نسبت به شارژ مجدد تانک آب نمک اقدام نمایید. شیرهای 2، 5 باز و شیرهای 6، 1، 3، 7، 4 بسته باشد. * طرزکار و دستورالعمل راهبری، شستشو واحیای سختی گیرهای نیمه اتوماتیک (دارای شیر چند راهه): سختی گیرهای دارای شیر چند راهه دقیقاً مکانیزم مشابهی دارند با سختی گیرهای غیراتوماتیک، با این تفاوت که تعدادی از شیرهای مدل قبلی که به معرفی آن پرداختیم حذف، یک شیر چند راهه جایگزین آن می شود. مراحل شستشوی معکوس و احیای آن هم مانند قبل و به شرح زیر است: - پس از اینکه باتست کیت و اندازه گیری PPM سختی آب خروجی از دستگاه، متوجه افزایش سختی بیش از حد مجاز شدید، باید نسبت به احیای آن اقدام کنید. - ابتدا شیر سمت مصرف را ببندید. - شیر چندراهه را در وضعیت wash"" (حالت بالا- a) قرار دهید در این حالت آب از پایین وارد دستگاه شده و پس از شستشوی رزین ها از بالای دستگاه به سمت تخلیه خارج می شود. مدت زمان لازم وتقریبی برای این حالت 20 تا 40 دقیقه است، که مدت زمان لازم برای هردستگاه به تجربه بدست خواهد آمد. - پس از آن، شیر را در وضعیت b قرار دهید (Regen) آب از بالای سختی گیر وارد واز پایین به سمت تخلیه خواهد رفت. شیر تانک آب نمک را بازکنید. آب نمک با آب ورودی همراه وبصورت مخلوط از بالا وارد و از پایین خارج خواهد شد. - اجازه دهید تانک آب نمک تا نزدیک دهانه خروجی لوله خالی شود. - دراین هنگام شیرمخزن را ببندید، اما وضعیت شیر چند راهه را تغییر ندهید. اجازه دهیدکه آب ورودی رزین ها راکاملاً بشوید.این مرحله را تا زمانی ادامه دهیدکه آب خروجی ازقسمت تخلیه کاملاً مزه شوری خود را از دست بدهد. - پس از آن می بایستی شیرتخلیه پایین دستگاه را باز وبه شستشوی نهایی رزین اقدام شود. - این کار به شستشوی کامل رزین ها کمک می کند. - شیرتخلیه را ببندید. - شیرچندراهه را در وضعیت Run (پایین –c) قرار دهید. - شیر مصرف را مجدداً بازکنید. - برای اطمینان از انجام مراحل احیاء، می توان اقدام به انجام تست سختی نمود. 3 لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده