چرا وقتی گرسنه می‌شویم، اگر مدتی به آن بی‌اعتنایی کنیم، گرسنگی‌مان کاهش پیدا می‌کند؟

[Mohammad Aref 120450]

مکانیسم اشتها در انسان می‌توان خیلی موارد فریبنده باشد.

 

یک زمان شما واقعا ممکن است، منابع انرژی دسترس را در بدن از دست داده باشید، در این صورت هر کار کنید، حالت گرسنگی و ضعف شما برطرف نمی‌شود و مجبور هستید که چیزی بخورید.

 

اما آدم‌هایی که در طول زندگی خود درگیر دوره‌های رژیم غذایی و وزن کم کردن هستند، می‌دانند که خیلی وقت‌ها اشتهای ما واقعا نمایانگر، نیاز بدن ما به کالری نیست.

 

مثلا بعضی از افرادی که اضافه‌وزن دارند، در واقع دچار دوره‌های اضطراب متناوب هستند و یاد گرفته‌اند که با خوردن مقداری غذا، این اضطراب خود را کم کنند. برای مثال امتحان دارند یا در هنگام انجام پروژه خود به مشکلی برخورده‌اند، سر یخچال می‌روند و هر چیز در دسترس را می‌خورند. بسیاری از این افراد در این جین عادت دارند چیزهای پرکالری در دسترس را که می‌تواند شکلات و آجیل که بسیار پرکالری هستند، بخورند.

 

کمی که می‌گذرد، متوجه می‌شوند که با این کار مشکلشان حل نشده و بی‌جهت کالری زیاد را وارد بدنشان کرده‌اند و اضافه‌وزنشان را تشدید کرده‌اند، پس ممکن است بر مقدار اضطراب‌شان افزوده شود.

 

جالب است که در برخی چند دور این سیکل اضطراب – خوردن تکرار می‌شود.

 

این دسته افراد اگر یاد بگیرند که خودآگاهانه سیکل اضطراب خوردن را به یک سیکل بهتر مثلا اضطراب- ورزش کوتاه تغییر بدهند، سود بسیار خواهند برد. در آغاز این سیکل فقط خوآگاهانه انجام می‌شود، اما وقتی مدت کافی گذشت، این امر به یک عادت و سیکل خودبخودی سودمند تبدیل می‌شود.

 

به بحث خود در مورد اشتهای کاذب و حس گرسنگی ادامه می‌دهیم.

 

حتما متوجه شده‌اید که گاهی شب‌هایی که می‌خواهید رژیمی سر کنید یا اصلا شامی نخورید و به خوردن میوه قناعت کنید، یک حس گرسنگی فراگیر یکی دو ساعت قبل از خواب به شما غلبه می‌کند.

 

شما فکر می‌کنید که واقعا بدنتان به کالری نیاز پیدا کرده و اگر چیزی نخورید ممکن است ضعف کنید یا اصلا نتوانید بخوابید. اما حدود نیم ساعتی که می‌گذرد، ناگهان حس گرسنگی شما کاهش پیدا می‌کند. طوری که بسیار مواقع از خودتان می‌پرسید، پس چه شد آن همه حس گرسنگی؟! خوب شد چیزی نخوردم!

 

در پستانداران از معده و دوازدهه (یعنی قسمت او روده باریک)، هورمونی به نام گرلین ghrelin آزاد می‌شود که به آن هورمون گرسنگی هم می‌گویند. این هورمون با گذر کردن از «سد خونی -مغزی»، وارد مغز می‌شود و اشتها و حس گرسنگی را برمی‌انگیزد.

 

سطح این هورمون در طول شبانه‌روز کم و زیاد می‌شود و می‌تواند روی اشتها تأثیر بگذارد. منتها مطابق تحقیقی که در سال ۲۰۱۶، انجام شد، مشخص شد که رابطه بین سطح این هورمون و اشتها «مستقیم» نیست. یعنی این طور نیست که هر وقت سطح این هورمون بالا باشد، گرسنه شویم و تا زمانی که سطح هورمون پایین نیاید، حس گرسنگی ما ادامه پیدا کند.

 

در یک برنامه تحقیقاتی که روی ۵۹ فرد بالغ چاق انجام شد، از آنها خواسته شد که به مدت ۸ هفته، یک روز در میان روزه بگیرند. مشخص شد که با روزه گرفتن، سطح هورمون گرلین بالا می‌رود، اما به خاطر دلایل ناشناخته، حین روزه‌داری، خیلی وقت‌ها این افراد گرسنگی را گزارش نمی‌کردند.

 

پژوهشگران متوجه شدند که اگر بتوان حین گرسنگی‌های کاذب، روی چیزی تمرکز زیاد کرد، این حس خیلی زود رنگ می‌بازد.

 

حالا در افراد مختلف، این چیز می‌تواند متفاوت باشد، در یکی می‌تواند خواندن یک کتاب یا مقاله خوب، حواس شخص را از گرسنگی پرت کند و در دیگری، دیدن فیلم خوب، تمرکز روی یک کار یا عبادت.

 

البته دلیل دیگر کاهش حس گرسنگی، می‌تواند این باشد که در این مدت هورمون‌هایی در بدن شما آزاد می‌شوند که گلیکوژن موجود در کبد شما و نیز سایر منابع انرژی ذخیره شده را آزاد می‌کنند.

 

نتیجه‌ای که عاید می‌شود این است که برای مواقع گرسنگی‌های کاذبی که به شما دست می‌دهد، یک برنامه حواس‌پرت‌کن دلچسب از قبل آماده کنید.

 

اما مسلم است که اگر بی‌برنامه باشید ممکن است خیلی وقت‌ها، فریب حس گرسنگی را بخورید، به خصوص اگر به جای تلاش برای پرت کردن حواس خود، شخصی هم‌خانه شما باشد که مرتب شما را به خوردن تشویق کند، یا اینکه نزدیک آشپزخانه بمانید و بوی غذا در فضا پراکنده باشد!

 

منبع: 1پزشک