انرژی فضولات

[spow 44,195]

انرژی فضولات

 

آلودگی روزافزون محیط زیست یكی از مشكلات اساسی تمدن رو به رشد بشر است كه خود معلول رشد فزاینده جمعیت و به تبع آن مصرف بی رویه است. در همین رابطه مساله دفع فضولات شهری و روستایی و اتمی از اهمیت خاصی برخوردار است و به نظر می‌رسد سوخت هسته‌ای هم آن اهمیتی را كه انتظار داشتیم با توجه به مخاطرات سیاسی و زیست‌محیطی آن ، نداشته. چرا كه ما دانسته ایم چیزی را در طبیعت نمی توان دور ریخت. اما امروزه در عصر فن آوری های نوین با یكی دیگر از شاهكارهای دانش بشری یعنی بیوتكنولوژی روبرو هستیم كه بخشی از آن به موضوع مذكور اختصاص دارد. تولید بیوگاز یعنی استفاده از انرژی گاز حاصل از تخمیر فضولات موضوعی است كه از مدتها قبل در بسیاری از كشورهای توسعه یافته مثل چین و هند و فرانسه رواج یافته است و باز اثباتی است بر گفته دانشمندان محیط زیست كه معتقد به الگو برداری از طبیعت برای تبیین روشهای بهزیستی هستند.

 

 

درباره بیوگاز :

گفته می شود كه احتمالاً حمام شیخ بهایی در اصفهان كه به گمان مردم قدیم با یك شمع كار می كرده ، انرژی سوخت خود را از گاز مردابی كه پشت آن قرار داشته تامین می كرده است و پس از خشك شدن مرداب از كار می افتد. اما اولین دستگاه بیوگاز با مفهوم امروزی در سال 1354 بطور آزمایشی در یكی از روستاهای استان لرستان احداث گردید. بعد از انقلاب اسلامی تا 40 دستگاه دیگر توسط جهاد سازندگی در استانهای مختلف كشور راه اندازی شد. این در حالی بود كه سالها قبل یعنی پیش از جنگ جهانی دوم كشورهایی مانند آلمان ، فرانسه و چین این كار را انجام می دادند. علیرغم فواید و صرفه زیاد این كار عوام در گذشته از آن به عنوان یك انرژی مضحك یاد می كرده اند. بطور خلاصه بیوگاز عبارت است از گازهایی كه در اثر تخمیر فضولات گیاهی و جانوری دور از اكسیژن و در اثر فعالیت باكتریهای بی هوازی تولید می گردد كه حدود % 60 از آن را متان كه یك گاز قابل اشتعال است ، تشكیل می دهد. بقیه آن شامل حدود % 30 دی اكسد كربن ودرصد كمی از گازهای ازت اكسیژن ، هیروژن وسولفید هیدروژن است. محصول جانبی وپس مانده این فرایند هم كمپوست یا كود آلی مرغوبی است كه به دلیل غنی بودن ازت آن در كشاورزی از ارزش و كاربرد خوبی برخوردار است.

 

فواید مهم استفاده از بیو گاز :

همانطور كه گفته شد بیوگاز علاوه بر سهولت در فرآیند تولید به عنوان یك انرژی ارزان می تواند مورد توجه قرار بگیرد. بر اساس تحقیقات انجام شده بازده انرژی آن دو برابر انرژی حاصل از سوزاندن مستقیم فضولات دامی و یك درصد بیشتر از سوخت چوب است. همچنین علاوه بر گرمازایی می توان مصارف دیگری مانند تولید روشنایی و استفاده در موتورهای گازسوز داشته باشد. مهمترین نتیجه حاصل كاهش آلودگی محیط زیست است. از یك طرف عدم استفاده از سوخت های فسیلی و چوب علاوه بر اینكه از تخریب جنگل و منابع تجدیدناپذیر جلوگیری می كند ، با جمع آوری فاضلاب و فضولات انسانی و حیوانی در مخازن در بسته از انتشار آنها در محیط و شیوع آلودگیهای میكروبی جلوگیری می كند. همچنین در زمین های ماسه ای مثل شمال كشور از اختلاط فاضلاب با منابع آب آشامیدنی جلوگیری می كند . علاوه بر تمام اینها محصول جانبی بیوگاز نوع مرغوبی از كمپوست یا كود آلی است كه نسبت به نوع تهیه شده در حوضچه های روباز از نظر نیتروژن غنی تر بوده و همانطور كه گفته شد عاری از عوامل بیماریزا است. استفاده از این روش در مقابل نصب سیستم های تصفیه بسیار ارزان تر است. با توجه به اینكه پیشگیری همواره به صرفه تر از درمان لازم است تا از هم اكنون به فكر ایجاد این تاسیسات در مناطق روستایی كشورمان باشیم. نهایتاً یادمان باشد كه در برنامه های حفاظت محیط زیست باید جهانی فكر كرد و منطقه ای عمل نمود