تاثیر غذاهای بومی بر آشنایی با منظر فرهنگی؛ شناخت خوراک بومی روستای درک

[Mohammad Aref 120,438]

بیان مساله

بخشی از هر سفر، ماجراجویی درباره غذای آن منطقه است. غذاها علاوه بر آنکه ما را با شرایط اقلیمی و جغرافیایی و منظر طبیعی منطقه آشنا می کنند، معرف منظر فرهنگی مردم بومی آن مکان نیز هستند. منطقه درک و استان سیستان و بلوچستان به دلیل شرایط اقلیمی خاص و در پی خشکسالی های متعدد و کم توجهی، به یکی از استانهای محروم کشور تبدیل شده است. این مساله موجب محدودیت مواد غذایی در منطقه شده و به دلیل دور بودن از مراکز خرید، اقلام خوراکی بسیار محدودی در منطقه یافت می شود. با توجه به بومی بودن غذاهای روستا و طبخ آن توسط زنان روستا، تنوع غذایی برای گردشگران بسیار کم است و ممکن است با ذائقه آنان مطابقت نداشته باشد تا جایی که گاهی گردشگران ناچار به حمل مواد خوراکی و دیگر وسایل موردنیاز به همراه خود می شوند.

 

رشد اقتصادی منطقه از یک سو و اهمیت آشنایی گردشگران با خوراک محلی منطقه از سوی دیگر، بر اهمیت فرآیند تهیه و توزیع غذاهای محلی در منطقه تاکید می کند تا بتوان غذاهای محلی را متناسب با ذائقه گردشگران تهیه کرده و به حفظ فرهنگ مردم محلی نیز کمک کرد.

 

معرفی نمونه

هر شهر دارای نشانه ها و مشخصه هایی است که معرف آن شهر محسوب می شوند. صنایع دستی، اماکن گردشگری و غذاها از این جمله هستند. روستای درک، در فاصله ۱۷۰ کیلومتری چابهار، از روستاهای نسبتاً بکر و زیبای جنوب شرقی ایران است که به دلیل وجود دریا و فراوانی ماهی، تنوع غذایی بی نظیری در استفاده از ماهی دارد. یکی دیگر از عواملی که مردم منطقه تمایل زیادی به مصرف ماهی دارند، طبع سرد این غذاست که در هوای گرم منطقه، مناسب ترین گزینه محسوب می شود.

 

 

مردم هر گوشه از دنیا، بر اساس جغرافیا و فرهنگ نه تنها غذاهایی با رنگ، طعم و عطر متفاوت دارند، بلکه آداب و رسوم متفاوتی نیز در پذیرایی و خوردن غذا دارند و این امکان وجود دارد که مزه غذاهای دیگر مناطق برای آنان خوشایند به نظر نرسد. غذاهای روستای درک به دلیل استفاده از ادویه های خاص استان و برنج خارجی ممکن است با سلیقه گردشگران سازگار نباشد و در این میان همیشه عده زیادی از گردشگران مقدار زیادی کنسرو با خود به همراه می برند. در این پژوهش، اطلاعاتی از غذاهای بومی ارائه می شود که از طریق مصاحبه با زنان روستا به دست آمده است. غذاهای محلی روستا شامل کردوک، برنج هواری، خورشت ماهی، کچری، بریانی، منجلی، نان پرونی، ماش، مووش و سیبه ای است. همچنین غذا و شیرینیهای مخصوص عید نوروز شامل نان روغنی و چای شیری است.

 

انواع نان های روغنی

 

چای شیری، نان روغنی، نان سبزیجات

 

غذاهای محلی روستا

 

یافته ها

با بررسیهای میدانی شرایط غذایی موجود در این منطقه این نتیجه حاصل شد که با توجه به آب و هوای خشک منطقه و احتمال به پایان رسیدن آبهای زیرزمینی منطقه، کشت میوه هایی از قبیل موز و هندوانه که در منطقه رواج دارد از اشتباهات فاحش مردم بومی است. کشت این میوه ها موجب هدر رفت سفره های آب زیرزمینی شده و با توجه به صادرات این میوه ها به مناطق همسایه، آب موجود در منطقه را با خطر مواجه می کند.

 

به علاوه، با توجه به نوع برخود گردشگران با طعم های ناآشنا و مصاحبه با آنان در مورد غذاهای منطقه، می توان گفت مجموعه غذایی روستا با همه ذائقه ها سازگار نیست که بخشی از آن به دلیل عدم تنوع مواد غذایی و نحوه طبخ غذاهاست. تغییرات اندک در فرآیند تهیه غذا و بهبود کیفیت آنها به طوری که غذا همان غذای بومی باشد اما با تنوع و تغییرات جزئی، به گردشگران ارائه شود و همچنین تهیه غذاهایی که با اقبال بیشتری مواجه می شوند، می تواند پاسخی به این مساله باشد. با این وجود، تنها اتکا به غذاهای بومی برای گردشگران کافی نیست. در صورت کشت میوه های کم آب تر و حفظ سفره های آب زیرزمینی می توان کمک بزرگی به آینده این منطقه نمود و با حفظ عناصر هویتی منطقه از نابودی آن جلوگیری کرد.

 

نویسندگان: ماندانا رزمجویی، عارفه کرمیار

 

منبع: معمار منظر